Op bezoek bij een patiënt — Hoe te helpen
EEN vriendin van u is in het ziekenhuis opgenomen en u zou echt graag bij haar op bezoek gaan. Wat moet u zeggen en doen? Wat zou u mee kunnen nemen? Wat zou bijzonder nuttig zijn? En zijn er dingen die u beter niet kunt zeggen of doen?
U wilt dat uw bezoek de moeite waard is, niet slechts een „Hallo”, een onbeholpen „Hoe gaat het?” en dan een snel „Dag”, met misschien nog een „Word maar gauw beter” erachteraan om het af te ronden. Dus hoe gaat u te werk?
Om te beginnen een goede raad: Gebruik oordeel des onderscheids bij het bepalen van het tijdstip van uw bezoek. U zou de patiënt of haar familie kunnen vragen wat de beste tijd zou zijn, bijvoorbeeld als zij niet in beslag wordt genomen door andere bezoekers of haar naaste familie. Het is waarschijnlijk beter de avond vóór een operatie op bezoek te gaan, als de patiënt gebaat is bij een opgewekt, afleidend gesprek, dan vlak na de ingreep, als zij wellicht versuft is of pijn heeft.
Woorden tot en van de wijze
Laten wij de zinsnede ’opgewekt gesprek’ eens beschouwen. Ga ervan uit dat u het initiatief moet nemen en houd het gesprek redelijk optimistisch. De persoon in het ziekenhuisbed moet zich er niet om hoeven te bekommeren een goede gastvrouw voor u te zijn. U kunt die taak op een ontspannen en vriendelijke manier op u nemen. Nu, wat moet u wel en wat moet u niet zeggen.
Kom niet met een somber of plechtig gezicht, ook al lijkt het erop dat de toestand van de patiënt niet goed is. „Een hart dat blij is, doet goed als geneesmiddel,” zegt de wijze schrijver van Spreuken, „maar een geest die terneergeslagen is, droogt de beenderen uit” (Spreuken 17:22). Bedenk dus dat op u de verantwoordelijkheid rust het gesprek aanmoedigend en prettig te houden. — Spreuken 25:11; vergelijk Jesaja 41:13.
De laatste nieuwtjes over de familie van de patiënt of uit haar gemeente zouden interessant en opbouwend kunnen zijn, vooral als het goed nieuws is. Vergeet ook niet het effect dat een beetje humor op de genezing heeft; zoek gelegenheden om de patiënt een glimlach of een lach te ontlokken. Een goed evenwicht is daarbij wel een vereiste. U bent niet op bezoek om de grappenmaker of nar uit te hangen, maar om van oprechte belangstelling en sympathie blijk te geven.
De patiënt heeft ook vertrouwen nodig. Pas dus op dat u zich niet negatief over de arts of het ziekenhuis uitlaat. Het is meestal het beste de toestand of het probleem van de patiënt niet te vergelijken met iets wat u persoonlijk hebt gehad of een vergelijking te trekken met anderen die iets soortgelijks hadden, tenzij de afloop goed was. Iedereen is anders en de situatie van elke patiënt is uniek. — Spreuken 18:13.
Nog een laatste opmerking over uw gesprek: Hebt u wel eens in het vervelende, vermoeiende gezelschap verkeerd van iemand bij wie de woorden eruit kwamen als kogels uit een machinegeweer, of als de watervallen van de Iguaçú, die donderend omlaagstorten? Dat was slopend, weet u nog? Wees dus alstublieft niet zo als u uw vriendin of familielid in het ziekenhuis bezoekt. Uw woorden moeten opgewekt en aanmoedigend zijn, maar beperk wel de hoeveelheid en de snelheid ervan. Het is niet nodig u zenuwachtig te voelen, alsof u elke seconde met woorden moet vullen. Wat rustig bij elkaar zitten kan ook troostrijk zijn. Ja, pas op dat u er niet toe bijdraagt dat de patiënt uitgeput raakt door een eindeloze stroom bezoekers die een nog eindelozer stroom woorden over haar uitstorten.
Hoe lang mag het bezoek duren?
In bepaalde delen van de wereld woont een familie nagenoeg in het ziekenhuis bij de patiënt. Er wordt vaak wel van hen verwacht dat zij de patiënt wassen en voor eten zorgen, dus kan zo’n bezoek nogal langdurig moeten zijn. Maar in de meeste ziekenhuizen zijn de bezoekuren beperkt, zodat er niet te veel van de patiënt gevergd wordt en het ziekenhuispersoneel zich van zijn taak kan kwijten. In de meeste gevallen dient uw bezoek dan ook niet langer dan een uur te duren als u een familielid of heel goede vriend van de patiënt bent, en een half uur als u gewoon een kennis bent. En als de patiënt u nu vraagt langer te blijven? Dan kan het nog goed zijn uw bezoek te beperken, want misschien is hij moe en kan hij alles niet meer zo goed inschatten. Natuurlijk moet u zelf uw verstand gebruiken, maar het voornaamste is dat u niet langer blijft dan de patiënt lief is.
Die raad behoeft speciale nadruk als de patiënt al meer bezoek schijnt te hebben dan goed voor hem of voor de goede gang van zaken in het ziekenhuis is. In feite verdient het brengen van verscheidene korte bezoeken de voorkeur boven één lang bezoek en blijkt uw belangstelling daar meer uit. Sta ook stil bij de noodzaak tactvol te zijn als de patiënt familie heeft die misschien afwijzend of zelfs vijandig tegenover uw aanwezigheid staat. — Vergelijk Spreuken 25:17.
Uw praktische hulp
Al voordat u op pad gaat voor uw bezoek zullen voorbereidingen van andere aard een hulp zijn. Is er iets nuttigs dat u mee kunt nemen? Wat dacht u van iets nieuws om te lezen? Misschien hebt u diezelfde dag de nieuwste uitgave van een tijdschrift dat de patiënt ook graag leest over de post ontvangen. De patiënt zou geroerd kunnen zijn door uw bereidheid uw kostbare nieuwe uitgave met hem te delen. U zou zelfs kunnen aanbieden hem een paar artikelen voor te lezen die u bijzonder interessant hebt gevonden.
Wat zou u verder mee kunnen nemen? Een klein cadeautje zoals bloemen of fruit kan de dag opvrolijken. Een andere welkome attentie zou de lievelingssnoeperij van de patiënt kunnen zijn of zelfs een thuis klaargemaakt hapje — als dat toegestaan is. U zou bij de familie navraag kunnen doen in verband met zulke etenswaren of bij de verpleegkundigen kunnen informeren voordat u het mee naar binnen neemt.
U kunt ook aan de dokter of de verpleegkundigen vragen of er iets anders is wat u voor de patiënt mee kunt brengen of wat u voor hem kunt doen dat hun last verlicht of het hem aangenamer maakt. Zij zullen uw hulp misschien toejuichen.
Wilt u op andere manieren helpen? Informeer bij de patiënt naar kleine praktische dingen. Wie haalt of brengt hem zijn post? Zou u kunnen aanbieden een oogje op zijn huis of flat te houden, misschien zelfs met de hulp van een paar vriendinnen een goede beurt te geven voordat de patiënt thuiskomt? Moet iemand het trottoir sneeuwvrij maken, de planten water geven, of iets ondernemen zodat het huis er bewoond uitziet en geen inbrekers trekt? Maakt hij zich zorgen over de verzorging van een huisdier? Deze en andere dingen kunnen de patiënt bezighouden maar zouden misschien niet aan het licht komen als u er niet naar vroeg. Uw vriendelijke vragen zullen ook nuttig zijn in de zin dat erdoor beklemtoond wordt dat u zich inderdaad om hem bekommert.
Een paar woorden over het bewaren van het decorum bij een bezoek aan het ziekenhuis zijn op hun plaats. Hoe vreemd het ook mag lijken, de manier waarop u zich kleedt en gedraagt, kan van invloed zijn op de manier waarop de patiënt door ziekenhuispersoneel wordt behandeld. Zij kunnen nogal onder de indruk zijn als zij zien dat een patiënt bezoekers ontvangt die er verzorgd uitzien. Als geconstateerd wordt dat verscheidene van zulke keurige bezoekers informeren naar het welzijn van de patiënt, kan het personeel concluderen dat deze patiënt een gerespecteerd iemand moet zijn, wat hij natuurlijk ook is. De bijbel spreekt van zich tooien ’zoals het personen past die belijden God te vereren’, en door dat te doen, zult u het personeel misschien aanmoedigen de patiënt dienovereenkomstig te behandelen. — 1 Timotheüs 2:9, 10.
Als zich een ernstig probleem voordoet
Het kan voorkomen dat de patiënt die u bezoekt, ernstige problemen heeft met de communicatie met het ziekenhuispersoneel. Een goede vraag om paraat te hebben, zonder inbreuk te maken op de privacy van de patiënt, is: „Hoe denkt de dokter over je toestand?” Als het niet goed gaat en u het verantwoordelijke familielid of de geestelijk verzorger bent, kunt u misschien hulp bieden. Het kan zijn dat u met het oog op het welzijn van de patiënt het initiatief moet nemen meer inlichtingen aan het ziekenhuispersoneel te vragen. Of misschien kunt u aanbieden de familie, die om de een of andere reden aarzelt met de dokter te spreken, te vergezellen.
Als dit het geval is, moet u vooral in gedachte houden dat u zich niet door de hele ziekenhuis-entourage of door het personeel laat intimideren. De patiënt kan zelfs op een intensive care-zaal liggen, omgeven door allerlei apparatuur en ernstig zieke mensen. Het personeel kan het heel druk lijken te hebben of misschien nors overkomen. Men is dan geneigd ervoor terug te schrikken hen te storen, laat staan iets te zeggen waarmee men de indruk kan wekken zijn twijfels te hebben. Maar als u terecht de woordvoerder van de patiënt bent, hebben u en hij recht op duidelijke antwoorden en alternatieven. U mag het niet opgeven voordat uw taak volbracht is. Hoewel u ervoor moet oppassen lastig te zijn, is het goed te bedenken dat zelfs Jezus in een illustratie benadrukte dat het soms nodig is te blijven vragen, om zo de verzorging of informatie te krijgen waarop iemand recht heeft. — Lukas 18:1-6.
Terugziend op uw bezoek
Als uw bezoek achter de rug is en u opgewekt gedag hebt gezegd, kunt u dat wat u gezegd en gedaan hebt nog eens de revue laten passeren. Zo’n terugblik kan u helpen te bepalen hoe uw volgende bezoek, aan deze patiënt of aan iemand anders, nog doeltreffender en bevredigender kan zijn.
Al met al kunt u met een bezoekje aan het ziekenhuis veel tot stand brengen. Houd in gedachte dat u zich voorbereidt en het verlangen hebt te helpen. U kunt de geboden gelegenheid ten volle benutten en u zo ’een vriend betonen die aanhankelijker is dan een broer’. — Spreuken 18:24.
[Kader op blz. 10]
Wanneer uw bezoek aan een patiënt nuttig is
1. Bereid u erop voor.
2. Houd rekening met de toestand van de patiënt. Blijf niet te lang.
3. Kleed u passend.
4. Neem de leiding in het gesprek, maar beperk uw woorden.
5. Wees een hulp door wat u meebrengt of aanbiedt te doen.
6. Wees hartelijk en opbouwend.
7. Breng nog eens een kort bezoek.