Studie 16

Opbouwende conversatie

1, 2. Waardoor dient onze conversatie te worden gekenmerkt?

¹ In onze dagelijkse conversatie wordt ons de gelegenheid geboden God eer toe te brengen. „In God willen wij de gehele dag roemen, en tot onbepaalde tijd zullen wij uw naam prijzen”, schreef de bijbelpsalmist. Is dat niet een lofwaardige houding voor al Gods aanbidders? Ze getuigt ervan dat men het besluit heeft genomen zijn lippen in overeenstemming met Jehovah’s wil te gebruiken. — Ps. 44:8.

² Een dergelijk besluit is van levensbelang, want als gevolg van overgeërfde onvolmaaktheid bestaat wellicht de neiging dingen te zeggen waardoor anderen worden afgebroken in plaats van opgebouwd (Jak. 3:8-12). Hoe goed is het daarom dat wij altijd de schriftuurlijke aanmoediging in gedachten houden dat wij zullen spreken wat „goed is tot opbouw waar het nodig is, opdat daardoor iets meegedeeld mag worden wat gunstig is voor de hoorders”. — Ef. 4:29.

3, 4. Wat is er, behalve praten, nog meer bij conversatie betrokken, en waar kunnen wij ons hierin oefenen?

³ Natuurlijk dienen wij te bedenken dat converseren ook luisteren inhoudt, want converseren is het uitwisselen van gedachten. Praat over opbouwende dingen, maar geef ook anderen de gelegenheid zich te uiten. Tracht de bekwaamheid te verwerven de ander door middel van gepaste vragen aan het praten te krijgen. Toon vervolgens oprechte belangstelling voor hetgeen hij te zeggen heeft en overdenk niet onderhand wat jij daarna zult gaan zeggen. Als je op die manier belangstelling toont voor hetgeen anderen denken, zal dit hen opbouwen.

⁴ Er bestaan vele gelegenheden voor een opbouwende conversatie, bijvoorbeeld thuis in het gezin, bij collega’s of medescholieren, en in het gezelschap van medegelovigen. Vele van onze lezingen op de bedieningsschool verschaffen ons de gelegenheid de kunst van het converseren aan te kweken.

5-7. Geef enkele suggesties voor het verbeteren van de gezinsconversatie, vooral tijdens de maaltijd.

⁵ Thuis. De conversatie thuis kan veel tot het geluk van het gezin bijdragen en is daarom de inspanning die nodig is om er verbetering in aan te brengen zeker waard. Zowel mannen als vrouwen vinden het prettig als hun huwelijkspartner oprecht belangstelt in hetgeen zij zeggen. Ook kinderen waarderen het wanneer hun ouders luisteren naar wat zij zeggen en er blijk van geven zich werkelijk om hen te bekommeren. Als je iemand die tegen je spreekt echter onderbreekt of ondertussen in een tijdschrift zit te bladeren, of op een andere manier gebrek aan belangstelling toont, zal er bij jou thuis weldra minder vaak worden gesproken. Niemand vindt het zo aangenaam met iemand te praten die geen belangstelling toont voor wat hij te zeggen heeft.

⁶ De maaltijden verschaffen een voortreffelijke gelegenheid voor opbouwende gezinsconversatie. Elke dag kan tijdens een maaltijd de dagtekst die men in de brochure Dagelijks de Schrift onderzoeken aantreft, worden besproken. Bij sommige maaltijden kan het voorlezen van artikelen uit recente uitgaven van De Wachttoren of Ontwaakt! tot een interessante en nuttige bespreking leiden. Overdrijf deze conversatie tijdens de maaltijd echter nooit zodanig dat er geen gelegenheid is om zich spontaan te uiten en op een ontspannen wijze van het voedsel te genieten.

⁷ Elk lid van het gezin kan tijdens de maaltijd op een natuurlijke wijze tot een opbouwende conversatie bijdragen. Er dienen geen klachten te worden geuit; dergelijke dingen kunnen de spijsvertering belemmeren. In de loop van de dag hoort men echter dingen die leerzaam of wellicht humoristisch zijn. Misschien heeft iemand iets prettigs in de velddienst meegemaakt. Het kan zijn dat hij iets interessants in de krant leest of over de radio hoort. Waarom zou hij het niet in gedachten houden om onder het eten aan de andere gezinsleden te vertellen? Weldra zul je bemerken dat jullie allen, in plaats van snel te eten en weg te rennen, naar deze gelegenheden om samen te praten uitzien.

8-10. Waarom zijn persoonlijke gesprekken tussen ouders en kinderen belangrijk, en hoe kunnen ouders hiertoe aanmoedigen?

⁸ Voor ouders is het ook belangrijk om met elk van hun kinderen, afgezonderd van de rest van het gezin, persoonlijke gesprekken te hebben. De beste resultaten verkrijgt men wanneer dit in een ontspannen sfeer wordt gedaan, hetzij thuis of tijdens een wandeling. Zulke gesprekken verschaffen een gelegenheid het opgroeiende kind voor te bereiden op de veranderingen die zich in zijn jonge lichaam voltrekken. Ook brengen zulke gesprekken aan het licht wat er in het hart van het kind leeft en wat zijn werkelijke verlangens en doeleinden in het leven zijn, en tevens verschaffen ze de gelegenheid deze verlangens en doeleinden in goede banen te leiden.

⁹ Wanneer je kind in de loop van zo’n gesprek praat over moeilijkheden waarin het terecht is gekomen, zal er, wanneer je hem direct een uitbrander geeft, waarschijnlijk nog op hetzelfde moment een eind aan het gesprek komen. En het kan zijn dat hij, indachtig aan deze ervaring, dergelijke aangelegenheden niet meer ter sprake brengt. Het is gewoonlijk beter te luisteren en door vragen die van een begrijpende houding van jouw kant blijk geven, een onderzoek in te stellen. Vervolgens kun je het kind vriendelijk doch vastberaden helpen zijn wegen te corrigeren indien hij van de bijbelse beginselen is afgeweken.

¹⁰ Hoewel conversatie onmisbaar is voor een gelukkig gezinsleven, betekent dit niet dat iemand altijd maar moet praten. Soms is het zelfs goed de gelegenheid te krijgen met je gedachten alleen te zijn, om in stilte over de dingen na te denken. Daarom waarderen gezinsleden vaak periodes van stilte.

11, 12. Welke gelegenheden om getuigenis te geven zijn er, afgezien van de gewone velddienst?

¹¹ Gelegenheden scheppen om getuigenis te geven. Hoe is de bekwaamheid om op een natuurlijke wijze te converseren, op iemands bediening van invloed? Welnu, heb je je ooit afgevraagd waarom sommige Getuigen altijd mooie ervaringen schijnen mee te maken? Komt dit wellicht doordat zij in het converseren het initiatief nemen? De bijbelse spreuk zegt: „De lippen van de wijzen blijven kennis uitstrooien.” — Spr. 15:7.

¹² Zelfs afgezien van de gewone velddienst zijn er vele gelegenheden om mensen in een conversatie te betrekken en met hen over Jehovah te spreken. Christelijke huisvrouwen bijvoorbeeld kunnen getuigenis geven aan buren of aan verkopers die wellicht aan de deur komen. Kinderen hebben misschien de gelegenheid om op weg naar school of tussen de lesuren met medescholieren een gesprek over de bijbel te beginnen. En zij die buitenshuis werken, kunnen wellicht op hun werk getuigenis geven, misschien in de lunchpauze. Zelfs wanneer je in het park wandelt, in een winkel in de rij staat of op de bus staat te wachten, is het mogelijk met anderen een opbouwend gesprek te beginnen. In sommige landen, waar de Koninkrijksprediking verboden is, geschiedt de bediening voornamelijk door middel van onvormelijke gesprekken. Dat deze predikingsmethode doeltreffend is, blijkt wel hieruit dat vaak in die landen een snelle groei in het aantal dienstknechten van de ware God wordt waargenomen.

13-16. Welke methoden kunnen worden gebruikt om een conversatie op gang te brengen waardoor de gelegenheid wordt geopend getuigenis te geven?

¹³ Om van diverse situaties gebruik te maken om getuigenis te geven, behoeven wij wellicht alleen maar een vriendelijke opmerking te maken om als het ware „het ijs te breken”, en voordat je het weet is de conversatie op gang. Jezus gaf hierin het voorbeeld. Toen hij op zekere dag omstreeks twaalf uur ’s middags bij een bron in Samaria stilhield om een ogenblik te rusten, vroeg hij aan een vrouw die daar was gekomen om water te putten, of zij hem te drinken wilde geven. Aangezien joden gewoonlijk niet met Samaritanen spraken, wekte dit haar nieuwsgierigheid. Zij stelde een vraag. Jezus antwoordde met op te merken dat hij water had dat eeuwig leven kon schenken, hetgeen haar nieuwsgierigheid nog meer opwekte. Als gevolg hiervan werd de gelegenheid geopend haar getuigenis te geven. Merk op dat hij het gesprek niet met een uitgebreid getuigenis begon; hij benutte een vriendelijke conversatie om de weg te bereiden. — Joh. 4:5-42.

¹⁴ Ook jij kunt zulke opbouwende gesprekken beginnen. Terwijl je op de bus staat te wachten, zul je wellicht iemands aandacht kunnen vestigen op een krante- of tijdschriftenartikel dat over een of ander probleem zoals verontreiniging of oorlog handelt, en de vraag kunnen stellen: „Wat is volgens u de reden dat deze toestanden de laatste jaren zoveel slechter zijn geworden? Denkt u dat er ooit een tijd zal komen dat de hele aarde een aangename plaats zal zijn om op te wonen?” Het is ook doeltreffend gebleken een gesprek te beginnen over een of ander actueel plaatselijk probleem en vervolgens te vragen: „Wat is volgens u de oplossing?” Op heel natuurlijke wijze leidt dit tot een bespreking van het ware geneesmiddel — Gods koninkrijk. Er moet natuurlijk onderscheidingsvermogen worden gebruikt. Het is niet nodig de conversatie te forceren als mensen er niet op ingaan. Je zult echter bemerken dat sommige mensen graag luisteren, net als de Samaritaanse vrouw bij de bron.

¹⁵ Nog een manier om gelegenheden voor conversatie over Gods Woord te scheppen is, bijbelse lectuur op een in het oog vallende plaats neer te leggen. Wanneer dit thuis wordt gedaan, gebeurt het vaak dat bezoekers er een opmerking over maken, waardoor de weg voor een goed getuigenis wordt geopend. Als je een scholier bent, zal het, wanneer je een boek of tijdschrift op je lessenaar laat liggen, vrijwel zeker zijn dat iemand zal vragen: „Wat is dat?” Dan heb je de gelegenheid het hem te vertellen en hem getuigenis te geven. Of als je tijdens je lunchpauze of terwijl je van een openbaar vervoermiddel gebruik maakt, bijbelse lectuur leest, kan hierdoor de weg worden geopend om tot nieuwsgierige personen over Gods koninkrijk te spreken.

¹⁶ Gesprekken met kennissen kunnen er eveneens op een natuurlijke wijze toe leiden dat je over bijbelse waarheden gaat spreken. Zulke gesprekken handelen doorgaans over hetgeen de betrokken personen hebben gedaan — waar zij naar toe zijn geweest, wat zij gehoord of gezien hebben — of over de dingen die zij nog van plan zijn te doen. Dus waarom zou je, wanneer je de gelegenheid krijgt om te spreken, niet over datgene praten wat je de laatste tijd gedaan hebt? Als je een kringvergadering hebt bezocht, vertel collega’s of buren dan waar je geweest bent en wat de titel was van de hoofdlezing; misschien zullen zij er vragen over stellen. Vertel anderen wat je in De Wachttoren of Ontwaakt! hebt gelezen, net zoals ook zij praten over hetgeen zij doen. Als je een gevoelige snaar hebt geraakt, zullen zij om meer inlichtingen vragen, en dan heb je de gelegenheid om verder getuigenis te geven. Zulke gesprekken die erop gericht zijn de aandacht op Gods voornemens te vestigen, zijn beslist opbouwend.

17-20. Geef suggesties over gespreksthema’s voor een opbouwende conversatie met mede-Getuigen.

¹⁷ In je omgang met medegelovigen. Ook wanneer je in het gezelschap van geestelijke broeders en zusters bent, is het alleen maar juist dat de conversatie op een hoog peil staat, op een peil dat bij bedienaren van het goede nieuws past. Conversatie moet niet slechts tijdverdrijf zijn, maar ze moet tot opbouw dienen.

¹⁸ Voortreffelijke gelegenheden tot het voeren van een opbouwende conversatie worden vóór en na de vergaderingen in de Koninkrijkszaal geboden. Maak het niet tot een gewoonte direct na afloop van de vergaderingen weg te hollen. Waarom zou je geen gesprek aangaan met oudere, ervaren broeders en zusters, alsook met hen die wellicht verlegen zijn en geneigd zijn zich wat terug te trekken? Er is zoveel om over te praten. Bespreek punten van speciaal belang uit recente uitgaven van De Wachttoren. Je zou over een toekomstige toewijzing voor de theocratische bedieningsschool kunnen praten. Anderen hebben wellicht frisse ideeën die jij in je lezing kunt gebruiken, of wellicht kun je iemand anders een idee aan de hand doen om hem met zijn toewijzing te helpen. Er kunnen velddienstervaringen worden uitgewisseld, of je zou over een programmaonderdeel kunnen spreken waarvan je die dag op de vergadering bijzonder hebt genoten. Zulke gesprekken bouwen werkelijk op.

¹⁹ Op grotere vergaderingen zijn er gelegenheden om met broeders en zusters uit verschillende plaatsen te spreken. Veel Getuigen stellen het zich ten doel om, wanneer zij in de cafetaria in de rij staan of op reis zijn naar of van het congresterrein, gesprekken aan te knopen. Eén voortreffelijke manier om dit te doen is, de broeder of zuster je naam te noemen en dan die van de ander te vragen. Informeer hoe hij een Getuige is geworden. Dit leidt gewoonlijk tot een hoogst aangename, opbouwende conversatie.

²⁰ Op weg naar de velddienst doet zich nog een gelegenheid voor om een nuttig gesprek te voeren. Waarom zou je, in plaats van een onbeduidende conversatie te voeren, niet bespreken hoe de huisbewoners in dat speciale gebied benaderd zouden kunnen worden of welke onderwerpen zij hoogst waarschijnlijk ter sprake zullen brengen? Het is ook goed om te bespreken hoe eventuele tegenwerpingen ontzenuwd kunnen worden. Het is zeer verfrissend en passend om op zulke tijden over geestelijke aangelegenheden te denken en te spreken. — Fil. 4:8, 9.

21-24. Als de conversatie van een groep niet langer opbouwend is, wat kunnen wij er dan persoonlijk aan doen?

²¹ Als je je te midden van een groep broeders en zusters bevindt en de conversatie doelloos of niet bijzonder opbouwend wordt, wat kun je dan doen? Waarom probeer je niet een vraag op te werpen om de conversatie in nuttiger banen te leiden? Breng een specifiek onderwerp ter sprake en stel er vragen over. Een dergelijke conversatie is des te nuttiger wanneer zij die eraan deelnemen enige tijd bij één onderwerp blijven stilstaan, waardoor iedere deelnemer de kans krijgt zich te uiten.

²² Als er tijdens de conversatie ook over andere leden van de christelijke gemeente wordt gesproken, moet men oppassen dat de conversatie hierdoor niet oneerbiedig en kritisch wordt in plaats van opbouwend. Als iemand toch over de tekortkomingen van een ander zou beginnen te spreken, zul je dan de moed hebben de conversatie tot een opbouwend niveau terug te brengen? Zul jij loyaal zijn aan Jehovah’s organisatie en hen die ertoe behoren in bescherming nemen? Misschien zal iemand zeggen dat het maar een kleinigheid is. Wanneer wij echter bedenken dat het maken van aanmerkingen op een van Gods opgedragen dienstknechten ertoe kan leiden dat wij klachten uiten tegen de regelingen die God zelf heeft ingesteld, is het allerminst een kleinigheid! — Jak. 5:9; 2 Kor. 10:5.

²³ Soms wordt de conversatie wat luchthartiger en worden er humoristische anekdotes verteld. Een dergelijke conversatie kan zowel ontspannend als heilzaam zijn. Er dient echter voor te worden gewaakt dat ze niet ontaardt in gepraat dat niet bij christelijke bedienaren van het evangelie past. De bijbelse raad dient in gedachten te worden gehouden: „Laat hoererij en allerlei onreinheid of hebzucht onder u zelfs niet ter sprake komen, zoals het heiligen past; ook geen schandelijk gedrag noch dwaas gepraat noch ontuchtig gescherts, welke dingen niet welvoeglijk zijn, doch veeleer dankzegging.” — Ef. 5:3, 4.

²⁴ Mogen wij dus als dienstknechten van Jehovah onze conversatie te allen tijde Hem tot eer laten strekken. Door dit te doen, zullen wij tevens de voortreffelijke raad die door de apostel Paulus werd opgetekend toepassen: „Laat een ieder van ons zijn naaste behagen in datgene wat zijn opbouw ten goede komt.” — Rom. 15:2.