Studie 17

Hoe brieven te schrijven

1, 2. Wat voor goeds kunnen brieven tot stand brengen?

¹ In de eerste christelijke gemeente werd er op verschillende manieren een goed gebruik van brieven gemaakt. Ze vormden een middel om met de gemeenten in contact te blijven (Fil. 1:1). Men gebruikte ze ter aanmoediging van degenen die speciale verantwoordelijkheden op zich hadden genomen (2 Tim. 1:1, 2, 6). Door middel van brieven werden degenen opgebouwd die nog niet zo lang gelovigen waren of die met moeilijkheden te kampen hadden (1 Thess. 1:1-7; 3:1-7). Ook maakten de eerste christenen van brieven gebruik om in contact te blijven met degenen die hen in de dienst van de Heer dierbaar waren geworden. — 3 Joh. 1, 14.

² Ook de hedendaagse theocratische bedienaren van het evangelie hebben vele redenen om brieven te schrijven, en deze brieven kunnen veel goeds tot stand brengen. Soms kunnen zakenbrieven noodzakelijk zijn. Misschien moet er naar overheidspersonen worden geschreven in verband met het Koninkrijkswerk. Bewoners van exclusieve flats, alsmede zij die geïsoleerd wonen, kunnen vaak alleen maar door middel van brieven met het „goede nieuws” in contact worden gebracht. Sommige verkondigers in je gemeente zijn misschien verhuisd, of wellicht heb je familieleden die ver weg wonen, en mogelijk wil je liefdevolle aandacht aan hen schenken door hun een brief te schrijven. Bovendien zijn er tijden waarop je een brief stuurt om je dank tot uitdrukking te brengen of om iemand te condoleren.

 3. Waardoor dienen onze brieven te worden gekenmerkt opdat ze onze bediening waardig zijn?

³ Onze brieven dienen in overeenstemming te zijn met de waardigheid van de ons door God geschonken bediening. Ze dienen vriendelijk en tactvol te zijn en blijk te geven van liefdevolle consideratie voor wie ze lezen. Ze dienen positief en opbouwend te zijn in plaats van negatief en ook dienen ze niet van een klagende geest te getuigen, daar dit het geloof van de lezer zou afbreken en hem zou terneerdrukken. „Liefde bouwt op”, zegt Gods Woord (1 Kor. 8:1). Let ook op het aanzien van de brief en de algemene indruk die hij zal maken. Ter wille van de netheid is het bevorderlijk de brief aan weerszijden en aan de onderkant een tamelijk uniforme kantlijn te geven. Vlekken en vegen geven geen goede indruk. Ook verdienen een goede spelling en zinsbouw de aandacht. Als je in dit laatste echter niet bedreven bent, laat je er dan niet door weerhouden je vrienden te schrijven. Hartelijkheid, belangstelling en enthousiasme wegen gewoonlijk ruimschoots op tegen spelfouten en een verkeerde zinsbouw. De spelling kan echter worden verbeterd door een woordenboek te gebruiken, en verbetering in de zinsbouw is mogelijk als wij opletten hoe anderen woorden en zinsdelen samenvoegen. Laten wij nu met deze punten in gedachten de verschillende soorten van brieven die wij in verband met onze bediening zouden kunnen schrijven, eens onder de loep nemen.

 4. Vermeld in hoofdtrekken de juiste opbouw van een zakenbrief.

⁴ Zakenbrieven. Wanneer je een zakenbrief schrijft, is het raadzaam je naam en adres boven aan de brief te schrijven. Je naam en adres vormen het briefhoofd en komen aan de linkerkant van het papier te staan. (In brieven aan het Wachttorengenootschap die over gemeenteaangelegenheden handelen, dient dit briefhoofd ook de naam van de gemeente waarmee de afzender verbonden is, te vermelden.) Hieronder en helemaal rechts op het papier komt de datum. Het „binnenadres” komt aan de linkerkant van het papier doch iets lager dan het briefhoofd en de datum. In dit binnenadres vermeld je de naam en het adres van de firma of persoon aan wie je schrijft. Daaronder komt de aanhef of begroeting. Is je brief gericht aan een bedrijf of aan iemand die niet met Jehovah’s getuigen verbonden is, dan vormt „Zeer geachte heer”, „Mijne heren”, „Zeer geachte heer ———” of iets dergelijks een passende aanhef of begroeting. Wanneer je naar het Genootschap schrijft of naar anderen die Jehovah’s getuigen zijn, is het de gewoonte begroetingen als „Geliefde broeders” of „Geliefde broeder ———” te gebruiken. Dan is er nog een slotformule, zoals „Hoogachtend” of „Met de meeste hoogachting”. Als je een brief aan personen binnen Jehovah’s organisatie schrijft, is het passend als slotzin „Je broeder” of „Je mededienstknecht” te gebruiken. Deze slotzin begint net even rechts van het midden van de bladzijde en wordt gevolgd door een komma. Onmiddellijk daaronder volgt je handtekening. Wanneer de brief naar het Genootschap namens een gemeente of een kring wordt geschreven, zou de schrijver onmiddellijk onder zijn handtekening bovendien zijn ambt kunnen vermelden, zoals „Presiderend opziener” of „Kringopziener”.

5, 6. Waarvoor dient in de brief in de eerste plaats te worden gezorgd, en wat draagt er gewoonlijk toe bij dat er gunstig op wordt gereageerd?

⁵ Verklaar direct aan het begin van je brief het doel ervan. De ontvanger zal dan onmiddellijk weten waarom je schrijft. Als de brief met vroegere correspondentie in verband staat, zou het goed zijn die vroegere brief alsmede het specifieke onderwerp waarover het ging te vermelden. Wanneer er met een grote organisatie die veel afdelingen heeft, wordt gecorrespondeerd, is het bovendien nuttig alle kenmerkende symbolen te vermelden die boven de laatste brief stonden die je van die organisatie hebt ontvangen. Wat de eigenlijke inhoud van de brief betreft, je zult bemerken dat het gebruik van een afzonderlijke alinea voor elke specifieke aangelegenheid of gedachtengang goede resultaten afwerpt. Dit draagt ertoe bij de verschillende punten in je brief duidelijk te doen uitkomen en heeft vaak tot gevolg dat er betere diensten worden verleend. Als de brief deels zakelijk is en deels informeel, is het het beste de zakelijke aangelegenheden eerst af te handelen.

⁶ Bij het schrijven van brieven is het altijd waardevol je beknopt uit te drukken, maar toch moeten de inlichtingen die je wenst door te geven duidelijk en volledig zijn. Door echter alle onnodige woorden weg te laten en niet in herhaling te vervallen, zal je brief beter tot zijn recht komen. Je zult geholpen worden het doel van je brief duidelijk te maken als je alles achterwege laat wat niet op jouw onderwerp betrekking heeft. Ook een oprechte uiting van waardering voor de inspanning van anderen is gewoonlijk passend. Zelfs wanneer het een zakenbrief betreft waarin de een of andere moeilijkheid omstandig wordt besproken, verkrijg je gewoonlijk een betere reactie wanneer je een uitdrukking gebruikt als bijvoorbeeld: „Ik heb werkelijk heel veel waardering voor wat u in deze bijzondere aangelegenheid voor mij doet (of zult kunnen doen).”

7-9. Wat zou vermeld kunnen worden in een brief die ten doel heeft getuigenis te geven?

⁷ Om getuigenis te geven. Brieven schrijven is ook waardevol gebleken in verband met de prediking van de Koninkrijksboodschap. In sommige streken zijn er grote flats of woonhotels die niet vrijelijk bewerkt kunnen worden, maar wij kunnen de bewoners een brief schrijven. Ook worden sommige mensen bij het van-huis-tot-huiswerk herhaaldelijk niet thuis getroffen, maar zij halen wel hun post op. En voor een verkondiger die aan huis gebonden is, is het schrijven van brieven aan deze mensen wellicht de enige manier waarop hij de Koninkrijksboodschap met anderen kan delen.

⁸ Wanneer je een brief schrijft om getuigenis te geven over Gods koninkrijk, is het goed je eerst voor te stellen. Wellicht wil je ook verklaren waarom je schrijft in plaats van een persoonlijk bezoek te brengen. Dit zal degene die je brief ontvangt, van je ernst doordringen. Zet vervolgens uiteen wat je hem persoonlijk had willen vertellen als je hem had kunnen bezoeken. Dit is niet moeilijk als je de beginselen toepast die je op de bedieningsschool hebt geleerd. Je kunt een bijbels toespraakje uit een recent exemplaar van Onze Koninkrijksdienst gebruiken of met je eigen woorden een gedeelte uit een recente uitgave van De Wachttoren of Ontwaakt! of uit het boek U kunt voor eeuwig in een paradijs op aarde leven weergeven. Je zou ook een traktaatje, tijdschrift of brochure kunnen insluiten en de persoon ertoe kunnen aanmoedigen de ingesloten lectuur te lezen. Leg uit waarom deze inlichtingen zo belangrijk zijn. Je zou hem, zoals je dat bij het van-huis-tot-huiswerk doet, kunnen voorstellen de schriftplaatsen in zijn eigen bijbel op te zoeken. Vertel hem vervolgens, opdat je de belangstelling die wellicht is opgewekt verder zult kunnen aankweken, hoe hij met jou in contact kan komen, en nodig hem ook hiertoe uit. Geef hem duidelijk je naam en adres op, zodat hij, als hij je wenst te bedanken of zich op De Wachttoren of Ontwaakt! wil abonneren, weet waarheen hij moet schrijven.

⁹ Schrijf buiten op de envelop altijd duidelijk je naam en adres als afzender. Ga goed na of het porto voldoende is, vooral als je lectuur hebt ingesloten. Als de brief onvoldoende is gefrankeerd, moet de huisbewoner wellicht strafport betalen, en dit zou afbreuk doen aan jouw poging een goed getuigenis te geven.

10, 11. Waarom is het nuttig brieven aan familieleden en vrienden te schrijven, en wat zou erin kunnen staan?

¹⁰ Aan familieleden en goede vrienden. In het dagelijks leven schenken wij onze tijd en aandacht aan de bezigheden die wij als het belangrijkste beschouwen. Nemen wij er echter ook de tijd voor om door middel van brieven met dierbare familieleden en goede vrienden in contact te blijven? Ouders stellen brieven van hun kinderen zeer op prijs, en kinderen kunnen veel voordeel trekken van brieven die door hun ouders zijn geschreven. De uitwisseling van „conversatie” door middel van brieven draagt er veel toe bij de familie- en gezinsleden, zelfs wanneer zij ver van elkaar verwijderd zijn, bijeen te houden. Je vrienden en familieleden zullen stellig worden opgebouwd als zij een opgewekte geschreven of getypte brief vol nieuwtjes van je ontvangen waaruit zij kunnen vernemen hoe je het maakt. Twijfel je daaraan? Denk er dan alleen maar eens aan hoe fijn jij het vindt zo’n brief te krijgen. Weinig dingen worden met zoveel vreugde ontvangen als een mooie brief. Wij krijgen er gewoonlijk een prettig gevoel van opwinding door. Het maakt je gelukkig dat iemand aan je heeft gedacht, niet waar? Bedenk dat de in het oog springende hoedanigheid van christenen is, dat zij elkaar liefhebben; en één manier om dit, zelfs wanneer zij ver van elkaar verwijderd zijn, te tonen is, met elkaar in contact te blijven.

¹¹ Maar waarover zul je schrijven? Houd je van interessante ervaringen? Die waarvan jij geniet, zullen gewoonlijk ook voor anderen een bron van vreugde zijn. Misschien is het een persoonlijke ervaring die jij in de bediening hebt opgedaan, of een ervaring die jij van anderen hebt gehoord. (Het is echter niet verstandig iets over te brengen dat niet helemaal betrouwbaar schijnt te zijn.) Soms wil je misschien aangename herinneringen ophalen in verband met dingen die jij en degene aan wie je schrijft samen hebben meegemaakt. Dit brengt vrienden nader tot elkaar. Je kunt ook schrijven over nieuwe dingen die je hebt geleerd. En wat denk je van hetgeen je de laatste tijd hebt gedaan, misschien de plaatsen die je hebt bezocht? Vrienden stellen altijd belang in zulke dingen. Is de persoon die jij schrijft ziek? Zorg voor enige aanmoediging. Geef blijk van je medeleven en breng de hoop tot uitdrukking dat hij spoedig mag herstellen. Je zou ook iets van speciaal belang kunnen noemen dat je op een gemeentevergadering hebt meegemaakt, iets wat aanmoedigend was en ertoe zal bijdragen dat de zieke wordt opgevrolijkt. En als je er in verband met dingen die je wilt schrijven moeite mee hebt je de details te herinneren van wat er onlangs is gebeurd of waaraan je hebt gedacht, waarom neem je dan niet een blocnote zodat je telkens wanneer je iets te binnen schiet het kunt opschrijven? Wanneer je dan aan je brief begint, heb je de inlichtingen reeds bij de hand.

12, 13. Hoe zouden onze brieven anderen kunnen aanmoedigen voort te blijven gaan op de weg der waarheid?

¹² En zou je je, eveneens in verband met wat je zult schrijven, nog iets waardevollers kunnen voorstellen dan dat je degene die de brief ontvangt, ertoe aanmoedigt voort te blijven gaan op de weg der waarheid? Misschien is iemand met wie jij de bijbel bestudeerde, naar een andere plaats verhuisd. Zou het er niet toe bijdragen zijn belangstelling voor de waarheid levendig te houden wanneer je hem een brief schrijft waarin je je persoonlijke belangstelling tot uitdrukking brengt en hem aanmoediging geeft? Bedenk vervolgens ook hoe ouders het vinden wanneer een zoon of dochter die niet meer thuis is, een brief schrijft en daarin zijn of haar waardering tot uitdrukking brengt voor de jarenlange getrouwheid van de ouders jegens Jehovah en voor het feit dat zij de kinderen waardering voor Jehovah’s wegen hebben bijgebracht. En wat zou je denken van hen die verhuisd zijn naar gebieden waar de behoefte aan Getuigen bijzonder groot is, of die een toewijzing in het zendingswerk of in een Bethelhuis op zich hebben genomen? Wat een aanmoediging is het voor hen brieven te ontvangen waarin zij om hun getrouwe dienst voor Jehovah worden geprezen! (Recht. 11:40) Zij zullen het bovendien waarderen als je in je brieven ook schrijft hoe het in hun vroegere gemeente gaat.

¹³ Verbeter de kwaliteit van je brieven door niet alle aandacht op jezelf te richten. Toon belangstelling voor degene aan wie je schrijft door bijvoorbeeld ook vragen te stellen over zijn gezondheid, zijn plannen, hoe het afgelopen is met datgene waarover hij vroeger heeft geschreven, of door te informeren naar gemeenschappelijke vrienden en de vorderingen van hen met wie hij de bijbel bestudeert. Een dergelijke belangstelling voor de ander heeft een heilzame, opbouwende uitwerking en stimuleert een verdere nieuwsuitwisseling.

14, 15. Hoe kun je een zinvol besluit aan je brief maken?

¹⁴ Hoe zul je de brief besluiten wanneer je klaar bent met de eigenlijke inhoud? Een zinvol besluit is beslist wenselijk. Door alleen maar te zeggen: „Ik moet nu eindigen want ik heb geen ruimte meer”, maakt de schrijver geen goede indruk. Waarom zou je niet iets zinvollers bedenken? De apostel Paulus gebruikte diverse interessante manieren om zijn brieven te besluiten. Bijvoorbeeld: „De onverdiende goedheid van onze Heer Jezus Christus zij met de geest die gij aan de dag legt, broeders” (Gal. 6:18; 2 Kor. 13:14). De apostel Johannes besloot een van zijn brieven als volgt: „Moogt gij vrede hebben. De vrienden zenden u hun groeten. Breng mijn groeten over aan de vrienden bij name” (3 Joh. 14). Kies een besluit dat in overeenstemming is met het algemene onderwerp van je brief en dat past bij de betrekking waarin jij tot die persoon staat.

¹⁵ Brieven schrijven is niet moeilijk als je de dingen die elke dag om je heen gebeuren opmerkt. Veel van wat er gebeurt, vormt een vervulling van bijbelse profetieën. Dit oude samenstel van dingen, met inbegrip van het religieuze element, gaat nu snel achteruit. Toch geniet Jehovah’s werk grote voorspoed, omdat hij het zegent. Je broeders horen graag nieuws over theocratische expansie in jouw gebied. Wie je ook bent, er zijn altijd anderen die er blij mee zullen zijn per brief jouw warme, persoonlijke blijken van belangstelling te ontvangen. Het tonen van deze belangstelling voor anderen is werkelijk een onderdeel van onze bediening, want er behoeft geen eind aan onze broederlijke liefde te komen enkel en alleen omdat afstand ons van elkaar scheidt. In werkelijkheid kan deze broederlijke liefde door het schrijven van een brief worden vergroot.