De herziening van de Nederlandse Nieuwewereldvertaling

OP 27 mei 2017 waren er 3057 personen aanwezig in de congreshal van Jehovah’s Getuigen in Swifterbant voor een speciaal programma. De 39.226 aanwezigen op andere locaties in Nederland, België, Suriname, Aruba, Curaçao en Bonaire volgden het programma via streaming. Geoffrey Jackson, een lid van het Besturende Lichaam, kondigde aan dat de herziene Nieuwewereldvertaling nu in het Nederlands beschikbaar is.

De Nederlandssprekende Getuigen van Jehovah kregen in 1969 voor het eerst de complete Nieuwewereldvertaling in hun taal.a Sinds die tijd zijn er 1.113.557 exemplaren van de Nieuwewereldvertaling in het Nederlands gedrukt. Wereldwijd maken ongeveer 40.000 Nederlandssprekende Getuigen gebruik van deze Bijbelvertaling. Maar waarom werd die herzien? Wie heeft de vertaling gemaakt? Hoe kunt u er zeker van zijn dat de herziene Nieuwewereldvertaling betrouwbaar is? En welke nieuwe kenmerken van deze herziening zullen u helpen ‘volledig bekwaam te zijn, helemaal toegerust voor elk goed werk’? — 2 Timotheüs 3:16, 17.

Omdat talen door de jaren heen veranderen, is het nodig om Bijbelvertalingen te herzien zodat de tekst begrijpelijk blijft. Weinig mensen zouden nog iets hebben aan een Bijbel in verouderde taal.

Jehovah God heeft elk boek van de Bijbel oorspronkelijk laten schrijven in een taal die gangbaar was en die mensen konden begrijpen. In lijn daarmee gaf het New World Bible Translation Committee in oktober 2013 een herziene Engelse editie uit. In het voorwoord van die editie staat: ‘Het is ons doel geweest om tot een vertaling te komen die trouw is aan de oorspronkelijke tekst, maar ook duidelijk en makkelijk te lezen.’ In de herziene Nederlandse Bijbel zijn de vele wijzigingen verwerkt die in de nieuwste Engelse editie zijn aangebracht, en het taalgebruik is aangepast zodat de vertaling makkelijker te lezen is.

Ook is sinds de uitgave van de oorspronkelijke Engelse editie het begrip van het Hebreeuws, Aramees en Grieks, de talen waarin de Bijbel oorspronkelijk werd geschreven, aanzienlijk toegenomen. Er zijn Bijbelmanuscripten ontdekt die ouder zijn dan de manuscripten die beschikbaar waren toen de New World Translation voor het eerst werd uitgegeven. Die manuscripten helpen Bijbelvertalers erachter te komen wat de oorspronkelijke tekst was.

Als gevolg daarvan zijn op sommige plaatsen de bewoordingen aangepast op basis van wat deskundigen algemeen aanvaarden als de meest authentieke weergave van de oorspronkelijke geschriften. Zo staat er volgens sommige manuscripten in Mattheüs 7:13: ‘Ga naar binnen door de nauwe poort, want breed is de poort en wijd is de weg die naar de vernietiging leidt.’ In vorige uitgaven stond ‘is de poort’ niet in de tekst. Maar verder onderzoek van de manuscripten heeft tot de conclusie geleid dat ‘is de poort’ in de oorspronkelijke Bijbeltekst stond. Daarom is het nu wel in de herziene uitgave opgenomen. Er zijn een aantal van dit soort verbeteringen. Maar het zijn slechts kleine aanpassingen, en geen ervan verandert de fundamentele boodschap van Gods Woord.

Uit verder onderzoek bleek ook dat er zes extra plaatsen in de Bijbel zijn waar Gods naam, Jehovah, hoort te staan. Die vind je in Rechters 19:18 en 1 Samuël 2:25; 6:3; 10:26; 23:14, 16. In de herziene uitgave staat Gods naam nu dus 7216 keer, waaronder 237 keer in de christelijke Griekse Geschriften.

De Nieuwewereldvertaling is uitgegeven door het Watch Tower Bible and Tract Society, de rechtspersoon van Jehovah’s Getuigen. Jehovah’s Getuigen verspreiden al ruim honderd jaar bijbels over de hele wereld. De oorspronkelijke Engelse vertaling werd tussen 1950 en 1960 beschikbaar gesteld door het New World Bible Translation Committee. De leden van dat vertaalcomité wilden zich niet op de voorgrond plaatsen en hun verzoek was dat ze anoniem zouden blijven, zelfs na hun dood (1 Korinthiërs 10:31).

In 2008 stelde het Besturende Lichaam van Jehovah’s Getuigen een andere groep broeders aan om het New World Bible Translation Committee te vormen. Dat comité begon meteen met het herzien van de Engelse tekst. Daarbij hielden ze rekening met de vele veranderingen die de Engelse taal sinds de uitgave van de oorspronkelijke editie had ondergaan. Er werd ook goed gekeken naar de ruim 70.000 antwoorden die waren gegeven aan vertalers die de New World Translation in meer dan 120 talen hadden vertaald.

Eerst werd er een groep toegewijde christenen aangesteld als vertaalteam. Uit ervaring is gebleken dat als vertalers als team samenwerken in plaats van afzonderlijk, ze een betere, evenwichtiger vertaling maken (Spreuken 11:14). Elk lid van het team had al ervaring met het vertalen van de publicaties van Jehovah’s Getuigen. Het team kreeg vervolgens een grondige training in de basisprincipes voor het vertalen van de Bijbel en in het gebruik van de speciaal daarvoor ontwikkelde computerprogramma’s.

De Bijbelvertalers gebruikten een vertaalmethode waarbij een studie van Bijbelse woorden werd gecombineerd met computertechnologie. Ze werden geholpen door de afdeling Translation Services in de Verenigde Staten. Het Besturende Lichaam van Jehovah’s Getuigen houdt toezicht op het vertalen van de Bijbel door middel van hun Schrijverscomité. Maar hoe gaat het vertalen precies in zijn werk?

Het vertaalteam krijgt de instructie om een vertaling te maken die (1) nauwkeurig is maar toch makkelijk te begrijpen door gewone mensen, (2) consistent is en (3) zo letterlijk mogelijk is voor zover de taal dat toelaat. Hoe worden die doelen bereikt? Het vertaalteam begint door te kijken naar de Nederlandse equivalenten die in de vorige editie van de Nieuwewereldvertaling werden gebruikt. Het computerprogramma Watchtower Translation System toont verwante en synonieme Bijbelwoorden. Het laat ook de oorspronkelijke Griekse of Hebreeuwse woorden zien zodat de vertalers kunnen nagaan hoe die Griekse en Hebreeuwse woorden op andere plaatsen waren vertaald. Dat alles is een grote hulp bij het herzien van de equivalente Nederlandse termen. Terwijl het vertaalteam vers voor vers de tekst doorloopt, proberen ze natuurlijke en makkelijk te begrijpen Nederlandse equivalenten te gebruiken.

Het is duidelijk dat vertalen meer inhoudt dan gewoon het ene groepje woorden door het andere vervangen. Er wordt veel moeite gedaan om ervoor te zorgen dat de gekozen Nederlandse termen in elke context de juiste Bijbelse gedachte overbrengen. Het harde werk dat in dit project is gestoken spreekt voor zich. De Nederlandse editie van de New World Translation geeft Gods Woord weer op een manier die niet alleen trouw is aan de oorspronkelijke tekst, maar ook duidelijk en makkelijk te lezen.

Wij moedigen u aan de Nieuwewereldvertaling zelf eens te onderzoeken. U kunt deze Bijbel krijgen via de uitgevers van dit tijdschrift of via de plaatselijke gemeente van Jehovah’s Getuigen. U kunt deze met een gerust hart lezen, in het vertrouwen dat de woorden van God nauwkeurig in uw eigen taal zijn weergegeven.