Waar is de waarheid die ons vrij kan maken?
„Jezus [zei] verder: . . . ’Gij zult de waarheid kennen en de waarheid zal u vrijmaken.’” — JOHANNES 8:31, 32.
1. Wat zijn enkele van de vrijheden waarnaar mensen in deze wereld verlangen?
VRIJHEID! Dat woord roept al eeuwenlang sterke gevoelens op in de geest en het hart van mensen! Er zijn oorlogen gestreden voor de zaak van vrijheid. Miljoenen mensen zijn ervoor gestorven. Velen hebben er net zo over gedacht als de Amerikaanse staatsman Patrick Henry ruim tweehonderd jaar geleden onder woorden bracht toen hij verklaarde: „Geef mij vrijheid of geef mij de dood.” Gedurende de Tweede Wereldoorlog sprak de Amerikaanse president Franklin D. Roosevelt zich uit voor de „vier vrijheden”: vrijheid van spreken, vrijheid van aanbidding, vrijheid van gebrek en vrijheid van vrees.
2, 3. Wat moet ware vrijheid nog meer omvatten?
2 Toch is voor werkelijke vrijheid, in een diepere betekenis van het woord, meer nodig. Kunnen deze vrijheden ons bijvoorbeeld vrijheid van menselijke onvolmaaktheid schenken? Kunnen ze ons vrijheid van ziekte schenken? Hier komt nog bij dat ongeacht welke mate van gezondheid iemand bezit, hij het harde feit onder de ogen moet zien dat mensen vroeg of laat oud worden en sterven. Wat valt er in het graf te genieten? De bijbel antwoordt: „Wat de doden betreft, zij zijn zich van helemaal niets bewust.” Daarom zegt de bijbel ook: „Een levende hond is beter af dan een dode leeuw.” — Pred. 9:4, 5.
3 Willen wij in de meest volledige betekenis van het woord vrij zijn, dan moeten wij worden bevrijd van de slavernij aan onvolmaaktheid, ziekte en de dood. En ja, tegelijkertijd moeten wij ook worden bevrijd van armoede, onderdrukking, misdaad en oorlog — verschrikkelijke dingen waar de geschiedenis vol van is. Maar wie kan ons zulke vrijheden schenken? Bestaat er een dokter die genezing kan garanderen voor kanker, hartkwalen en alle andere ziekten? Is er ook maar één geleerde die kan voorkomen dat wij oud worden en sterven, of die ons nadat wij gestorven zijn, weer tot het leven kan terugbrengen? Bestaat er een politieke leider die vrede op aarde kan waarborgen en kan garanderen dat er nooit meer oorlog zal zijn? Is er ook maar één burgemeester of hoge politiefunctionaris, in welke stad van de wereld maar ook, die totale vrijheid van misdaad tot stand kan brengen? Welk economische stelsel kan bewerken dat de mensen volledig gevrijwaard zijn van armoede, werkloosheid of inflatie, en dat iedereen zich voorgoed in werkelijke voorspoed zal verheugen?
4. Waar moet ware vrijheid op gebaseerd zijn?
4 Wil er hoop bestaan dat de vele slechte toestanden waardoor de mensheid thans wordt overspoeld, kunnen worden uitgebannen, dan moet het antwoord op waarheid zijn gebaseerd. Werkelijke vrijheid kan niet gebaseerd zijn op misleiding of leugens. Indien iemand daarom — ongeacht of hij een wereldleider, een natuurgeleerde, een econoom of een geestelijke is — zijn mening ten beste geeft over datgene waardoor zeer begeerde vrijheden verwezenlijkt zullen worden, moet de vraag worden gesteld: Spreekt hij de waarheid? En de mensheid heeft een heel lange tijd gehad om te zien of de meningen, beloften en krachtsinspanningen van mensen in overeenstemming zijn geweest met de waarheid.
Verwachtingen die niet op waarheid waren gebaseerd
5. In welke mate is de hoop op vrijheid van ziekte gerealiseerd?
5 Enkele decennia geleden waren veel mensen bijvoorbeeld van mening dat de vooruitgang op medisch gebied ertoe zou leiden dat de mensheid bevrijd zou worden van ziekte. Maar hebben de vele vorderingen die er op het gebied van de geneeskunde zijn gemaakt, vrijheid van ziekte bewerkstelligd? Neen, want gesels zoals kanker en hartkwalen hebben epidemische proporties aangenomen. Ook heeft men eens gedacht dat geslachtsziekten door nieuwe wondergeneesmiddelen overwonnen zouden worden. Toch bericht de gerespecteerde Engelse medische publikatie The Lancet: „De Wereldgezondheidsorganisatie concludeert dat er jaarlijks in de gehele wereld wel zo’n 250 miljoen nieuwe gevallen van gonorrhoe en 50 miljoen nieuwe gevallen van syfilis voorkomen. Andere door seksueel contact doorgegeven aandoeningen komen misschien zelfs nog algemener voor.” — Vergelijk Spreuken 7:10, 21-23.
6. Waarom kan er gezegd worden dat de wetenschap en de industrie teleurstellend zijn geweest?
6 Wat valt er bovendien te zeggen over de grote verwachtingen die zo’n twee eeuwen geleden door de wetenschap en de industrie werden gewekt? Om slechts één voorbeeld te noemen: De automobiel werd als een grote stap voorwaarts beschouwd, en in sommige opzichten wàs dit ook zo. Maar de auto heeft ertoe bijgedragen dat steden door verkeersopstoppingen, geluidshinder en verontreiniging werden verstikt. Over de gehele wereld worden elk jaar meer dan 200.000 mensen als gevolg van auto-ongelukken gedood, terwijl miljoenen gewond raken! De teleurstellende resultaten van de technologie werden opgemerkt door Orville Wright, een van de uitvinders van het vliegtuig. Tijdens de Tweede Wereldoorlog schreef hij het volgende aan Henry Ford: „Wilbur en ik dachten dat het vliegtuig de wereldvrede zou bespoedigen. Tot dusver schijnt het slechts het omgekeerde te hebben bewerkstelligd. Ik veronderstel dat toen u het systeem van de massaproduktie invoerde — een van de grootste uitvindingen aller tijden — u nauwelijks vermoed zult hebben dat het . . . bij de bouw van tanks voor wereldvernietiging aangewend zou worden. Het lijkt wel alsof er niets nuttigs kan worden ingevoerd zonder dat iemand er een verdorven toepassing voor vindt.”
7. Zijn er in deze wereld ook economische stelsels die voorspoed voor allen kunnen teweegbrengen?
7 Is er in alle eeuwen waarin er met verscheidene economische systemen is geëxperimenteerd, een systeem voortgebracht dat stabiel is en blijvende voorspoed schenkt aan allen? Neen, want economische instabiliteit is thans aan de orde van de dag. Jack Weldon, hoogleraar in de economie aan Montreals McGill Universiteit, verklaarde in dit verband: „Elke competente en eerlijke econoom zal toegeven dat wij werkelijk niet weten hoe wij de enorme problemen moeten aanpakken waarmee de meeste grote geïndustrialiseerde landen thans worden geconfronteerd.” De situatie in de minder ontwikkelde natiën is zelfs nog erger. In één zo’n land, zo bericht het tijdschrift Time, „bevinden zich meer dan twee miljoen kinderen die door hun behoeftige ouders in de steek zijn gelaten en nog eens veertien miljoen die in zo’n armoede leven dat het bijna te verkiezen zou zijn wanneer ook zij aan hun lot werden overgelaten”. In een ander deel van de wereld berichtte de Philippine Daily Express: „Bijna een half miljard [500 miljoen] Aziaten worden tot de categorie van de ’absoluut armen’ gerekend, en hun aantal zal naar schatting nog verder toenemen.”
8. In welke mate heeft de democratie persoonlijke veiligheid voor burgers teweeggebracht?
8 Gedurende de Eerste Wereldoorlog werd er gezegd dat de oorlog werd gestreden om ’de wereld veilig te maken voor democratie’. Thans zijn slechts weinig landen democratieën. En hoe veilig zijn de burgers in die landen waar de democratie naar verluidt de overhand heeft? In de Verenigde Staten wordt één op elke drie gezinnen, het slachtoffer van de een of andere misdaad. Opperrechter Warren Burger van het Amerikaanse Hooggerechtshof verklaarde: „Wij naderen de toestand van een machteloze maatschappij — een maatschappij waarvan het vermogen om in de straten, op de scholen en in de huizen van onze mensen elementaire zekerheid te handhaven, twijfelachtig is.” Hij voegde hieraan toe: „In de afgelopen tien jaar hebben velen van onze nationale leiders, alsook de leiders van andere landen, over internationaal terrorisme gesproken. Maar het ongevallencijfer als gevolg van dagelijks, steeds weer terugkerend terrorisme in bijna elke grote stad van de Verenigde Staten overtreft het aantal doden en gewonden als gevolg van het optreden van alle bekend geworden ’internationale terroristen’ in elk willekeurig jaar.” — Vergelijk Prediker 8:11.
9. Wat is er in deze eeuw gebeurd met betrekking tot de voorzegging dat er een eind zou komen aan oorlog?
9 De Eerste Wereldoorlog werd ook beschreven als „de oorlog die alle oorlogen zal doen ophouden”. De Encyclopedia Americana merkt op: „Gedurende de oorlog spraken politici en schrijvers over het volkenrecht over de geweldige dagen die zouden komen, wanneer er geen oorlogen, geen bewapening en geen conflicten tussen de natiën meer zouden zijn.” Maar de waarheid bleek precies tegenovergesteld te zijn. In een Zuidafrikaanse publikatie, The Natal Mercury, werd onlangs gezegd: „President Woodrow Wilson beschreef de Eerste Wereldoorlog als ’de oorlog die alle oorlogen zal doen ophouden’. Zijn voorzegging zou veel nauwkeuriger zijn geweest indien deze oorlog ’de oorlog die de vrede zal doen ophouden’ was [genoemd].” Er werd verder in het artikel gezegd: „Sinds 1914 heeft de wereld waarschijnlijk meer gewelddaad en beroering gezien dan ooit sinds de tijd dat geschiedenis te boek werd gesteld.” De wereldomvattende militaire uitgaven bedragen nu meer dan $500 miljard per jaar. Op het ogenblik hebben de natiën genoeg kernwapens om meer dan een miljoen grote steden van de aardbodem weg te vagen, veel meer steden dan er bestaan.
10. Wat is de waarheid over de vooruitgang op verscheidene terreinen van menselijke krachtsinspanningen?
10 Neen, de waarheid is dat ongeacht welke vooruitgang er op allerlei terreinen is gemaakt, de mensheid daardoor niet is bevrijd van uitbuiting, lijden, armoede, misdaad, oorlog, vrees, ziekte en de dood. De beweringen, beloften en meningen van de leiders van deze wereld blijken derhalve niet op waarheid gebaseerd te zijn, zoals in de loop der eeuwen duidelijk door de bewijzen is aangetoond. Het is precies zoals de bijbel in 2 Petrus 2:19 zegt: „Terwijl zij hun vrijheid beloven, zijn zij zelf slaven van het verderf.”
De religieuze „waarheid” toetsen
11. Hoe kunnen de beweringen van religieuze stelsels dat hun leer de waarheid is, getoetst worden?
11 Wij moeten niet alleen bevrijd worden van de bedroevende toestanden die thans zo algemeen zijn, maar wij moeten ook vrij zijn van de mentale slavernij die het gevolg is van vals-religieuze leerstellingen. Toch beweren de religies van de christenheid en van de rest van deze wereld dat hun leer de waarheid is. Dit kan wel gemakkelijk beweerd worden, maar wat tonen de feiten aan? Houd in gedachte dat Gods Woord verklaart: „Geloof zonder werken [is] dood” (Jak. 2:26). Bovendien verklaarde Jezus: „Wacht u voor de valse profeten, die in schaapsklederen tot u komen, maar van binnen roofzuchtige wolven zijn. Aan hun vruchten zult gij hen herkennen.” Ja, religieuze stelsels kunnen niet slechts door wat ze beweren maar ook door wat ze voortbrengen als waar of vals herkend worden. Met betrekking tot de valse stelsels waarschuwde Jezus: „Elke boom die geen voortreffelijke vruchten voortbrengt, wordt omgehakt en in het vuur geworpen.” — Matth. 7:15-20.
12. Wat brengt de toestand van de religies in deze wereld aan het licht?
12 Indien een religie beweert de waarheid te bezitten, zal ze toch, als de vrucht die ze op zijn minst dient voort te brengen, een verenigende kracht moeten vormen voor degenen die haar volgen. Jezus zei dat degenen die de waarheid hadden, „allen één” dienden te zijn (Joh. 17:21). Gods Woord zegt ook: ’Gij allen dient in overeenstemming met elkaar te spreken.’ ’Er dient geen verdeeldheid onder u te zijn.’ ’Weest nauw verenigd in dezelfde geest en in dezelfde gedachtengang’ (1 Kor. 1:10). Dit dient zo te zijn in het geval van degenen die God werkelijk vertegenwoordigen, want „God is geen God van wanorde, maar van vrede” (1 Kor. 14:33). Toch zijn de religies van deze wereld verdeeld in duizenden sekten en culten, met tegenstrijdige leerstellingen en praktijken die niet alleen tussen de verschillende religies bestaan, maar vaak ook binnen dezelfde religie. Een dergelijke verwarring en dwaling kan niet uit God voortspruiten. In Leaders’ Vision, een kerkblad in Australië, wordt toegegeven: ’In een toestand van tweedracht leven, wil zeggen dat men zich in een toestand van bijbelse zonde bevindt. Wij vormen een zichtbare loochening van het werk van de Heilige Geest.’
13. (a) Waartoe heeft de tweedracht van de valse religie geleid? (b) Waar vindt zulke valse religie derhalve haar oorsprong?
13 Een verder bewijs dat zulke religies niet de waarheid kunnen bezitten en dat ze niet van God afkomstig kunnen zijn, wordt verschaft door de gevolgen van hun tweedracht. Indien een religie de waarheid onderwijst, is het voor de leden ervan beslist een elementair vereiste dat zij op zijn minst elkaar niet dienen te doden. Wat voor waarheid, wat voor broederschap, zou dat anders zijn? Toch toont de geschiedenis aan dat mensen die in deze wereld tot dezelfde religie behoren, elkaar geregeld in oorlogstijd hebben afgeslacht, met miljoenen tegelijk, en dat alleen omdat zij in verschillende landen woonden. Tijdens burgeroorlogen of revoluties slachten mensen van dezelfde religie elkaar soms zelfs in hetzelfde land af. In 1 Johannes 3:10-12 zegt de bijbel dat „de kinderen van de Duivel” hun ’broeders’ vermoorden. (Vergelijk Genesis 4:8.) De kinderen van God doen dit niet, maar in plaats daarvan koesteren zij een onverbrekelijke liefde voor elkaar. Jezus zei duidelijk: „Hieraan zullen allen weten dat gij mijn discipelen zijt, indien gij liefde onder elkaar hebt.” — Joh. 13:35.
14. Wat is volgens Jezus’ regel „aan hun vruchten zult gij hen herkennen”, de waarheid over wereldse religie?
14 Door hun slechte vruchten, hun tweedracht, hun oorlogvoering, alsook de buitensporige immoraliteit en huichelarij die zo algemeen in de religies van deze wereld voorkomen, blijken ze organisaties te zijn die niet de waarheid bezitten — ze vertegenwoordigen God niet. Ze zijn werkelijk slechte bomen die rotte vruchten voortbrengen en die op het punt staan „omgehakt en in het vuur geworpen” te worden.
Vertrouwen stellen in de God der waarheid
15. In wie dienen wij ons volledig vertrouwen te stellen, en waarom?
15 Het onvermogen van de mens om op de belangrijke terreinen van het leven ware vrijheid tot stand te brengen, beklemtoont wat de bijbel in Jeremia 10:23 zegt: „Het [is] niet aan de aardse mens . . . zijn weg te bepalen. Het staat niet aan een man die wandelt, zelfs maar zijn schrede te richten.” Neen, God heeft de mens niet met het vermogen of voorrecht geschapen onafhankelijk van Zijn leiding te zijn en desondanks succes te hebben. Eén reden waarom God het zoveel duizenden jaren heeft toegelaten dat de mens onafhankelijk van hem heerschappij uitoefent, is om eens voor al aan te tonen dat een dergelijke heerschappij geen werkelijke vrijheid en werkelijk geluk tot stand kan brengen. Daarom wordt in Psalm 146:3 wijselijk de raad gegeven: „Stelt uw vertrouwen niet op edelen, noch op de zoon van de aardse mens, aan wie geen redding toebehoort.” In wie kunnen wij dan vertrouwen stellen? De bijbel antwoordt: „Vertrouw op Jehovah met heel uw hart en steun niet op uw eigen verstand. Sla in al uw wegen acht op hem, en híj zal uw paden recht maken.” — Spr. 3:5, 6.
16. Welk vertrouwen kunnen wij in Jehovah stellen?
16 Waarom kunnen wij zo’n volledig vertrouwen stellen in Jehovah? Omdat Jehovah, zoals in Psalm 31:5 staat, „de God der waarheid” is. Indien wij werkelijk de waarheid willen weten over alle belangrijke levenskwesties en antwoord willen hebben op vragen die zelfs wereldleiders in verlegenheid brengen, moeten wij bij God aankloppen, want hij heeft alle antwoorden. Aangezien „God onmogelijk kan liegen”, zal wat hij zegt, gebeuren. „Jehovah der legerscharen heeft gezworen, zeggende: ’Voorwaar, juist zoals ik gedacht heb, zo moet het geschieden; en juist zoals ik met mijzelf beraadslaagd heb, dat zal tot stand komen.’” — Hebr. 6:18; Jes. 14:24.
17. Hoe heeft Jehovah voor oprechte waarheidlievende personen een bron van waarheid verschaft?
17 Het was beslist te verwachten dat God zijn waarheden aan oprechte waarheidszoekers bekend zou maken, want in Johannes 8:32 zei Jezus: „Gij zult de waarheid kennen en de waarheid zal u vrijmaken.” Toen hij tot God bad, zei hij ook: „Uw woord is waarheid” (Joh. 17:17). Waar wordt Gods „woord”, zijn waarheid, uiteengezet? De apostel Paulus antwoordt: „De gehele Schrift is door God geïnspireerd” (2 Tim. 3:16). De almachtige Schepper van het universum maakt er aldus aanspraak op de auteur van de bijbel te zijn. Door middel van zijn machtige werkzame kracht, of heilige geest, bewoog hij getrouwe mannen ertoe zijn gedachten op te tekenen. Wanneer wij dus de Schrift lezen, is het alsof God tot ons spreekt. — 1 Thess. 2:13; 2 Petr. 1:20, 21.
18. Waarom is het onredelijk te denken dat God niet de auteur van de bijbel is?
18 Sommigen beweren dat God niet de auteur van de bijbel is. Toch kunnen mensen boeken schrijven, en God heeft de mens geschapen. Zou de Schepper van mensen, die oneindig superieur aan hen is, niet in staat zijn te doen waartoe mensen, die verre inferieur aan hem zijn, wel in staat zijn? Geleerden zenden door middel van elektronische apparatuur instructies naar satellieten in de ruimte om ze te leiden in de baan die ze moeten volgen. Een radio-omroeper spreekt in een microfoon en zijn boodschap wordt duizenden kilometers ver gehoord. Zelfs vanaf de maan zijn televisiebeelden van gebeurtenissen naar uw huiskamer overgebracht. Maar Jehovah heeft het oor, het oog, elektriciteit en geluid gemaakt. Zou hij dan niet, door middel van zijn „dynamische energie”, zijn gedachten aan zijn getrouwe dienstknechten op aarde kunnen meedelen? De Schepper van dit schitterende universum zou beslist een boek kunnen scheppen! — Jes. 40:26.
19. Waarom heeft God de bijbel zo laten optekenen dat sommige dingen moeilijk te begrijpen zijn?
19 ’Maar’, zeggen anderen, ’de bijbel is moeilijk te begrijpen.’ Ja, sommige gedeelten wel (2 Petr. 3:16). Waarom heeft God de bijbel op die manier laten optekenen? Omdat híj dan bepaalt wie de waarheid zal ontvangen. De apostel Paulus zei over Gods waarheden: „Ik heb geplant, Apóllos heeft begoten, maar God bleef het wasdom geven” (1 Kor. 3:6). Paulus verklaarde ook over Gods wijsheid en heilige geheim: „Aan ons heeft God het geopenbaard door middel van zijn geest” (1 Kor. 2:10). God behoudt zich aldus het recht voor zijn waarheden alleen te openbaren aan degenen die er werkelijk belangstelling voor hebben en die bereid zijn er in overeenstemming mee te leven en hem getrouw te dienen: „De Heer Jehovah zal niets doen tenzij hij zijn vertrouwelijke aangelegenheid heeft geopenbaard aan zijn knechten.” — Amos 3:7; Dan. 2:28, 47.
20. Waar is de waarheid die ons vrij kan maken?
20 Ja, er is een God van waarheid. Zijn waarheden worden in zijn geïnspireerde Woord, de bijbel, aangetroffen. Hij geeft zijn nederige, verenigde dienstknechten een begrip van de Heilige Schrift. Welnu, welke uiterst belangrijke waarheden die in zijn Woord zijn vervat, onthult God vooral in onze tijd aan waarheidszoekers? Het volgende artikel zal enkele ervan aan een onderzoek onderwerpen.
Kunt u zich de volgende punten herinneren?
□ Welke vrijheid heeft de mensheid werkelijk nodig?
□ Hoe zijn de verwachtingen van deze wereld teleurstellend gebleken? Waarom?
□ Hoe kunnen wij de ware religie van valse religie onderscheiden?
□ Welke redenen zijn er om volledig vertrouwen te stellen in Jehovah?
□ Aan wie onthult Jehovah zijn waarheden?
[Illustratie op blz. 11]
De mensheid heeft er dringend behoefte aan van veel bedroevende toestanden bevrijd te worden
[Illustraties op blz. 13]
Jezus waarschuwde met betrekking tot valse religie: „Elke boom die geen voortreffelijke vruchten voortbrengt, wordt omgehakt en in het vuur geworpen”