Kan deze wereld ooit eenheid brengen?
ZOU de droom van wereldomvattende eenheid ooit door de inspanningen van deze wereld verwezenlijkt kunnen worden? Is het mogelijk dat een of andere toonaangevende wereldleider de mensheid naar dat doel zal leiden?
Deze wereld heeft duizenden jaren de tijd gehad om niet alleen met verschillende regeringsvormen maar ook met economische en sociale stelsels te experimenteren. Is ook maar één daarvan ooit een kracht geweest die de eenheid bevorderde? Zou ook maar één ervan thans in staat zijn de tragisch verdeelde situatie waarin de menselijke familie zich bevindt ten goede te keren? Zo niet, uit welke bron is dat dan wel te verwachten?
Het bericht dat de politiek heeft opgebouwd
Een invloedrijke kracht in de menselijke aangelegenheden is politiek leiderschap. Maar helaas toont de geschiedenis duidelijk aan dat daardoor geen eenheid onder de mensen is gebracht. Integendeel, na in de loop van duizenden jaren alle mogelijke politieke ideologieën te hebben uitgeprobeerd is de wereld verdeelder dan ooit.
Als een menselijke regering de macht zou hebben wereldomvattende eenheid tot stand te brengen, zou dat nu zo langzamerhand toch beslist hebben moeten blijken. Maar in plaats daarvan is iedere eeuw gekenmerkt door bloedvergieten op grote schaal in duizenden oorlogen — de ene na de andere. En onze twintigste eeuw is de meest rampzalig verdeelde van allemaal gebleken. Er zijn twee afgrijselijke wereldoorlogen gevoerd, ten koste van ongeveer 70 miljoen mensenlevens. En alsof dat nog niet genoeg is, wordt in het onlangs verschenen boek War in Peace (Oorlog in vredestijd) verklaard dat sedert de Tweede Wereldoorlog ongeveer 130 militaire conflicten in meer dan honderd landen aan zo’n 35 miljoen mensen het leven hebben gekost. Stel u dat eens voor! In een tijd van zogenaamde vrede!
Een fundamentele oorzaak van deze betreurenswaardige toestand is de hardnekkigheid waarmee de mensheid vasthoudt aan politieke en nationale loyaliteiten. Hierdoor is de menselijke familie hopeloos verdeeld gebleven en dwarsboomt ze zichzelf voortdurend. Daarom zei de historicus Arnold Toynbee dat het nationalisme „in werkelijkheid de heersende religie is geweest”, aangezien velen dat vol aanbidding aanhangen. Toynbee verklaarde dat dit aanbidden van soevereine staten hun respectieve onderdanen tegen elkaar opzet, „omdat deze religie een uiting van egocentrisme is”. En hij was van mening dat dit „egocentrisme de bron is van alle tweespalt”.
De politieke verdeeldheid is thans nog veel rampzaliger omdat de mensheid in het nucleaire tijdperk is aangeland. In elke natie vreest men voor een kernoorlog, vooral met het oog op de capaciteit van de nucleaire wapens van tegenwoordig. In The Fate of the Earth (Het lot van de aarde) schrijft Jonathan Schell: „Wat in Hirosjima is gebeurd, was nog geen miljoenste deel van wat een holocaust bij het huidige niveau van de kernbewapening in de wereld zou zijn.”
Schell voegde eraan toe: „Bijgevolg kan de politiek geen kant meer uit, gezien de schrijnende absurditeit dat ze met de ene hand bouwt aan een toekomst, terwijl ze met de andere hand voorbereidingen treft die te vernietigen. Telkens als een politicus zijn stem verheft om te spreken over het scheppen van een betere wereld voor onze kinderen en kleinkinderen . . . snoert het dreigende gevaar van uitroeiing hem verpletterend de mond met: Maar misschien zijn er straks helemaal geen kinderen of kleinkinderen.”
Dit is nu precies de situatie die door de profetische woorden van Jezus Christus in Lukas 21:25, 26 wordt voorzegd: „Op de aarde radeloze angst der natiën, die vanwege het gebulder der zee en haar onstuimigheid geen uitweg weten, terwijl de mensen mat worden van vrees en verwachting omtrent de dingen die over de bewoonde aarde komen.”
Met zulke vrees inboezemende vooruitzichten mag men de vraag stellen: Zouden de Verenigde Naties de menselijke familie dan kunnen verenigen, nu geen enkel politiek stelsel daartoe in staat is? Het antwoord moet ontkennend luiden. Waarom? Omdat de VN in feite slechts een afspiegeling zijn van onze door tweespalt verscheurde wereld. De secretaris-generaal van de VN erkende: „Wij zijn beslist ver afgedwaald van het Handvest van de VN.” Hij merkte op dat de resoluties van dit lichaam „steeds vaker worden geschonden of genegeerd door degenen die zich daartoe sterk genoeg voelen”. Op grond daarvan concludeerde hij: „Wij staan gevaarlijk dicht voor een nieuwe internationale anarchie.”
Als wij de feiten eerlijk onder de ogen zien, moeten wij erkennen dat het historische verslag aantoont dat geen enkel politiek stelsel van onvolmaakte mensen bij machte is de mensheid te verenigen, hoe oprecht de leiders ook mogen zijn. Zeer toepasselijk maant Gods geïnspireerde Woord in Psalm 146:3: „Stelt uw vertrouwen niet op edelen, noch op de zoon van de aardse mens, aan wie geen redding toebehoort.”
Economische ontwrichting
Zouden wij van enig economisch stelsel in deze wereld mogen verwachten dat het een verenigende kracht is, zodat de hele menselijke familie zou kunnen profiteren van het vermogen dat de aarde heeft om overvloed voort te brengen? Weer geeft het historische verslag een ontkennend antwoord. Niet een van de economische stelsels van de mens heeft ooit een model opgeleverd voor een verenigde aanpak waarmee de beste belangen van de gehele mensheid gediend zouden zijn. Ieder economisch stelsel heeft miljoenen mensen grote ontevredenheid en ontberingen gebracht.
De wereldeconomie geeft de laatste jaren de ene crisis na de andere te zien. De schuldenlast van de ontwikkelingslanden is enorm gestegen, maar hun vermogen tot betalen niet. Zelfs in de meeste ontwikkelde landen is de schuld tot astronomische hoogten opgelopen. Tallozen worden geteisterd door armoede. Massa’s armen overal op aarde ondervinden de waarheid van Gods profetische woord in Openbaring 6:6 aan den lijve: „Een dagloon voor een liter meel” (The New English Bible). Ja, op veel plaatsen kan men met een dagloon amper een brood kopen.
Afgezien van tijdelijke oplevingen na een recessie of depressie, blijft het economische beeld er vrijwel zo uitzien als The New York Times het afschilderde: „De wereldeconomie staat voor de ernstigste bedreiging van haar structuur en welvaart in de hele naoorlogse periode. Inflatie, recessie, hoge werkloosheid en bijzondere druk op handel en financiën plaatsen de beginselen en instellingen van internationale economische samenwerking onder enorme hoogspanning.” En de Franse dagbladredacteur André Fontaine verklaarde: „Ik zie in deze tijd geen regering in de wereld die de indruk maakt opgewassen te zijn tegen de grote economische problemen van onze dagen. Dat komt doordat het in feite wereldomvattende problemen zijn, en geen land kan ze op eigen houtje oplossen.”
Dat is de kern van de zaak. De economische problemen van de wereld vereisen een verenigd, wereldomvattend optreden. Maar er zijn zo veel verschillende zelfzuchtige belangen in het geding dat de leiders van deze wereld geen blijvende oplossing kunnen brengen.
Sociale problemen nemen toe
Ook de sociale problemen weerspiegelen de groeiende onenigheid in de wereld. Haat en vooroordeel, misdaad en geweld, terrorisme en gewapende conflicten — in alle werelddelen — zijn symptomen van een zieke wereld. Vooral in veel grote steden is het leven gevaarlijk geworden. Zo kon het gebeuren dat toen een politiefunctionaris in Italië een gevangene moed probeerde in te spreken door hem te vertellen dat hij binnenkort misschien in vrijheid gesteld zou worden, de verbazingwekkende reactie van de gevangene volgens La Nazione luidde: „Ik blijf liever zitten. Buiten ga je maar al te gemakkelijk dood.”
Ook zijn er menselijke zwakheden die tweedracht zaaien in gezinnen en de kwaliteit van het leven ongeacht het heersende politieke stelsel ondermijnen. Vrijwel overal neemt het aantal echtscheidingen toe; op sommige plaatsen eindigt bijna de helft van alle nieuwe huwelijken op die manier. Ook het ontvluchten van de werkelijkheid in de vorm van buitensporig drinken doet zowel in de oosterse als in de westerse wereld zijn invloed gelden. Een van de gevolgen is dat mensen die onder invloed van alcohol autorijden elke dag slachtoffers toevoegen aan een wereldomvattend bloedbad waarbij jaarlijks rond de 300.000 doden vallen.
De plaag van de drugverslaving heeft miljoenen in leed gedompeld. De onbeteugelde seksuele losbandigheid leidt tot een enorme oogst aan gevreesde geslachtsziekten, waarvan sommige thans resistent zijn tegen iedere behandeling. En daarmee gepaard gaat een vloedgolf van ongewenste zwangerschappen en abortus.
De situatie beantwoordt precies aan de bijbelse profetie over deze tijd: „In de laatste dagen [zullen] kritieke tijden . . . aanbreken, die moeilijk zijn door te komen.” In deze profetie worden omstandigheden opgesomd die klinken als een citaat uit uw dagelijkse krant. Er werd in gezegd dat de mensen ’zichzelf zouden liefhebben, het geld zouden liefhebben, hoogmoedig zouden zijn, ongehoorzaam aan ouders, ondankbaar, deloyaal, zonder natuurlijke genegenheid, niet ontvankelijk voor enige overeenkomst, zonder zelfbeheersing, met meer liefde voor genoegens dan liefde voor God’. — 2 Timótheüs 3:1-5.
De sociale problemen worden nog verergerd door de 800 miljard dollar die thans jaarlijks aan bewapening wordt uitgegeven. Dat is meer dan twee miljard dollar per dag! Toch sterven elk jaar miljoenen kinderen aan ondervoeding, evenals vele volwassenen. Er is dus geen ontkomen aan: De sociale problemen en ongelijkheid nemen toe. Honderden miljoenen teleurgestelde en onderdrukte mensen leven zonder hoop. En geen sociaal stelsel van deze wereld kan deze problemen oplossen, aangezien er geen verenigde aanpak is.
Het is zo langzamerhand beslist wel duidelijk dat geen politiek, economisch of sociaal stelsel van deze wereld bij machte is de mensheid te verenigen. Maar hoe staat het met de religies van deze wereld? Mogen wij verwachten dat die een verenigende factor zijn? Ja, van wie of wat kunnen wij nu eigenlijk de eenwording van deze deerniswekkend verdeelde menselijke familie verwachten? In de twee volgende artikelen zullen deze vragen worden beschouwd.
[Illustratie op blz. 7]
De mensheid heeft nu het vermogen om al het leven op aarde te vernietigen
[Illustratie op blz. 8]
Honderden miljoenen lijden honger