Punctualiteit en u
EEN christelijke opziener in een Zuidamerikaanse gemeente bezat veel goede eigenschappen. Maar zijn beste vrienden noemden hem gekscherend Armageddon. Waarom? „Wij weten dat hij komt,” zeiden zij dan, „maar alleen God weet wanneer!”
Ja, punctualiteit — of het ontbreken ervan — heeft heel wat te maken met iemands reputatie. De wijze koning Salomo illustreerde het als volgt: „Dode vliegen doen de olie van de zalfbereider stinken, opborrelen. Zo werkt een weinig dwaasheid bij iemand die kostbaar is wegens wijsheid en heerlijkheid” (Prediker 10:1). Een christen kan veel voortreffelijke hoedanigheden bezitten, maar hij zal zijn goede naam bezoedelen als hij zich niet bewust is van tijd.
„Mensen die punctueel zijn, boezemen mij vertrouwen in”, zei een opziener. „Met zulke mensen werk ik graag samen.” Zij worden ook in de zakenwereld gewaardeerd. „Kom op tijd op uw werk; verschijn prompt op vergaderingen; lever rapporten op de vastgestelde tijd in”, luidt het advies in Emily Post’s Etiquette. Evenzo verklaart The New Etiquette (1987) dat men doorgaans kan zeggen dat ’te laat komen, ongemanierd is’. De schrijfsters voegen hier nog aan toe: „Ook voor een religieuze dienst dient men niet te laat te komen.”
Wij allen waarderen het wanneer anderen punctueel zijn. De apostel Paulus dacht hier kennelijk zo over, want hij schreef aan de christenen in Kolosse: „In de geest ben ik . . . bij u, terwijl ik mij verheug en de goede orde zie die bij u heerst” (Kolossenzen 2:5). En wij delen beslist de gevoelens die koning David koesterde over Jehovah’s beloften toen hij in de Psalmen schreef: „O mijn God, wees niet te laat.” — Psalm 40:17; 70:5.
’Word navolgers van God’
Jehovah is werkelijk nooit te laat. Het is heel bijzonder hoe hij zich bewust is van tijd. Dit wordt weerspiegeld in al zijn scheppingswerken. Van het grenzeloze universum tot de kleinste levende wezens zijn al zijn scheppingen werkzaam alsof ze door een onzichtbare klok worden bestuurd. Een soort zeelelie in de buurt van Japan stoot zijn geslachtscellen bijvoorbeeld eens per jaar in oktober uit, en wel om omstreeks drie uur ’s middags op de dag waarop de maan in het eerste of derde kwartier staat. In het voorjaar weet de grunion zijn paaitijd op vrijwel de minuut af nauwkeurig af te stemmen op de springvloed aan de Californische kust.
Jehovah’s tijdberekening is ook precies als het op het vervullen van zijn belofte aankomt. Wij lezen bijvoorbeeld in Exodus 12:41: „Nu geschiedde het aan het einde van de vierhonderd dertig jaar, ja, het geschiedde op dezelfde dag, dat alle legers van Jehovah uit het land Egypte gingen.” Jehovah kwam aldus de belofte na die hij eeuwen voordien aan Abram had gedaan. — Genesis 15:13-16; Galaten 3:17.a
Jehovah heeft zijn Zoon, de Messías, precies op de tijd die de profeet Daniël meer dan vijf eeuwen voordien had voorzegd, in de wereld doen komen, zodat hij „op de bestemde tijd voor goddelozen gestorven” is (Romeinen 5:6; Daniël 9:25). Met betrekking tot het einde van dit samenstel van dingen geeft de bijbel te kennen dat Jehovah „die dag en dat uur” weet (Matthéüs 24:36). Hij zal er niet te laat mee zijn. Jehovah’s punctualiteit vormt beslist een navolgenswaardig voorbeeld voor ons. — Efeziërs 5:1.
„Op de daarvoor bestemde tijden”
Jehovah heeft altijd van zijn dienstknechten verwacht dat zij zich bewust waren van tijd, vooral met betrekking tot zijn aanbidding. Toen de Israëlieten offers brachten, werd er een ’dagelijks schema’ gevolgd. Jehovah gebood hun: ’Gij dient ervoor te zorgen mijn vuuroffers op de daarvoor bestemde tijden aan mij aan te bieden.’ Hij gaf Mozes ook het volgende voorschrift in verband met bijeenkomsten: „De gehele vergadering moet haar afspraak . . . nakomen.” — Leviticus 23:37; Numeri 10:3; 28:2.
Later onderhielden de joden „het uur dat het reukwerk werd geofferd” (Lukas 1:10). „Het uur van gebed, het negende uur,” werd zowel door de joden als anderen onderhouden (Handelingen 3:1; 10:3, 4, 30). En over de christelijke vergaderingen schreef Paulus: „Laat alle dingen betamelijk en volgens regeling geschieden.” — 1 Korinthiërs 14:40.
Wat hield dit alles voor de Israëlieten en de vroege christenen in? Dat zij punctueel moesten zijn in het nakomen van hun afspraken, vooral met betrekking tot hun aanbidding. Er is geen reden om te denken dat Jehovah minder zou verwachten van zijn dienstknechten in deze tijd.
Waarom sommigen het moeilijk vinden
De instelling ten aanzien van tijd varieert aanzienlijk van het ene deel van de wereld tot het andere. Een zendeling bericht over een Zuidamerikaans stadje dat zijn vrouw soms de enige aanwezige was wanneer hij aan het begin van een christelijke vergadering het openingslied aankondigde. Maar tegen de tijd dat hij het slotlied aankondigde, waren er wel zeventig mensen. Toen echter in een Westeuropees land aan ongeveer duizend mensen werd gevraagd: „Als u ergens te eten wordt genodigd om 7.00 uur n.m., behoort u dan vijf of tien minuten te vroeg, vijf of tien minuten te laat of precies op tijd te komen?”, antwoordde de meerderheid dat „de beleefdheid voorschrijft dat men nauwgezet rekening houdt met de gastheer en/of gastvrouw en precies op tijd komt”.
Toch is punctualiteit meer dan een kwestie van plaatselijke voorkeur. Het is een gewoonte, zoals dit ook gezegd kan worden van schoon, netjes of beleefd zijn. Wij zijn natuurlijk niet met zulke gewoonten geboren; wij moeten ze aankweken. Indien u als kind hebt geleerd punctueel te zijn, is dat een zegen. Maar velen komen uit een gezin waarin weinig tijdslimieten bestonden en het over het algemeen niet nodig was om de eigen inspanningen met die van anderen te coördineren. Pas als zij deel gaan uitmaken van de christelijke gemeente en aan de vergaderingen en openbare bediening ervan gaan deelnemen, wordt de noodzaak van punctualiteit een realiteit voor hen. Zij vinden het misschien moeilijk de gewoonte om te laat te komen, die zij in hun jeugd hebben aangeleerd, af te leren. Toch kan liefde voor Jehovah God en voor de naaste iemand motiveren hier verandering in te brengen. Maar waarom zou men deze verandering aanbrengen?
Waarom punctueel zijn?
„Houdt u van het leven?”, vroeg Benjamin Franklin eens. „Verkwist dan geen tijd; want tijd is de bouwstof van het leven.” Wij allen beseffen de waarheid van die verklaring. Voor christenen is het echter even belangrijk niet de tijd van andere mensen te verspillen. „De laatkomer”, zo merkt een zendeling op, „lijkt door zijn optreden te zeggen: ’Mijn tijd is belangrijker dan die van u, en daarom kunt u wachten totdat ik klaar ben.’” Iemand die niet punctueel is, komt niet alleen over als slecht georganiseerd en onbetrouwbaar, maar ook als nogal egotistisch en onattent. Ware christenen zullen ’niets [willen] doen uit twistgierigheid of uit egotisme, maar met ootmoedigheid des geestes de anderen superieur aan zichzelf achten’. — Filippenzen 2:3.
Sommigen vinden het misschien niet prettig zich naar de klok te richten en zich er bij elke stap die zij doen, door te laten leiden. Maar punctualiteit is niet louter een kwestie van zich door de klok te laten leiden. Het is een kwestie van de belangen van anderen op het oog te hebben, waarbij u „niet alleen uit persoonlijk belang het oog houdt op uw eigen zaken, maar ook uit persoonlijk belang op die van de anderen”. — Filippenzen 2:4.
Beschouw bijvoorbeeld eens de bijbelse raad: „Aanvaardt elkaar . . . zoals ook de Christus ons heeft aanvaard” (Romeinen 15:7). Het hier gebruikte Griekse woord betekent ook ’bij zich nemen, opnemen (van gasten), ontvangen, verwelkomen’. Voor zover deze raad van toepassing is op letterlijke begroetingen, is men hier duidelijk minder goed toe in staat als men gewoonlijk te laat komt op de vergaderingen. Door vroeg aanwezig te zijn, kunt u in grotere mate bijdragen tot de liefdevolle, vriendelijke en aangename geest van zulke bijeenkomsten. En de voordelen zijn wederkerig. Vroeg aanwezig zijn, stelt u in staat een aandeel te hebben aan het openingslied en het gebed — een belangrijk onderdeel van de verenigde gemeentelijke aanbidding. Wanneer u het thema of de titel hoort aankondigen, zal dit u helpen het verloop van het programma beter te volgen.
Punctualiteit van uw zijde stelt anderen in staat hun inspanningen te coördineren, zodat er veel tot stand gebracht kan worden. Toen Jozua de stad Ai aanviel, zond hij een deel van zijn leger er op uit om de vijand uit de stad weg te lokken, terwijl de rest van zijn mannen zich in hinderlaag legde om de stad in te nemen. Toen, op het kritieke moment, gaf Jozua het teken. „Op het ogenblik dat hij zijn hand uitstrekte, snelden [zijn mannen] toe” en viel de stad in hun handen. Kunt u zich voorstellen wat er gebeurd zou zijn als zij niet punctueel waren geweest? — Jozua 8:6-8, 18, 19.
Christelijke bedienaren in deze tijd hebben veel redenen om zich bewust te zijn van tijd. Voor activiteiten als met anderen deelnemen aan de Koninkrijksprediking, aandelen aan een congres- of vergaderingsprogramma repeteren en zelfs de Koninkrijkszaal schoonmaken, is het noodzakelijk dat wij onze activiteiten met die van anderen coördineren. Door punctueel te zijn, kunnen wij meer tot stand brengen. Dit is zelfs waar in het geval van zoiets eenvoudigs als het rapporteren van onze predikingsactiviteit aan het einde van de maand. Als iedereen samenwerkt om dit prompt te doen, kan er een nauwkeurig en aanmoedigend gemeente- en wereldbericht worden samengesteld.
Punctueel zijn, betekent ook zich te houden aan afspraken en vastgestelde tijdslimieten, waarvan er elke dag heel wat zijn. Sommige zijn van groot belang, andere onbeduidend. Uw huwelijk dient bijvoorbeeld op de vastgestelde tijd voltrokken te worden. U eet misschien graag een ei dat precies zoveel minuten heeft gekookt. Waar het ook om gaat, iemand die punctueel is, hoeft niet paniekerig van de ene bezigheid naar de andere te rennen, terwijl hij met alles te laat is. Hij is veeleer kalm en georganiseerd. Hij presteert meer omdat hij zijn dag indeelt en op tijd of zelfs wat vroeger begint.
Ja, er zijn veel redenen waarom christenen zich bewust moeten zijn van tijd. Bovenal is het één manier waarop wij blijk geven van onze onzelfzuchtige liefde voor onze medechristenen en ons respect voor de theocratische regelingen voor ware aanbidding.
Hoe kan iemand echter de gewoonte van punctualiteit ontwikkelen?
’De bestemde tijden weten’
„Zelfs de ooievaar . . . kent heel goed zijn bestemde tijden” om te trekken, en de mier „bereidt . . . in de zomer haar voedsel” om klaar te zijn voor de winter, zegt de bijbel (Jeremia 8:7; Spreuken 6:8). Hierin ligt het geheim van punctualiteit en dingen tot stand te brengen.
Ook wij moeten ’onze bestemde tijden weten’. Zonder star of fanatiek te zijn, dienen wij ons bewust te zijn van tijd. Wij dienen niet alleen te weten wat wij moeten doen, maar ook wanneer het gedaan moet worden. Wij dienen de gewoonte te ontwikkelen om vooruit te denken, waarbij wij rekening houden met mogelijke vertragingen en bereid zijn om van de activiteit waarmee wij bezig zijn, tijd af te nemen teneinde die te besteden aan iets belangrijkers, zoals onze vergaderingen, velddienst en andere theocratische activiteiten.
In dit opzicht is gezinssamenwerking van het grootste belang. Men ziet vaak dat een vader het aan zijn vrouw overlaat om ervoor te zorgen dat de kinderen klaar zijn voor vertrek. Dan gaat hij alleen de deur uit en roept over zijn schouder: „Schiet een beetje op, anders kom je nog te laat!” Jakob was niet zo; behulpzaam „stond [hij] op en tilde zijn kinderen en zijn vrouwen op de kamelen” toen het tijd was om te vertrekken. — Genesis 31:17.
Hoe zou de vader zijn gezin dan kunnen helpen? Er kan de kinderen worden geleerd zich op tijd klaar te maken voor belangrijke dingen in plaats van alles tot de laatste minuut uit te stellen. Zij kunnen geholpen worden verantwoordelijkheidsgevoel te ontwikkelen en er een eer in te stellen dingen prompt te doen. Beschouw als gezin bijbelse voorbeelden die aantonen hoe belangrijk het is op tijd klaar te zijn (Genesis 19:16; Exodus 12:11; Lukas 17:31). De beste en doeltreffendste les wordt ongetwijfeld verschaft door een juist ouderlijk voorbeeld.
Evenzo kunnen de christelijke opzieners de gemeente helpen door het juiste voorbeeld te geven. Zij zouden niet zijn aangesteld als zij niet „ordelijk” waren (1 Timótheüs 3:2). De andere broeders en zusters zullen waarschijnlijk punctueler zijn als zij weten dat de ouderlingen in de Koninkrijkszaal aanwezig zijn om hen te begroeten en om de leiding te nemen. Gewetensvolle opzieners zullen er daarom naar streven vroeg in de zaal te zijn om de gemeente te helpen. De dienaren in de bediening die vroeg present zijn om hun broeders en zusters te begroeten en in hun behoeften te voorzien, worden zeer gewaardeerd.
Om punctueel te kunnen zijn, hebben wij natuurlijk zelfbeheersing en zelfdiscipline nodig. Nee, niet om een militaire precisie te bereiken, maar uit liefde voor onze medechristenen en respect voor de theocratische orde. Dit maakt deel uit van de nieuwe persoonlijkheid waarmee wij ons trachten te bekleden (Kolossenzen 3:10, 12). Bovenal willen wij gelijken op onze hemelse Vader, Jehovah God, die ons leert dat ’er voor alles een vastgestelde tijd is’. — Prediker 3:1.
[Voetnoten]
a Zie voor een gedetailleerde bespreking van deze profetie Hulp tot begrip van de bijbel, blz. 229, 238 en Insight on the Scriptures, Deel 1, blz. 776, 777.