Laat onderscheidingsvermogen u beveiligen
„Het denkvermogen zelf [zal] de wacht over u houden, het onderscheidingsvermogen zelf zal u beveiligen.” — SPREUKEN 2:11.
1. Waartegen kan onderscheidingsvermogen ons beveiligen?
JEHOVAH wil dat u onderscheidingsvermogen gebruikt. Waarom? Omdat hij weet dat het u tegen diverse gevaren zal beveiligen. Spreuken 2:10-19 begint met de woorden: „Wanneer wijsheid haar intrede doet in uw hart en de kennis zelf aangenaam wordt voor uw zíel, zal het denkvermogen zelf de wacht over u houden, het onderscheidingsvermogen zelf zal u beveiligen.” Waartegen beveiligen? Tegen dingen als „de slechte weg”, alsook tegen degenen die de paden der oprechtheid verlaten en mensen die slinks zijn in hun gangen.
2. Wat is onderscheidingsvermogen, en in wat voor onderscheidingsvermogen zijn christenen vooral geïnteresseerd?
2 Waarschijnlijk zult u zich herinneren dat onderscheidingsvermogen het vermogen van de geest is om het één van het ander te onderscheiden. Iemand met onderscheidingsvermogen ziet waarin denkbeelden of zaken verschillen en kan zich een goed oordeel vormen. Als christenen zijn wij vooral geïnteresseerd in geestelijk onderscheidingsvermogen dat gebaseerd is op een nauwkeurige kennis van Gods Woord. Wanneer wij de Schrift bestuderen, is het alsof wij de bouwstenen van geestelijk onderscheidingsvermogen opdelven. Wat wij leren, kan ons helpen beslissingen te nemen die Jehovah behagen.
3. Hoe kunnen wij geestelijk onderscheidingsvermogen verkrijgen?
3 Toen God aan Salomo, de koning van Israël, vroeg wat voor zegen hij graag zou ontvangen, zei de jonge regeerder: „Gij moet uw knecht een gehoorzaam hart geven om uw volk te richten, om te onderscheiden tussen goed en kwaad.” Salomo vroeg om onderscheidingsvermogen, en Jehovah gaf het hem in een buitengewone mate (1 Koningen 3:9; 4:30). Willen wij onderscheidingsvermogen verkrijgen, dan moeten wij erom bidden, en wij dienen Gods Woord aan de hand van de door „de getrouwe en beleidvolle slaaf” verschafte geestelijk verlichtende publikaties te bestuderen (Mattheüs 24:45-47). Dit zal ons helpen ons geestelijke onderscheidingsvermogen zo te ontwikkelen dat wij „volwassen [worden] in verstandelijke vermogens”, in staat om „zowel goed als kwaad te onderscheiden”. — 1 Korinthiërs 14:20; Hebreeën 5:14.
Speciale behoefte aan onderscheidingsvermogen
4. Wat betekent het een „zuiver” oog te hebben, en hoe kan dit ons tot nut strekken?
4 Met een juist onderscheidingsvermogen kunnen wij overeenkomstig de woorden van Jezus Christus handelen: „Blijft dan eerst het koninkrijk en [Gods] rechtvaardigheid zoeken, en al deze andere [materiële] dingen zullen u worden toegevoegd” (Mattheüs 6:33). Jezus zei ook: „De lamp van het lichaam is uw oog. Wanneer uw oog zuiver is, is ook uw hele lichaam licht” (Lukas 11:34). Het oog is een figuurlijke lamp. Een „zuiver” oog is oprecht, scherp ingesteld. Met zo’n oog kunnen wij blijk geven van onderscheidingsvermogen en wandelen zonder in geestelijk opzicht te struikelen.
5. Wat dienen wij in de kwestie van zakelijke transacties in gedachte te houden met betrekking tot het doel van de christelijke gemeente?
5 In plaats van hun oog zuiver te houden, hebben sommigen hun leven en het leven van anderen gecompliceerd gemaakt door zich in te laten met verleidelijke zakelijke transacties. Maar wij dienen niet te vergeten dat de christelijke gemeente „een pilaar en ondersteuning van de waarheid” is (1 Timotheüs 3:15). Net als in het geval van de pilaren van een bouwwerk, houdt de gemeente Gods waarheid hoog en ondersteunt ze niet iemands zakelijke onderneming. Gemeenten van Jehovah’s Getuigen werden niet opgericht als centra ter bevordering van commerciële belangen, goederen of diensten. Wij moeten ons ervan weerhouden persoonlijke zakelijke aangelegenheden in de Koninkrijkszaal af te handelen. Onderscheidingsvermogen helpt ons in te zien dat Koninkrijkszalen, gemeenteboekstudies, grotere bijeenkomsten en congressen van Jehovah’s Getuigen plaatsen zijn voor christelijke omgang en geestelijke besprekingen en gesprekken. Als wij onze geestelijke banden zouden gebruiken om welke vorm van commercie maar ook te bevorderen, zou dit dan niet op zijn minst blijk geven van een mate van gebrek aan waardering voor geestelijke waarden? Gemeentelijke contacten dienen nooit uitgebuit te worden voor financieel gewin.
6. Waarom dienen commerciële produkten en diensten niet op gemeentevergaderingen verkocht of gepromoot te worden?
6 Sommigen hebben theocratische contacten gebruikt voor de verkoop van gezondheids- of schoonheidsmiddelen, vitaminepreparaten, telecommunicatiediensten, bouwmaterialen, reisaanbiedingen, computerprogramma’s en -apparatuur, enzovoort. De gemeentevergaderingen zijn echter niet de plaats voor het verkopen of promoten van commerciële produkten of diensten. Wij kunnen het hieraan ten grondslag liggende beginsel onderscheiden als wij in gedachte houden dat Jezus „hen allen de tempel uit[dreef], met de schapen en runderen, en hij stortte de geldstukken van de geldwisselaars uit en keerde hun tafels om. En tot de duivenverkopers zei hij: ’Neemt deze dingen hier vandaan! Maakt het huis van mijn Vader niet langer tot een huis van koopwaar!’” — Johannes 2:15, 16.
Wat valt er over investeringen te zeggen?
7. Waarom is onderscheidingsvermogen nodig en voorzichtigheid geboden met betrekking tot investeringen?
7 Er is zowel onderscheidingsvermogen nodig als voorzichtigheid geboden wanneer men overweegt geld te investeren in een zakelijke onderneming. Stel dat iemand geld wil lenen en beloften doet zoals: „Ik garandeer je dat je goed geld zult verdienen.” „Je kunt er niets bij verliezen. Succes is verzekerd.” Pas op wanneer iemand zulke garanties geeft. Òf hij is niet realistisch òf hij is oneerlijk, want investeren geschiedt zelden zonder risico. In feite hebben sommige gewetenloze personen leden van de gemeente met gladde woorden bedrogen. Dit doet ons denken aan de „goddeloze mensen” die heimelijk de eerste-eeuwse gemeente binnendrongen en ’de onverdiende goedheid van God veranderden in een verontschuldiging voor losbandig gedrag’. Zij waren als puntige, onder water verborgen klippen die zwemmers dodelijk konden verwonden (Judas 4, 12). Bedriegers hebben weliswaar andere motieven dan afvalligen, maar ook zij azen op leden van de gemeente.
8. Wat is er in verband met sommige schijnbaar winstgevende zakelijke ondernemingen gebeurd?
8 Zelfs goedbedoelende christenen hebben medechristenen inlichtingen verstrekt over schijnbaar winstgevende ondernemingen, met als enige resultaat dat zij en degenen die hun voorbeeld volgden, het door hen geïnvesteerde geld verloren. Als gevolg hiervan zijn verscheidene christenen voorrechten in de gemeente kwijtgeraakt. Wanneer ondernemingen om snel rijk te worden bedrieglijke praktijken blijken te zijn, is de enige die er beter van wordt, de bedrieger, die vaak prompt verdwijnt. Hoe kan onderscheidingsvermogen ons helpen zulke situaties te vermijden?
9. Waarom is onderscheidingsvermogen nodig om beweringen omtrent investeringen te kunnen beoordelen?
9 In onderscheidingsvermogen ligt de gedachte opgesloten dat men kan doorzien wat niet duidelijk aan het licht treedt. Dit vermogen is nodig om beweringen omtrent investeringen te kunnen beoordelen. Christenen vertrouwen elkaar, en sommige redeneren wellicht dat hun geestelijke broeders en zusters zich niet zullen inlaten met zakelijke ondernemingen waardoor de geldmiddelen van medegelovigen gevaar zouden lopen. Maar dat een zakenman een christen is, garandeert nog niet dat hij uitmunt in zakelijke aangelegenheden of dat zijn onderneming succes zal hebben.
10. Waarom trachten sommige christenen bij medegelovigen een zakelijke lening te sluiten, en wat kan er met zulke investeringen gebeuren?
10 Sommige christenen trachten bij medegelovigen een zakelijke lening te sluiten omdat betrouwbare kredietinstellingen nooit geld ter beschikking zouden stellen voor hun riskante onderneming. Velen hebben zich laten wijsmaken dat zij door alleen maar hun geld te investeren, snel rijk zouden kunnen worden zonder er veel, zo al iets, voor te hoeven doen. Sommigen hebben er belangstelling voor geld te investeren wegens de opwinding die ermee gepaard gaat, met als enige resultaat dat geld waarvoor een leven lang is gespaard, verloren is gegaan! Een christen investeerde een grote som geld in de verwachting dat dit hem in slechts twee weken tijd 25 procent winst zou opleveren. Hij verloor al dat geld toen de zaak waarin hij geïnvesteerd had, failliet ging. In een andere onderneming leende een projectontwikkelaar grote sommen geld van anderen in de gemeente. Hij beloofde ongewoon hoge winsten, maar ging failliet en verloor het geleende kapitaal.
Wanneer zakelijke ondernemingen mislukken
11. Welke raad gaf Paulus met betrekking tot hebzucht en de liefde voor geld?
11 Het mislukken van zakelijke ondernemingen heeft tot teleurstelling geleid en zelfs tot het verlies van de geestelijke gezindheid van sommige christenen die zich met ongezonde ondernemingen hadden ingelaten. Hartzeer en bitterheid zijn het gevolg geweest van het in gebreke blijven zich door onderscheidingsvermogen te laten beveiligen. Hebzucht heeft menigeen verstrikt. „Laat . . . hebzucht onder u zelfs niet ter sprake komen, zoals het heiligen past”, schreef Paulus (Efeziërs 5:3). En hij waarschuwde: „Zij . . . die besloten zijn rijk te worden, vallen in verzoeking en een strik en vele zinneloze en schadelijke begeerten, die de mensen in vernietiging en verderf storten. Want de liefde voor geld is een wortel van allerlei schadelijke dingen, en door hun streven op die liefde te richten, zijn sommigen van het geloof afgedwaald en hebben zich overal met vele pijnen doorboord.” — 1 Timotheüs 6:9, 10.
12. Wat dienen christenen vooral niet te vergeten als zij zaken met elkaar doen?
12 Door liefde voor geld te ontwikkelen, zou een christen zichzelf veel geestelijke schade berokkenen. De Farizeeën waren liefhebbers van geld, en dit is een kenmerk van velen in deze laatste dagen (Lukas 16:14; 2 Timotheüs 3:1, 2). In tegenstelling daarmee dient de levenswijze van een christen „vrij [te] zijn van de liefde voor geld” (Hebreeën 13:5). Natuurlijk kunnen christenen zaken met elkaar doen of samen een zaak opzetten. Maar als zij dit doen, dienen besprekingen en onderhandelingen gescheiden te blijven van gemeentelijke aangelegenheden. En denk aan het volgende: Zelfs al betreft het geestelijke broeders, stel zakelijke overeenkomsten altijd op schrift. Het artikel „Stel het op schrift!”, in de Ontwaakt! van 8 juni 1983, blz. 13 tot en met 15, is in dit opzicht nuttig.
13. Hoe zou u Spreuken 22:7 op zakelijke ondernemingen toepassen?
13 Spreuken 22:7 zegt ons: „Wie leent, is een knecht van de man die uitleent.” Het is vaak onverstandig om onszelf of onze broeder in de positie van zo’n knecht te plaatsen. Wanneer iemand ons vraagt hem geld te lenen voor een zakelijke onderneming, zou het raadzaam zijn te beschouwen of hij in staat is de som terug te betalen. Staat hij als betrouwbaar bekend? Wij dienen natuurlijk te beseffen dat het verstrekken van zo’n lening het verlies van het geld zou kunnen betekenen, omdat veel zakelijke ondernemingen mislukken. Een contract op zich vormt geen garantie voor een succesvolle onderneming. En het is beslist niet verstandig wanneer iemand het riskeert meer geld in een onderneming te steken dan hij zich kan veroorloven te verliezen.
14. Waarom moeten wij van onderscheidingsvermogen blijk geven als wij geld hebben geleend aan een medechristen wiens zaak failliet gaat?
14 Wij dienen van onderscheidingsvermogen blijk te geven als wij een christen geld voor zakelijke doeleinden hebben geleend en het geld verloren is gegaan, ook al waren er geen oneerlijke praktijken bij betrokken. Als het faillissement niet de schuld was van onze medegelovige die het geld heeft geleend, kunnen wij dan zeggen dat ons onrecht is gedaan? Nee, want wij hebben de lening vrijwillig verstrekt, hebben er waarschijnlijk rente op geïnd en er heeft niets oneerlijks plaatsgevonden. Aangezien er geen oneerlijkheid in het spel was, hebben wij geen grond om te gaan procederen tegen degene die geld van ons geleend heeft. Wat voor goeds zou er door tot stand gebracht worden als wij een rechtszaak zouden beginnen tegen een eerlijke medechristen die zich failliet heeft moeten laten verklaren omdat een goedbedoelde zakelijke onderneming is mislukt? — 1 Korinthiërs 6:1.
15. Welke factoren dienen bij een faillietverklaring beschouwd te worden?
15 Degenen die grote tegenslagen te incasseren krijgen, zoeken soms verlichting door zich failliet te laten verklaren. Aangezien christenen niet onverschillig dienen te staan tegenover schulden, hebben sommigen zich, zelfs nadat zij wettelijk van bepaalde schulden ontlast waren, verplicht gevoeld te trachten de kwijtgescholden bedragen terug te betalen als de crediteuren bereid waren betaling te aanvaarden. Maar als iemand het van zijn broeder geleende geld nu eens verliest en dan toch een luxueus leven zou leiden? Of als hij op een gegeven moment voldoende kapitaal heeft verworven om het geleende terug te betalen maar zich niets zou aantrekken van de morele verplichting die hij financieel wellicht tegenover zijn broeder heeft? Dan zou eraan getwijfeld kunnen worden of degene die het geld had geleend, wel aan de vereisten voldoet om in een verantwoordelijke hoedanigheid in de gemeente te dienen. — 1 Timotheüs 3:3, 8; zie De Wachttoren van 15 september 1994, blz. 30, 31.
Wat te doen als er bedrog in het spel is?
16. Welke stappen kunnen er gedaan worden als wij het slachtoffer van bedrieglijke zakenpraktijken zijn?
16 Onderscheidingsvermogen helpt ons te beseffen dat niet alle investeringen winst opleveren. Maar wat te doen als er bedrog in het spel is? Bedrog is „het zich opzettelijk bedienen van misleiding, listigheid of het verdraaien van de waarheid met het doel een ander ertoe te bewegen afstand te doen van een of ander waardevol bezit of een wettelijk recht op te geven”. Jezus Christus zette uiteen welke stappen er gedaan kunnen worden wanneer iemand meent dat hij door een medeaanbidder bedrogen is. Volgens Mattheüs 18:15-17 zei Jezus: „Wanneer . . . uw broeder een zonde begaat, ga zijn fout dan blootleggen tussen u en hem alleen. Indien hij naar u luistert, hebt gij uw broeder gewonnen. Luistert hij echter niet, neem dan nog één of twee met u, opdat uit de mond van twee of drie getuigen elke zaak bevestigd wordt. Indien hij naar hen niet luistert, spreek dan tot de gemeente. Indien hij zelfs naar de gemeente niet luistert, dan zij hij u net als een mens uit de natiën en als een belastinginner.” Uit de illustratie die Jezus vervolgens gaf, blijkt dat hij aan zonden dacht waarbij het om financiële kwesties, met inbegrip van bedrog, gaat. — Mattheüs 18:23-35.
17, 18. Hoe kan, als een belijdende christen ons bedriegt, onderscheidingsvermogen ons behoeden?
17 Natuurlijk zou er geen schriftuurlijke basis voor de in Mattheüs 18:15-17 uiteengezette stappen bestaan als er geen bewijs of zelfs geen aanwijzing van bedrog was. Wat echter te doen als een belijdende christen ons werkelijk heeft bedrogen? Onderscheidingsvermogen kan ons ervoor behoeden stappen te doen waardoor de reputatie van de gemeente geschaad zou worden. Paulus raadde medechristenen aan zich onrecht te laten doen en zelfs te kort te laten doen in plaats van een broeder voor het gerecht te dagen. — 1 Korinthiërs 6:7.
18 Onze oprechte broeders en zusters zijn niet ’vol van bedrog en schurkerij’, zoals de tovenaar Bar-Jezus (Handelingen 13:6-12). Laten wij dus van onderscheidingsvermogen blijk geven wanneer er geld verloren is gegaan in zakelijke ondernemingen waarbij medegelovigen betrokken zijn. Als wij overwegen te gaan procederen, dienen wij te beschouwen welke uitwerking dit mogelijk op ons persoonlijk, op de andere persoon of personen, op de gemeente en op buitenstaanders zal hebben. Op schadeloosstelling uit zijn, zou veel van onze tijd, energie en andere middelen kunnen opslokken. Misschien zouden alleen advocaten en andere deskundigen er beter van worden. Helaas hebben sommige christenen theocratische voorrechten verspeeld omdat zij te veel opgingen in deze dingen. Dat wij aldus op een zijspoor worden gebracht, moet Satan verheugen, maar wij willen Jehovah’s hart blij maken (Spreuken 27:11). Wanneer wij daarentegen een verlies aanvaarden, kan dit ons behoeden voor hartzeer en zowel ons als de ouderlingen veel tijd besparen. Het zal ertoe bijdragen de vrede van de gemeente te bewaren en zal ons in staat stellen eerst het Koninkrijk te blijven zoeken.
Onderscheidingsvermogen en het nemen van beslissingen
19. Wat kunnen geestelijk onderscheidingsvermogen en gebed voor ons doen wanneer wij beslissingen moeten nemen die ons onder druk zetten?
19 Het nemen van beslissingen op financiële of zakelijke terreinen kan ons behoorlijk onder druk zetten. Maar geestelijk onderscheidingsvermogen kan ons helpen factoren af te wegen en verstandige beslissingen te nemen. Bovendien kunnen wij door ons gebedsvol op Jehovah te verlaten, „de vrede van God” ontvangen (Filippenzen 4:6, 7). Deze vrede is een kalmte en rust die het resultaat is van een intieme persoonlijke verhouding met Jehovah. Een dergelijke vrede kan ons beslist helpen ons evenwicht te bewaren wanneer wij voor moeilijke beslissingen staan.
20. Wat dient ons vaste besluit te zijn met betrekking tot zakelijke aangelegenheden en de gemeente?
20 Laten wij vastbesloten zijn niet toe te laten dat zakelijke geschillen onze vrede of die van de gemeente verstoren. Wij moeten in gedachte houden dat de christelijke gemeente functioneert om ons geestelijk te helpen, niet om als centrum voor commerciële activiteiten te dienen. Zakelijke aangelegenheden dienen altijd gescheiden te blijven van gemeentelijke activiteiten. Wij moeten onderscheidingsvermogen gebruiken en voorzichtigheid betrachten wanneer wij een zakelijke onderneming op touw zetten. En laten wij altijd een evenwichtige kijk op zulke aangelegenheden bewaren, terwijl wij de Koninkrijksbelangen de eerste plaats toekennen. Zou een zakelijke onderneming waarbij medeaanbidders betrokken zijn mislukken, laten wij dan trachten datgene te doen wat voor alle betrokkenen het beste is.
21. Hoe kunnen wij onderscheidingsvermogen gebruiken en in overeenstemming met Filippenzen 1:9-11 handelen?
21 Mogen wij allen, in plaats van overmatig bezorgd te zijn over financiële aangelegenheden en andere minder belangrijke dingen, ons hart neigen tot onderscheidingsvermogen, om Gods leiding bidden en de Koninkrijksbelangen de eerste plaats toekennen. Moge, in overeenstemming met Paulus’ gebed, ’onze liefde steeds overvloediger zijn met nauwkeurige kennis en volledig onderscheidingsvermogen, opdat wij ons van de belangrijker dingen mogen vergewissen en anderen [of onszelf] niet tot struikelen brengen’. Laten wij, nu de Koning Christus op zijn hemelse troon gezeten is, in elk aspect van het leven geestelijk onderscheidingsvermogen aan de dag leggen. En ’mogen wij vervuld zijn met de vrucht der rechtvaardigheid door bemiddeling van Jezus Christus, tot heerlijkheid en lof van onze God’, de Soevereine Heer Jehovah. — Filippenzen 1:9-11.
Wat zou u antwoorden?
□ Wat is onderscheidingsvermogen?
□ Waarom is het vooral nodig onderscheidingsvermogen aan de dag te leggen wanneer christenen zaken met elkaar doen?
□ Hoe kan onderscheidingsvermogen ons helpen als wij menen dat een medegelovige ons heeft bedrogen?
□ Welke rol dient onderscheidingsvermogen te spelen bij het nemen van beslissingen?
[Illustratie op blz. 18]
Onderscheidingsvermogen zal ons helpen Jezus’ raad toe te passen om eerst het Koninkrijk te blijven zoeken
[Illustraties op blz. 20]
Stel zakelijke overeenkomsten altijd op schrift