Wat onthult uw stem?
DOOR uw voorkomen geeft u de mensen een bepaalde indruk omtrent uzelf als persoon. Die indruk is natuurlijk alleen maar gebaseerd op wat zij zien. Mensen baseren hun oordeel ook op wat zij horen. In feite wordt door uw stem veel meer omtrent uw persoonlijkheid onthuld of te kennen gegeven. Er kunnen heel veel dingen door worden geopenbaard, die al dan niet waar kunnen zijn. Ja, louter de klank van uw stem kan uzelf en anderen goeddoen of schaden.
Hebt u niet gemerkt dat door de manier, de toon waarop iemand iets zegt, u voor of tegen hem en wat hij zegt wordt ingenomen? Als zijn stem warm, vriendelijk en aangenaam klinkt, is het dan niet veel waarschijnlijker dat hij u zal winnen dan wanneer de klank koel, hard of schel is? Ja, want wij worden allemaal beïnvloed door gevoelens, en de toon waarop iets wordt gezegd, verraadt de gunstige of ongunstige gevoelens die iemand koestert. Zo wist president Roosevelt zo’n veertig jaar geleden door de vertrouwelijke gesprekken die hij op een warme, vriendelijke, hartelijke en geruststellende toon voor de radio hield, velen van zijn toehoorders hoop in te boezemen.
Dit betekent niet dat hoe iets wordt gezegd belangrijker is dan wat er wordt gezegd. Beslist niet! Men kan beter op een koele of onprettige toon de waarheid horen vertellen dan dat er met een vleiende stem leugens worden verteld. Maar wanneer de waarheid op een vriendelijke, innemende wijze wordt gesproken, zal dit ongetwijfeld doeltreffender zijn dan wanneer ze op een harde of onprettige toon wordt geuit.
Een schitterend instrument
Er is terecht opgemerkt dat geen enkel muziekinstrument met de menselijke stem vergeleken kan worden wat de toonvariaties betreft die ze kan voortbrengen. En alleen de mens heeft het vermogen zijn stem te gebruiken om spraak voort te brengen. De evolutionist Hooten geeft in zijn boek Up from the Ape toe: „Alle mensapen zijn wat hun stem en spieren betreft zo toegerust dat ze een gearticuleerde taal zouden kunnen hebben, mits ze de vereiste intelligentie bezaten. . . . Aan de snuit mankeert niets waardoor zijn eigenaar niet zou kunnen spreken, maar er mankeert iets aan de hersenen die bij de snuit behoren waardoor spreken onmogelijk wordt gemaakt.” Papegaaien kunnen weliswaar de geluiden die ze horen nabootsen, maar hun vogelhersenen weten niet wat ze zeggen. Door spraak worden gedachten tot uitdrukking gebracht. Geen gedachten, geen intelligente spraak.
De mens bezit niet alleen het spraakvermogen, maar vrijwel alle personen kunnen de kwaliteit van hun stem verbeteren. De mogelijkheden zijn aanwezig. Er is terecht gezegd: „U kunt zuiver anatomisch de larynx van een prima-donna niet van die van een vrouw met de stem van een raaf onderscheiden.” En ook: „Er is weinig of geen verschil te ontdekken tussen het stemmechanisme van de wilden en dat van de meest volleerde zanger of spreker.”
Dus ongeacht hoe uw stem klinkt, u kunt de kwaliteit ervan verbeteren en het is in uw eigen voordeel uw stem zo aangenaam en doeltreffend mogelijk te doen klinken.
Hoe klinkt uw stem eigenlijk? Het is moeilijk voor u dit vast te stellen. Waarom? Omdat mensen van nature partijdig zijn en dus geneigd zijn te denken dat hun stem wel goed klinkt. Ook hoort u wanneer anderen spreken alleen de geluidsgolven die door de lucht komen. Maar wanneer u zelf spreekt, vangt u niet alleen deze geluidsgolven op maar ook de trillingen die uw stem veroorzaakt door middel van de beenderen van uw schedel. Hierdoor hoort u uw stem met meer resonantie dan ze in werkelijkheid heeft. Daarom zijn de meesten teleurgesteld wanneer zij hun stem voor het eerst op een goede bandrecorder horen. En zelfs dan is het noodzakelijk dat u uw stem herhaaldelijk hoort voordat u werkelijk zult kunnen horen hoe uw stem voor anderen klinkt, dat wil zeggen voordat u er een objectief oordeel over kunt vellen!
De fysieke factoren
Er zijn verschillende fundamentele factoren die bepalend zijn voor wat uw stem onthult. Eén factor is de wijze waarop u uw stemorganen gebruikt.
Neem de kwestie van de lichaamshouding eens. Een goede, rechte lichaamshouding is noodzakelijk voor een goede stem. Waarom? Omdat uw stem afhangt van uw ademhaling, en een goede lichaamshouding is noodzakelijk voor een goede ademhaling.
Een juiste ademhaling is de middenrifademhaling. Velen hebben de neiging om slechts het bovenste gedeelte van hun longen te gebruiken, maar voor een goede sterke stem, een stem die niet vlug vermoeid raakt, moet u het tot een gewoonte maken middenrifademhaling toe te passen, waardoor ook de lager gelegen, grotere ruimten van de longen worden gebruikt. De meeste mensen spreken niet luid genoeg en dit zou heel goed door een verkeerde ademhaling kunnen komen.
Voor een juist gebruik van uw stem is het ook nodig dat u zich ontspant — uw stemmechanisme, de keel, de kaken en het gehele lichaam. Waarom? Omdat gespannenheid van één deel van het lichaam gewoonlijk ook de rest van het lichaam gespannen doet zijn. Als u gespannen bent, klinkt uw stem waarschijnlijk hard of schel — beslist geen prettige stemhoedanigheden. Of uw stem klinkt enkel te hoog, waardoor ze een gedeelte van haar kracht of doeltreffendheid verliest. Doe er moeite voor u te ontspannen en zeer waarschijnlijk zal ook uw stem ontspannen klinken. Heel veel mensen hebben een slechte articulatie of uitspraak. Dit kan te wijten zijn aan een misvorming in de mond. Maar aan de andere kant kan dit ook komen doordat men onverschillig of slordig spreekt. Door aandacht te schenken aan de klinkers kunnen deze personen hun articulatie verbeteren. Anderen kunnen een slechte articulatie hebben doordat zij te snel spreken, hetgeen dikwijls gepaard gaat met een zenuwachtige aard. Zij kunnen hierin verbetering aanbrengen door doelbewust langzamer te spreken en vooral de klinkerklanken langer aan te houden. Dit zal tevens een meer sonore, aangename en muzikale stem tot gevolg hebben.
De psychologische factoren
Natuurlijk vormen de zo juist beschouwde fysieke factoren waardoor de stemkwaliteit wordt beheerst, slechts één zijde van de medaille. De andere zijde, die misschien even belangrijk zo niet belangrijker is, wordt gevormd door psychologische factoren en de kenmerken van iemands persoonlijkheid. Deze hebben met de mentale, emotionele en religieuze aspecten van het spreken te maken.
Dit is zelfs zozeer het geval dat in een leerboek over stemoefening staat dat het oefenen van de stem hand in hand moet gaan met het oefenen of verbeteren van de persoonlijkheid. Toegegeven dat het verbeteren van de persoonlijkheid moeilijker is dan het oefenen van de stem, kan toch niet over het hoofd worden gezien dat het verbeteren van de stem in sommige opzichten afhankelijk is van het verbeteren van de persoonlijkheid.
Hieruit volgt dus dat als u een spontane, vrijmoedige, opgewekte en vriendelijke persoon bent, uw stem deze gunstige hoedanigheden zal weerspiegelen. Bent u daarentegen schuchter, stug of onverschillig, of misschien arrogant, onverdraagzaam, kritisch, hardvochtig of emotioneel verward, dan zal dit uit uw stem blijken, net zoals ze uw fysieke conditie verraadt als u zwak of ziek bent. Als u dus niet wilt dat uw stem bij anderen een van dergelijke indrukken wekt, dan moet u zulke hoedanigheden uit uw persoonlijkheid bannen en ze door kenmerken zoals optimisme, hartelijkheid, bedachtzaamheid en vrijmoedigheid vervangen. U zult bemerken dat naarmate u onverdroten krachtsinspanningen in het werk stelt om zulke hoedanigheden tot uitdrukking te brengen, anderen dienovereenkomstig zullen reageren en u bij uw krachtsinspanningen zullen helpen.
De beginselen toepassen
Door aandacht te schenken aan wat uw stem onthult, zult u geholpen worden betere betrekkingen aan te knopen met allen met wie u te maken heeft. Er zou zelfs gezegd kunnen worden dat de kwestie van stemhoedanigheid stilzwijgend opgesloten ligt in de raad die in de bijbel wordt gegeven. Tot vrouwen wordt bijvoorbeeld door de apostel Paulus gezegd dat zij „diepe achting” voor hun man moeten hebben. Als uit de stem van de vrouw geen diep respect spreekt, zouden de respectvolle woorden die zij wellicht uit, alleen maar huichelachtig klinken. — Ef. 5:33.
Hetzelfde geldt met betrekking tot de houding van kinderen ten opzichte van hun ouders. Gods Woord gebiedt kinderen: „Eer uw vader en uw moeder.” Oprechte eerbied en oprecht respect worden te kennen gegeven door zowel de toon waarop men spreekt als door respectvolle woorden. — Ef. 6:2; Hebr. 12:9.
In elk contact dat wij met anderen hebben, dienen wij ernaar te streven datgene wat in onze geest en in ons hart leeft, nauwkeurig met onze stem tot uitdrukking te brengen. Als u tot personen spreekt die een regeringspositie bekleden, weerspiegelt uw stem dan een gevoel van eerbied en respect voor hun positie? Wat weerspiegelt uw stem wanneer u tot uw werkgever spreekt? Dat hangt af van wat er in uw geest en in uw hart leeft. Zo zal ook wanneer u tot opzieners in de christelijke gemeente spreekt, uit uw stem blijken of u werkelijk eerbied en respect voor hen gevoelt. — 1 Thess. 5:12, 13; Hebr. 13:17.
Vooral zij die het Woord van God in het openbaar vanaf het podium prediken, dienen misschien meer dan anderen bezorgd te zijn met betrekking tot datgene wat hun stem onthult. Als een openbare spreker van nature een zachte stem heeft, zal hij er aandacht aan moeten schenken zijn stemkracht te versterken als het door hem te behandelen onderwerp op een krachtige wijze moet worden gebracht of er sterke, rechtvaardige verontwaardiging tot uitdrukking moet komen. Een ander, die van nature luid en krachtig spreekt, zal erop moeten letten zachter te spreken wanneer hij onderwerpen behandelt zoals het gebed, vriendelijkheid en zachtaardigheid. En dit alles is natuurlijk ook van toepassing op het in het openbaar voorlezen uit de bijbel vanaf het podium; de ’muziek’ moet als het ware met de woorden harmoniëren.
Er bestaat geen twijfel over dat onze stem vele mogelijkheden heeft. Telkens wanneer wij spreken, dragen wij een boodschap over. Zorg ervoor dat uw stem met uw boodschap overeenkomt. Op deze wijze kunt u uw Schepper het beste eren, kunt u zich het beste met uw medemensen onderhouden en zult u er ook de meeste voldoening uit putten dit schitterende instrument, uw stem, te gebruiken.