Jonge mensen vragen . . .

Wat is er verkeerd aan om gezellig wat te zitten drinken?

„WIJ zochten altijd elkaars gezelschap om een paar biertjes te drinken”, vertelt Bent, een jonge man uit Denemarken. „In feite was het zo dat wij er niets aan vonden als wij niet dronken waren. De situatie verergerde en wij gingen over op sterkere drank. Ons helemaal zat drinken was uiteindelijk het enige wat er nog toe deed.”

Een alleenstaand geval? Beslist niet! Jonge mensen drinken. Maar dat wist je al. En daarvoor hoef je ook geen statistische gegevens voorgeschoteld te krijgen. Ongetwijfeld heb je wel eens tv-programma’s gezien over drankzucht onder tieners, en er zijn landen waar een hevige discussie gaande is over het verhogen van de wettelijke minimumleeftijd voor drankgebruik.

Misschien vraag je je met het oog op dit alles af: Is het verkeerd om te drinken? Is het schadelijk? Is het voor jou verkeerd, maar kan het voor volwassenen geen kwaad? Alleen al het noemen van bepaalde alcoholische dranken kan dergelijke vragen en twijfels bij je doen rijzen. En dat is geen wonder! Zelfs onder volwassenen heerst veel verwarring over drinken.

Heb je bijvoorbeeld een volwassene wel eens horen zeggen: ’Te veel drinken is slecht voor je!’ terwijl hij er vervolgens zelf eentje te veel nam? Dat is dan een geval van ’Doe wel naar mijn woorden, maar zie niet naar mijn daden’! En misschien heb je ook wel eens tv-spots en shows of films gezien waarin alcoholische dranken worden afgeschilderd als de sleutel tot veel plezier. En toch kan het zijn dat dit ’vele plezier’ jou in openbare gelegenheden bij de wet ontzegd wordt totdat je een bepaalde leeftijd hebt bereikt.

Vanwaar die inconsequentie? Waarom zoveel verwarring? Het is heel eenvoudig: Als alcohol met mate wordt gebruikt, is het voor velen een bron van vreugde, maar wanneer er misbruik van gemaakt wordt, ontstaan er ernstige problemen. Problemen zoals aan alcohol te wijten dodelijke ongevallen in het verkeer, moeilijkheden met ouders, onderwijzers of de politie, om er maar een paar te noemen. De bijbel zegt dan ook: „Wijn is een spotter, bedwelmende drank is onstuimig, en iedereen die daardoor afdwaalt, is niet wijs” (Spreuken 20:1). Daarom is het zo belangrijk dat je een goed doordachte beslissing neemt in verband met drinken. Maar in de eerste plaats helpt het al als je weet waarom jonge mensen drinken.

Waarom drinken jonge mensen eigenlijk?

Om daarachter te komen heeft Ontwaakt! een aantal jonge mannen en vrouwen geïnterviewd die als tiener al alcoholische dranken in overvloed hadden gedronken. Dit zeiden zij:

Ontwaakt!: Waarom dronk je?

Bill: In mijn geval kwam het eerst door de groep waar ik in zat. Er werd echt niet zo veel druk op me uitgeoefend, drinken was gewoon „in”, vooral in het weekend.

Paul: Toen ik een jaar of veertien was, verging het me eigenlijk net zo als Bill — je wilde geaccepteerd worden, meedoen. Maar later was het anders. Er waren bij ons thuis heel wat problemen en toen werd drinken een manier om de werkelijkheid te ontvluchten.

Dennis: Ik begon op ongeveer dezelfde leeftijd te drinken als Paul — met mijn veertiende of zo. Mijn vader was een stevige drinker. Er waren thuis altijd cocktailparties. Als kind merkte ik dat drinken bij het maatschappelijk leven hoorde. En toen ik ouder werd, raakte ik verzeild in een groep waar het er ruig toeging. Ik dronk om door de anderen geaccepteerd te worden, want die „hadden het”.

Harry: Mijn vrienden en ik begonnen nieuwsgierig te worden, eerst ten aanzien van roken. Van roken heb ik nooit veel moeten hebben. Maar drinken was anders. Daar kon je van genieten. Niet zozeer van bier. Wij kochten meestal wijn. Het was ook een vlucht uit de werkelijkheid. Net als bij Paul waren er bij ons thuis veel spanningen. Daar wilde ik aan ontsnappen.

Mark: Ik deed aan sport. Ik geloof dat ik op ongeveer dezelfde leeftijd met drinken ben begonnen, toen ik een jaar of vijftien was, met de jongens van het basketballteam. Ik denk dat het vooral nieuwsgierigheid was. Als je pret wilde hebben en het werd vrijdagavond, dan deed je dat.

Joan: Ik weet niet of het bij meisjes anders is. Mij deed wat ik op de tv zag heel veel. Altijd zag je de hoofdpersonen drinken. Het leek zo geweldig. En als ik alleen thuis was, ging ik stiekem naar de kast waar de drank in stond en probeerde hen te imiteren. Ik was toen nog maar elf of twaalf jaar. Nu ik terugkijk, lijkt het me ongelooflijk toe dat de tv zoveel indruk op me maakte.

Ontwaakt!: Dat is erg interessant, Joan. Het doet denken aan wat Nicholas Johnson schreef in een stukje getiteld „De zuipbuis”:

„Wanneer hebt u voor het laatst iemand op de televisie een glas water zien drinken? Dat gebeurt niet vaak. Nee, de drinkers op de tv staan ver van het werkelijke leven af. De wanverhouding van hun consumptie van sterke drank tegenover water is, vergeleken bij de verhouding in het werkelijke leven, 264 op 1.”

Het is dus geen wonder, Joan, dat jij vindt dat de tv ertoe bijgedragen heeft dat je wilde proberen hoe alcohol smaakte.

Fred: Ik begin nu zo langzamerhand te zien hoe je in een bepaalde richting gestuwd wordt — je drinkt vanwege de directe of indirecte aanmoediging daartoe van anderen. Dat is bijvoorbeeld de druk van leeftijdgenoten — en die druk hoeft niet altijd in de vorm te zijn van een rechtstreeks toe-drink-eens-wat. Het is meer een kwestie van erbij willen horen. Je doet het vanwege de steun die je van de rest van de groep krijgt. Dan is er de aanmoediging van de televisie. Net als Joan herinner ik me dat ik tien jaar was en spuitwater dronk en op die manier Frank Sinatra nadeed als die in de een of andere film sterke drank dronk. En dan is er de aanmoediging uit de gezinskring. Je ziet dat je ouders en andere familieleden drinken. Er gaat van dat alles iets uit van: „Dit is normaal. Zo hoort het.” En dan doe je dat.

Ontwaakt!: Veel onderzoekers zijn de mening toegedaan dat van alle factoren die bepalend zijn voor de drinkgewoonten van tieners, het drinkgedrag van de ouders wel een van de krachtigste is. Was dat bij een van jullie zo?

Dennis: Ik denk dat op mij het voorbeeld van mijn vader de meeste invloed heeft uitgeoefend. Als er bij ons thuis feestjes waren, was hij na een paar glazen de ziel van het feest. Als kinderen zagen wij naar hem op.

Paul: Ik noemde al het ontvluchten van gezinsproblemen. Weet je, mijn vader is alcoholist. Nu besef ik dat de reden waarom wij zo veel problemen hadden, het alcoholisme was. Daar probeerde ik aan te ontkomen. En ironisch genoeg was dat juist een van de redenen waarom ik ben gaan drinken. Nog een reden was dat bij mijn moeder alcohol zo volkomen taboe was. Dat maakte het pas echt aantrekkelijk. Zo jong als ik toen was, dacht ik al bij mezelf: ’Wat is er zo betoverend aan dat wij er niet over mogen praten of erbij in de buurt mogen komen?’

Joan: Mijn ouders dronken meestal niet veel. Maar één ding herinner ik me wel van mijn vader, dat hij bij gezellige gelegenheden altijd opschepte hoeveel hij wel kon drinken. Die houding ontwikkelde ik ook min of meer — de gedachte dat ik uniek was. Op een keer hielden mijn vriendinnen en ik een drankfuif. Wij gingen uren door. Het deed mij echt niet zoveel als de anderen. Ik weet nog dat ik toen dacht: ’Ik ben net als m’n vader.’ Ik vermoed dat zijn houding tegenover alcohol werkelijk veel invloed op mij gehad heeft.

Ontwaakt!: Tot dusver hebben wij besproken waarom jonge mensen drinken. Maar waarom drinken veel jonge mensen te veel? Waarom zo veel dat zij dronken worden?

Mark: Daarom dronken wij juist — om dronken te worden. Om de smaak gaf ik niets.

Ontwaakt!: Dus je dronk vanwege het effect?

Mark: Ja.

Harry: Dat geldt ook voor mij. Het is net als een ladder opgaan. Iedere keer dat je drinkt, wil je een mooiere alcoholroes bereiken — de volgende sport op de ladder.

Natuurlijk wil dit niet zeggen dat alle jonge mensen wanneer zij drinken eropuit zijn dronken te worden. De redenen waarom jonge mensen de fles pakken, lopen uiteen. Het kan toe te schrijven zijn aan nieuwsgierigheid, de druk van leeftijdgenoten, het voorbeeld van volwassenen/ouders, de wens aan de werkelijkheid te ontvluchten, tv en films, om er maar een paar te noemen. Ben je zelf ooit in de verleiding geweest om vanwege een van deze redenen eens een glaasje sterke drank te proberen? Zou daar enig kwaad in kunnen schuilen?

Het is niet zo dat drinken altijd slecht is. Er schuilt niets kwaads in als mensen die daar de leeftijd voor hebben, met mate drinken. Desondanks is één ding zeker: Hoe je ook tegenover drinken staat, het is gevaarlijk je eraan te buiten te gaan. De bijbel waarschuwt: „Kom niet terecht onder hen die zich bedrinken aan wijn” (Spreuken 23:20, 21). Neem dus een beslissing die van verantwoordelijkheidsbesef getuigt als je voor jezelf bepaalt hoe en wanneer je zult drinken. In toekomstige artikelen zullen wij nagaan hoe je dat kunt doen.

[Illustratie op blz. 19]

Ondanks de invloed van leeftijdgenoten, ouders of tv hoef je niet te drinken