Wat voor amusement zult u kiezen?
EEN evenwichtige kijk op amusement hebben is één ding. Evenwicht aan de dag leggen in het amusement dat wij kiezen, is nog heel wat anders. Het is tamelijk gemakkelijk om in te zien dat amusement haar rechtmatige plaats heeft, maar veel van het gebodene is rommel en eenvoudig tijd vergooien. Wij moeten evenwel dagelijks beslissingen nemen — en het valt niet altijd mee.
Zoals wij hebben gezien, maakt de amusementsindustrie het beslissen niet gemakkelijker. Er is een verbijsterende veelheid van keuzemogelijkheden, maar reeds duizenden jaren lang geeft de bijbel oprechte mensen de leiding die zij nodig hebben. De moderne technologie heeft niet bewerkt dat bijbelse beginselen uit de tijd zijn; integendeel, ze zijn in deze moeilijke tijden nuttiger en noodzakelijker dan ooit. Laat ons dus zien hoe wij zulke beginselen kunnen toepassen op de twee gevarenzones van amusement — de inhoud ervan en de tijd die ermee heengaat.
Wat zijn de bijbelse richtlijnen?
Een jongeman berooft zich van het leven, en er blijkt dat hij heel veel luisterde naar de heavy metal-rockmuziek die tot zelfmoord aanmoedigt. Een veertienjarig meisje knuppelt haar moeder dood, en het schijnt dat ook zij geobsedeerd was door heavy metal. Een vijftienjarige jongen doodt een vrouw, en zijn advocaat voert aan dat hij was beïnvloed door het soort horrorfilms waarin slachtoffers zeer bloederig worden toegetakeld. Een film over bendegeweld komt in roulatie, en er vinden bendegevechten plaats in de bioscopen en in de rij voor het loket.
Het is duidelijk dat de inhoud van het amusement dat wij kiezen, invloed op ons heeft. Sommige deskundigen zouden de bovenverhaalde voorvallen kunnen wegwuiven als louter anekdotisch, als losstaande gevallen die niets bewijzen. Bijbelse beginselen hebben echter rechtstreeks betrekking op het probleem. Beschouw bijvoorbeeld deze diepzinnige woorden: „Hij die met wijzen wandelt, zal wijs worden, maar wie zich met de verstandelozen inlaat, zal het slecht vergaan” (Spreuken 13:20). Komt niet bepaald amusement exact daarop neer — wandelen, omgang hebben, met mensen die verstandeloos zijn, ofte wel moreel onbezonnen? In dezelfde geest luidt 1 Korinthiërs 15:33: „Wordt niet misleid. Slechte omgang bederft nuttige gewoonten.” Wij vinden hier geen voorzichtige ’slag om de arm’, geen deskundigen met tegengestelde visies die elkaar met statistieken bestoken. Het is een eenvoudige wet van de menselijke aard. Als wij geregeld omgaan met degenen die ontaard zijn, zullen onze eigen gewoonten daaronder lijden.
Zulke beginselen zijn al even nuttig als het gaat om het verafgoden van sport-, film-, televisie- en muzieksterren. Hoewel sterren vaak geweld of immoraliteit verheerlijken, zowel in hun optreden als in hun persoonlijke leven, schijnen hun fans — vooral de jonge fans — hen nog steeds te aanbidden. De krant The European merkte onlangs op: „Sociologen wijzen erop dat in een steeds meer geseculariseerde [verwereldlijkte] maatschappij popsterren wellicht de rol vervullen die eens in vele jonge levens door religie werd gespeeld.” Maar merk op wat Psalm 146:3 zegt: „Stelt uw vertrouwen niet op edelen, noch op de zoon van de aardse mens, aan wie geen redding toebehoort.” En Spreuken 3:31 luidt: „Word niet afgunstig op de man van geweld, en kies geen enkele van zijn wegen.”
Nog een sleutelbeginsel: Wanneer christenen beslissingen nemen, dienen zij niet alleen de uitwerking op zichzelf in aanmerking te nemen, maar ook op anderen in de christelijke gemeente, met inbegrip van hen die een gevoeliger geweten bezitten (1 Korinthiërs 10:23-33). Aan de positieve kant helpen bijbelse beginselen ons ook maatstaven te stellen voor amusement waaruit wij veilig kunnen kiezen. De apostel Paulus gaf de raad: „Ten slotte, broeders, al wat waar is, al wat van ernstig belang is, al wat rechtvaardig is, al wat eerbaar is, al wat lieflijk is, alles waarover gunstig wordt gesproken, welke deugd er ook is en al wat lof verdient, blijft deze dingen bedenken.” — Filippenzen 4:8.
Deze beginselen hebben Gods volk eeuwenlang geleid. Christenen in het oude Rome hadden geen expliciete wet nodig die hun vertelde dat de gladiatorenspelen met al hun bloedvergieten en sadisme geen juist amusement vormden. Zij pasten eenvoudig beginselen als de bovenstaande toe en beschermden daardoor zichzelf, hun gezinnen en hun gemeenten.
Hoe te kiezen
Echte christenen doen in deze tijd hetzelfde. Wanneer zij amusement kiezen, gaan zij eerst de morele inhoud ervan na. Hoe? Voordat zij bijvoorbeeld een plaat kopen, bekijken zij de hoes. Hoe wordt de muziek aangeprezen? Worden er lage, ontaarde opvattingen gepropageerd? Haat? Rebellie? Woede? Seks en verleiding? Soms staan de teksten afgedrukt, zodat ze beoordeeld kunnen worden. Op dezelfde manier geven boekkaften vaak een samenvatting van de inhoud, en soms zijn er besprekingen van geweest. Ook van films staan er vaak in plaatselijke kranten en tijdschriften beschouwingen. Sommige landen kennen filmkeuringssystemen die wellicht een richtlijn geven. Het is duidelijk dat als de hedendaagse ontaarde maatschappij bepaald amusement te zeer onverbloemd seksueel, immoreel of gewelddadig vindt, het moeilijk voor te stellen valt dat een christen zijn maatstaven lager zal stellen en vrijwillig zijn geest en hart ermee zal vullen.
Anderzijds waarschuwde de wijze koning Salomo eens: „Word niet al te rechtvaardig, en betoon u niet bovenmate wijs. Waarom zoudt gij verwoesting over uzelf brengen?” (Prediker 7:16) Zelfrechtvaardigheid is een valstrik waarin wij heel gemakkelijk kunnen belanden als het amusement betreft. Wij hebben wellicht een uitgesproken mening over een bepaalde keus die wij hebben gemaakt, na zorgvuldig en onder gebed bijbelse beginselen te hebben overwogen. Toch kunnen wij bemerken dat anderen die naar dezelfde beginselen leven, ietwat anders beslissen. Laat dat u niet van vreugde beroven. Elk van ons heeft zelf de verantwoordelijkheid voor zijn beslissingen te dragen. — Galaten 6:4.
Hoeveel is te veel?
De prioriteit die de wereld toekent aan vrije tijd, is buiten alle verhoudingen. Een recent redactioneel artikel in het vakblad Parks & Recreation noemde ontspanning bijvoorbeeld „de essentie van het leven”. In dezelfde trant schreef The New York Times Magazine onlangs over de zaterdagavond, een populaire tijd voor ontspanning: „Als u ze optelt, zijn er veel meer doordeweekse dagen in ons leven dan dat er zaterdagavonden zijn, maar zaterdagavond is de avond die het waard is om voor te leven.” Sommige sociologen betogen zelfs dat in de welvarender naties de maatschappij nu gebaseerd is op vrije tijd, met religie als niet meer dan gewoon een van de activiteiten voor in die vrije tijd.
Christenen zijn niet verbaasd over die verwrongen prioriteiten. De bijbel voorzei lang geleden dat in deze kritieke „laatste dagen” ’mensen zichzelf zouden liefhebben, met meer liefde voor genoegens dan liefde voor God’ (2 Timotheüs 3:1-4). Maar bijbelse beginselen helpen ons om zelf juiste prioriteiten te stellen. Jezus zei: „Gij moet Jehovah, uw God, liefhebben met geheel uw hart en met geheel uw ziel en met geheel uw verstand en met geheel uw kracht” (Markus 12:30). Voor Gods volk komt dus de liefde voor hem op de eerste plaats. Verre van hun christelijke bediening te degraderen tot een activiteit ergens in hun overgebleven vrije tijd, heeft die voor hen de hoogste prioriteit. Zelfs hun werelds werk ondersteunt slechts die allerbelangrijkste carrière. — Mattheüs 6:33.
Wanneer het aankomt op amusement, moet een christen dus de kosten berekenen, vaststellen hoeveel tijd het vergt in vergelijking met wat het aan tijd waard is (Lukas 14:28). Als een bepaald vermaak zal betekenen dat belangrijke zaken zoals persoonlijke of gezinsbijbelstudie, tijd met medegelovigen, de christelijke bediening of essentiële gezinsverplichtingen in het gedrang komen, dan is het de prijs niet waard.
Wat uw keuzes over u onthullen
De hoeveelheid tijd die wij aan amusement besteden, zal veel onthullen over onze prioriteiten, net zoals de inhoud van het amusement dat wij kiezen veel zal onthullen over onze morele waarden en de oprechtheid van onze opdracht. Onze keuzes zullen mensen in de gemeenschap vertellen wat voor soort mensen wij zijn, welke waarden wij voorstaan. Onze keuzes zullen onze vrienden, ons gezin en de gemeente vertellen of wij evenwichtig zijn of star, consequent of schijnheilig, rechtvaardig of zelfrechtvaardig.
Laten uw beslissingen tonen waar u met de uwen voor gekozen hebt, want u staat voor de Schepper, die de harten en motieven van ons allen onderzoekt. Hebreeën 4:13 zegt: „Geen schepping is voor zijn ogen niet openbaar, maar alle dingen liggen naakt en openlijk tentoongesteld voor de ogen van hem aan wie wij rekenschap hebben af te leggen.” Alleen God kan het antwoord zien op de vraag die de kern vormt van dit onderwerp: Willen wij ons werkelijk in ieder aspect van het leven door zijn beginselen laten leiden?
[Illustratie op blz. 8]
Het amusement dat u kiest, zegt veel over u en uw gezin
[Illustratie op blz. 9]
Bent u voorzichtig met waar u naar kijkt en luistert en wat u leest?