Jonge mensen vragen
Waarom vertrouwen mijn ouders me niet?
„Ik wou dat mijn ouders me iets meer lieten ondernemen. Niet dat ik ontdekkingsreiziger wil worden of zo, maar ik zou gewoon mijn tante willen kunnen opzoeken zonder dat mijn moeder bang is dat ik het huis uit wil.” — Sarah (18).a
„Ik vraag mijn ouders altijd waarom ze me niet vertrouwen als ik met een groep vrienden op stap wil. Vaak zeggen ze dan: ’We vertrouwen jou wel. We vertrouwen alleen je vrienden niet.’ Ik vind het echt heel vervelend als ze dat zeggen!” — Christine (18).
VERTROUWEN kun je vergelijken met geld. Het is moeilijk om het te verdienen, je bent het snel kwijt, en hoeveel je ook krijgt, het lijkt nooit genoeg. Iliana (16) vertelt: „Als ik ergens heen wil, vuren mijn ouders allemaal vragen op me af over waar ik heen ga, met wie, wat ik ga doen en hoe laat ik thuiskom. Ik weet dat het mijn ouders zijn, maar ik vind het irritant als ze me zo ondervragen!”
Heb jij ook weleens het gevoel dat je ouders je best wat meer zouden mogen vertrouwen? Wat kun je daar dan aan doen? We gaan eerst bespreken waarom dit voor veel ouders en kinderen zo’n gevoelig onderwerp is.
Groeipijnen
De Bijbel erkent dat ’een man zijn vader en zijn moeder zal verlaten’ (Genesis 2:24). Dat kan natuurlijk ook van vrouwen gezegd worden. Of je nu een jongen of een meisje bent, een belangrijk doel van de puberteit is je voor te bereiden op de volwassenheid, de tijd dat je er klaar voor bent uit huis te gaan en misschien zelf een gezin te stichten.
Maar de overgang naar de volwassenheid is niet als een deur waar je gewoon doorheen loopt als je een bepaalde leeftijd bereikt. Het is eerder te vergelijken met een trap die je tijdens de puberteit stap voor stap moet beklimmen. En jij en je ouders kunnen best van mening verschillen over hoever je al op die trap bent gekomen. Maria vindt dat haar ouders haar niet vertrouwen als het om haar keus van vrienden gaat. „Ik ben twintig en ze doen er nog steeds moeilijk over. Mijn ouders denken dat ik niet de kracht zou hebben om weg te lopen als een situatie uit de hand loopt. Ik heb geprobeerd ze te vertellen dat ik al eerder uit zulke situaties ben weggelopen, maar daar zijn ze niet tevreden mee!”
Zoals uit het verhaal van Maria blijkt, kan dit onderwerp veel spanningen tussen jongeren en hun ouders veroorzaken. Is dat bij jou thuis ook zo? Hoe kun je dan zorgen dat je ouders meer vertrouwen in je krijgen? En als je hun vertrouwen bent kwijtgeraakt omdat je in het verleden wat onverstandige dingen hebt gedaan, hoe kun je hun vertrouwen dan terugwinnen?
Bewijs dat je te vertrouwen bent
Paulus schreef aan christenen in de eerste eeuw: „Blijft bewijzen dat gij goedgekeurd zijt” (2 Korinthiërs 13:5). Hij had het natuurlijk niet in eerste instantie tegen jongeren, maar het principe geldt voor iedereen. In hoeverre anderen jou vertrouwen hangt er vaak vanaf in hoeverre jij zelf hebt laten zien dat je te vertrouwen bent. Niet dat je volmaakt hoeft te zijn, want iedereen maakt fouten (Prediker 7:20). Maar geeft je gedrag je ouders reden om je niet te vertrouwen?
Paulus schreef bijvoorbeeld dat we „ons in alle dingen eerlijk wensen te gedragen” (Hebreeën 13:18). Vraag je eens af: wat voor reputatie heb ik als het erom gaat mijn ouders eerlijk te vertellen waar ik geweest ben en wat ik gedaan heb? Sta eens stil bij de commentaren van een paar jongeren die daar eerlijk naar hebben gekeken.
Lori: „Ik e-mailde stiekem met een jongen die ik leuk vond. Mijn ouders kwamen erachter en verboden het. Ik beloofde dat ik ermee op zou houden, maar dat deed ik niet. Dat ging een jaar zo door. Ik e-mailde met de jongen, mijn ouders kwamen erachter, ik zei sorry en beloofde het niet meer te doen, en deed het vervolgens gewoon weer. Op een gegeven moment vertrouwden mijn ouders me helemaal niet meer!”
Waarom denk je dat Lori’s ouders haar niet meer vertrouwden, en hoe had Lori zich volwassener kunnen gedragen nadat haar ouders de eerste keer met haar hadden gepraat? Schrijf je antwoord hieronder op.
․․․․․
Beverly: „Mijn ouders vertrouwden me niet als het om jongens ging, en ik begrijp nu wel waarom. Ik flirtte met een paar jongens die twee jaar ouder waren dan ik. Ik zat ook uren met ze te bellen, en als we met een groepje bij elkaar waren, praatte ik alleen maar met die jongens en verder met bijna niemand. Mijn ouders pakten mijn mobieltje voor een maand af, en ik mocht nergens heen waar die jongens ook zouden zijn.”
Waarom denk je dat Beverly’s ouders haar een tijdlang niet vertrouwden, en wat had ze kunnen doen om hun vertrouwen terug te winnen?
․․․․․
Annette: „Toen ik een jaar of dertien was, namen een vriendin en ik na een feestje allebei een blikje bier mee naar huis om het later voor de lol op te drinken, ook al wisten we dat onze ouders het niet goed vonden. De moeder van mijn vriendin vond haar blikje, en toen kwam uit dat ik er ook een had. Het ergste vond ik nog de teleurgestelde blik op het gezicht van mijn moeder!”
Als Annette je zusje was, welk advies zou je haar dan geven om het vertrouwen van je moeder terug te winnen?
․․․․․
Het vertrouwen terugwinnen
Wanneer je net als deze jongeren iets hebt gedaan waardoor je ouders je niet meer vertrouwen, wat dan? Je kunt hun vertrouwen terugwinnen. Maar hoe?
Waarschijnlijk zullen je ouders je meer gaan vertrouwen als je je best doet om je verstandig te gedragen. Stel dat iemand een lening heeft afgesloten bij een bank. Als hij stipt is met afbetalen, zal de bank hem vertrouwen en hem in de toekomst misschien nog meer geld lenen. Jouw situatie is daarmee te vergelijken: wanneer je laat zien dat je betrouwbaar bent, ook in kleine dingen, zullen je ouders in de toekomst waarschijnlijk meer vertrouwen in je hebben.
Annette ging dat ook inzien: „Als je jong bent, begrijp je nog niet helemaal waarom het zo belangrijk is dat ze je vertrouwen. Nu heb ik meer verantwoordelijkheidsgevoel en voel ik dat het nodig is me zo te gedragen dat mijn ouders me blijven vertrouwen.” Dus in plaats van te klagen dat je ouders niet genoeg vertrouwen in je hebben, kun je beter moeite doen om door je gedrag de reputatie op te bouwen dat je betrouwbaar bent.
Kijk eens naar de lijst hieronder. Ben je op deze terreinen betrouwbaar? Kruis de dingen aan waar je aan moet werken.
□ ’s Avonds op tijd thuiskomen
□ Punctueel zijn
□ Karweitjes afmaken
□ Mijn kamer netjes houden
□ Niet te veel bellen en sms’en
□ Me aan mijn beloften houden
□ Goed met geld omgaan
□ Uit mezelf uit bed komen
□ De waarheid spreken
□ Fouten toegeven en mijn excuses aanbieden
□ Andere dingen ․․․․․
Neem je voor om te bewijzen dat je te vertrouwen bent op de terreinen die je aangekruist hebt. Volg de Bijbelse raad op: „Dat gij de oude persoonlijkheid, die met uw vroegere levenswandel overeenkomt . . . dient weg te doen” (Efeziërs 4:22). „Laat uw Ja, Ja betekenen” (Jakobus 5:12). „Spreekt waarheid, een ieder van u met zijn naaste” (Efeziërs 4:25). „Weest uw ouders gehoorzaam in alles” (Kolossenzen 3:20). Na een tijdje zullen anderen, ook je ouders, merken dat je vooruitgaat. — 1 Timotheüs 4:15.
En als je nu het gevoel hebt dat je ouders niet zo veel vertrouwen in je hebben als je verdient, hoe goed je ook je best doet? Waarom ga je er niet over praten? Klaag niet dat zij meer vertrouwen in je moeten hebben, maar vraag hun respectvol wat jij volgens hen moet doen om hun vertrouwen te verdienen. Leg duidelijk uit wat je doelen in dit verband zijn.
Verwacht niet dat je ouders je direct meer ruimte zullen geven. Ze willen er waarschijnlijk eerst zeker van zijn dat je je aan je beloften zult houden. Gebruik die gelegenheid om te laten zien dat je te vertrouwen bent. Na een tijdje zullen je ouders je dan misschien wat meer vrijheid geven. Dat gold ook voor Beverly, die al eerder werd aangehaald. Ze zegt: „Het is veel moeilijker om vertrouwen te winnen dan het kwijt te raken. Ze vertrouwen me nu meer en dat geeft me een goed gevoel!”
[Voetnoot]
a De namen in dit artikel zijn veranderd.
OM OVER NA TE DENKEN
◼ Waarom aarzelen je ouders misschien je meer vrijheid te geven, ook al doe je moeite om te bewijzen dat je te vertrouwen bent?
◼ Waarom is communicatie met je ouders belangrijk om hun vertrouwen te winnen?
[Inzet op blz. 29]
Bouw door je gedrag de reputatie op dat je betrouwbaar bent
[Diagram/Illustratie op blz. 28]
De overgang naar de volwassenheid is te vergelijken met een trap die je tijdens de puberteit stap voor stap moet beklimmen
[Diagram]
(Zie publicatie voor volledig gezette tekst)
VOLWASSENHEID
PUBERTEIT
KINDERTIJD