Troost hen die verdriet hebben
’Jehovah heeft mij gezalfd om alle treurenden te troosten.’ — JESAJA 61:1, 2.
1, 2. Wie dienen we te troosten, en waarom?
JEHOVAH, de God van alle werkelijke vertroosting, leert ons belangstelling voor anderen te hebben als ze door rampspoed getroffen worden. Hij leert ons ’bemoedigend tot de terneergeslagen zielen te spreken’ en alle treurenden te troosten (1 Thessalonicenzen 5:14). Wanneer een dergelijke hulp nodig is, verlenen we die aan medeaanbidders. We tonen ook liefde voor personen buiten de gemeente, zelfs voor degenen die in het verleden helemaal geen blijk van liefde voor ons hebben gegeven. — Mattheüs 5:43-48; Galaten 6:10.
2 Jezus Christus las de volgende profetische opdracht voor en paste die op zichzelf toe: „De geest van de Soevereine Heer Jehovah is op mij, omdat Jehovah mij heeft gezalfd om de zachtmoedigen goed nieuws te vertellen. Hij heeft mij gezonden om de gebrokenen van hart te verbinden, . . . om alle treurenden te troosten” (Jesaja 61:1, 2; Lukas 4:16-19). Hedendaagse gezalfde christenen erkennen al lange tijd dat deze opdracht ook op hen van toepassing is, en de „andere schapen” sluiten zich graag bij hen in dat werk aan. — Johannes 10:16.
3. Hoe kunnen we mensen helpen als ze vragen waarom God rampspoeden toelaat?
3 Als er rampspoeden toeslaan en mensen zich gebroken van hart voelen, vragen ze zich vaak af: Waarom laat God catastrofes toe? De bijbel geeft duidelijk antwoord op die vraag. Maar voor iemand die de bijbel niet heeft onderzocht, kan het tijd vergen om het antwoord goed te begrijpen. De publicaties van Jehovah’s Getuigen verschaffen hulp.a Maar om te beginnen is het voor sommige mensen vertroostend gebleken in de bijbel alleen al een tekst te lezen als Jesaja 61:1, 2, aangezien die een uiting is van Gods verlangen om mensen te vertroosten.
4. Hoe kon een Getuige in Polen een bedroefd schoolmeisje helpen, en hoe kan die ervaring ons helpen anderen te helpen?
4 Zowel jonge mensen als ouderen hebben behoefte aan troost. Een terneergeslagen tiener in Polen vroeg een kennis om raad. Toen de vriendin, die een van Jehovah’s Getuigen is, vriendelijk bleef doorvragen, kwam ze erachter dat het meisje vol vragen en twijfels zat: „Waarom is er zo veel kwaad? Waarom lijden mensen? Waarom lijdt mijn verlamde zuster pijn? Waarom heb ik geen gezond hart? De Kerk zegt dat God het zo wil. Maar als dat het geval is, geloof ik niet langer in hem!” De Getuige bad in stilte tot Jehovah en zei vervolgens: „Ik ben blij dat je me hiernaar hebt gevraagd. Ik zal proberen je te helpen.” Ze vertelde dat ze als kind haar eigen twijfels had gehad en dat Jehovah’s Getuigen haar hadden geholpen. Ze legde uit: „Ik vernam dat God er niet verantwoordelijk voor is dat mensen lijden. Hij houdt van hen, wil het beste voor hen en zal binnenkort grote veranderingen op aarde teweegbrengen. Ziekte, de problemen van de ouderdom, en de dood zullen verdwenen zijn, en gehoorzame mensen zullen eeuwig leven — hier op deze planeet.” Ze toonde het meisje Openbaring 21:3, 4; Job 33:25; Jesaja 35:5-7 en 65:21-25. Na een lang gesprek zei het meisje, zichtbaar opgelucht: „Nu weet ik waarvoor ik leef. Mag ik je weer komen opzoeken?” Er werd tweemaal per week een bijbelstudie bij haar geleid.
Troost anderen met de vertroosting die God geeft
5. Wat zal werkelijk troost schenken als we medegevoel tot uitdrukking brengen?
5 Als we anderen proberen te troosten, zijn woorden van medegevoel beslist op hun plaats. We trachten de treurende door het gesproken woord en door de klank van onze stem duidelijk te maken dat we heel erg met zijn situatie begaan zijn. Dit wordt niet bereikt door nietszeggende gemeenplaatsen. De bijbel vertelt ons dat „wij door middel van onze volharding en door middel van de vertroosting uit de Schriften hoop zouden hebben” (Romeinen 15:4). Met het oog hierop kunnen we op een geschikte tijd uitleggen wat Gods koninkrijk is en kunnen we aan de hand van de bijbel laten zien hoe het de huidige problemen zal oplossen. Vervolgens kunnen we beredeneren waarom het een betrouwbare hoop is. Op deze manier zullen we troost verschaffen.
6. Tot welk besef dienen mensen door onze hulp te komen zodat ze volledig profijt kunnen trekken van de vertroosting uit de Schrift?
6 Om ten volle profijt te trekken van de troost die geboden wordt, moet iemand de ware God kennen, weten wat voor Persoon hij is en weten dat zijn beloften betrouwbaar zijn. Als we iemand trachten te helpen die nog geen aanbidder van Jehovah is, is het raadzaam de volgende punten duidelijk te maken. (1) De vertroosting uit de bijbel is afkomstig van Jehovah, de ware God. (2) Jehovah is de Almachtige, de Schepper van hemel en aarde. Hij is een God van liefde en is overvloedig in liefderijke goedheid en waarheid. (3) We kunnen gesterkt worden om situaties te verdragen als we dicht tot God naderen door nauwkeurige kennis uit zijn Woord te verwerven. (4) De bijbel bevat schriftplaatsen die verband houden met specifieke beproevingen waaraan verschillende personen het hoofd bieden.
7. (a) Wat kan tot stand worden gebracht door te benadrukken dat de vertroosting die God schenkt ’overvloedig is door bemiddeling van de Christus’? (b) Hoe zou u iemand kunnen troosten die inziet dat hij iets slechts heeft gedaan?
7 Sommigen hebben een geestelijke aanmoediging gegeven aan treurenden die bekend zijn met de bijbel door 2 Korinthiërs 1:3-7 voor te lezen. Toen ze dit deden, legden ze de nadruk op het gedeelte „zo is ook de vertroosting die wij ontvangen overvloedig door bemiddeling van de Christus”. Deze schriftplaats kan iemand helpen inzien dat de bijbel een bron van vertroosting is waar hij meer aandacht aan zou moeten schenken. Ze kan ook de basis voor een verder gesprek vormen, misschien bij andere gelegenheden. Als iemand denkt dat zijn moeilijkheden het gevolg zijn van slechte dingen die hij gedaan heeft, dan zouden we hem, zonder een oordeel te vellen, kunnen zeggen dat het vertroostend is te weten wat er in 1 Johannes 2:1, 2 en Psalm 103:11-14 staat. Op deze manieren troosten we anderen werkelijk met de vertroosting die God schenkt.
Wanneer het leven door geweld of economische problemen wordt vergald
8, 9. Hoe kan er passend troost worden geschonken aan mensen die van geweld te lijden hebben gehad?
8 Het leven van talloze miljoenen mensen is vergald door geweld — crimineel geweld in een gemeenschap of oorlogsgeweld. Hoe kunnen we hen troosten?
9 Ware christenen passen ervoor op dat ze noch in woord noch in daad partij kiezen voor een of andere politieke groepering in de conflicten van de wereld (Johannes 17:16). Maar ze maken een passend gebruik van de bijbel om aan te tonen dat de huidige slechte omstandigheden niet eindeloos zullen voortduren. Ze lezen misschien Psalm 11:5 voor om aan te tonen hoe Jehovah denkt over degenen die geweld liefhebben, of Psalm 37:1-4 om de aandacht te vestigen op Gods aanmoediging niet met gelijke munt terug te betalen maar op God te vertrouwen. De woorden in Psalm 72:12-14 tonen aan hoe de Grotere Salomo, Jezus Christus, die nu als hemelse Koning regeert, denkt over onschuldige mensen die van geweld te lijden hebben.
10. Hoe kunnen de aangehaalde schriftplaatsen hen vertroosten die al jaren van oorlog hebben meegemaakt?
10 Sommige mensen hebben het ene conflict na het andere meegemaakt terwijl strijdende partijen om de macht vochten. Ze gaan er zonder meer van uit dat oorlog en de nasleep ervan deel uitmaken van het leven. De enige mogelijkheid die ze zien en die nog wat hoop biedt, is dat ze beter af zouden zijn als ze naar een ander land konden uitwijken. Maar de meesten van hen slagen hier nooit in, en een aantal die dat hebben geprobeerd, hebben bij die poging hun leven verloren. Degenen die erin slagen een ander land te bereiken, komen er vaak achter dat ze het ene stel problemen voor het andere hebben ingeruild. Psalm 146:3-6 zou gebruikt kunnen worden om zulke mensen te helpen hun hoop te vestigen op iets betrouwbaarders dan emigreren. De profetie in Mattheüs 24:3, 7, 14 of 2 Timotheüs 3:1-5 zou hen kunnen helpen het totaalbeeld en de betekenis van de toestanden die ze verduren te zien, namelijk dat we in het besluit van het oude samenstel van dingen leven. Teksten als Psalm 46:1-3, 8, 9 en Jesaja 2:2-4 zouden hen kunnen helpen te beseffen dat er werkelijk een hoop op een vredige toekomst is.
11. Welke teksten hebben een vrouw in West-Afrika vertroost, en waarom?
11 Gedurende een periode van oorlog in West-Afrika vluchtte een vrouw onder een regen van kogels haar huis uit. Haar leven werd vervuld van vrees, droefheid en hartverscheurende teleurstellingen. Terwijl het gezin later in een ander land woonde, besloot haar man hun trouwakte te verbranden, zijn destijds zwangere vrouw en hun tienjarige zoon weg te sturen en priester te worden. Toen Filippenzen 4:6, 7 en Psalm 55:22 met haar werden besproken, samen met schriftuurlijke artikelen uit De Wachttoren en Ontwaakt!, vond ze ten slotte troost en een doel in het leven.
12. (a) Welke verlichting biedt de Schrift degenen die het economisch erg moeilijk hebben? (b) Hoe kon een Getuige in Azië een klant helpen?
12 Economische ineenstorting heeft het leven van vele miljoenen mensen vergald. Soms ligt de oorzaak hiervan ook bij oorlog en de nasleep ervan. Bij andere gelegenheden hebben een onverstandig regeringsbeleid en door machthebbers aan de dag gelegde hebzucht en oneerlijkheid er samen toe geleid dat mensen hun spaargelden in rook zagen opgaan en ze afstand moesten doen van hun bezittingen. Anderen hebben nooit veel aardse goederen bezeten. Al dezen kunnen troost putten uit de wetenschap dat God degenen die op hem vertrouwen verlichting belooft en een rechtvaardige wereld garandeert waarin mensen zullen genieten van het werk van hun handen (Psalm 146:6, 7; Jesaja 65:17, 21-23; 2 Petrus 3:13). Toen een Getuige in een Aziatisch land een klant haar angstige bezorgdheid hoorde uiten over de economische situatie aldaar, legde ze uit dat wat zich daar afspeelde deel uitmaakt van een patroon van gebeurtenissen die over de hele wereld plaatsvinden. Een gesprek over Mattheüs 24:3-14 en Psalm 37:9-11 leidde tot een geregelde bijbelstudie.
13. (a) Wanneer mensen door loze beloften teleurgesteld zijn, hoe zouden we de bijbel dan kunnen gebruiken om hen te helpen? (b) Als mensen denken dat slechte omstandigheden het bewijs vormen dat er geen God is, hoe zouden we dan kunnen proberen met hen te redeneren?
13 Wanneer mensen jarenlang hebben geleden of door veel loze beloften teleurgesteld zijn, kunnen ze vergeleken worden met de Israëlieten in Egypte die „uit ontmoediging” niet luisterden (Exodus 6:9). In zulke gevallen kan het nuttig zijn manieren te beklemtonen waarop de bijbel hen kan helpen hedendaagse problemen met succes aan te pakken en valstrikken te vermijden die het leven van veel mensen onnodig vergallen (1 Timotheüs 4:8b). Sommigen zien de slechte omstandigheden waaronder ze leven misschien als een bewijs dat er geen God is of dat hij zich niet om hen bekommert. We zouden aan de hand van passende schriftplaatsen kunnen redeneren om hen te helpen inzien dat God in hulp heeft voorzien, maar velen die niet hebben aanvaard. — Jesaja 48:17, 18.
Troost hen die stormen en aardbevingen meemaken
14, 15. Hoe toonden Jehovah’s Getuigen hun belangstelling toen na een ramp velen in een shocktoestand verkeerden?
14 De gevolgen van een storm, een aardbeving, een brand of een explosie kunnen rampzalig zijn. Misschien heerst overal verdriet. Wat kan er worden gedaan om de overlevenden te troosten?
15 Mensen moeten weten dat er iemand is die om hen geeft. Na een terroristische aanslag in een bepaald land verkeerden veel mensen in een shocktoestand. Een aantal van hen verloor familieleden, kostwinners en vrienden. Sommigen verloren hun baan en velen verloren elk gevoel van zekerheid dat ze dachten te hebben. Jehovah’s Getuigen bekommerden zich om de mensen in hun gemeenschap door hun deelneming te betuigen voor hun grote verliezen en vertroostende woorden uit de bijbel te spreken. Velen waren zeer dankbaar voor de belangstelling die getoond werd.
16. Waarom was, toen een gebied in El Salvador door een ramp werd getroffen, de velddienst van plaatselijke Getuigen heel doeltreffend?
16 In 2001 werd in El Salvador een krachtige aardbeving gevolgd door een enorme modderlawine waarbij veel mensen omkwamen. De 25-jarige zoon van een Getuige en twee zussen van de verloofde van de zoon werden gedood. De moeder van de jonge man richtte zich samen met zijn verloofde prompt op de velddienst. Velen zeiden tegen hen dat God de overledenen tot zich had genomen of dat het Gods wil was. De Getuigen citeerden Spreuken 10:22 om aan te tonen dat God niet wil dat we pijn lijden. Ze lazen Romeinen 5:12 voor om te laten zien dat de dood het gevolg is van de zonde van de mens, niet omdat het de wil van God is. Ook wezen ze op de boodschap van troost die in Psalm 34:18, Psalm 37:29, Jesaja 25:8 en Openbaring 21:3, 4 staat. Mensen luisterden graag, vooral omdat de twee vrouwen zelf familieleden bij de ramp verloren hadden, en er werden veel bijbelstudies opgericht.
17. Wat voor hulp kunnen we in tijden van rampspoed bieden?
17 Wanneer er een ramp toeslaat, zien we misschien iemand die onmiddellijk fysieke hulp nodig heeft. Misschien moet er een arts worden gebeld, moet hij of zij naar een ziekenhuis worden gebracht of moet al het mogelijke worden gedaan om voedsel en onderdak te verschaffen. In 1998 zag een journalist tijdens een zo’n ramp in Italië dat Jehovah’s Getuigen „praktische diensten verrichten door hulp te bieden aan de getroffenen, zonder zich erom te bekommeren wat deze personen geloven”. In sommige gebieden veroorzaken de voor de laatste dagen voorzegde gebeurtenissen groot lijden. In die plaatsen wijzen Jehovah’s Getuigen op de bijbelse profetieën en troosten ze mensen met de bijbelse verzekering dat het koninkrijk Gods de mensheid ware zekerheid zal schenken. — Spreuken 1:33; Micha 4:4.
Troost schenken als een familielid gestorven is
18-20. Wat zouden we ter vertroosting kunnen zeggen of doen als er zich in een familie een sterfgeval heeft voorgedaan?
18 Elke dag hebben miljoenen mensen verdriet over de dood van een geliefde. Misschien ontmoeten we treurenden als we een aandeel hebben aan de christelijke bediening of met onze dagelijkse dingen bezig zijn. Wat kunnen we zeggen of doen dat hen zal troosten?
19 Is de persoon zichtbaar aangedaan van verdriet? Zit het huis vol treurende bloedverwanten? Er is misschien veel wat we graag zouden zeggen, maar de situatie vraagt om een goed oordeel (Prediker 3:1, 7). Misschien is het passend medeleven te betuigen, een toepasselijke bijbelse publicatie (een brochure, een tijdschrift of een traktaat) achter te laten en vervolgens na een paar dagen terug te gaan om te zien of er verdere hulp geboden kan worden. Bied op een geschikte tijd aan om enkele aanmoedigende gedachten uit de bijbel te bespreken. Dit kan een kalmerende en genezende uitwerking hebben (Spreuken 16:24; 25:11). We kunnen niet net als Jezus de doden opwekken. Maar we kunnen bespreken wat de bijbel over de toestand van de doden zegt, hoewel dit misschien niet de tijd is om te proberen verkeerde zienswijzen te weerleggen (Psalm 146:4; Prediker 9:5, 10; Ezechiël 18:4). We kunnen samen de bijbelse beloften betreffende de opstanding lezen (Johannes 5:28, 29; Handelingen 24:15). We zouden kunnen bespreken wat die inhouden en hierbij misschien gebruik kunnen maken van een bijbels verslag van een opstanding (Lukas 8:49-56; Johannes 11:39-44). Vestig ook de aandacht op de eigenschappen van de liefdevolle God die ons zo’n hoop geeft (Job 14:14, 15; Johannes 3:16). Leg uit hoe deze onderwijzingen ons tot voordeel hebben gestrekt en waarom we er vertrouwen in stellen.
20 Een uitnodiging voor een vergadering in de Koninkrijkszaal kan de treurende helpen mensen te leren kennen die hun naasten werkelijk liefhebben en die weten hoe ze elkaar moeten opbouwen. Een vrouw in Zweden ontdekte dat dit hetgeen was waar ze haar hele leven naar had gezocht. — Johannes 13:35; 1 Thessalonicenzen 5:11.
21, 22. (a) Wat wordt er van ons verlangd, willen we troost geven? (b) Hoe kunnen we iemand troosten die de Schrift reeds goed kent?
21 Voelen we ons soms onzeker wat we moeten zeggen of doen als we weten dat iemand, hetzij in of buiten de gemeente, verdriet heeft? Het Griekse woord dat in de bijbel vaak met „vertroosting” wordt vertaald, betekent letterlijk „iemand aan zijn zijde roepen”. Een ware vertrooster zijn houdt in dat we er zijn voor hen die treuren. — Spreuken 17:17.
22 En als de persoon die we willen troosten nu al weet wat de bijbel over de dood, de losprijs en de opstanding zegt? Alleen al de aanwezigheid van een vriend die dezelfde geloofsovertuigingen deelt, kan vertroostend zijn. Als hij wil praten, wees dan een goede luisteraar. Echt, het is niet nodig een hele verhandeling te houden. Als er schriftplaatsen worden gelezen, beschouw die dan als uitingen van God die het hart van beiden sterken. Geef uiting aan de wederzijdse sterke overtuiging dat wat er in de schriftplaatsen wordt beloofd een zekerheid is. Door godvruchtig mededogen te weerspiegelen en door de in Gods Woord opgetekende kostbare waarheden met anderen te delen, kunnen we degenen die treuren, helpen om troost en sterkte te krijgen van „de God van alle vertroosting”, Jehovah. — 2 Korinthiërs 1:3.
[Voetnoot]
a Zie de boeken Kennis die tot eeuwig leven leidt, hfst. 8; Redeneren aan de hand van de Schrift, blz. 179-183, 269-276; Is er een Schepper die om u geeft?, hfst. 10; en de brochure Bekommert God zich werkelijk om ons?
Wat valt erover te zeggen?
• Wie geven veel mensen de schuld van rampspoeden, en hoe kunnen we hen helpen?
• Wat zouden we kunnen doen om anderen te helpen ten volle profijt te trekken van de vertroosting die de bijbel biedt?
• Welke situaties bezorgen velen in ons gebied verdriet, en hoe kunnen we hen troosten?
[Illustraties op blz. 23]
In tijden van benauwdheid kunnen we een boodschap van echte troost met anderen delen
[Verantwoording]
Refugee camp: UN PHOTO 186811/J. Isaac
[Illustratie op blz. 24]
Alleen al de aanwezigheid van een vriend of vriendin kan vertroostend zijn