Veroordeelt de Bijbel gokken?

IN VEEL populaire films en tv-programma’s wordt gokken — vooral het gokken in een casino — afgeschilderd als het tijdverdrijf van de rijken, de jetset. Natuurlijk weten de kijkers over het algemeen wel dat dit beeld alleen een illusie is.

Maar in de echte wereld zijn er naast casino’s ook nog loterijen, sporttoto’s en goksites die om de aandacht van de gokker vechten. Gokken is „bijna een universele zwakheid waarvan de aantrekkingskracht in enorm tempo toeneemt”, zegt het boek Internet Gambling. Poker bijvoorbeeld is nu op tv en internet een geaccepteerde sport geworden. Volgens een krant schatten experts dat het aantal pokerspelers in de Verenigde Staten in anderhalf jaar is verdubbeld.

Gokken is wel omschreven als het inzetten van geld op een onzeker resultaat. Veel mensen redeneren dat zolang een gokker met zijn eigen geld speelt en niet verslaafd raakt, er niets mis mee is. Een katholieke encyclopedie zegt zelfs dat gokken „niet als zondig wordt beschouwd, behalve als iemand er zo in opgaat dat zijn plichten in het gedrang komen”. Maar er worden geen Bijbelteksten aangehaald om die conclusie te ondersteunen. Hoe moet een christen het dus bezien? Wordt gokken in de Bijbel goedgepraat of veroordeeld?

Er moet gezegd worden dat de Bijbel gokken niet rechtstreeks noemt. Maar dat betekent niet dat er geen richtlijnen op dat gebied in staan. In plaats van regels op te stellen voor elke activiteit of situatie, moedigt de Bijbel ons aan: „Blijft inzien wat de wil van Jehovah is” (Efeziërs 5:17). Volgens de Bijbelgeleerde E.W. Bullinger duidt het Griekse woord dat met inzien is vertaald, op het bij elkaar brengen van de aspecten van een onderwerp door middel van „mentale activiteit, kennis verkregen door overdenking en overweging”. Een christen kan Gods wil in deze kwestie dus te weten komen door Bijbelse principes die verband houden met gokken ’bij elkaar te brengen’, op een rijtje te zetten. Bij het lezen van de Bijbelteksten die hieronder worden aangehaald, kunt u zich afvragen: Is gokken te rijmen met deze tekst? Wat zegt de Bijbel over Gods wil in deze kwestie?

Gelokt door het geluk

Omdat gokken inhoudt dat er op onzekerheden wordt ingezet, speelt geloof in het geluk — een mysterieuze kracht die naar men denkt toevallige gebeurtenissen bestuurt — een grote rol, vooral wanneer er geld op het spel staat. Zo worden voor loten geluksgetallen gekozen, zijn bepaalde woorden onder bijgelovige mahjongspelers verboden en worden dobbelstenen niet gegooid zonder dat er even op geblazen wordt. Waarom? Gokkers geloven vaak dat het geluk de uitkomst zal, of op z’n minst kan, beïnvloeden.

Is op het geluk vertrouwen gewoon een onschuldig spelletje? Sommigen in het oude Israël dachten er zo over. Ze geloofden dat het geluk hun voorspoed kon brengen. Wat vond Jehovah God hiervan? Via zijn profeet Jesaja zei hij tegen hen: „Gij zijt het die Jehovah verlaat, die mijn heilige berg vergeet, die een tafel in orde brengt voor de god van het Geluk en die gemengde wijn schenkt voor de god van het Lot” (Jesaja 65:11). In Gods ogen was geloof in het geluk een vorm van afgoderij en was het niet te verenigen met ware aanbidding. Het kwam neer op vertrouwen in een denkbeeldige kracht in plaats van in de ware God. Er is geen reden om te denken dat God van gedachten veranderd is.

Waar komen de prijzen vandaan?

Of mensen nu online gokken, een lot kopen, aan een sporttoto meedoen of in een casino spelen, ze vergeten vaak waar de prijs die ze willen winnen vandaan komt. Het verschil met een normale transactie of aankoop is dat iemand die gokt, geld wil winnen dat anderen verliezen.a „Voor elke loterijwinnaar die miljonair wordt, zijn er miljoenen anderen die hun geld verloren hebben!”, zegt het Canadese Centrum voor Verslaving en Geestelijke Gezondheid. Welke Bijbelse principes kunnen een christen helpen te weten te komen hoe God hierover denkt?

Het laatste van de tien geboden die aan Israël werden gegeven luidde: „Gij moogt de vrouw van uw naaste niet begeren, noch zijn slaaf, noch zijn slavin, noch zijn stier, noch zijn ezel, noch iets wat uw naaste toebehoort” (Exodus 20:17). Iets willen hebben wat van een ander is, zijn spullen, geld en andere bezittingen, werd als een ernstige zonde bezien, net zo ernstig als het begeren van zijn vrouw. De apostel Paulus herhaalde dit gebod eeuwen later voor christenen: „Gij moogt niet begeren” (Romeinen 7:7). Kan het zijn dat een christen die probeert te winnen wat een ander verliest, zich aan begerigheid schuldig maakt?

„Of ze [de meeste gokkers] het toegeven of niet,” schrijft columnist Phillip Vogel, „voordat ze beginnen met spelen, dromen ze er stiekem van dat hun inzet — al is het maar een paar dollar — in een fortuin verandert.” Ze dromen ervan in één klap schatrijk te worden. Dit is duidelijk in strijd met de Bijbelse raad dat een christen „hard [moet] werken, door met zijn handen goed werk te doen, opdat hij iets aan een behoeftige kan uitdelen” (Efeziërs 4:28). En Paulus zei specifiek: „Als iemand niet wil werken, laat hij dan ook niet eten.” Hij voegde eraan toe dat christenen „door rustig te werken voedsel moeten eten dat zij zelf verdienen” (2 Thessalonicenzen 3:10, 12). Zou gokken als echt werk bezien kunnen worden?

Hoewel gokken best wel energie kan kosten, is het geld dat het eventueel oplevert gewonnen, niet verdiend of als vergoeding ontvangen voor werk of bewezen diensten. Gokken is geld inzetten op iets wat heel onzeker is, terwijl het resultaat sterk afhankelijk is van het toeval, en het is gebaseerd op de hoop dat het vroeg of laat goed zal uitpakken. Kortom, een gokker wil iets voor niets krijgen. Maar ware christenen worden aangemoedigd hun geld te verdienen met eerlijk werk. „In het geval van een mens is er niets beters dan dat hij eet en inderdaad drinkt en zijn ziel het goede doet zien wegens zijn harde werk”, schreef de wijze koning Salomo. En hij voegde eraan toe: „Dit [is] uit de hand van de ware God” (Prediker 2:24). Aanbidders van God vestigen hun hoop dus niet op een illusie en zoeken niet naar makkelijke en snelle manieren om aan geld te komen, maar vertrouwen erop dat God hen gelukkig zal maken en zal zegenen.

Een „strik” die vermeden moet worden

Zelfs als het onwaarschijnlijke gebeurt en een speler wint, doet hij er goed aan niet alleen bij de tijdelijke opwinding van het winnen stil te staan maar ook bij de langetermijneffecten van gokken. „Een erfenis wordt aanvankelijk door hebzucht verkregen,” zegt Spreuken 20:21, „maar de toekomst daarvan, die zal niet gezegend worden.” Veel loterijwinnaars en andere gokkers hebben tot hun spijt of verdriet gemerkt dat de rijkdom die ze gewonnen hebben hen niet gelukkig heeft gemaakt. Het is veel beter de Bijbelse raad toe te passen om onze hoop „niet op onzekere rijkdom te vestigen, maar op God, die ons alle dingen rijkelijk verschaft om ervan te genieten” (1 Timotheüs 6:17).

Gokken heeft nog een veel gevaarlijker kant. Gods Woord zegt: „Zij echter die besloten zijn rijk te worden, vallen in verzoeking en een strik en vele zinneloze en schadelijke begeerten, die de mensen in vernietiging en verderf storten” (1 Timotheüs 6:9). Een strik is bedoeld om een slachtoffer te vangen. Talloze mensen die vastbesloten waren maar een klein bedrag te verwedden of maar een paar keer een gokje te wagen, zijn in een gokverslaving verstrikt geraakt. Daardoor is dierbaren veel verdriet aangedaan, zijn carrières stukgelopen en gezinnen verwoest.

Ziet u na het lezen van al deze Bijbelteksten wat Gods wil in deze kwestie is? Paulus gaf zijn medechristenen de dringende raad: „Wordt niet langer naar dit samenstel van dingen gevormd, maar wordt veranderd door uw geest te hervormen, opdat gij u ervan kunt vergewissen wat de goede en welgevallige en volmaakte wil van God is” (Romeinen 12:2). Een christen moet zich laten leiden door Gods wil, niet door de mening van de massa. Jehovah, „de gelukkige God”, wil dat we van het leven genieten, zonder de negatieve gevolgen van gokken (1 Timotheüs 1:11).

[Voetnoot]

[Inzet op blz. 14]

Aanbidders van God verdienen hun geld met eerlijk werk

[Kader op blz. 13]

De sensatie van het winnen

Leidt gokken makkelijk tot verslaving? De psychiater Hans Breiter zei na een onderzoek naar de reacties van gokkers op winnen en verliezen dat „in een experiment waarbij gokken wordt nagebootst, een geldelijke beloning vrijwel dezelfde reactie in de hersenen veroorzaakt als wanneer een cocaïneverslaafde een dosis cocaïne krijgt”.

[Illustratie op blz. 13]

Wiens geld hopen gokkers te winnen?