Gastvrijheid: Aangenaam maar ook belangrijk!

 1. Met welke moeilijkheden hadden de christenen in de eerste eeuw te maken?

TUSSEN 62 en 64 n.Chr. schreef Petrus een brief aan ‘de tijdelijke inwoners die verspreid waren over Pontus, Galatië, Kappadocië, Asia en Bithynië’ (1 Petr. 1:1). Deze multiculturele gemeenten in Klein-Azië hadden aanmoediging en leiding nodig. Ze hadden te maken met tegenstand en spot. Ze ondergingen ‘de vuurproef’, oftewel vervolging. En ze leefden in zware tijden, want Petrus schreef: ‘Het einde van alle dingen is nabij.’ In minder dan tien jaar tijd zou er gewelddadig een eind komen aan het Joodse stelsel. Wat kon de christenen door deze moeilijke tijd heen loodsen? — 1 Petr. 4:4, 7, 12.

2, 3. Waarom spoorde Petrus aan tot gastvrijheid? (Zie beginplaatje.)

² Petrus gaf zijn geloofsgenoten onder andere de aanmoediging: ‘Wees gastvrij voor elkaar’ (1 Petr. 4:9). Gastvrijheid betekent in het Grieks letterlijk ‘genegenheid of goedheid voor vreemden’. Maar merk op dat Petrus zijn broeders en zusters aanspoorde om gastvrij voor ‘elkaar’ te zijn, voor degenen die ze al kenden en met wie ze al omgingen. Waarom?

³ Ze zouden dan een hechtere band krijgen. Denk maar eens aan je eigen ervaring. Ben je weleens bij iemand thuis uitgenodigd? Heb je daar geen goede herinneringen aan? En ben je zelf weleens gastvrij geweest voor iemand in je gemeente? Werd jullie vriendschap daardoor niet hechter? Door gastvrij te zijn kunnen we onze broeders en zusters pas echt goed leren kennen. In Petrus’ tijd werd een hechte band onder christenen belangrijker naarmate de omstandigheden in de wereld slechter werden. Dat geldt ook voor ons in deze ‘laatste dagen’ (2 Tim. 3:1).

 4. Welke vragen gaan we in dit artikel bespreken?

⁴ Welke mogelijkheden hebben we om ‘gastvrij voor elkaar’ te zijn? Hoe kunnen we obstakels om gastvrij te zijn overwinnen? Waaraan moeten we denken als we uitgenodigd worden?

 5. Hoe kunnen we gastvrij zijn op onze vergaderingen?

⁵ De vergaderingen: We ‘verwelkomen’ alle bezoekers van onze bijeenkomsten als medegasten bij een geestelijke maaltijd (Rom. 15:7, vtn.). Jehovah en zijn organisatie zijn onze gastheren. Als er nieuwelingen komen, worden we als het ware medegastheer of -gastvrouw. Neem dus het initiatief om ze te verwelkomen, ongeacht hun kledingstijl of uiterlijk (Jak. 2:1-4). Kun je een nieuweling misschien vragen om naast je te komen zitten? Waarschijnlijk zal hij het prettig vinden als je hem helpt het programma te volgen en de Bijbelteksten te vinden. Dat is een goede manier om gastvrij te zijn (Rom. 12:13).

 6. Voor wie moeten we vooral gastvrij zijn?

⁶ Samen iets eten of drinken: In Bijbelse tijden hield gastvrijheid meestal in dat je iemand uitnodigde voor een maaltijd (Gen. 18:1-8; Recht. 13:15; Luk. 24:28-30). Een uitnodiging om samen te eten was een uitnodiging voor vriendschap en vrede. Voor wie moeten we vooral gastvrij zijn? Voor degenen die deel uitmaken van ons leven, de broeders en zusters in onze gemeente. We moeten toch op elkaar kunnen rekenen als er moeilijke tijden komen? We hebben hechte vriendschappen en vrede met hen allemaal nodig. Het is interessant dat het Besturende Lichaam in 2011 de aanvangstijd van de Wachttoren-studie voor de Bethelfamilie in de VS heeft verschoven van 18.45 naar 18.15 uur. Waarom? In de mededeling werd gezegd dat het voor Bethelieten waarschijnlijk makkelijker zou zijn om bij elkaar op visite te gaan als de Wachttoren-studie vroeger zou eindigen. Andere bijkantoren volgden dat voorbeeld. Daardoor zijn Bethelfamilies nu hechter dan ooit.

7, 8. Hoe kunnen we gastvrij zijn voor sprekers die onze gemeente bezoeken?

⁷ Als onze gemeente bezocht wordt door een gastspreker, een kringopziener of misschien een vertegenwoordiger van Bethel, geeft dat ons de kans gastvrij te zijn. (Lees 3 Johannes 5-8.) Je kunt ze misschien uitnodigen om samen iets te eten of te drinken.

⁸ Een zuster in de VS zegt: ‘Door de jaren heen hebben mijn man en ik veel openbare sprekers en hun vrouw bij ons thuis uitgenodigd. We vonden elk bezoek echt leuk, gezellig en vooral geestelijk opbouwend. We hebben er nooit spijt van gehad.’

9, 10. (a) Wie hebben soms voor een langere periode onderdak nodig? (b) Kunnen personen die geen groot huis hebben hulp bieden? Geef een voorbeeld.

⁹ Gasten voor een langere periode: In de oudheid hield gastvrijheid vaak in dat men betrouwbare bezoekers een slaapplaats aanbood (Job 31:32; Filem. 22). Ook in onze tijd is dat soms nodig. Kringopzieners hebben vaak onderdak nodig als ze de gemeenten bezoeken. Ook leerlingen van theocratische scholen of bouwvrijwilligers moeten misschien ergens logeren. Door natuurrampen kunnen gezinnen hun huis kwijtraken. Ze hebben dan onderdak nodig tot hun huis hersteld is. Ga er niet van uit dat alleen personen met een groot huis hulp kunnen bieden. Zij hebben dat misschien al vaak gedaan. Kun jij een slaapplaats aanbieden ook al heb je geen groot huis?

¹⁰ Een broeder in Zuid-Korea heeft goede herinneringen aan de tijd dat hij leerlingen van theocratische scholen te logeren had. Hij schrijft: ‘In het begin aarzelde ik omdat we nog niet zo lang getrouwd waren en in een klein huis woonden. Maar we vonden het heel leuk dat er leerlingen bij ons kwamen logeren. Zo konden we als pasgetrouwd stel zien hoe gelukkig een echtpaar kan zijn als ze Jehovah dienen en samen dezelfde geestelijke doelen hebben.’

11. Voor wie kun je nog meer gastvrij zijn, en waarom?

¹¹ Nieuwkomers in de gemeente: Misschien zijn er broeders en zusters naar je omgeving verhuisd, bijvoorbeeld omdat je gemeente hulp nodig had of omdat ze als pioniers naar je gemeente zijn gestuurd. Ze zullen moeten wennen aan een nieuwe omgeving, een nieuwe gemeente en misschien zelfs een nieuwe taal of cultuur. Nodig ze uit om samen iets te eten of te drinken of om gezellig ergens heen te gaan. Dat zal ze helpen nieuwe vrienden te maken en te wennen aan hun nieuwe omstandigheden.

12. Welke ervaring laat zien dat je het niet ingewikkeld hoeft te maken?

¹² Gastvrij zijn betekent niet dat je het heel ingewikkeld hoeft te maken. (Lees Lukas 10:41, 42.) Een broeder weet nog over zijn begintijd als zendeling: ‘We waren jong en onervaren, en we hadden heimwee. Op een avond had mijn vrouw veel last van heimwee, maar niets wat ik deed hielp. Rond half acht werd er op de deur geklopt. Het was een Bijbelstudie en ze had drie sinaasappels meegenomen. Ze wilde de nieuwe zendelingen verwelkomen. We lieten haar binnen en gaven haar een glas water. Daarna maakten we thee en warme chocolademelk. We spraken nog geen Swahili en zij sprak geen Engels. Toch was die ervaring een prachtig begin van de vriendschappen die we sloten met de plaatselijke broeders en zusters.’

13. Welke voordelen heeft het als je gastvrij bent?

¹³ Aarzel je om gastvrij te zijn? Zo ja, dan kan het zijn dat je gezelligheid en nieuwe, blijvende vriendschappen misloopt. Gastvrijheid is misschien wel het beste tegengif tegen eenzaamheid. Maar waarom zou iemand aarzelen om gastvrij te zijn? Dat kan verschillende redenen hebben.

14. Wat kun je doen als je weinig tijd of energie hebt?

¹⁴ Tijd en energie: Jehovah’s aanbidders hebben het heel druk en hebben vaak veel verplichtingen. Sommigen hebben misschien het gevoel dat ze er gewoon niet de tijd of energie voor hebben om gastvrij te zijn. Als dat ook voor jou geldt, moet je misschien je schema nog eens bekijken. Kun je sommige dingen aanpassen zodat je wél de tijd en energie hebt om mensen uit te nodigen of bij anderen op visite te gaan? De Bijbel spoort christenen aan gastvrij te zijn (Hebr. 13:2). Het is niet verkeerd om hier tijd voor te maken. Eigenlijk moet het gewoon! Maar misschien moet je dan minder belangrijke dingen laten schieten.

15. Wat kan sommigen tegenhouden om gastvrij te zijn?

¹⁵ Hoe je over jezelf denkt: Heb je je weleens onzeker gevoeld toen je gastvrij wilde zijn? Misschien ben je verlegen en ben je bang dat er ongemakkelijke stiltes zullen vallen. Of je denkt dat je gasten het niet gezellig zullen vinden. Het kan ook zijn dat je niet veel geld hebt en denkt dat je nooit hetzelfde kunt aanbieden als anderen in de gemeente. Bedenk dan wat belangrijk is: niet dat je huis er stijlvol uitziet maar dat het netjes, schoon en gezellig is.

16, 17. Wat kan je helpen als je het moeilijk vindt om mensen uit te nodigen?

¹⁶ Als je het moeilijk vindt om mensen uit te nodigen, dan ben je niet de enige. Een ouderling in Groot-Brittannië geeft toe: ‘Voordat je gasten over de vloer krijgt, kun je wat nerveus zijn. Maar zoals met alles in onze dienst voor Jehovah wegen je zorgen niet op tegen de voordelen en voldoening. Ik geniet ervan als ik gewoon met mijn gasten zit te praten met een kopje koffie erbij.’ Bedenk dat belangstelling voor je gasten altijd werkt (Fil. 2:4). Bijna iedereen praat graag over dingen die hij heeft meegemaakt. En als we gezellig bij elkaar zijn, biedt dat een mooie gelegenheid om elkaars verhalen te horen. Een andere ouderling schrijft: ‘Als ik broeders en zusters thuis uitnodig, geeft dat me de kans om ze beter te begrijpen, om ze te leren kennen en vooral om te horen hoe ze in de waarheid zijn gekomen.’ Als je echt interesse toont in je gasten, zal iedereen het naar zijn zin hebben.

¹⁷ Een pionierster die vaak leerlingen van theocratische scholen te logeren kreeg, geeft toe: ‘In het begin maakte ik me zorgen omdat ik een eenvoudig huis heb met tweedehands meubels. De vrouw van een van de leraren stelde me gerust. Ze zei dat als zij en haar man in de reizende dienst zijn, ze hun beste weken hebben als ze bij iemand logeren die materieel misschien niet veel heeft maar die wel geestelijk ingesteld is en dezelfde focus heeft: Jehovah dienen en een eenvoudig leven leiden. Dat deed me denken aan wat mijn moeder altijd tegen ons zei: “Beter een schotel groente waar liefde is”’ (Spr. 15:17). Als je gastvrij bent uit liefde, dan hoef je je echt geen zorgen te maken.

18, 19. Hoe kan gastvrijheid je helpen over negatieve gevoelens heen te stappen?

¹⁸ Hoe je over anderen denkt: Is er iemand in de gemeente aan wie je je ergert? Als je niets doet aan die negatieve gevoelens, zal dat zo blijven. Misschien verschillen jullie nogal van elkaar en heb je daardoor geen zin om hem of haar uit te nodigen. Of de persoon heeft je ooit gekwetst en je vindt het moeilijk om je eroverheen te zetten.

¹⁹ De Bijbel zegt dat je je relatie met anderen, zelfs met vijanden, verbetert door gastvrij te zijn. (Lees Spreuken 25:21, 22.) Als je gastvrij voor iemand bent, kan dat spanningen en wrokgevoelens verminderen. Dan vallen je misschien pas de mooie karaktertrekken van je gast op — trekken die Jehovah had gezien toen hij hem tot de waarheid trok (Joh. 6:44). Als je iemand uit liefde uitnodigt, kan zo’n onverwachte uitnodiging het begin zijn van een ommekeer in jullie relatie. Hoe kun je ervoor zorgen dat liefde echt je motivatie is? Eén manier is door de raad in Filippenzen 2:3 op te volgen: ‘Wees nederig en bezie anderen als superieur aan jezelf.’ Bedenk dus in welke opzichten hij superieur is aan jou. Is het zijn geloof, volharding, moed of een andere christelijke eigenschap? Als je nadenkt over zijn goede eigenschappen, zal je liefde voor hem groeien en wordt het makkelijker hem uit te nodigen.

20. Hoe kun je laten zien dat je betrouwbaar bent als je een uitnodiging hebt geaccepteerd, en waarom is dat belangrijk?

²⁰ De psalmist David vroeg eens: ‘Jehovah, wie mag gast zijn in uw tent?’ (Ps. 15:1) Daarna had hij het over eigenschappen die Jehovah in zijn gasten zoekt. Eén eigenschap is betrouwbaarheid: ‘Hij komt niet terug op zijn belofte, al is het in zijn nadeel’ (Ps. 15:4). Als je een uitnodiging hebt geaccepteerd, zeg die dan niet zomaar af. Anders zijn de voorbereidingen van de gastheer voor niets geweest (Matth. 5:37). Sommigen zeggen een uitnodiging af omdat ze voor iets worden uitgenodigd dat ze leuker lijkt. Is dat liefdevol en respectvol? Je zou oprechte waardering moeten hebben voor alles wat je gastheer je aanbiedt (Luk. 10:7). En als je echt een goede reden hebt om je afspraak af te zeggen, dan zou het liefdevol en attent zijn om dat zo snel mogelijk te laten weten.

21. Wat is verder belangrijk als je uitgenodigd wordt?

²¹ Het is ook belangrijk om plaatselijke gewoonten te respecteren. In sommige culturen is het heel normaal als je onverwachts langskomt. In andere vindt men het prettiger om van tevoren een afspraak te maken. In sommige landen krijgen de gasten het allerbeste terwijl het gezin zelf op de tweede plaats komt. In andere krijgt iedereen hetzelfde. In sommige streken is het normaal als gasten iets lekkers meebrengen. In andere heeft men dat liever niet. En in sommige culturen wordt verwacht dat je de eerste en soms tweede uitnodiging beleefd afslaat. In andere zou dat juist laten zien dat je geen waardering voor de uitnodiging hebt. Doe je best om ervoor te zorgen dat het gastgezin het leuk vindt dat ze je hebben uitgenodigd.

22. Waarom is het zo belangrijk om ‘gastvrij voor elkaar’ te zijn?

²² Petrus zei: ‘Het einde van alle dingen is nabij’ (1 Petr. 4:7). Nu is het einde dichterbij dan ooit. We staan voor de grootste verdrukking aller tijden. Hoe meer de druk toeneemt, hoe belangrijker onze liefde voor elkaar wordt. Petrus’ raad aan christenen geldt nu meer dan ooit: ‘Wees gastvrij voor elkaar’ (1 Petr. 4:9). Gastvrijheid is niet alleen aangenaam, maar ook belangrijk — nu en voor altijd.