Jonge mensen vragen . . .

Hoe kan ik in een eenoudergezin gelukkig zijn?

„Kinderen met twee ouders kunnen hun eigen kamer hebben en nieuwe kleren kopen. Maar ik moet een kamer delen; ik krijg bijna nooit de soort van kleren die ik leuk vind. Mam zegt dat ze zich die niet kan veroorloven. Met alle karweitjes die ik thuis moet doen terwijl zij werkt, voel ik me net een dienstmeisje — het is alsof ik van een deel van mijn jeugd beroofd word.” — De 13-jarige Shalonda.

HET tweeoudergezin is ideaal. Twee liefdevolle ouders kunnen gewoonlijk meer leiding, bescherming en steun geven dan één ouder kan doen. „Twee zijn beter af dan één,” zegt de bijbel, „omdat zij samen doeltreffender kunnen werken.” — Prediker 4:9, Today’s English Version.

Het wekt dan ook geen verbazing dat ondanks de steeds sterkere toename in eenoudergezinnen veel jongeren zich ervoor schamen deel uit te maken van zo’n gezin. Zij kunnen het gevoel hebben dat zij niet opgewassen zijn tegen de druk en de problemen waaraan zo’n leven hen blootstelt. Hoe ziet het er dan voor jou uit als jij door omstandigheden die je niet in de hand hebt, de liefde en zorg van een van je ouders moet missen? Ben je tot ellende gedoemd? Allerminst.

Veel hangt af van je kijk op de situatie. Spreuken 15:15 zegt: „Al de dagen van de ellendige zijn slecht; maar wie vrolijk van hart is, heeft voortdurend een feestmaal.” In overeenstemming met dit beginsel zegt dr. Helen Mendes: „Eenoudergezinnen moeten zichzelf als een team bezien en leren zichzelf als een intact gezin te beschouwen” en niet als een onvolledig, een ’gebroken’ gezin. Zij zegt verder: „Zulke gezinnen staan heel anders tegenover het leven als zij zichzelf als een sociaal aanvaardbare eenheid gaan zien.” Maar is het realistisch zo’n positieve kijk te hebben?

Kwaliteit — niet kwantiteit

Onderzoekers voor het tijdschrift Family Relations brengen ons in herinnering: „De aanwezigheid van twee ouders in een gezin vormt geen garantie dat er in liefde, een juiste koesterende zorg en verstandige leiding wordt voorzien.” Zij merken ook op: „Een ouder die fysiek aanwezig is, kan een groot deel van de tijd psychisch [geestelijk] afwezig zijn.” Vandaar dat je geluk niet afhangt van het aantal ouders bij wie je woont, maar van het soort van ouder of ouders en van de belangstelling en zorg die zij aan de dag leggen voor jouw welzijn. De psycholoog Richard A. Gardner merkte in dit verband op: „Slechte ouders, of het er nu één of twee zijn, maken kinderen ongelukkig, terwijl goede ouders, of het er nu één of twee zijn, ertoe bijdragen dat kinderen gezonder en gelukkiger opgroeien.” En alleenstaande ouders getroosten zich vaak bewonderenswaardige inspanningen om hun kinderen de vereiste aandacht te geven.

De 17-jarige Melanie zegt: „Het is niet gemakkelijk geweest sinds mijn vader ons verlaten heeft. Voor mijn moeder is het echt zwaar geweest omdat ze nu werkt. Maar we gaan naar onze christelijke vergaderingen en hebben geregeld bijbelstudie, iets wat zelden gebeurde toen mijn vader nog bij ons woonde.” Zij voegt eraan toe: „We doen meer dingen als gezin, en we hebben een hele hechte band. Natuurlijk mis ik mijn vader, maar ik ben heel blij dat ik bij mijn moeder woon.” Als jouw ene ouder er evenveel moeite voor doet je in „het strenge onderricht en de ernstige vermaning van Jehovah” groot te brengen, kan ook jij voorspoedig blijven opgroeien, al is jullie gezinsstructuur niet ideaal. — Efeziërs 6:4.

Met minder rondkomen

Er kunnen echter enkele problemen van praktische aard rijzen. Eén onderzoek wees uit dat een eenoudergezin er onmiddellijk na een scheiding wat de levensstandaard betreft 73 procent op achteruit kan gaan. Het is dan ook begrijpelijk dat geld in de meeste eenoudergezinnen een belangrijke zorg is.a

Wat kun je doen? Je hebt waarschijnlijk weinig invloed op de financiën van jullie gezin. Maar je kunt meehelpen het geld waarover jullie beschikken te sparen en er lang mee te doen door verspilling te vermijden. (Vergelijk Johannes 6:12.) De jonge Rodney zegt: „Ik probeer thuis op te passen dat ik niets breek of kwijtraak, omdat het geld kost om dingen te repareren of te vervangen. Als ik eraan denk, doe ik elektrische apparaten of lampen die niet gebruikt worden, uit. Dan zijn de elektriciteitsrekeningen niet zo hoog.”

De 14-jarige Tony probeert het op een andere manier. Hij zegt: „De kinderen bij mij op school eisen dat hun ouders voor hen sportschoenen en kleren met ontwerpersnamen erop kopen. Zonder die dingen weigeren ze naar school te gaan.” Tony voegt eraan toe: „Ik heb dan niet de nieuwste merkkleding, maar mijn kleren zijn netjes en schoon, en ik ben zuinig op wat ik heb. Mijn moeder doet haar uiterste best; ik wil het voor haar niet nog moeilijker maken.” Zulk medegevoel spaart niet alleen geld, maar is tevens een ware bron van aanmoediging voor een ouder. — 1 Petrus 3:8.

Het kan ook nuttig zijn op snacks en allerlei best lekkere maar feitelijk ongezonde kost te besnoeien. De jonge Rita merkt op: „Thuis eten is misschien niet zo leuk als in een snelbuffet, maar het spaart geld.” Beslist een wijze constatering! Andere jongeren dragen een deel van het geld dat zij met part-timewerk verdienen bij in de gezinskosten. De 13-jarige Danny geeft zijn moeder het geld dat hij met zijn krantenwijk verdient. Zijn moeder legt uit: „Nadat ik de hypotheek, het gas, de telefoon en het voedsel heb betaald en kleding heb gekocht, is dat het geld waar we het dan verder mee moeten doen. En Danny is echt een fantastische knul; hij vindt het helemaal niet erg.” Meewerken in dit opzicht is één manier om ’je ouder te eren’. — Mattheüs 15:4.

Bespreek de kwestie echter eerst met je ouder voordat je part-timewerk zoekt.b Je kunt door een part-timebaan in de knoei komen met je schoolwerk, je huishoudelijke taken en christelijke vergaderingen (Hebreeën 10:24, 25). Ouders weten gewoonlijk wel een of andere manier te verzinnen om in het onderhoud van hun kinderen te voorzien zonder dat hun kinderen een groot deel van de verantwoordelijkheid op zich hoeven te nemen. Dat neemt niet weg dat jullie misschien met een beperkt inkomen moeten zien rond te komen. Maar bedenk dat hoewel materiële dingen en geld nuttig zijn, christenen worden vermaand tevreden te zijn met „voedsel, kleding en onderdak”. — 1 Timotheüs 6:8-10; Lukas 12:15.

Het kan bijvoorbeeld zijn dat jullie gezin van een groter naar een kleiner huis of naar een flat moet verhuizen, waardoor je vanaf nu een kamer met een gezinslid moet delen. Maar je kunt nog steeds tevreden zijn. En met een beetje vindingrijkheid kun je misschien een mate van privacy behouden. Sommige gezinnen hebben bijvoorbeeld in de woonkamer een slaaphoek ingericht die door een boekenkast aan het gezicht wordt onttrokken. Eenvoudig de beschikbare ruimte goed indelen of een kamerscherm gebruiken, kan eveneens voldoende zijn om je op zijn minst een gevoel van privacy te geven.

In elk geval maant de psycholoog Richard A. Gardner jongeren met één ouder aan: „Het is belangrijk te bedenken dat geld — en de dingen die je met geld kunt kopen — niet de belangrijkste dingen in het leven zijn. Dingen als wat voor persoon je bent en hoe je andere personen bejegent, zullen . . . bepalen hoe gelukkig je in het leven zult zijn.” (Vergelijk Handelingen 20:35.) In dezelfde trant zei de apostel Paulus: „Ik heb geleerd genoegen te nemen met wat ik heb . . . zodat ik overal en altijd tevreden ben.” — Filippenzen 4:11, 12, TEV.

Misschien moet je ook een groter deel van de verantwoordelijkheid voor het functioneren van jullie gezin op je nemen dan wanneer je in een tweeoudergezin had gewoond. Maar tracht dit, in plaats van het als een nadeel te beschouwen, te bezien als een kans om zowel je ouder te helpen als jezelf te oefenen voor toekomstige verantwoordelijkheden.

Wat te doen bij een te zware belasting

Soms loopt het er echter op uit dat een jongere meer verantwoordelijkheid te dragen krijgt dan hij of zij aankan. Dit is vooral heel goed mogelijk als je het oudste kind bent. Wat moet je doen? Probeer er met je ouder over te praten en leg uit hoe dit probleem op jou van invloed is. Misschien kun je voorstellen dat de karweitjes eerlijker verdeeld worden. Sommige gezinnen hangen bijvoorbeeld een lijst op met alle karweitjes die elk van de gezinsleden moet verrichten. Opdat niemand altijd de minder plezierige taken toebedeeld krijgt, rouleren sommige gezinnen regelmatig de karweitjes onder de gezinsleden die ze aankunnen.

De voorgaande suggesties kunnen een hulp blijken te zijn om het beste van je situatie te maken. Dit wil echter niet zeggen dat je niet van tijd tot tijd zou wensen dat je nog een ouder thuis had. Maar een jongere genaamd Carrie zegt het zo: „Je komt nooit echt over het verdriet heen, maar het wordt minder. Het is als een grote wrat op je hand. Ze zit er altijd, maar soms merk je het niet.”

Veel hangt echter af van je eigen inzet om aan je situatie het hoofd te bieden. Want ondanks de nadelen die het leven in een eenoudergezin heeft, kun je ertoe bijdragen dat leven tot een succes en een vreugde te maken!

[Voetnoten]

[Illustratie op blz. 16]

Zelf brood voor tussen de middag klaarmaken, is één manier om je ouder tijd en geld te besparen