Ongehoorzaamheid aan ouders — een teken van de laatste dagen?

„ER IS een geslacht dat zelfs over zijn vader kwaad afsmeekt en dat zelfs zijn moeder niet zegent” (Spr. 30:11). Dit is een treffende beschrijving van de generatie sinds 1914. Maar zijn de jongeren sinds dat jaar dan werkelijk uniek in dit opzicht? En zo ja, waarom?

Onze veranderende wereld

In vroeger tijden was het gezin een veilige haven waar men liefde en steun vond. Er bestond geen twijfel over de rol en de verantwoordelijkheden van de gezinsleden. De mannen waren de kostwinners. De meeste vrouwen bleven thuis om voor de kinderen en het huishouden te zorgen. Samen brachten zij hun kinderen morele waarden en beginselen bij. De kinderen hadden het vaak te druk met hun huishoudelijke taken om aan ernstig kattekwaad toe te komen.

De gebeurtenissen sedert het uitbreken van de Eerste Wereldoorlog in 1914 hebben dit idyllische beeld verbrijzeld. Precies zoals Jezus profeteerde, is onze eeuw er een geworden van genadeloze oorlogen, wetteloosheid en voedseltekorten (Matth. 24:4-14). De uitwerking? Een drastische verandering van onze levenswijze. Deze eeuw van het reizen creëert enorme afstanden tussen gezinsleden die afzonderlijk op reis gaan. Door de technische vooruitgang bevrijd van veel van de huishoudelijke sleur, verruilen veel vrouwen het huishouden voor een plaats op de arbeidsmarkt. Onderwijzers en kinderverzorgsters in crèches zijn plaatsvervangende ouders geworden. De kinderen moeten vechten tegen de verveling, nu elektrische apparaten de huishoudelijke taken opknappen.

Deze recente ontwikkelingen hebben de spanningen in het gezin aanmerkelijk vergroot. De echtscheidingscijfers zijn omhooggevlogen. Dat is eveneens het geval met het aantal één-oudergezinnen. Een alleenstaande moeder zegt over de moeilijkheden die het alleen opvoeden van een kind met zich meebrengt: „Tegen de tijd dat ik uit kantoor thuiskom, zijn mijn kinderen al drie uur uit school. Ik kan er met geen mogelijkheid oog op houden wat ze uitvoeren. Ik weet zeker dat mijn zestienjarige dochter seksuele omgang heeft met een jongen uit haar klas en dat mijn dertienjarige zoon na schooltijd geregeld in de plaatselijke gokhal rondhangt.”

Slachtoffers van de „ik”-generatie

Geen andere generatie is waarschijnlijk zo bezeten geweest van haar persoonlijke „rechten”. Het gevolg daarvan is volgens een vooraanstaand psycholoog, dat de ouders „geleidelijk aan zijn begonnen hun kinderen toe te staan met hen te debatteren, voor hun eigen gevoelens en ideeën op te komen, zelfs een beetje ongehoorzaam te zijn”. Is dat gezond?

Robert Coles, een schrijver die de Pulitzerprijs heeft gekregen, zei: „Veel ouders zijn bang om zelfstandig hun kinderen op te voeden — met hun eigen overtuigingen en hun eigen moraalopvatting. Zij laten zich intimideren door al die deskundigen die boeken schrijven over het grootbrengen van kinderen en hun vertellen wat zij moeten doen.” Ouders die het slachtoffer worden van theorieën over het toegeeflijk opvoeden van kinderen, komen tot de ontdekking dat zij naar het pijpen van hun kinderen dansen — alleen om later oog in oog te komen met de waarheid van de bijbelse spreuk: „Indien men zijn knecht van jongsaf verwent, zal hij in zijn latere leven zelfs een ondankbare worden.” — Spr. 29:21.

De uitwerking van televisie

Onlangs heeft het National Institute for Mental Health een omvangrijk rapport gepubliceerd, met de titel: „Television and Behavior” (Televisie en gedrag). Het rapport toonde aan dat de tv, behalve de geest te bombarderen met onbeheerst geweld en immoraliteit, nog andere verontrustende uitwerkingen heeft op het gezinsleven. „In een verbazend groot aantal gevallen” wordt bijvoorbeeld de beslissing naar welk programma zal worden gekeken, overgelaten aan de kinderen, die „dikwijls de scheidsrechters zijn geworden in de vraag waarnaar het gezin zal kijken; zij nemen de beslissingen in het gezin”.

Het boek Generation of Narcissus beweert dat de tv nog een andere verraderlijke bijwerking heeft. Het verklaart dat door de televisie „kinderen de zogeheten werkelijkheid ervaren vanuit een eenzijdig gezichtspunt. Het is een wereld die zich schijnbaar vanaf hun eigen lichaam naar buiten toe uitstrekt”. Ja, het kan zijn dat het kind dat aan televisie verslaafd is, een kijk op het leven ontwikkelt die volstrekt egocentrisch is.

Dit zijn allemaal factoren die het natuurlijke evenwicht van het gezinsleven hebben verstoord. Maar reageren de jongeren nu werkelijk met opstand tegen het ouderlijk gezag?

Ongehoorzaamheid — openlijk en bedekt

’De toename van wetteloosheid’ onder jongeren is een van de duidelijkste tekenen dat sommige jongeren inderdaad in opstand komen tegen het ouderlijk gezag (Matth. 24:12). Er wordt bijvoorbeeld bericht dat „een kwart van alle ernstige misdrijven in Groot Londen door schoolkinderen wordt gepleegd”. In de Verenigde Staten is het aantal „arrestaties van jeugdige personen wegens geweldmisdrijven . . . tussen 1960 en 1975 met 293% gestegen; en het totale gemiddelde voor arrestaties van jeugdige personen groeit met 10% per jaar — tweemaal zo hard als het cijfer voor volwassenen”. Berichten uit China gewagen van „moord, fraude, diefstal, verkrachting, drugshandel en zwendel” door de jeugd.

Een deel van dit onbeschaamde geweld is nota bene tegen de ouders gericht. De socioloog Richard J. Gelles heeft meegewerkt aan een onderzoek dat onthulde dat „van meer dan 2 1/2 miljoen adolescenten [in de Verenigde Staten] bekend is dat zij ten minste eenmaal een ouder hadden geslagen. Bijna 900.000 ouders van adolescenten . . . werden gestompt, gebeten, geschopt, met een hard voorwerp geslagen, afgetuigd, of werden bedreigd of verwond met een mes of een pistool”. Zulke tragische daden onderstrepen de voorzegging in de bijbel dat de mensen in de laatste dagen „geen natuurlijke genegenheid” zouden hebben (2 Tim. 3:3). Werkelijk huiveringwekkend was de conclusie dat „naar alle waarschijnlijkheid zowel de cijfers als de projecties [de veronderstelde voortzetting van de trend] een te lage schatting opleveren van de ware omvang van het geweld van kinderen jegens ouders”. (Wij cursiveren.) — The Urban & Social Change Review, jaargang 15, nummer 1, 1982.

Vrij geslachtelijk verkeer is ook een manier waarop de jongeren tegen de wensen van hun ouders ingaan. In een onderzoek onder 160.000 Amerikaanse jongeren gaf 31 procent van de 13- tot 15-jarigen toe dat zij seksuele betrekkingen hadden gehad. In de leeftijdsgroep tussen de 16 en 18 jaar is het cijfer 58 procent. In dezelfde geest bericht Japan dat „seksuele gemeenschap waarbij tienermeisjes betrokken zijn, de afgelopen zeven jaar aanmerkelijk is toegenomen”.

Sommige tieners gebruiken in het geheim alcoholische dranken of verslavende drugs. Ongeveer 43 procent bekende marihuana te hebben gerookt. De onderzoekers kwamen tot de conclusie dat marihuana roken „tot de normale vrijetijdsbesteding van veel tieners behoort”. De helft gaf toe dat zij tegen hun ouders zouden liegen als hun werd gevraagd naar het roken van marihuana.

Andere jongeren voelen zich gefrustreerd door ouders die wel prestaties eisen maar hun weinig steun verlenen, en rebelleren stilzwijgend door het opzettelijk op school te laten afweten. Weer anderen zijn ongehoorzaama door te weigeren zich te laten overreden tot het hanteren van de morele of religieuze maatstaven van hun ouders. Slechts 53 procent van de ondervraagde jongeren zei dat zij de religie van hun ouders zouden aannemen. Het antwoord van de overigen was hetzij dat zij die niet zouden aannemen of dat zij het niet wisten. Hoe teleurstellend is dit voor de ouders! Slechts 17 procent zei dat zij van hun ouders advies wilden hebben over seks; een nog geringer percentage zou bij hun ouders te rade gaan over drugs. Zulke botsende meningen maken de huiskamer tot een strijdperk.

Wat u kunt doen

Er kan dus met stelligheid worden gezegd dat onze generatie uniek is, grootgebracht onder unieke omstandigheden. De wereldwijde neiging tot ongehoorzaamheid, gekoppeld aan het andere bewijsmateriaal, leidt ons tot de onontkoombare conclusie dat wij in de laatste dagen leven.

Niettemin hebben Jehovah’s Getuigen bemerkt dat een studie van de bijbel — en niet van de tegenstrijdige hedendaagse theorieën over de kinderopvoeding — hen toerust om het hoofd te bieden aan de problemen van vandaag. Zij hebben kunnen vaststellen dat het gebod in Efeziërs 6:1-4 realistisch en praktisch is: „Kinderen, weest gehoorzaam aan uw ouders in eendracht met de Heer, want dit is rechtvaardig . . . En gij, vaders, irriteert uw kinderen niet, maar blijft hen in het strenge onderricht en de gezaghebbende raad van Jehovah grootbrengen.” De Getuigen zouden u daarom graag helpen een begin te maken met een stelselmatige studie van de bijbel.

Zelfs indien u geen ouder bent, zult u veel profijt hebben van het bestuderen van de bijbel. Dieper graven in Gods Woord zal u helpen God en zijn voornemens te leren kennen. Dat is de verstandige handelwijze, want de bijbel adviseert met klem: „Zoekt rechtvaardigheid, zoekt zachtmoedigheid. Wellicht zult gij verborgen worden op de dag van Jehovah’s toorn.” — Zef. 2:3.

[Voetnoten]

[Inzet op blz. 5]

’Bijna 900.000 ouders van adolescenten werden gestompt, gebeten, geschopt, afgetuigd, of werden bedreigd of verwond met een mes of een pistool’

[Illustratie op blz. 6]

Ouders die zijn bezweken voor allerlei opvoedkundige theorieën die toegeeflijkheid propageren, houden daar dikwijls een kind aan over dat een tiran is