Efficiëntie met consideratie
BENT u misschien een van de vele, vele mensen die zich voelen als kleine, veronachtzaamde radertjes in een grote, efficiënte organisatie die veel van een machine weg heeft? Zo ja, dan vindt u waarschijnlijk dat u alle reden hebt om een wrok te koesteren. Is het echter, zelfs indien u er een gegronde reden voor hebt, werkelijk in uw voordeel wrok te laten knagen aan uw geluksgevoel en uw welzijn? Stellig niet. Hoeveel beter is het niet, te trachten de waarde van werkelijke efficiëntie te begrijpen, ze in uw eigen leven en op uw verhouding tot anderen toe te passen en erop te vertrouwen dat uw goede voorbeeld door sommigen die u gadeslaan, gevolgd zal worden.
Toen Farao van Egypte de Israëlitische slaven niet langer stro leverde maar erop stond dat zij hun eigen stro zochten en dat de stenenproduktie gelijk bleef, kon men niet van efficiëntie spreken. Dit was niets anders dan onderdrukking. Indien u, aan de andere kant, het hoofd van een gezin bent, ziet u graag dat het huishouden op rolletjes loopt en dat er geen geld over de balk wordt gegooid, niet waar? Efficiëntie wil zeggen, het bereiken van de gewenste resultaten zonder verspilling. En is juist dat niet uw bedoeling?
Laten wij nu de manier waarop het in uw gezin toegaat eens onder de loep nemen. Indien u van iedereen volmaaktheid eist en allerlei regels en reglementen instelt om kracht bij te zetten aan uw verlangens, ontmoet u al spoedig wrevel, zo u al niet met openlijke opstandigheid te kampen krijgt. Is het echter verkeerd van uw gezin te verlangen dat alles steeds beter verloopt? Neen, want Jezus deed op zijn onvolmaakte volgelingen een beroep „volmaakt [te] zijn, evenals uw hemelse Vader volmaakt is” (Matth. 5:48, NW). Wij weten natuurlijk dat de mens in zijn huidige toestand niet volmaakt is. Niettemin worden wij uitgenodigd ernaar te streven als onze hemelse Vader te zijn. Door ons streven om als hij te zijn, zullen wij op het rechte pad blijven en de juiste geestesgesteldheid behouden, en zal ons leven een gelukkig, produktief en bevredigend verloop hebben.
U weet uit eigen ervaring dat voor een efficiënte huishouding meer nodig is dan een reeks koude regels en reglementen. Er wordt van u verlangd dat u het gezin geduldig opvoedt en bereid bent persoonlijk te demonstreren hoe de dingen gedaan moeten worden. Bovendien moet u rekening houden met de leeftijd, de bekwaamheid en de emotionele gesteldheid van ieder gezinslid en moet u elk van hen precies de juiste soort van aanmoediging en hulp schenken. Hieruit zal u blijken dat de verspilling die de grote vijand is van ware efficiëntie, niet louter een verspilling van tijd en materiaal is. Daartoe behoort ook de verspilling of slijtage van de kostbare menselijke verhoudingen die kenmerkend zijn voor een gelukkig gezin. Wereldse werkgevers houden vaak niet ten volle rekening met dit uitermate belangrijke aspect van hun organisatie. In hun efficiëntie-programma’s ontbreekt alle liefdevolle consideratie.
Alhoewel het een feit is dat niet één gezinshoofd en niet één opzichter het zich kan veroorloven luiheid of slordigheid door de vingers te zien, dienen zij te beseffen dat het evenmin efficiënt is, mensen op te jagen of te veel van hen te verlangen. De beste kwaliteit werk wordt geleverd door mensen met een gelukkige, tevreden geestesgesteldheid. Dergelijke mensen zullen bereid zijn berispingen aan te nemen wanneer zij deze verdienen, zo lang zij ook geprezen worden wanneer zij zich goed van hun taak hebben gekweten. En wanneer zij af en toe een blunder begaan, zal men met geduld en niet met een scherpe tong wonderen tot stand kunnen brengen.
Denk eens aan de positie van een christen die opzichter is in een fabriek of chef op een kantoor. Hij is er terecht op uit, de belangen die aan zijn zorg zijn toevertrouwd te behartigen en te bevorderen, want dit strookt met bijbelse beginselen (Luk. 19:11-27, NW). Hoe zal hij efficiëntie kunnen bereiken? Niet door koude, onpersoonlijke aanwijzingen, noch door hard en aanhoudend een steeds grotere produktie te eisen. In plaats daarvan is hij ervan overtuigd dat van alle activa van de organisatie waarvoor hij werkt, menselijke schepselen de waardevolste zijn; zij bezitten namelijk een geweldig potentieel aan intelligentie, vindingrijkheid en aanpassingsvermogen. De beste machines ter wereld zijn onbruikbaar zonder de bekwaamheid en kundigheid van de mannen en vrouwen die nodig zijn om ze te bedienen. Hij zal zich dus bekommeren om hun welzijn en niet alleen om hun lichamelijke, maar ook om hun geestelijke en emotionele gezondheid. Hij zal ernaar streven met ieder van hen om te gaan op een manier die in overeenstemming is met de gepaste waardigheid van menselijke scheppingen van God.
Het is algemeen bekend dat wanneer machines voortdurend draaien op snelheden die hoger liggen dan die waarop ze berekend zijn, hun levensduur drastisch wordt verkort en er hoge reparatierekeningen worden gepresenteerd. Dit doet ons denken aan het feit, dat wanneer machines nieuw zijn, men ze gewoonlijk op betrekkelijk lage snelheden laat draaien en de snelheid dan geleidelijk opvoert totdat, na verloop van tijd, de maximumsnelheid is bereikt. Iemand die verstand heeft van machines, weet wanneer de veilige maximumsnelheid is bereikt. Alhoewel mensen geen machines zijn, zal de christelijke opzichter uit deze illustratie opmaken op welke basis hij van elke werknemer mag verwachten dat hij of zij geleidelijk zijn of haar prestaties opvoert tot een maximum aan efficiëntie, en hij zal kunnen constateren wanneer het veilige efficiëntie-maximum in elk individuele geval is bereikt. Dat veilige maximum is het produktietempo waarbij de werknemer voor onbepaalde tijd kan doorgaan zonder dat er lichamelijk of geestelijk overmatig veel van hem wordt gevergd.
Hoewel een christen dus hard zal werken om verspilling tot een minimum te beperken, en hij voor luiheid zal waken, weet hij dat hij van onvolmaaktheid geen volmaaktheid kan maken. De veeleisende baas die zijn personeel met werk overstelpt, mag in de zakenwereld dan worden opgehemeld, door Gods Woord wordt hij veroordeeld om zijn gebrek aan consideratie. Salomo schreef onder inspiratie: „Ook zag ik, dat al het zwoegen, alsook alle bekwaamheid in het werk, louter naijver is van den een op den ander; ook dit is ijdelheid en najagen van wind” (Pred. 4:4). De tactiek die de wereld in dit opzicht volgt, spruit voort uit de zelfzuchtige aard van het werk waarmee ze zich bezighoudt en leidt tot meedogenloze wedijver, haat, maagzweren en talrijke andere kwalen — het is, in één woord, ijdelheid.
Waarom zou u zich dus, ook al bent u van mening dat u geen gepaste erkenning en liefdevolle consideratie ontvangt, overgeven aan gevoelens van wrok? U kunt uzelf er alleen schade door berokkenen. Neem u in plaats daarvan voor dat de leden van uw gezin en anderen die wellicht onder uw leiding werken, vol liefdevolle consideratie geholpen zullen worden, efficiënt te werk te gaan.