Een blik op de wereld
Beteugeling van dodelijk alcoholgebruik
● Het aantal levens dat werd gespaard toen men in Nieuw-Zuid-Wales (Australië) automobilisten die hadden gedronken, van de weg ging halen, illustreert de omvang van de slachting die door hen wordt aangericht. De Sun-Herald van Sydney bericht dat het aantal verkeersslachtoffers met 42,9 procent daalde toen tijdens een recente periode van drie maanden de politie op ongeregelde tijdstippen ademproeven nam. „Wij kunnen redelijkerwijs stellen dat er nu reeds ongeveer 200 levens zijn gespaard”, merkt het rapport op. In die periode daalde het aantal dodelijke ongelukken in Nieuw-Zuid-Wales van 3,0 per 100 miljoen afgelegde kilometers tot 1,7, wat lager is dan in Groot-Brittannië (2,0), Canada (2,7) of de Verenigde Staten (2,1).
„Spionne” krijgt „respect”
● Een Engelse die als hoogleraar verbonden is aan de University of Notre Dame (in de Amerikaanse staat Indiana), bezocht een districtscongres van Jehovah’s Getuigen en gaf haar indrukken weer in het tijdschrift Notre Dame: „Ergens binnenin mij heb ik nog steeds de oude katholieke fobie voor contact met andere religieuze sekten. Ik voel mij een beetje een spionne. . . . Het is mij al opgevallen dat alle vrouwen en meisjes rokken of jurken dragen en alle mannen en jongens dassen.” Na het programma te hebben bijgewoond schreef zij: „Ik ga weer weg uit het gezelschap van Jehovah’s Getuigen, maar ik heb nu meer begrip voor hen dan vier dagen geleden, en meer respect. In een chaotische en door het toeval geregeerde wereld hebben zij zich verenigd in hun streven naar een daarboven uitstijgende orde. Ik herinner mij de ernstige gezichten, de nauwgezetheid, het grote belang dat zij eraan hechten zich van de wereld afzijdig te houden. Ik herinner mij de uitspraak van de pasgedoopte Bill Stewart toen ik hem vroeg waarom hij en zijn vrouw gekozen hadden voor Jehovah’s Getuigen: ’Wij wilden een reine organisatie.’” — Mei 1983 blz. 14-16.
Kerk buigt voor heidense rituelen
● „De Shona [leden van een Bantoenegervolk] in Zimbabwe kunnen nu met goedkeuring van de Katholieke Kerk bier op de graven van hun doden uitgieten en geesten aanroepen om hun geliefde overledenen te beschermen”, zegt de Sunday Tribune uit Durban (Zuid-Afrika). „Katholieken waren gewoon dit gebruik als heidens van de hand te wijzen, maar nu geeft de brochure Kuchenura Munhu [’ten einde de geestenziel van een dode te reinigen’] een omschrijving van een zelfde ritueel waarin echter de naam van Christus in de gebruikte bewoordingen voorkomt.” De brochure „was uitgegeven in opdracht van de zes katholieke bisschoppen van Zimbabwe”, zegt de krant. „Nu kunnen de christelijke Shona van Zimbabwe hun traditionele stamrituelen blijven verrichten, in de wetenschap dat ze gesanctioneerd en goedgekeurd zijn door de Katholieke Kerk van Rome.”
● „Heiligen leven van bloemen, kaarsen en wierook”, verklaarde een tot de Maya-Indianen behorende herder in San Juan Chamula (Mexico) terwijl hij in zijn kerk bloemen neerlegde voor een „heilige”. „Ik geef deze te eten opdat hij mij lammeren zal geven.” De Indianen hier „gaan naar de mis en worden gedoopt”, bericht The Wall Street Journal. „Maar zij zitten ook op de kerkvloer sigaretten te roken en zich vol te gieten met posh, een bedwelmende rum van suikerriet, terwijl een voor $1,50 ingehuurde genezer smeekbeden richt tot Jezus Christus, hun zonnegod, ten einde een hoofdpijn te genezen.” Antropologen beweren dat de 64 „heiligen” in de plaatselijke kerk met specifieke Maya-goden overeenkomen. Nochtans „dienen wij de Indianen van Chamula als katholieken te beschouwen”, zei de non Lucia Jimenez, daaraan toevoegend: „Zij hebben inderdaad wat moeite met afgoderij.”
In de hitte voelen ze zich thuis
● Bacteriën die gedijen bij een temperatuur die ruim het dubbele is van het kookpunt van water — 250 °C — worden aangetroffen in vulkanische spleten in de oceaanbodem. Deze temperatuur is ruim het dubbele van wat men vroeger het maximum achtte voor het bestaan van leven. Het Britse wetenschappelijke tijdschrift Nature bericht dat deze microben bij temperaturen lager dan een verzengende 75 °C niet eens wilden groeien, terwijl de meeste andere planten en dieren sterven bij temperaturen boven de 40 °C. En terwijl de meeste levensvormen energie putten uit organische bronnen, direct of indirect uit zonlicht, produceren deze organismen energie in het duister, uit anorganische stoffen zoals zwavel, mangaan en ijzer, waarbij ze in plaats van de gebruikelijke fotosynthese, gebruik maken van een proces dat chemosynthese heet.
„Absurditeit” van de bewapening
● „Het bedrag dat de wereld aan militaire doeleinden besteedt, nadert [dit jaar] met rasse schreden de $800 miljard”, klaagde secretaris-generaal Javier Perez de Cuellar op een onlangs gehouden vergadering van de Economische en Sociale Raad van de VN. „Volgens mijn ruwe berekening staat het totale bedrag van de uit alle bronnen afkomstige officiële hulp die in een heel jaar aan alle ontwikkelingslanden wordt gegeven, nu gelijk aan achttien dagen van mondiale militaire uitgaven.” Hij besloot: „Op een zeker moment zal deze absurditeit — er bestaat geen ander woord voor — moeten eindigen.”
„Botsing” ter wille van de vrijheid
● Het boek Fragile Freedoms — Human Rights and Dissent in Canada (Kwetsbare vrijheden — mensenrechten en godsdienstige meningsverschillen in Canada) beschrijft gebeurtenissen die bijdroegen tot de vrijheid in dat land. Eén belangrijke factor was volgens auteur Thomas R. Berger „de botsing tussen de Katholieke Kerk en de [Jehovah’s] Getuigen, de confrontatie tussen [de premier van Quebec] Duplessis en Jehovah . . . [waardoor] strijdige denkbeelden over vrijheid van spreken en vrijheid van religie aan het licht kwamen”. Het boek is een verslag over het Duplessis-tijdperk (1936 tot 1959) toen „kerk en staat zich verenigden in het vervolgen van Jehovah’s Getuigen, die keer op keer hun strijd voor vrijheid van meningsuiting en vrijheid van religie tot voor het Hooggerechtshof van Canada brachten. . . . De geestdrift van deze kleine protestantse sekte heeft in grote mate bijgedragen tot de totstandkoming van de geestelijke grondslagen voor het Handvest [van Rechten en Vrijheden]”. Waarom zo’n strijd? Berger antwoordt: „De Jehovah’s Getuigen zijn er altijd ijverig mee bezig geweest Gods Woord te verkondigen. Zij zijn ervan overtuigd dat zij hun geloof met anderen moeten delen . . . de wereld heeft hen vaak onverschillig en soms vijandig bejegend.”
Krachtig gif
● „Paraquat is waarschijnlijk de doeltreffendste onkruidverdelger die er momenteel op aarde bestaat”, verklaart longspecialist Edward Block die enige slachtoffers van het middel heeft behandeld. Maar „het is ook een van ’s werelds ergste vergiften”. Het herbicide hoopt zich op in de longen en maakt ze bros, en er bestaat geen effectief tegengif voor hen die het middel inslikken, inademen of op hun huid krijgen. Niettemin neemt de verkoop wereldwijd een geweldige vlucht omdat het de velden zo doeltreffend gereedmaakt voor een zeer economische landbouwmethode waarbij geplant kan worden zonder eerst te hoeven ploegen. Het behandelde onkruid verschrompelt snel tot een beschermende humuslaag terwijl het gif zelf geneutraliseerd wordt wanneer het met de grond in aanraking komt. Dr. Block is van mening dat het risico alleen onder zorgvuldig beheerste omstandigheden aanvaardbaar is. Maar het middel kan in ontwikkelingslanden gemakkelijk worden aangeschaft door boeren die niet over de werking ervan zijn ingelicht. Men schat dat het aantal aan Paraquat te wijten sterfgevallen over een periode van twintig jaar een totaal van tussen de 600 en 1000 heeft bereikt, maar deskundigen vrezen een veel hogere tol daar het gebruik door onervarenen steeds meer toeneemt.
Schildpadden bedot
● Afstevenend op wat hun een smakelijk maaltje kwal toeschijnt, werken de in de oceaan voorkomende lederschildpadden in plaats daarvan vaak drijvende plastic tassen naar binnen. Eén onderzoek wijst uit dat 44 procent van deze grootste van de in zee levende reptielen dodelijk plastic in de ingewanden heeft. Geleerden zijn van mening dat een van de factoren die verantwoordelijk zijn voor het sterk dalende aantal lederschildpadden, gevonden wordt in de ’plasticvervuiling’ die zich vanwege de watersport steeds verder uitbreidt. „In hun eigen belang zouden zwemmers en andere watersporters moeten beseffen dat deze zeeschildpadden helpen het aantal kwallen te beperken die de badgasten ’s zomers het leven zuur maken”, zo zegt de directeur van het Internationale Centrum voor Bedreigde Diersoorten.
Picasso’s streken
● Een ingezonden brief in de Manchester Guardian Weekly gaf commentaar op een recensie van de krant over een onlangs door een Londense galerie gehouden tentoonstelling van kubisme (abstracte kunst): „Over de lieden die in de hedendaagse kunst alleen maar het eigenaardige, sensationele, zonderlinge of schandelijke verlangden, heeft Picasso [de overleden kubistische schilder] eens gezegd: ’En ikzelf . . . heb deze lui gegeven wat zij wilden en deze kunstcritici bevredigd met al de belachelijke ideeën die in mijn hoofd zijn opgekomen. Hoe minder zij ervan begrepen, hoe meer zij mij bewonderden.’” Picasso werd rijk en beroemd door zijn artistieke kronkels maar gaf toe: „Wanneer ik alleen ben, heb ik niet de onbeschaamdheid mijzelf als een kunstenaar te beschouwen — niet in de verheven oude betekenis van het woord. Ik ben slechts een publieke clown — een nar.”
Verkeer maakt minder slachtoffers
● Het aantal verkeersdoden in de Verenigde Staten is opnieuw gedaald. De tol aan doden bedroeg 51.077 in 1980, 49.125 in 1981 en in 1982 46.300. Deze daling komt ook tot uitdrukking in het cijfer dat het aantal door motorvoertuigen veroorzaakte doden per 100 miljoen mijl (160 miljoen kilometer) aangeeft. Dit sterftecijfer daalde tot 2,95. Functionarissen zijn er niet zeker van waarom zich nu zo’n daling voordoet omdat het totale aantal gereden kilometers met ongeveer één procent toenam.
● Een onlangs gehouden federaal onderzoek heeft onthuld dat het gemiddelde loodgehalte in het bloed van de inwoners van de VS tussen 1976 en 1980 met meer dan een derde is afgenomen. „De meest aannemelijke verklaring voor de daling van de hoeveelheid lood in het bloed is de vermindering van het loodgehalte van de benzine gedurende deze periode”, stond in het onlangs in The New England Journal of Medicine gepubliceerde onderzoek. De regering heeft verplicht gesteld dat alle nieuwe auto’s op loodvrije benzine rijden. Het meeste lood in de atmosfeer is naar men zegt afkomstig uit benzine, en de hoeveelheid lood die men voor het maken van benzine gebruikt, is over een periode van vier jaar naar verluidt met meer dan de helft afgenomen.
Eenvoudige remedie tegen maagzweren?
● In een wanhopige poging om een patiënt te helpen die in de Iraanse Evin-gevangenis op een nacht hevige pijn leed ten gevolge van een maagzweer, schreef een eveneens daar gevangenzittende arts als remedie het enige voor wat er op dat uur beschikbaar was — water. Hij gaf de patiënt ongeveer een halve liter vloeistof en, zoals de Journal of Clinical Gastroenterology berichtte, „de pijn van de patiënt werd minder hevig en verdween toen geheel na acht minuten”. Na experimenteren met andere gevangenen kwam de arts tot het voorschrijven van een glas water een half uur voor het eten en na twee en een half uur nog een glas. Hij was in staat tijdens zijn gevangenschap de vooruitgang van ruim 600 patiënten nauwkeurig bij te houden, daarbij opmerkend dat er bij de gevangenisapotheek op het laatst bijna geen vraag meer was naar antaciden.
„Dood” huisdier herleeft
● Toen een auto de chihuahua Percy raakte, hield het hart van het diertje op met slaan. De vader van de bedroefde eigenaar begroef het kleine hondje in een zak in zijn tuin in Barnsley (Engeland). Maar vaders eigen hond, de terrier Micky, bleef bij het graf janken. Zeven uur later, vertelde Percy’s baasje, „rende [Micky] naar binnen en blafte tegen mijn ouders tot zij hem naar buiten volgden. Zij vonden Percy in de zak — en zijn hart was weer gaan kloppen”. Klaarblijkelijk had de terrier, voelend dat er nog leven aanwezig was, de zak opgegraven en in de richting van het huis gesleept. „Het ongelofelijke aan de zaak is dat deze twee honden elkaar gewoonlijk naar de keel vliegen”, was de verbaasde reactie van Percy’s eigenaar.