Een blik op de wereld
Er is meer vereist dan fatsoen alleen
◆ G. R. Plagenz, redacteur godsdienst van de Cleveland Press (Ohio), zette onlangs uiteen dat alle lagen van de maatschappij tekenen van een ’ethische afbraak’ vertonen. Wat is de gedragslijn waardoor de gemiddelde persoon zich in zijn dagelijks leven laat leiden? Hij zegt: „Het zou blijken dat de meeste individuele ethische stelsels ver ten achter zouden blijven bij dat wat als de christelijke ethiek bekend staat — namelijk ’Doe anderen wat gij graag wilt dat ze u doen’ . . . Veel gewoner, aldus de sociologen, zijn thans ethische gedragsregels die zijn gebaseerd op een vorm van ’eigenbelang welke niet direct inbreuk maakt op de rechten van anderen’.” Daarna citeert Plagenz een uitspraak van D. W. Sperry, die opmerkte: „Het was precies tegen dit ’moreel gemiddelde’ dat Jezus een protest liet horen. . . . Wij dienen moreel beter te zijn dan het gewone fatsoen van ons verlangt.”
„Ieder land voor zich”?
◆ De directeur-generaal van de Voedsel- en Landbouworganisatie (FAO) van de Verenigde Naties sprak medio dit jaar over een wereldvoedselvoorraad „voor waarschijnlijk slechts drie weken”. Een andere FAO-functionaris voegde daaraan toe: „Een grote oogstmislukking ergens en het is misschien ieder land voor zich.” Maar zelfs wanneer een land wel graan heeft, wordt het soms „ieder voor zich”. In het tijdschrift Time stond een bericht over functionarissen in door honger getroffen landen „die het geschonken graan gedeeltelijk langs commerciële kanalen tegen enorme winsten hebben laten verkopen. Veel . . . blijft in de havens opgetast liggen, waar het ten prooi valt aan ratten, sprinkhanen en dieven . . . Secretaris-generaal Waldheim van de V.N. merkte hierover op: „De betrokken regeringen zeiden mij dat zij het niet naar de meest getroffen gebieden kunnen vervoeren” wegens gebrek aan wegen en vervoermiddelen.
Uitzicht op gezamenlijke verdeling?
◆ Zullen de Amerikaanse voedselproducenten aan de groeiende wereldvoedselvraag tegemoet blijven komen? L. Palmer, redacteur van het landbouwblad Farm Journal sprak onlangs een groep Amerikaanse landbouwdeskundigen en congresleden toe met de woorden: „Onze boeren kunnen alles verbouwen waaraan dit land op voedselgebied behoefte heeft. Natuurlijk ben ik mij welbewust van de hongersnoden . . . en hongersnoodtoestanden elders in de wereld, maar ik ga uit van de veronderstelling dat niemand van ons nog langer de illusie koestert dat wij de wereldvoedselvoorziening kunnen garanderen.” Waarom niet? Eén reden is van landbouwkundig economische aard. De secretaris van de Nationale Landbouwunie gaf ruiterlijk tegenover een senaatscommissie toe dat „veel landbouwers een permanente voedselschaarste als een voor hun eigen belang zeer nastrevenswaardig doel beschouwen”.
Misleidende dollar
◆ Iemand die de krant leest of naar het nieuws luistert, zou de indruk kunnen krijgen dat het met de Amerikaanse dollar weer de goede kant opgaat. Wel, dat gaat hij ook, in zoverre dat hij in vergelijking met enkele andere valuta’s die door de recente economische ontwikkelingen wat harder zijn getroffen, in waarde is toegenomen. In koopkracht daalt hij echter nog steeds. In de vier maanden-periode van oktober 1973 tot en met januari 1974 ging zijn koopkracht ten opzichte van het goud met 29 percent en ten opzichte van het zilver met 31 percent naar beneden. Men kan er 26 percent minder benzine en 25 percent minder haver voor kopen, terwijl tegen het eind van januari 1974 de „katoenwaarde” van de dollar precies de helft bedroeg van een jaar geleden. „De dollar stort ineen en is niet bezig terug te komen”, was het commentaar van de in Chicago verschijnende Sun-Times.
Bevolking en voedsel
◆ Sedert het begin van de jaren zestig is de voedselproduktie van Afrikaanse landen met 22 percent omhooggegaan. Hoe het dan komt dat er toch hongersnood heerst? Een van de oorzaken is de bevolkingstoename, die de reeds ontoereikende voedselconsumptie per hoofd van de bevolking in dezelfde periode met 5 percent heeft doen dalen. Een andere oorzaak is de ernstige droogte waaronder de afgelopen jaren delen van Afrika hebben geleden. „Het enige zekere middel om te voorkomen dat de huidige catastrofe zich zal herhalen, is gelegen in bevolkingsregeling en niet in voedselproduktie”, bericht ons het tijdschrift Time.
Braziliaanse overstroming
◆ „Dit was een paradijs met alle mogelijkheden in zich om een dynamisch centrum voor de gehele streek te worden”, zei de voorzitter van de Onderwijsstichting van Tubarao, in Brazilië. Ongeveer 90 percent van de 70.000 inwoners tellende stad bleef volledig vernield en zwaar beschadigd achter na de overstroming die in het voorjaar het gebied teisterde. Naar schatting 500 tot 1000 personen uit de streek zijn dood of worden vermist, evenals 50.000 stuks vee. De regens, die volgden op maanden van droogte, brachten ook zware schade toe aan de gewassen in deze zuidelijke landbouwstreek.
Door de kerk gesteunde opstand
◆ De Canadese Anglicaanse priester W. Maultsaid werd naar Brits Honduras gezonden voor het helpen organiseren van economische ontwikkelingsprojecten. Hij berichtte dat een gedeelte van de kerkelijke schenkingen werd gebruikt „voor het ondersteunen van een ondergrondse oppositiegroep die is gekant tegen de partij die thans de plaatselijke politiek beheerst”, aldus de Star-Phoenix van Saskatoon. Een groep Canadese leken heeft een protestactie georganiseerd tegen katholieke en protestantse „liefdadigheidsacties” waarvan het geschonken geld wordt gebruikt voor het ondersteunen van allerlei terroristenbewegingen overal ter wereld. Een woordvoerder van de groep sprak: „Ik gruw hiervan — immers het werk van de kerken bestaat in het redden van zielen. Volgens mij dienen ze niet betrokken te zijn bij politieke activiteiten, ook niet bij het doden van zwarten of blanken.”
Joodse „gezinsproblemen”
◆ Van 1900 tot 1965 steeg het aantal Amerikaanse joden dat met niet-joden trouwde verhoudingsgewijs van één op 100 tot één op tien. Nu is de verhouding één op 3. De opperrabbijn van Engeland vreest voor een verdwijning van het joodse ras en merkte dienaangaande op: „De ergste plaag is de pijnloze . . . Gemengde huwelijken zijn zo’n kanker.” Het rabbinale college van de staat New York heeft onlangs gestemd om collega’s die gemengde huwelijken sloten, te ontheffen, waarbij de voorzitter van dit college nog aantekende dat voor een groei van de joodse gemeenschap „voor joodse gezinnen drie kinderen het minimum diende te zijn . . . maar hoe groter hoe beter”. Is deze bezorgdheid over het voortbestaan van religieuze aard? Een joodse vrouw in Australië vertelde dat haar atheïstische echtgenoot „zeer ontstemd zou zijn als zijn kinderen niet met joden zouden trouwen. Maar dit absoluut niet op religieuze gronden”.
Kankervergelijking
◆ Het aantal Russische sterfgevallen ten gevolge van kanker zoals dit stond vermeld in de Vestnik Statistiki is naar verluidt het laagste van alle geïndustrialiseerde landen. Ofschoon er een gestage toename van de frequentie van kanker is, lag in 1972 het aantal sterfgevallen per 100.000 inwoners — 129,6 — toch nog 22 percent lager dan in de V.S. Een scherpe toename in het aantal mannelijke Russische slachtoffers werd geweten aan door roken veroorzaakte longkanker. Ook in de V.S. ligt het aantal mannen dat aan longkanker sterft, vijfmaal zo hoog als het aantal vrouwen. De onderdrukking van de meeste kinderziekten, heeft nu in de V.S. kanker tot de eerste doodsoorzaak voor kinderen onder de 14 jaar gemaakt.
Rookparadox
◆ De pogingen van de Amerikaanse regering om roken te ontmoedigen door het verbieden van radio- en tv-reclame over sigaretten, verliezen elke overtuigingskracht wanneer men hoort over een toenemende steun van diezelfde regering aan het tabakverbouwende deel van de agrarische gemeenschap. Het jaar 1973 was dan ook volgens een bericht van het Amerikaanse ministerie van landbouw het derde achtereenvolgende jaar met een toegenomen sigarettenverbruik. De toename van 4,6 percent die leidde tot een record van 591 miljoen stuks gaat ver uit boven de bevolkingstoename en komt neer op een gemiddelde van 2800 sigaretten per inwoner per jaar! Ondertussen weten landbouwfunctionarissen te melden dat „in 1974 de tabaksprijssubsidie 8,7 percent boven die van afgelopen jaar zal liggen”, aldus de Detroit News.
China’s „barrevoetdokters”
◆ Uit cijfers van het Sjanghaise bureau voor openbare gezondheid blijkt dat de levensverwachting daar thans 70 jaar bedraagt, vergeleken met 40 jaar in de jaren dertig. De verbetering van medische zorg, met name op het platteland, is naar zeggen ten dele te danken aan de inspanningen van een miljoen chijiao jisjeng, ofwel „barrevoetdokters”. Deze werkers ontvangen na een eerste opleiding van enkele maanden, een continu voortgezette praktijkopleiding in de behandeling van „lichte ziekten” en kleine verwondingen. In 1973 legden deze gezondheidswerkers in één plattelandsstreek 65 percent van alle buitenvisites af. Voor ernstiger kwalen verwijzen zij de mensen naar geschoolde artsen.
De waarde van IQ-scores
◆ Duidt de gemiddeld lagere IQ-score van negers vergeleken met blanken op een erfelijk bepaalde lagere intelligentie? Neen, zoals uit een recent artikel in het tijdschrift Science bleek. Het blad toont met allerhande bewijzen overtuigend aan dat er nog geen betrouwbare manier is gevonden om de intelligentie te testen met buitensluiting van „culturele verschillen en verschillen in psychologische omgeving. . . . De IQ-scores zelf bevatten oncontroleerbare, systematische fouten van onbekende grootte”. De slotconclusie luidde dat „er nog geen betrouwbare gevolgtrekking kan worden gemaakt” over genetische inferioriteit, en dat met dit doel verricht onderzoek „wetenschappelijk waardeloos is”.