HOOFDSTUK 7
Denk jij net zo over het leven als God?
‘Bij u is de bron van het leven.’ — PSALM 36:9.
1, 2. Welk geschenk van God is vooral in deze tijd waardevol, en waarom?
ONZE hemelse Vader heeft ons iets heel kostbaars gegeven: het leven als intelligente mensen die zijn eigenschappen kunnen navolgen (Genesis 1:27). Dankzij dat geschenk kunnen we over Bijbelse principes redeneren. Door ze toe te passen, kunnen we geestelijk volwassen mensen worden die van Jehovah houden en die ‘hun waarnemingsvermogen hebben geoefend om te kunnen onderscheiden wat goed of slecht is’ (Hebreeën 5:14).
2 Vooral in deze tijd is het vermogen om over Bijbelse principes te redeneren heel belangrijk, want de wereld is zo ingewikkeld geworden dat het onmogelijk is een wet te hebben voor elke situatie. De medische wetenschap is daar een goed voorbeeld van, vooral als het gaat om medische behandelingen waarbij bloed betrokken is. Dat is een belangrijk terrein voor iedereen die Jehovah wil gehoorzamen. Als je de Bijbelse principes begrijpt die daarop van toepassing zijn, zul je in staat zijn verstandige beslissingen te nemen waardoor je een goed geweten kunt houden en in Gods liefde kunt blijven (Spreuken 2:6-11). We gaan een paar van die principes bespreken.
LEVEN EN BLOED ZIJN HEILIG
3, 4. (a) Wanneer werd de heiligheid van bloed voor het eerst in de Bijbel vermeld? (b) Wat zijn de principes achter de heiligheid van bloed?
3 Dat er een nauw verband bestaat tussen leven en bloed en dat ze heilig zijn, blijkt uit wat Jehovah zei kort nadat Kaïn Abel had vermoord. Hij zei tegen Kaïn: ‘Luister! Het bloed van je broer roept naar mij vanaf de grond’ (Genesis 4:10). In Jehovah’s ogen vertegenwoordigde Abels bloed zijn leven, waaraan op een brute manier een eind was gemaakt. Abels bloed riep dus als het ware tot Jehovah om wraak (Hebreeën 12:24).
4 Na de vloed in Noachs tijd gaf Jehovah mensen toestemming om het vlees van dieren te eten, maar niet het bloed. Hij zei: ‘Alleen vlees met het leven — het bloed — er nog in mogen jullie niet eten. Bovendien zal ik rekenschap eisen voor jullie bloed, jullie leven’ (Genesis 9:4, 5). Dat gebod geldt voor alle nakomelingen van Noach, helemaal tot in onze tijd. Het bevestigt wat we hebben begrepen uit wat Jehovah tegen Kaïn zei: dat bloed het leven (de ziel) van alle mensen en dieren vertegenwoordigt. Het bewijst ook dat alle mensen die geen respect tonen voor leven en bloed verantwoording moeten afleggen aan Jehovah, de Bron van het leven (Psalm 36:9).
5, 6. Hoe blijkt uit de wet van Mozes dat bloed zowel heilig als kostbaar is? (Zie ook het kader ‘Heb respect voor het leven van dieren’.)
5 Deze twee fundamentele waarheden vind je terug in de wet van Mozes. In Leviticus 17:10, 11 staat: ‘Als een Israëliet of een vreemdeling die bij jullie woont bloed eet — wat voor bloed dan ook — zal ik mij beslist keren tegen degene die het bloed eet, en ik zal hem ter dood brengen. Want het leven van het vlees is in het bloed, en ikzelf heb het jullie gegeven zodat jullie verzoening voor jezelf kunnen doen op het altaar, want het is het bloed dat verzoening doet door middel van het leven dat erin is.’a (Zie het kader ‘De verzoenende kracht van bloed’.)
6 Als het bloed van een geslacht dier niet op het altaar werd gebruikt, moest het op de grond worden uitgegoten. Zo werd het leven symbolisch aan de oorspronkelijke Eigenaar teruggegeven (Deuteronomium 12:16; Ezechiël 18:4). Maar de Israëlieten hoefden niet tot het uiterste te gaan om te proberen elk spoortje bloed uit het weefsel van het dier te verwijderen. Als een Israëliet het dier meteen na het slachten had laten uitbloeden, kon hij het met een zuiver geweten eten omdat er gepast respect voor de Levengever was getoond.
7. Hoe liet David zien dat hij respect had voor de heiligheid van bloed?
7 David, ‘een man naar [Gods] hart’, begreep de principes achter Gods wet over bloed (Handelingen 13:22). Toen hij een keer erg veel dorst had, drongen drie van zijn mannen het kamp van de vijand binnen, haalden water uit een put en brachten het naar hem toe. Hoe reageerde David? ‘Moet ik het bloed drinken van deze mannen die dit met gevaar voor eigen leven hebben gehaald?’, vroeg hij. David bezag het water als het levensbloed van zijn mannen. Dus ondanks zijn dorst ‘goot hij het uit voor Jehovah’ (2 Samuël 23:15-17).
8, 9. Veranderde Gods kijk op leven en bloed toen de christelijke gemeente werd opgericht? Leg dit uit.
8 Zo’n 2400 jaar na het gebod dat Noach kreeg en ongeveer 1500 jaar nadat het wetsverbond was gesloten, inspireerde Jehovah het besturende lichaam van de vroege christelijke gemeente ertoe te schrijven: ‘De heilige geest en wij hebben besloten jullie geen verdere last op te leggen dan deze noodzakelijke dingen: blijf je onthouden van dingen die aan afgoden zijn geofferd, van bloed, van verstikt vlees en van seksuele immoraliteit’ (Handelingen 15:28, 29).
9 Het is duidelijk dat het vroege besturende lichaam begreep dat bloed heilig is en dat misbruik ervan moreel even verkeerd is als afgoderij en seksuele immoraliteit. Ware christenen in deze tijd delen dat standpunt. En omdat ze in Bijbelse principes denken, kunnen ze in verband met het gebruik van bloed beslissingen nemen waar Jehovah blij mee is.
HET MEDISCHE GEBRUIK VAN BLOED
10, 11. (a) Hoe denken Jehovah’s Getuigen over transfusie van vol bloed en de hoofdbestanddelen van bloed? (b) Op welke terreinen in verband met bloed kunnen christenen verschillen van mening?
10 Jehovah’s Getuigen beseffen dat ‘je onthouden (...) van bloed’ betekent dat je geen bloedtransfusie aanvaardt, geen bloeddonor wordt en je eigen bloed niet laat opslaan om het later als transfusie te krijgen. En uit respect voor Gods wet zullen ze ook de vier hoofdbestanddelen van bloed niet aanvaarden: rode bloedcellen, witte bloedcellen, bloedplaatjes en plasma.
11 Deze hoofdbestanddelen worden door verdere bewerking vaak gescheiden in fracties, die op verschillende manieren worden gebruikt. Kan een christen die fracties aanvaarden? Beziet hij ze als ‘bloed’? Iedereen moet dit zelf beslissen. Hetzelfde geldt voor medische procedures waarbij iemands eigen bloed betrokken is, op voorwaarde dat het niet opgeslagen is. Voorbeelden daarvan zijn hemodialyse, hemodilutie en het gebruik van een cell-saver. (Zie ‘Bloedfracties en chirurgische procedures’ in de Appendix.)
12. Hoe moet je gewetenskwesties bezien en ermee omgaan?
12 Vindt Jehovah kwesties waarin iedereen zelf een beslissing moet nemen onbelangrijk? Nee, want hij heeft echt belangstelling voor onze gedachten en motieven. (Lees Spreuken 17:3; 24:12.) Vraag Jehovah dus om leiding en doe onderzoek naar het medische product of de medische procedure, en volg dan je eigen door de Bijbel gevormde geweten (Romeinen 14:2, 22, 23). Natuurlijk mogen anderen hun mening niet aan je opdringen, en ook mag je niet aan een ander vragen: ‘Wat zou jij in mijn situatie doen?’ Hierin moet elke christen ‘zijn eigen vracht dragen’ (Galaten 6:5; Romeinen 14:12; zie het kader ‘Bezie ik bloed als heilig?’)b
JEHOVAH’S WETTEN ZIJN EEN BEWIJS VAN ZIJN LIEFDE
13. Wat vertellen Jehovah’s wetten en principes je over hem? Geef een voorbeeld.
13 De wetten en principes in de Bijbel laten zien dat Jehovah een wijze Wetgever is en een liefdevolle Vader die echt om het welzijn van zijn kinderen geeft (Psalm 19:7-11). Hoewel het gebod om ‘ons te onthouden (...) van bloed’ niet als gezondheidsrichtlijn is gegeven, beschermt het ons wel tegen de complicaties van bloedtransfusies (Handelingen 15:20). Velen in de medische wereld bezien bloedvrije chirurgie zelfs als de ‘gouden standaard’ voor moderne medische zorg. Voor ware christenen bevestigen zulke ontwikkelingen alleen maar Jehovah’s onvoorstelbare wijsheid en vaderlijke liefde (lees Jesaja 55:9; Johannes 14:21, 23).
14, 15. (a) Welke wetten lieten Jehovah’s liefde voor zijn volk zien? (b) Hoe kun je de principes achter die wetten toepassen?
14 Veel wetten die Jehovah aan Israël gaf, lieten zijn bezorgdheid zien voor het welzijn van zijn aanbidders. Hij eiste bijvoorbeeld dat de huizen in Israël een muurtje rond het dak hadden om ongelukken te voorkomen, want het dak was een plek waar veel werd gedaan (Deuteronomium 22:8; 1 Samuël 9:25, 26; Nehemia 8:16; Handelingen 10:9). Jehovah gebood ook dat een gevaarlijke stier niet los mocht lopen (Exodus 21:28, 29). Als iemand die wetten negeerde, liet hij zien dat hij totaal niet om het welzijn van anderen gaf en dat kon tot bloedschuld leiden.
15 Hoe kun je de principes waarop deze wetten gebaseerd zijn toepassen? Denk eens aan je auto, je rijgedrag, je huisdieren, je huis, je werkplek en je ontspanning. In sommige landen zijn ongelukken de voornaamste doodsoorzaak onder jongeren, vaak omdat ze onnodige risico’s nemen. Maar jongeren die in Gods liefde willen blijven, vinden het leven heel waardevol en zullen geen gevaarlijke dingen doen alleen maar voor de kick. Ze zijn niet zo dom te denken dat je onsterfelijk bent als je jong bent. Ze genieten juist van hun jeugd door gevaarlijke dingen uit de weg te gaan (Prediker 11:9, 10).
16. Welk Bijbelse principe is van toepassing op abortus? (Zie ook de voetnoot.)
16 Zelfs het leven van een ongeboren kind is kostbaar in Jehovah’s ogen. Als in het oude Israël iemand een zwangere vrouw verwondde en dat de dood van haar of van haar baby tot gevolg had, dan was de dader daar in Jehovah’s ogen schuldig aan en moest die ‘een leven voor een leven’ geven. (Lees Exodus 21:22, 23.)c Stel je dus eens voor hoe Jehovah zich moet voelen als hij ziet dat er elk jaar talloze baby’s worden geaborteerd, vaak uit eigenbelang en als gevolg van een losse moraal.
17. Hoe zou je iemand troosten die een abortus heeft laten doen voordat ze Jehovah’s normen kende?
17 Maar stel dat een vrouw een abortus heeft laten doen voordat ze de Bijbelse waarheid leerde kennen. Betekent dat dat Jehovah geen barmhartigheid voor haar zal tonen? Nee, als ze echt berouw heeft, kan ze erop vertrouwen dat Jehovah haar op grond van de waarde van Jezus’ vergoten bloed vergeeft (Psalm 103:8-14; Efeziërs 1:7). Jezus zelf zei: ‘Ik ben niet gekomen om rechtvaardige mensen tot berouw te brengen, maar zondaars’ (Lukas 5:32).
VERMIJD HAATDRAGENDE GEDACHTEN!
18. Hoe pakt de Bijbel de oorzaak van veel bloedvergieten aan?
18 We mogen anderen natuurlijk geen kwaad doen, maar Jehovah wil ook dat we de oorzaak van veel bloedvergieten, namelijk haat, uit ons hart verwijderen. ‘Iedereen die zijn broeder haat, is een moordenaar’, schreef de apostel Johannes (1 Johannes 3:15). Zo iemand heeft niet alleen een hekel aan zijn broeder of zuster maar zou zelfs willen dat hij of zij dood was. Zijn vijandigheid kan zich uiten in de vorm van laster of valse beschuldigingen van iets wat, als het waar zou zijn, Gods oordeel zou verdienen (Leviticus 19:16; Deuteronomium 19:18-21; Mattheüs 5:22). Verwijder dus elk spoortje vijandigheid uit je hart! — Jakobus 1:14, 15; 4:1-3.
19. Hoe denkt iemand die zich door Bijbelse principes laat leiden over teksten als Psalm 11:5 en Filippenzen 4:8, 9?
19 Personen die net zo over het leven denken als Jehovah en die in zijn liefde willen blijven, willen ook niets met geweld te maken hebben. Psalm 11:5 zegt: ‘Hij haat iedereen die van geweld houdt.’ Die tekst is meer dan een uitspraak over Jehovah’s persoonlijkheid. Het is een principe waarnaar we moeten leven. Het zet mensen die van Jehovah houden ertoe aan entertainment dat tot liefde voor geweld aanmoedigt, te mijden. Ook de uitspraak dat Jehovah ‘de God van vrede’ is, moedigt zijn aanbidders aan om hun hart en geest te vullen met dingen die lieflijk zijn, deugdzaam zijn en lof verdienen — dingen die de vrede bevorderen. (Lees Filippenzen 4:8, 9.)
MIJD ORGANISATIES DIE BLOEDSCHULD HEBBEN
20-22. Welk standpunt nemen christenen in tegenover de wereld, en waarom?
20 In Gods ogen heeft heel Satans wereld bloedschuld. De politieke stelsels — in de Bijbel afgebeeld als kwaadaardige beesten — hebben miljoenen mensen afgeslacht, onder wie veel aanbidders van Jehovah (Daniël 8:3, 4, 20-22; Openbaring 13:1, 2, 7, 8). Samen met deze beestachtige machten hebben de zakenwereld en de wetenschap de meest gruwelijke wapens gemaakt, wat ze ook nog eens heel veel winst heeft opgeleverd. Het is echt waar dat ‘de hele wereld in de macht van de goddeloze ligt’! — 1 Johannes 5:19.
21 Omdat Jezus’ volgelingen ‘geen deel van de wereld’ zijn maar strikt neutraal blijven als het om politiek en oorlog gaat, vermijden ze individuele en collectieve bloedschuld (Johannes 15:19; 17:16).d En net als Jezus reageren ze niet met geweld als anderen hen vervolgen. Ze tonen juist liefde voor hun vijanden en bidden zelfs voor hen (Mattheüs 5:44; Romeinen 12:17-21).
22 Ware christenen willen vooral niets te maken hebben met ‘Babylon de Grote’, het wereldrijk van valse religie, dat de grootste bloedschuld heeft. De Bijbel zegt: ‘In deze stad is het bloed gevonden van profeten en van heiligen en van iedereen die op aarde is geslacht.’ We krijgen dus de waarschuwing: ‘Ga uit haar weg, mijn volk’ (Openbaring 17:6; 18:2, 4, 24).
23. Wat betekent het om uit Babylon de Grote weg te gaan?
23 Babylon de Grote verlaten houdt meer in dan zich uit een ledenregister te laten uitschrijven. Het betekent ook een hekel te hebben aan de slechte praktijken die door de valse religie goedgepraat of openlijk gepromoot worden — zoals immoraliteit, betrokkenheid bij politiek en hebzuchtig nastreven van rijkdom (lees Psalm 97:10; Openbaring 18:7, 9, 11-17). Wat hebben die dingen vaak tot bloedvergieten geleid!
24, 25. (a) Op basis waarvan kan Jehovah barmhartigheid tonen voor een berouwvol persoon die bloedschuld heeft? (b) Aan welke regeling uit Bijbelse tijden doet dat je denken?
24 Voordat we Jehovah gingen aanbidden, hebben we allemaal op de een of andere manier Satans wereld ondersteund en dus hebben we een mate van bloedschuld. Maar omdat we ons gedrag veranderden, in Jezus’ loskoopoffer gingen geloven en ons leven aan God opdroegen, toonde Jehovah barmhartigheid voor ons en gaf hij ons geestelijke bescherming (Handelingen 3:19). Die bescherming doet denken aan de vluchtsteden in Bijbelse tijden (Numeri 35:11-15; Deuteronomium 21:1-9).
25 Hoe werkte die regeling? Als een Israëliet per ongeluk iemand doodde, moest hij naar een van de vluchtsteden gaan. Nadat bevoegde rechters uitspraak hadden gedaan, moest de dader tot de dood van de hogepriester in de vluchtstad blijven. Daarna was hij vrij om ergens anders te gaan wonen. Wat een schitterend voorbeeld van Jehovah’s barmhartigheid en van de grote waarde die hij aan het menselijk leven hecht! Die vluchtsteden zijn te vergelijken met de voorziening die Jehovah heeft getroffen op basis van Jezus’ loskoopoffer. Daardoor hoeven we niet te sterven als gevolg van het onopzettelijk overtreden van zijn gebod over de heiligheid van leven en bloed. Waardeer je die voorziening? Hoe kun je dat laten zien? Eén manier is door anderen uit te nodigen om Jehovah’s voorziening te aanvaarden, vooral omdat de ‘grote verdrukking’ snel dichterbij komt (Mattheüs 24:21; 2 Korinthiërs 6:1, 2).
TOON WAARDERING DOOR TE PREDIKEN
26-28. Waarom is onze situatie vergelijkbaar met die van Ezechiël, en hoe kun je in Gods liefde blijven?
26 De situatie van Jehovah’s volk in deze tijd doet denken aan die van de profeet Ezechiël. Hij werd door Jehovah aangesteld als een geestelijke wachter voor Israël. Jehovah zei tegen hem: ‘Als je een woord uit mijn mond hoort, moet je hen namens mij waarschuwen.’ Als Ezechiël zijn opdracht niet zou uitvoeren, zou hij persoonlijk aansprakelijk worden gesteld voor het bloed van degenen die terechtgesteld zouden worden wanneer Jeruzalem vernietigd werd (Ezechiël 33:7-9). Maar Ezechiël was gehoorzaam en laadde geen bloedschuld op zich.
27 Nu staan we voor het einde van Satans wereld. Jehovah’s Getuigen bezien het daarom als een voorrecht en als hun plicht om niet alleen de Koninkrijksboodschap bekend te maken maar ook Gods ‘dag van wraak’ (Jesaja 61:2; Mattheüs 24:14). Zet jij je zo volledig mogelijk in voor dat belangrijke werk? Paulus nam zijn opdracht om te prediken serieus. Daarom kon hij zeggen: ‘Ik ben rein van het bloed van alle mensen, want ik heb niet nagelaten om jullie alle raad van God te vertellen’ (Handelingen 20:26, 27). Wat een schitterend voorbeeld voor ons!
28 Om in de warmte van Jehovah’s vaderlijke liefde te blijven, is er natuurlijk meer nodig dan dezelfde kijk op leven en bloed te hebben als hij. Je moet ook rein, oftewel heilig, in zijn ogen blijven. Daar gaat het volgende hoofdstuk over.
a Over Gods uitspraak ‘het leven van het vlees is in het bloed’ zegt het tijdschrift Scientific American: ‘Afgezien van de metaforische betekenis is deze uitspraak ook letterlijk waar: elk type bloedcel is nodig voor leven.’
b Zie de Ontwaakt! van augustus 2006, blz. 3-12 (uitgegeven door Jehovah’s Getuigen).
c Volgens Bijbelse lexicografen maakt de woordkeus van de Hebreeuwse tekst het ‘duidelijk onmogelijk de woorden alleen te laten slaan op letsel dat de vrouw wordt toegebracht’. De Bijbel zegt ook nergens dat de leeftijd van het embryo of de foetus een rol speelde in Jehovah’s oordeel.
d Zie hfst. 5, ‘Geen deel van de wereld zijn’.
e Zie ‘Bloedfracties en chirurgische procedures’ in de Appendix voor meer informatie.