De voordelen van geven

‘DE BUS kan vertrekken, maar die Chinese man blijft hier!’ Dat hoorde Alexandra toen ze in een bus zat die op het punt stond de grens tussen twee Zuid-Amerikaanse landen over te steken. Ze stapte uit om te zien wat er aan de hand was en zag dat een jonge Chinese man in gebroken Spaans zijn situatie aan een douanier probeerde uit te leggen. Omdat Alexandra lid was van een Chineessprekende gemeente van Jehovah’s Getuigen, bood ze aan te tolken.

De man zei dat hij een legale inwoner was, maar dat zijn documenten en geld gestolen waren. In eerste instantie geloofde de douanier zijn verhaal niet en dacht hij zelfs dat Alexandra bij mensenhandel betrokken was. Uiteindelijk nam de douanier de uitleg aan, maar de reiziger moest wel een boete betalen omdat hij niet het juiste document had. Hij had geen geld, dus bood Alexandra aan hem 20 dollar te lenen. De man was ontzettend dankbaar en zei dat hij haar meer dan 20 dollar zou terugbetalen. Alexandra zei dat ze geen beloning hoefde; ze had graag geholpen omdat ze wist dat het goed was om dat te doen. Ze gaf de man wat Bijbelse lectuur en moedigde hem aan de Bijbel met de Getuigen te gaan bestuderen.

Het is hartverwarmend verhalen te horen over vrijgevigheid tegenover vreemden, en zulke goede daden worden gedaan door zowel religieuze als niet-religieuze mensen. Zou u zo onzelfzuchtig zijn geweest? Dat is een belangrijke vraag, want Jezus zei: ‘Het is gelukkiger te geven dan te ontvangen’ (Handelingen 20:35). Het is ook een interessante vraag vanuit wetenschappelijk oogpunt, omdat onderzoekers hebben ontdekt dat geven goed voor je is. In welk opzicht?

De ervaring leert dat geven en geluk vaak samengaan. De apostel Paulus zei dat ‘God een blijmoedige gever liefheeft’. Hij had het over christenen die gulle donaties deden om medegelovigen te helpen die het moeilijk hadden (2 Korinthiërs 8:4; 9:7). Paulus zei niet dat ze gaven omdat ze gelukkig waren. Het tegenovergestelde was waar: ze waren gelukkig omdat ze konden geven.

Volgens één onderzoek ‘activeert geven gebieden in je hersenen die geassocieerd worden met plezier, sociaal contact en vertrouwen. Je krijgt er een warm gevoel van.’ Uit een ander onderzoek bleek dat ‘het de deelnemers gelukkiger maakte om geld aan anderen te geven dan het aan zichzelf te besteden’.

Hebt u weleens het gevoel dat u vanwege uw omstandigheden niet veel kunt doen? Eigenlijk kan iedereen een ‘blijmoedige gever’ zijn. Als een bedrag met het juiste motief wordt gegeven, hoeft het niet veel te zijn. Een Getuige van Jehovah stuurde het volgende bericht en een vrijwillige bijdrage aan de uitgever van dit tijdschrift: ‘Ik heb al deze jaren in de Koninkrijkszaal alleen maar kleine bedragen kunnen geven.’ Maar ze gaat verder: ‘Jehovah heeft me veel meer teruggegeven dan ik heb gegeven. (...) Bedankt dat jullie het voor mij mogelijk maken om deze donatie te doen. Het doet me goed.’

Geld is natuurlijk niet het enige wat je kunt geven. Er zijn heel veel manieren om te geven.

In de Bijbel staat: ‘Wie goed doet, doet ook zichzelf goed, wie wreed is, kwelt ook zichzelf’ (Spreuken 11:17, Groot Nieuws Bijbel). Vriendelijke mensen zijn gul en besteden bijvoorbeeld graag hun tijd, energie en zorg aan anderen. Zo in het leven staan, biedt allerlei voordelen. Eén belangrijk voordeel is dat zulke gulheid goed voor je gezondheid is.

Uit onderzoek blijkt dat mensen die anderen helpen, minder last hebben van kwaaltjes en depressies. Over het algemeen zijn ze gezonder. Vrijgevigheid verbetert soms zelfs de gezondheid van mensen die aan een chronisch gezondheidsprobleem lijden, zoals multiple sclerose of hiv. Er is ook aangetoond dat herstellend alcoholisten die anderen helpen, een stuk minder depressief worden en minder snel een terugval hebben.

Hoe komt dat? Men vermoedt dat ‘gevoelens van medeleven, onzelfzuchtigheid en vriendelijkheid minder ruimte overlaten voor negatieve gevoelens’. Geven kan ook stress verminderen en de bloeddruk verlagen. En bij mensen van wie de partner overleden was, verdwenen symptomen van depressiviteit eerder als zij anderen hielpen.

Er is geen twijfel over mogelijk: geven doet goed.

Jezus moedigde zijn volgelingen aan: ‘Beoefent het geven, en u zal gegeven worden. Een voortreffelijke, aangestampte, geschudde en overlopende maat zal men in uw schoot storten. Want met de maat waarmee gij meet, zal men ook u meten’ (Lukas 6:38). Als je geeft, is de kans groter dat mensen uit dankbaarheid zelf ook vrijgevig worden. Geven bevordert dus samenwerking en vriendschap.

Onderzoekers die relaties tussen mensen bestuderen, hebben gemerkt dat ‘mensen die consequent vrijgevig zijn, anderen aanmoedigen hetzelfde te doen. (...) Alleen al het lezen over bijzondere daden van vriendelijkheid maakt mensen vrijgeviger.’ Daarom kan volgens één onderzoek ‘elke persoon in een netwerk tientallen of zelfs honderden mensen beïnvloeden, van wie hij of zij sommigen niet eens kent’. Eén gulle daad kan dus een sneeuwbaleffect veroorzaken in een gemeenschap. Zou u niet graag in zo’n gemeenschap wonen? De wereld zou er beter uitzien als meer mensen vrijgevig waren.

Uit een ervaring uit Florida blijkt dat dit gedrag echt een positief effect heeft. Na een verwoestende orkaan bood een groep Getuigen van Jehovah aan hulp te verlenen. Terwijl ze aan het wachten waren op reparatiemateriaal voor het huis waar ze aan werkten, zagen ze dat het hek van een van de buren beschadigd was. Ze boden aan het te repareren. De buurman zei enige tijd later in een brief aan het internationale hoofdkantoor van Jehovah’s Getuigen: ‘Ik zal ze altijd dankbaar zijn. Dit waren enkele van de vriendelijkste mensen die ik ooit heb ontmoet.’ Hij was zo dankbaar dat hij een gulle donatie deed voor wat hij het uitzonderlijke werk van de Getuigen noemde.

Een opmerkelijke conclusie uit wetenschappelijk onderzoek is dat ‘er blijkbaar een fundamentele menselijke drang is om anderen te helpen’. Volgens het onderzoek ‘gedragen kinderen zich al onzelfzuchtig voordat ze kunnen lezen’. Waarom? De Bijbel biedt het antwoord. Mensen zijn gemaakt ‘naar Gods beeld’, oftewel met dezelfde fundamentele eigenschappen als God (Genesis 1:27).

Een van de prachtige eigenschappen van onze Maker, Jehovah, is vrijgevigheid. Hij heeft ons leven gegeven en alles wat we nodig hebben om gelukkig te zijn (Handelingen 14:17; 17:26-28). We kunnen onze Vader leren kennen en ontdekken wat hij voor ons in petto heeft door zijn Woord, de Bijbel, te onderzoeken. In dat boek staat ook dat God voorzieningen getroffen heeft voor ons toekomstige geluk (1 Johannes 4:9, 10).a Jehovah is dus de bron van vrijgevigheid en u bent naar zijn beeld gemaakt. Het is dan ook geen verrassing dat geven, in navolging van God, goed is voor u en dat u hem daarmee blij maakt (Hebreeën 13:16).

Kunt u zich Alexandra nog herinneren, over wie we het aan het begin van het artikel hadden? Hoe liep haar verhaal af? Een medereiziger in de bus zei dat ze haar geld had weggegooid, maar de man die ze had geholpen, nam in de eerstvolgende stad waar de bus stopte contact op met vrienden van hem, en ze kreeg de 20 dollar terug. Bovendien luisterde hij naar Alexandra’s suggestie en begon de Bijbel te onderzoeken. Ze was heel blij hem drie maanden later weer te zien op een Chineestalig congres van Jehovah’s Getuigen in Peru. Om haar te bedanken voor wat ze voor hem had gedaan, nodigde de man Alexandra en de vrienden met wie ze naar het congres was gereisd uit in zijn restaurant.

Geven en anderen helpen maakt je blij. En dat gevoel wordt alleen maar sterker als je anderen helpt Jehovah, de Bron van alle goede dingen, beter te leren kennen (Jakobus 1:17). Plukt u de vruchten van geven?