„Als man en als vrouw schiep hij hen”
„God ging ertoe over de mens te scheppen naar zijn beeld, naar Gods beeld schiep hij hem; als man en als vrouw schiep hij hen.” — GENESIS 1:27.
1. Hoe is de waarheid een zegen voor christelijke mannen en vrouwen?
WAT is het aangenaam onder Jehovah’s volk te zijn en omgang te hebben met mannen en vrouwen, en ook jongens en meisjes, die het als het allerbelangrijkste in het leven beschouwen God lief te hebben en hem te gehoorzamen! De waarheid maakt ons ook vrij van houdingen en gedragingen die Jehovah God mishagen, en ze leert ons te leven op een wijze zoals het christenen betaamt (Johannes 8:32; Kolossenzen 3:8-10). Overal ter wereld hebben mensen bijvoorbeeld tradities of opvattingen over de manier waarop mannen hun mannelijkheid en vrouwen hun vrouwelijkheid tot uitdrukking behoren te brengen. Valt er meer over te zeggen dan dat mannen mannelijk worden geboren en vrouwen vrouwelijk? Of zijn er nog andere factoren die in aanmerking genomen moeten worden?
2. (a) Waardoor dient onze kijk op mannelijkheid en vrouwelijkheid bepaald te worden? (b) Wat is er met de opvattingen over de seksen gebeurd?
2 Voor christenen is Gods Woord de autoriteit waaraan zij zich onderwerpen, ongeacht welke persoonlijke, culturele of traditionele zienswijzen zij wellicht hebben verworven (Mattheüs 15:1-9). De bijbel weidt niet uit over alle verschillende aspecten van mannelijkheid en vrouwelijkheid. Er wordt veeleer ruimte gelaten voor verscheidenheid, zoals wij die in verschillende culturen aantreffen. Willen mannen en vrouwen zijn zoals het God voor ogen stond toen hij hen schiep, dan moeten mannen mannelijk en vrouwen vrouwelijk zijn. Waarom? Omdat man en vrouw, behalve dat zij zo gemaakt zijn dat zij elkaar fysiek aanvullen, elkaar door fundamentele mannelijke en vrouwelijke eigenschappen zouden aanvullen (Genesis 2:18, 23, 24; Mattheüs 19:4, 5). Toch zijn de opvattingen over seks verdraaid en verwrongen geraakt. Velen stellen mannelijkheid gelijk met hardvochtige overheersing, stoerheid of machismo. In bepaalde culturen zou het een zeldzaamheid of een schande zijn als een man in het openbaar of in afzondering zou huilen. Toch ’liet Jezus’, toen hij zich te midden van de schare buiten het graf van Lazarus bevond, ’zijn tranen de vrije loop’ (Johannes 11:35). Dat was niet ongepast voor Jezus, wiens mannelijkheid volmaakt was. Velen in deze tijd hebben een onevenwichtige kijk op vrouwelijkheid en denken dat het daarbij om louter fysieke en seksuele aantrekkelijkheid gaat.
Echte mannelijkheid en echte vrouwelijkheid
3. Hoe verschillen mannen en vrouwen van elkaar?
3 Wat is echte mannelijkheid en wat is echte vrouwelijkheid? In The World Book Encyclopedia staat: „De meeste mannen en vrouwen verschillen niet alleen in anatomie van elkaar, maar ook in gedrag en interesses. Sommige van deze verschillen zijn biologisch bepaald. . . . Maar veel niet-anatomische verschillen lijken gebaseerd te zijn op het door de sekse bepaalde rollenpatroon dat ieder individu aanleert. Mensen worden als man of als vrouw geboren, maar zij leren mannelijk of vrouwelijk te zijn.” Onze genetische samenstelling kan voor veel dingen verantwoordelijk zijn, maar de ontwikkeling van gepaste mannelijkheid of vrouwelijkheid hangt af van de omstandigheid of wij leren wat God verlangt en van wat wij persoonlijk in het leven verkiezen na te streven.
4. Wat onthult de bijbel over de rol van de man en de vrouw?
4 De bijbelse geschiedenis onthult dat de voor Adam bestemde rol was dat hij de leiding nam als hoofd over zijn vrouw en kinderen. Hij moest ook voldoen aan Gods wil om de aarde te vullen, haar te onderwerpen en heel de lagere aardse schepping in onderworpenheid te hebben (Genesis 1:28). De voor Eva weggelegde vrouwelijke rol in het gezin was dat zij een „hulp” en een „tegenhanger” van Adam zou zijn, aan hem als haar hoofd onderworpen, met hem samenwerkend om het voornemen te vervullen dat God in verband met hen had bekendgemaakt. — Genesis 2:18; 1 Korinthiërs 11:3.
5. Hoe werd de verhouding tussen man en vrouw geschaad?
5 Maar Adam kweet zich niet van zijn verantwoordelijkheid, en Eva gebruikte haar vrouwelijkheid op overredende wijze om Adam ertoe te verleiden zich bij haar aan te sluiten in haar ongehoorzaamheid jegens God (Genesis 3:6). Door zichzelf toe te staan iets te doen waarvan hij wist dat het verkeerd was, verzuimde Adam echte mannelijkheid aan de dag te leggen. Uit slapheid verkoos hij het woord van zijn bedrogen partner te aanvaarden in plaats van wat zijn Vader en Schepper had gezegd (Genesis 2:16, 17). Weldra begon het eerste echtpaar te ervaren wat, zoals God had voorzien, het gevolg van ongehoorzaamheid zou zijn. Adam, die zijn vrouw eerder in uitbundige, poëtische bewoordingen had beschreven, sprak nu koel over haar als ’de vrouw die gij mij hebt gegeven’. Zijn onvolmaaktheid ontsierde nu zijn mannelijkheid en gaf er een verkeerde wending aan, met het gevolg dat hij ’over zijn vrouw ging heersen’. Van haar kant zou Eva een „sterke begeerte” naar haar man hebben, waarschijnlijk op een buitensporige of onevenwichtige wijze. — Genesis 3:12, 16.
6, 7. (a) Welke vervorming van mannelijkheid ontwikkelde zich voor de Vloed? (b) Wat kunnen wij leren van de situatie die er voor de Vloed bestond?
6 Misbruik van mannelijkheid en vrouwelijkheid trad al voor de Vloed overduidelijk aan het licht. Engelen die hun oorspronkelijke positie in de hemel verlieten, materialiseerden zich in menselijke lichamen om seksuele betrekkingen met de dochters der mensen te hebben (Genesis 6:1, 2). Het verslag maakt uitsluitend melding van mannelijke nakomelingen uit die onnatuurlijke paringen. En het schijnt dat die nakomelingen bastaarden waren die zich niet konden voortplanten. Zij kwamen bekend te staan als sterke mannen, Nefilim of Vellers, aangezien zij anderen ten val plachten te brengen (Genesis 6:4, voetnoot). Klaarblijkelijk waren zij gewelddadig, agressief en meedogenloos.
7 Het is duidelijk dat fysieke schoonheid, lichaamsvorm, grootte of kracht op zich nog geen aanvaardbare mannelijkheid of vrouwelijkheid verlenen. De gematerialiseerde engelen waren zeer waarschijnlijk knap van uiterlijk. En de Nefilim waren groot en gespierd, maar hun geestesgesteldheid was verwrongen. De ongehoorzame engelen en hun nakomelingen vulden de aarde met seksuele immoraliteit en geweld. Daarom maakte Jehovah een eind aan die wereld (Genesis 6:5-7). Maar de Vloed elimineerde niet de demonische invloed, noch werden de gevolgen van Adams zonde erdoor weggevaagd. Na de Vloed stak opnieuw een ongepaste weerspiegeling van mannelijkheid en vrouwelijkheid de kop op, en in de bijbel staan zowel goede als slechte voorbeelden waarvan wij kunnen leren.
8. Welk voortreffelijke voorbeeld van gepaste mannelijkheid gaf Jozef?
8 Het verslag over Jozef en de vrouw van Potifar verschaft een krachtig contrast met betrekking tot gepaste mannelijkheid die het hoofd biedt aan wereldse vrouwelijkheid. Potifars vrouw, die verliefd was geworden op de knappe Jozef, probeerde hem te verleiden. Er was in die tijd geen geschreven goddelijke wet die hoererij of overspel verbood. Toch vluchtte Jozef weg van die immorele vrouw, waardoor hij bewees dat hij een echte godvruchtige man was die blijk gaf van door God goedgekeurde mannelijkheid. — Genesis 39:7-9, 12.
9, 10. (a) Hoe misbruikte koningin Vasthi haar vrouwelijkheid? (b) Welk voortreffelijke voorbeeld van vrouwelijkheid verschafte Esther ons?
9 Esther en koningin Vasthi vormden als vrouwen een opmerkelijk contrast. Vasthi dacht kennelijk dat zij zo mooi was dat koning Ahasveros haar wensen altijd zou inwilligen. Maar haar schoonheid ging niet dieper dan de vele soorten huidcrème die thans te koop zijn. Het ontbrak haar aan bescheidenheid en vrouwelijkheid, want zij weigerde van onderworpenheid aan haar echtgenoot en koning blijk te geven. De koning verwierp haar en koos een echt vrouwelijke vrouw die in feite Jehovah vreesde, tot zijn koningin. — Esther 1:10-12; 2:15-17.
10 Esther vormt een prachtig voorbeeld voor christelijke vrouwen. Zij was „fraai van gestalte en schoon van uiterlijk”, en toch blijkt duidelijk dat zij zich met „de verborgen persoon van het hart in de onverderfelijke tooi van de stille en zachtaardige geest” sierde (Esther 2:7; 1 Petrus 3:4). Zij beschouwde opvallende versiering niet als het voornaamste. Esther legde tact en zelfbeheersing aan de dag, en zij was onderworpen aan haar man, Ahasveros, zelfs toen het leven van haar volk in gevaar verkeerde. Esther zweeg als dit raadzaam was, maar sprak onbevreesd als het nodig was en het de juiste tijd ervoor was (Esther 2:10; 7:3-6). Zij volgde de raad van haar rijpe neef Mordechai op (Esther 4:12-16). Zij legde liefde en loyaliteit jegens haar volk aan de dag.
Uiterlijke verschijning
11. Wat dienen wij in gedachte te houden met betrekking tot uiterlijke verschijning?
11 Wat is de sleutel tot gepaste vrouwelijkheid? Een moeder zei: „Charme kan bedrieglijk zijn en schoonheid ijdel; maar de vrouw die Jehovah vreest, die verwerft zich lof” (Spreuken 31:30). Een eerbiedige vrees voor God is dus uitermate belangrijk, en liefderijke goedheid, aangenaamheid, bescheidenheid en een zachte tong leveren een veel grotere bijdrage aan vrouwelijkheid dan fysieke schoonheid. — Spreuken 31:26.
12, 13. (a) Waardoor wordt de spraak van velen helaas gekenmerkt? (b) Wat is de betekenis van Spreuken 11:22?
12 Helaas openen veel mannen en vrouwen hun mond niet in wijsheid, noch ligt er liefderijke goedheid op hun tong. Hun spraak is schimpend, sarcastisch, vulgair en onattent. Sommige mannen denken dat smerige taal een kenmerk van mannelijkheid is en sommige vrouwen zijn zo dwaas om hen na te apen. Doch kan een vrouw, als zij knap van uiterlijk is maar het haar aan gezond verstand ontbreekt en zij twistgierig, sarcastisch of arrogant is, werkelijk in de volledigste zin mooi, werkelijk vrouwelijk, zijn? „Als een gouden neusring in een varkenssnuit, zo is een vrouw die mooi is maar zich afkeert van verstandigheid.” — Spreuken 11:22.
13 Een knappe verschijning gepaard aan onreine spraak, sarcasme of onverstandigheid zou in strijd zijn met elke uiterlijke schijn van vrouwelijkheid. Zo’n onchristelijk gedrag zou een fysiek aantrekkelijk persoon zelfs lelijk kunnen maken. Wij kunnen gemakkelijk inzien dat de fysieke verschijning van een man of een vrouw op zichzelf genomen geen compensatie of rechtvaardiging kan vormen voor uitbarstingen van woede, geschreeuw of schimpend gepraat. Alle christenen kunnen en dienen zich door hun op de bijbel gebaseerde spraak en gedrag aantrekkelijk te maken voor God en voor hun medemensen. — Efeziërs 4:31.
14. Wat voor versiering wordt in 1 Petrus 3:3-5 aanbevolen, en hoe denkt u daarover?
14 Hoewel echte vrouwelijkheid en mannelijkheid op geestelijke hoedanigheden gebaseerd zijn, zeggen gedragingen en uiterlijke verschijning, met inbegrip van de kleding die wij dragen en de manier waarop wij die dragen, iets over ons. De apostel Petrus had ongetwijfeld bepaalde eerste-eeuwse stijlen in kleding en uiterlijke verzorging in gedachten toen hij christelijke vrouwen de volgende raad gaf: „Uw versiering besta niet in het uiterlijke vlechten van het haar en het omhangen van gouden sieraden of het dragen van bovenklederen, maar het zij de verborgen persoon van het hart in de onverderfelijke tooi van de stille en zachtaardige geest, die van grote waarde is in de ogen van God. Want zo plachten zich vroeger ook de heilige vrouwen die op God hoopten te sieren, terwijl zij zich aan hun eigen man onderwierpen.” — 1 Petrus 3:3-5.
15. Wat dient op het gebied van kleding het streven van christelijke vrouwen te zijn?
15 In 1 Timotheüs 2:9, 10 vinden wij Paulus’ opmerkingen over vrouwelijke kleding: „Ik [wens] dat de vrouwen zich in welverzorgde kleding sieren, met bescheidenheid en gezond verstand . . . zoals het vrouwen die belijden God te vereren, past, namelijk door middel van goede werken.” Hier beklemtoonde hij de noodzaak van bescheidenheid en welverzorgde kleding die getuigt van gezond verstand.
16, 17. (a) Hoe is kleding door veel mannen en vrouwen in deze tijd misbruikt? (b) Wat dienen wij uit de raad in Deuteronomium 22:5 op te maken?
16 Als een man of vrouw, jongen of meisje, zich seksueel uitdagend zou gedragen of kleden, zou dat niet de ware mannelijkheid of vrouwelijkheid accentueren, en het eert beslist God niet. Veel mensen in de wereld gaan tot het uiterste in kleding en in gedrag om te koop te lopen met mannelijke of vrouwelijke seksualiteit. Anderen verdoezelen de verschillen tussen de seksen omwille van immorele doeleinden. Wat kunnen wij als christenen dankbaar zijn dat de bijbel Gods denkwijze onthult! Jehovah gaf het oude Israël het volgende te verstaan: „De kleding van een fysiek sterke man dient geen vrouw te worden aangetrokken, noch dient een fysiek sterke man de mantel van een vrouw te dragen; want een ieder die deze dingen doet, is iets verfoeilijks voor Jehovah.” — Deuteronomium 22:5.
17 Waarschijnlijk zult u het op prijs stellen nog eens door te nemen wat in De Wachttoren van 15 augustus 1988 in dit verband werd gezegd. Op bladzijde 17 staat: „De kwestie is niet of een bepaalde stijl bijzonder modieus is maar of ze passend is voor iemand die belijdt een dienaar van God te zijn (Romeinen 12:2; 2 Korinthiërs 6:3). Al te informele vrijetijdskleding of nauwsluitende kleren kunnen de aandacht afleiden van onze boodschap. Stijlen die opvallend en opzettelijk aan mannen een vrouwelijk aanzien geven of vrouwen mannelijk maken, komen beslist niet te pas. (Vergelijk Deuteronomium 22:5.) Natuurlijk kunnen plaatselijke gewoonten variëren, naar gelang het weer, de werkzaamheden die men verricht, enzovoorts, zodat de christelijke gemeente geen vaste regels maakt voor de wereldwijde broederschap.”
18. Welke stappen kunnen wij doen bij het toepassen van de bijbelse raad over kleding en uiterlijke verzorging?
18 Wat een evenwichtige en passende raad! Helaas volgen sommige christenen, zowel mannen als vrouwen, blindelings alles wat de wereld aan kleding en uiterlijke verzorging propageert, zonder erbij stil te staan hoe dit een ongunstig licht op Jehovah en de christelijke gemeente zou kunnen werpen. Ieder van ons zou enig zelfonderzoek kunnen doen om te zien of wij door de denkwijze van de wereld zijn beïnvloed. Of wij zouden ons tot een gerespecteerde, ervaren broeder of zuster kunnen wenden en om zijn of haar commentaar kunnen vragen over eventuele veranderingen die wij wellicht in onze kledingstijl dienen aan te brengen en de suggesties vervolgens serieus kunnen overwegen.
Christelijke mannen en vrouwen zijn echte mannen en vrouwen
19. Welke onwenselijke invloed dienen wij te bestrijden?
19 De god van deze wereld is Satan, en zijn invloed is te zien aan de verwarring die hij ten aanzien van de seksen heeft geschapen, en dat gaat verder dan kleding (2 Korinthiërs 4:4). In sommige landen wedijveren veel vrouwen met mannen om de leiding, met volledig voorbijzien van bijbelse beginselen. Anderzijds geven heel wat mannen hun verantwoordelijkheid als hoofd gewoon prijs, net als Adam. Er zijn mensen die zelfs proberen hun seksuele rol in het leven in die van het andere geslacht te veranderen (Romeinen 1:26, 27). Volgens de bijbel zijn er geen alternatieve levensstijlen die Gods goedkeuring zouden genieten. En allen die, voordat zij christenen werden, in verwarring verkeerden over hun identiteit of seksuele voorkeur, kunnen erop vertrouwen dat het tot hun eeuwige welzijn zal strekken in overeenstemming met Gods maatstaf voor mannen en vrouwen te leven, een maatstaf die door allen die menselijke volmaaktheid bereiken beslist gewaardeerd zal worden.
20. Welke invloed dient Galaten 5:22, 23 te hebben op onze zienswijze ten aanzien van mannelijkheid en vrouwelijkheid?
20 De Schrift toont aan dat christelijke mannen en vrouwen de vrucht van Gods geest — liefde, vreugde, vrede, lankmoedigheid, vriendelijkheid, goedheid, geloof, zachtaardigheid en zelfbeheersing — moeten ontwikkelen en tentoonspreiden (Galaten 5:22, 23). In zijn grote wijsheid heeft God mannen in staat gesteld hun mannelijkheid en vrouwen hun vrouwelijkheid te versterken door die hoedanigheden aan te kweken. Een man die de vrucht van de geest aan de dag legt, is gemakkelijk te respecteren, en een vrouw die het doet is gemakkelijk lief te hebben.
21, 22. (a) Welk model met betrekking tot levenswijzen gaf Jezus? (b) Hoe gaf Jezus blijk van zijn mannelijkheid?
21 De grootste mens die ooit heeft geleefd, was Jezus Christus, en christenen dienen zijn levenswijze na te volgen (1 Petrus 2:21-23). Net als Jezus dienen zowel mannen als vrouwen zich loyaal aan God te betonen en gehoorzaam te zijn aan Zijn Woord. Jezus legde de prachtige eigenschappen liefde, tederheid en barmhartigheid aan de dag. Als ware christenen wordt van ons verwacht dat wij hem navolgen om te bewijzen dat wij zijn discipelen zijn. — Johannes 13:35.
22 Jezus Christus was een echte man, en wij kunnen zijn mannelijke hoedanigheden zien als wij het in de Schrift verschafte verslag van zijn leven bestuderen. Hij is nooit getrouwd, maar de bijbel toont dat hij op een evenwichtige wijze met vrouwen omging (Lukas 10:38, 39). Zijn betrekkingen met mannen en vrouwen waren altijd zuiver en eerbaar. Hij is het volmaakte model van mannelijkheid. Hij liet niet toe dat ook maar iemand — man, vrouw of ongehoorzame engel — hem van zijn godvruchtige mannelijkheid en getrouwheid jegens Jehovah beroofde. Hij aarzelde niet zijn verantwoordelijkheden te aanvaarden, en dat deed hij zonder te klagen. — Mattheüs 26:39.
23. Hoe zijn ware christenen met betrekking tot de rol van de seksen onmiskenbaar gezegend?
23 Wat is het een verrukking onder Jehovah’s volk te zijn en omgang te hebben met mannen en vrouwen, en ook jongens en meisjes, die het als het allerbelangrijkste in het leven beschouwen Jehovah God lief te hebben en hem te gehoorzamen! Gehoorzaamheid aan Gods Woord legt ons geen beperkingen op. Wij worden veeleer vrijgemaakt van deze wereld en haar wegen die de schoonheid, het doel en de onderscheiden rollen van de seksen omlaaghalen. Wij kunnen het ware geluk ervaren dat voortspruit uit het vervullen van onze door God geschonken positie in het leven, of wij nu een man of een vrouw zijn. Ja, hoe dankbaar zijn wij Jehovah God, de Schepper, voor al zijn liefdevolle voorzieningen ten behoeve van ons en voor het feit dat hij ons als man en als vrouw heeft geschapen!
Wat zou u antwoorden?
◻ Welke gepaste rol voor mannen en vrouwen beschrijft de bijbel?
◻ Hoe raakte mannelijkheid voor de Vloed vervormd, en hoe is de houding ten aanzien van mannelijkheid en vrouwelijkheid in onze tijd verdraaid?
◻ Welke bijbelse raad omtrent uiterlijke verschijning zult u trachten toe te passen?
◻ Hoe kunnen christelijke mannen en vrouwen er blijk van geven echte mannen en vrouwen te zijn?
[Illustratie op blz. 17]
Hoewel Esther mooi was, is zij vooral bekend om haar bescheidenheid en haar stille en zachtaardige geest
[Illustratie op blz. 18]
Schenk redelijke aandacht aan uiterlijke verzorging en leg meer de nadruk op innerlijke schoonheid