Vriendelijkheid in woord en daad

WAT is het fijn als iemand iets vriendelijks voor je doet! Als je merkt dat iemand om je geeft, ben je daar dankbaar voor. Iedereen wordt graag vriendelijk behandeld. Maar hoe kun je die mooie eigenschap ontwikkelen?

Om vriendelijk te zijn moet je oprechte aandacht hebben voor het welzijn van anderen. Die aandacht uit zich door behulpzaamheid in woord en daad. Vriendelijkheid is een actieve eigenschap. Het is meer dan een vernisje van beleefdheid en fatsoen. Echte vriendelijkheid komt voort uit liefde en empathie. Bovendien is die vriendelijkheid een deel van de vrucht van Gods heilige geest (Gal. 5:22, 23). Vriendelijkheid is iets dat we moeten ontwikkelen. Laten we dus eens kijken hoe Jehovah en zijn Zoon die eigenschap hebben getoond en hoe we hun voorbeeld kunnen volgen.

Jehovah is vriendelijk en goeda voor iedereen, ook voor ‘ondankbare en slechte mensen’ (Luk. 6:35). Hij laat bijvoorbeeld ‘de zon op goede en op slechte mensen schijnen en hij laat het regenen op rechtvaardige en op onrechtvaardige mensen’ (Matth. 5:45). Ook mensen die hem niet als hun Schepper erkennen, hebben dus voordeel van zijn voorzieningen voor leven en kunnen een mate van geluk ervaren.

Een bijzonder voorbeeld van vriendelijkheid is wat Jehovah voor Adam en Eva deed kort nadat ze hadden gezondigd. Ze ‘bonden vijgenbladeren aan elkaar en deden die rond hun heupen om zich te bedekken’. Maar Jehovah wist dat ze geschikte kleding nodig hadden voor het leven buiten de tuin van Eden, waar de grond nu vervloekt was en ‘doorns en distels’ voortbracht. Daarom was Jehovah zo vriendelijk ‘lange kleren van dierenvellen’ voor ze te maken (Gen. 3:7, 17, 18, 21).

Hoewel Jehovah vriendelijk is voor ‘goede en slechte mensen’, wil hij vooral vriendelijkheid tonen voor zijn trouwe aanbidders. Een voorbeeld. In de tijd van de profeet Zacharia was een engel bezorgd omdat de herbouw van de tempel in Jeruzalem tot stilstand kwam. Jehovah luisterde naar zijn zorgen en antwoordde met ‘vriendelijke, vertroostende woorden’ (Zach. 1:12, 13). Nog een voorbeeld is dat van de profeet Elia. Op een gegeven moment zat hij zo in de put dat hij Jehovah vroeg hem te doden. Jehovah hield rekening met Elia’s gevoelens en stuurde een engel om hem te sterken. Bovendien verzekerde Jehovah de profeet ervan dat hij niet alleen was. Dankzij de vriendelijke woorden die Elia hoorde en de hulp die hij kreeg, kon hij zijn toewijzing verder uitvoeren (1 Kon. 19:1-18). Maar wie heeft Jehovah’s bijzondere vriendelijkheid het beste weerspiegeld?

Tijdens zijn bediening op aarde stond Jezus bekend als vriendelijk en attent. Hij was nooit hard of dominant. Met medegevoel zei hij: ‘Kom bij mij als je vermoeid bent en gebukt gaat onder een zware last, dan zal ik je nieuwe kracht geven’ (Matth. 11:28-30). Als reactie op zijn vriendelijkheid volgden de mensen hem waar hij ook heenging. Hij had ‘medelijden’ met ze en voedde ze, genas de zieken en leerde ze ‘veel dingen’ over zijn Vader (Mark. 6:34; Matth. 14:14; 15:32-38).

Dat Jezus bijzonder vriendelijk was, bleek wel uit de begripvolle en attente manier waarop hij met anderen omging. Hij ontving alle oprechte mensen ‘vriendelijk’, ook als het niet zo goed uitkwam (Luk. 9:10, 11). Hij werd niet boos op een bange vrouw die, ook al was ze ceremonieel onrein, zijn bovenkleed aanraakte in de hoop genezen te worden van haar bloedvloeiingen (Lev. 15:25-28). Met medegevoel voor de vrouw die 12 jaar had geleden, zei hij: ‘Je geloof heeft je beter gemaakt, mijn dochter. Ga in vrede. Je bent genezen van je ernstige ziekte’ (Mark. 5:25-34). Wat een prachtig voorbeeld van vriendelijkheid!

De genoemde voorbeelden laten zien dat echte vriendelijkheid zich uit in daden. In de gelijkenis van de barmhartige Samaritaan illustreerde Jezus hoe belangrijk daden zijn. Ondanks de vijandigheid tussen Samaritanen en Joden had de Samaritaan in de gelijkenis medelijden met een Jood die beroofd, mishandeld en halfdood op de weg achtergelaten was. Uit vriendelijkheid kwam de Samaritaan in actie. Hij verzorgde de wonden van de man en bracht hem naar een herberg. Vervolgens betaalde hij de herbergier om voor de gewonde man te zorgen en bood zelfs aan om extra kosten te vergoeden (Luk. 10:29-37).

Vriendelijkheid uit zich niet alleen in daden, maar ook in doordachte en motiverende woorden. ‘Bezorgdheid maakt het hart van een man neerslachtig,’ zegt de Bijbel, ‘maar een goed woord vrolijkt het op’ (Spr. 12:25). Als we uit vriendelijkheid en goedheid opbouwende gedachten met anderen delen, kunnen we ze opvrolijken. Met onze vriendelijke woorden laten we zien dat we om ze geven. Als ze zo opgebouwd worden, zullen ze beter kunnen omgaan met de beproevingen in hun leven (Spr. 16:24).

Omdat de mens ‘naar Gods beeld’ werd geschapen, kunnen alle mensen de eigenschap vriendelijkheid ontwikkelen (Gen. 1:27). Paulus werd bijvoorbeeld ‘vriendelijk’ behandeld door Julius, de Romeinse legerofficier die hem onder bewaking naar Rome bracht. In de stad Sidon stond hij Paulus toe ‘naar zijn vrienden te gaan en van hun goede zorgen te genieten’ (Hand. 27:3). Later waren de bewoners van Malta ‘buitengewoon vriendelijk’ voor Paulus en de anderen die net schipbreuk hadden geleden. Ze verwelkomden hen en staken een vuur aan waaraan de slachtoffers zich konden warmen (Hand. 28:1, 2). Wat ze deden was prijzenswaardig, maar echt vriendelijk zijn houdt meer in dan af en toe iets goeds te doen.

Jehovah wil dat vriendelijkheid een vast onderdeel van je persoonlijkheid en je manier van leven wordt. Daarom zegt hij dat je je met dit soort eigenschappen moet ‘bekleden’ (Kol. 3:12). Het is niet altijd makkelijk vriendelijkheid een deel van je te laten worden. Verlegenheid, onzekerheid, tegenstand of spoortjes van zelfzucht staan je misschien in de weg. Maar je kunt zulke dingen overwinnen door op heilige geest te vertrouwen en Jehovah’s voorbeeld van vriendelijkheid te volgen (1 Kor. 2:12).

Zie je nog ruimte voor verbetering op bepaalde terreinen? Vraag je af: Ben ik een empathische luisteraar? Heb ik aandacht voor de behoeften van anderen? Wanneer heb ik voor het laatst iets gedaan voor iemand anders dan een goede vriend of een familielid? Je zou bepaalde doelen kunnen stellen, bijvoorbeeld om meer mensen om je heen, vooral in de gemeente, te leren kennen. Op die manier word je je bewust van hun behoeften en omstandigheden. Probeer vervolgens vriendelijk voor ze te zijn op een manier die je zelf ook zou waarderen als je in hun schoenen zou staan (Matth. 7:12). En bedenk dat Jehovah je pogingen om vriendelijkheid te ontwikkelen zal zegenen als je om zijn hulp vraagt (Luk. 11:13).

Paulus kon zich als Gods dienaar aanbevelen, onder meer omdat hij vriendelijk en goed was (2 Kor. 6:3-6). Mensen voelden zich tot hem aangetrokken omdat hij belangstelling toonde, wat bleek uit zijn vriendelijke woorden en daden (Hand. 28:30, 31). Ook onze vriendelijke daden kunnen mensen tot de waarheid trekken. Wees dus vriendelijk voor alle mensen, ook tegenstanders. Daarmee kun je hun hart verwarmen en smelt hun vijandigheid misschien als sneeuw voor de zon (Rom. 12:20). Ze kunnen zich zelfs tot de Bijbelse boodschap aangetrokken gaan voelen.

In het paradijs op aarde zullen talloze mensen die een opstanding krijgen ongetwijfeld blij zijn om, misschien wel voor het eerst, echte vriendelijkheid te ervaren. Uit dankbaarheid zullen ook zij vriendelijk willen zijn voor anderen. Als iemand dan weigert vriendelijk te zijn en anderen te helpen, zal hij geen permanente plek krijgen onder Gods Koninkrijk. Maar degenen die Gods goedkeuring hebben om eeuwig te leven, zullen liefdevol en vriendelijk met elkaar omgaan (Ps. 37:9-11). Wat zal dat een vredige, veilige wereld zijn! Maar wat zijn de voordelen als we nu al vriendelijk zijn?

‘Wie vriendelijk is heeft daar zelf ook voordeel van’, zegt de Bijbel (Spr. 11:17). Mensen voelen zich tot een vriendelijk persoon aangetrokken en zijn geneigd om zelf ook vriendelijk te zijn voor zo iemand. Jezus zei: ‘Met de maat waarmee jij meet, zul je gemeten worden’ (Luk. 6:38). Een vriendelijk persoon sluit en behoudt dus makkelijk vriendschappen.

Paulus gaf de christenen in Efeze de raad: ‘Wees vriendelijk voor elkaar, heb intens medegevoel en vergeef elkaar van harte’ (Ef. 4:32). Het is heel goed voor een gemeente als de broeders en zusters medegevoel hebben, vriendelijk zijn en elkaar proberen te helpen. Ze zullen dan nooit harde woorden, scherpe kritiek of kwetsend sarcasme gebruiken. Ze verspreiden geen roddels maar gebruiken hun tong om anderen te helpen (Spr. 12:18). Dat maakt de gemeente geestelijk sterk.

Vriendelijk ben je dus in woord en daad. Wie vriendelijk is, weerspiegelt de warme, aangename persoonlijkheid van Jehovah (Ef. 5:1). Deze eigenschap versterkt onze gemeenten en trekt mensen tot de ware aanbidding aan. Laten we dus ons best doen om altijd bekend te staan als een vriendelijk volk!