Beheers uw geest!
„PRIKKELBARE, cynische mensen lopen vijfmaal zoveel kans vóór hun vijftigste te sterven als mensen die kalm en vol vertrouwen zijn, heeft een psychiater ontdekt”, aldus een bericht in The New York Times van 17 januari 1989. Dr. Redford B. Williams, hoogleraar aan het Medisch Centrum van de Duke University in Durham (North Carolina, VS), „baseerde zijn bevindingen op talrijke onderzoeken”. „Een hart dat vol vertrouwen is gaat langer mee, zo zei hij, omdat het beschermd wordt voor de vernietigende werking die het sympathische zenuwstelsel kan hebben”, zo berichtte de Times.
Toorn kan de bloeddruk doen stijgen, ademhalingsproblemen veroorzaken en andere slechte gevolgen hebben. Woede kan de denkprocessen verstoren en wordt vaak gevolgd door een periode van zware depressiviteit. Bovendien heeft toorn een nadelige uitwerking op iemands geestelijke gezondheid. Geen wonder dat de bijbel zegt: „Een kalm hart is het leven van het vleselijke organisme” (Spreuken 14:30). Ja, het is gezond uw geest te beheersen. Maar er zijn nog andere redenen om dit te doen.
Volg een weg van wijsheid
Iedereen die bij zijn volle verstand is, wil wijs handelen. Eén manier om dit te doen, is door zelfbeheersing aan de dag te leggen. Spreuken 29:11 zegt in dit verband: „Heel zijn geest laat een verstandeloze de vrije loop, maar wie wijs is, houdt die tot het laatst toe kalm.”
In de bijbel heeft het woord „geest” vaak betrekking op de overheersende houding die iemand ertoe beweegt een bepaalde handelwijze te volgen. „Een verstandeloze” laat heel zijn geest de vrije loop omdat hij er geen meester over is. Hij barst in toorn uit zonder rekening te houden met de gevolgen. De geest binnen in een verstandeloze kan hem er eerst toe brengen kwaad te kijken. Vervolgens kan zijn geest zich uiten in een scheldpartij of in dwaze daden.
De wijze houdt zijn geest echter „tot het laatst toe kalm”. Hij beheerst die en overweegt zorgvuldig wat er zou kunnen gebeuren als hij aan toorn toegeeft. Zelfs al heeft hij een gegronde reden om boos te worden, dan nog beseft hij dat hij door onverwijld te handelen terwijl hij in die verontwaardigde gemoedsstemming verkeert, grote schade zou kunnen aanrichten. Dus oefent hij zelfbeheersing en laat zich niet gaan in een ondoordachte, onbeteugelde woedeuitbarsting. Hij ziet naar Jehovah op voor hulp en zendt wellicht een dringend, stil gebed op. Uiteindelijk slaagt de wijze persoon erin om, in het beste belang van alle betrokkenen, zijn woede tot bedaren te brengen en helder te denken in overeenstemming met de Schrift en Gods wil. Bovendien beseft de wijze dat het verkeerd is woede te koesteren, omdat daardoor zijn hart zo verhard zou kunnen worden dat hij onverstandig zou handelen en een zonde zou begaan.
Een wijze past ook de raad van de apostel Paulus toe: „Weest toornig en zondigt toch niet; laat de zon niet ondergaan terwijl gij in een geërgerde stemming verkeert, en staat ook de Duivel geen plaats toe” (Efeziërs 4:26, 27). Mocht u met recht kwaad worden, laat die geërgerde stemming dan niet voortduren totdat de zon is ondergegaan. Waarom niet? Omdat u daardoor Satan de Duivel de kans zou geven u te slim af te zijn, mogelijk door u ertoe te verleiden kwaad te doen en u Gods misnoegen op de hals te halen (Psalm 37:8, 9). Houd veeleer uw geest in bedwang en wees er snel bij om eventuele moeilijkheden die uw woede hebben gewekt, op te lossen. — Mattheüs 18:15-17.
Wees kalm van geest
Een andere spreuk zegt: „Al wie zijn woorden inhoudt, is in het bezit van kennis, en een man van onderscheidingsvermogen is kalm van geest” (Spreuken 17:27). Iemand die kennis van Gods Woord bezit, ’houdt zijn woorden in’ en laat ze niet de vrije loop door, vooral als hij van streek is, er alles maar uit te gooien. Omdat hij zich van zijn verhouding met Jehovah en zijn juiste plaats in Gods organisatie bewust is, zal hij zich niet door de hitte van zijn toorn laten meeslepen. In plaats daarvan streeft „een man van onderscheidingsvermogen” ernaar kalm en evenwichtig te blijven in zijn denken. Met zo’n geest kunt ook u omstandigheden de baas die een dwaas ertoe zouden brengen te zondigen.
In dezelfde trant lezen wij: „Hij die langzaam is tot toorn, is overvloedig in onderscheidingsvermogen, maar wie ongeduldig is, verheft dwaasheid” (Spreuken 14:29). Ongeduldig zijn als men geprikkeld is, kan tot dwaze daden leiden. Hoeveel beter is het de mogelijke gevolgen van onbeheerste spraak of onbeteugeld gedrag te overdenken! Anders handelt iemand misschien ongeduldig en doet hij iets onverstandigs, waardoor hij ’dwaasheid verheft’. Wees daarom, net als God, „langzaam tot toorn”, en u zult een ongeduldige en onverstandige handelwijze vermijden. — Exodus 34:6.
Vermijd trots
Iemand zou vanwege trots onattent jegens anderen en zelfs heetgebakerd kunnen zijn. Wij lezen dan ook: „Een man die snel toornig is, verwekt twist, en al wie tot woede geneigd is, begaat menige overtreding” (Spreuken 29:22). Als iemand zijn geest niet in bedwang heeft maar „snel toornig is”, kan hij zelfs onder vrienden ’twist verwekken’. En iemand die „tot woede geneigd is, begaat menige overtreding”. Ja, hij zal beslist een zonde begaan — iets wat een wijs en godvruchtig persoon zou willen vermijden.
Vergeet nooit dat Jehovah trotse en hoogmoedige uitbarstingen van toorn afkeurt (Spreuken 16:18). Het is veel beter Gods hulp te zoeken teneinde een beproeving te verduren en nederig te handelen dan uit trots aan toorn of woede toe te geven. — Spreuken 29:23.
Handel met zachtaardigheid
Nederigheid is vereist ingeval u door iemand die met autoriteit bekleed is, wordt terechtgewezen. Wat zou op zo’n moment uw eerste reactie kunnen zijn? Misschien een overijld en onbezonnen antwoord te geven. Maar de bijbel geeft de raad: „Indien de geest van een heerser tegen u zou oprijzen, verlaat uw eigen plaats niet, want de kalmte zelf verzacht grote zonden” (Prediker 10:4). Hoeveel verstandiger is het met zachtaardigheid te antwoorden! Ja, „een zacht antwoord keert woede af” (Spreuken 15:1). Er is zelfbeheersing nodig om met zachtaardigheid te antwoorden, maar deze verstandige handelwijze strijkt problemen glad en bevordert vredige betrekkingen.
Als u onverdiend een terechtwijzing krijgt, is het te hopen dat degene die autoriteit bezit, u zal toestaan de kwestie te verklaren. Natuurlijk dient elke verklaring in een geest van zachtaardigheid te worden gegeven, in de hoop dat daardoor een misverstand uit de weg wordt geruimd. De met autoriteit beklede persoon zou zijn geest moeten beheersen om zo’n verklaring toe te staan, en hieruit zou blijken dat hij wijsheid en kracht bezit.
Of een christen nu met autoriteit bekleed is of niet, hij dient te bedenken dat ’de man die zijn geest niet in bedwang heeft, als een opengebroken stad, zonder muur, is’ (Spreuken 25:28). Iemand die niet zachtaardig is en zijn geest niet beheerst, is ontvankelijk voor het binnendringen van onjuiste gedachten die hem ertoe kunnen brengen verkeerd te handelen. Jezus Christus, die het volmaakte voorbeeld gaf, was „zachtaardig en ootmoedig van hart” (Mattheüs 11:29). Bovendien is zachtaardigheid een vrucht van Gods heilige geest, waar christenen om dienen te bidden. — Lukas 11:13; Galaten 5:22, 23.
Waarom uw geest beheersen?
Wij stellen zachte woorden op prijs, maar vaak weten wij niet waardoor een woedeuitbarsting is teweeggebracht. Ja, een beginselloos persoon slaagt er misschien zelfs in zijn toorn en zijn vaste voornemen om iemand een echte of vermeende belediging betaald te zetten, te verbergen! Huichelachtig wacht hij wellicht een gunstige gelegenheid af om iets nadeligs te zeggen over de persoon voor wie hij haatgevoelens heeft ontwikkeld. Een christen moet beslist niet toelaten dat zich in hem zo’n geest ontwikkelt, want de apostel Johannes schreef: „Wie zijn broeder haat, is in de duisternis en wandelt in de duisternis, en hij weet niet waarheen hij gaat, want de duisternis heeft zijn ogen verblind.” Johannes zei ook: „Een ieder die zijn broeder haat, is een doodslager, en gij weet dat geen doodslager eeuwig leven blijvend in zich heeft.” — 1 Johannes 2:11; 3:15.
Men kan weliswaar trachten trots, huichelarij of enige andere goddeloze neiging te verhullen, maar daarmee kan men God niet bedriegen. Zelfs luide beweringen of een vertoon van zelfrechtvaardigheid kunnen voor God niet verbergen wat zich in het hart bevindt. Spreuken 16:2 zegt: „Al de wegen van een man zijn zuiver in zijn eigen ogen, maar Jehovah toetst de geesten.” God laat zich nooit bedriegen.
Wees dus voor uw eigen welzijn en om de schriftuurlijke redenen die wij besproken hebben, als Jezus en andere wijze personen die trots hebben vermeden en met zachtaardigheid hebben gehandeld. Wat er ook gebeurt, beheers uw geest!