Goed leiderschap — Waar is het te vinden?

’ELK huis wordt door iemand gebouwd’, zegt de bijbel, ’maar hij die alle dingen heeft gebouwd, is God’ (Hebreeën 3:4; Openbaring 4:11). Omdat de ware God, Jehovah, onze Schepper is, ’weet hij zeer goed hoe wij zijn gevormd’ (Psalm 103:14). Hij is volledig op de hoogte van onze beperkingen en behoeften. En omdat hij een liefdevolle God is, wil hij die behoeften bevredigen (Psalm 145:16; 1 Johannes 4:8). Onze behoefte aan goed leiderschap vormt hier geen uitzondering op.

Bij monde van de profeet Jesaja verklaarde Jehovah: „Ziet! Als een getuige voor de nationale groepen heb ik hem gegeven, als een leider en gebieder voor de nationale groepen” (Jesaja 55:4). De huidige crisis in leiderschap kan alleen worden opgelost wanneer men deze Leider — die door de Almachtige zelf is aangesteld — identificeert en zijn leiderschap aanvaardt. Wie is derhalve deze voorzegde Leider en Gebieder? Wat zijn zijn kwalificaties als leider? Waarheen wil hij ons leiden? Wat moeten we doen om ons zijn leiderschap ten nutte te maken?

De beloofde Leider arriveert

Zo’n 2500 jaar geleden verscheen de engel Gabriël aan de profeet Daniël en zei: „Gij dient te weten en het inzicht te hebben dat er vanaf het uitgaan van het woord om Jeruzalem te herstellen en te herbouwen tot op Messias de Leider, zeven weken, alsook tweeënzestig weken, zullen zijn. Ze zal terugkeren en werkelijk herbouwd worden, met een openbaar plein en een gracht, maar in de druk der tijden.” — Daniël 9:25.

Het is duidelijk dat Daniël aldus op de hoogte werd gesteld van de specifieke tijd dat Jehovah’s uitverkoren Leider zou komen. „Messias de Leider” zou verschijnen nadat er, gerekend vanaf het jaar 455 v.G.T., toen het woord uitging om Jeruzalem te herbouwen, 69 weken, ofwel 483 jaar, waren verstreken (Nehemia 2:1-8).a Wat gebeurde er aan het einde van die periode? De evangelieschrijver Lukas vertelt: „In het vijftiende regeringsjaar van Tiberius Caesar, toen Pontius Pilatus stadhouder van Judea was, en Herodes districtsregeerder van Galilea [29 G.T.], . . . kwam Gods bekendmaking tot Johannes, de zoon van Zacharias, in de wildernis. Daarop kwam hij in de gehele omtrek van de Jordaan en predikte de doop als een symbool van berouw tot vergeving van zonden.” In die tijd zag „het volk vol verwachting” naar de komst van Messias de Leider uit (Lukas 3:1-3, 15). Hoewel grote menigten naar Johannes kwamen, was hij niet die Leider.

Omstreeks oktober 29 G.T. kwam Jezus van Nazareth naar Johannes om gedoopt te worden. En Johannes legde getuigenis van hem af door te zeggen: „Ik zag de geest gelijk een duif uit de hemel neerdalen, en hij bleef op hem. Ook ik kende hem niet, maar Degene die mij heeft gezonden om in water te dopen, die heeft tot mij gezegd: ’Degene op wie gij de geest ziet neerdalen en blijven, die is het die in heilige geest doopt.’ En ik heb het gezien, en ik heb getuigenis afgelegd dat deze de Zoon van God is” (Johannes 1:32-34). Toen Jezus werd gedoopt, werd hij de gezalfde Leider — de Messias, of Christus.

Ja, de beloofde „leider en gebieder voor de nationale groepen” bleek Jezus Christus te zijn. En als we zijn hoedanigheden als leider onderzoeken, wordt het ons snel duidelijk dat zijn leiderschap verre superieur is aan de vereisten die in deze tijd aan een ideale leider worden gesteld.

De Messias, een ideale Leider

Een goede leider geeft duidelijke aanwijzingen en helpt degenen die onder zijn toezicht staan de kracht en bekwaamheid te verwerven om problemen op te lossen. ’Dit is een vereiste voor de succesvolle 21ste-eeuwse leider’, aldus het boek 21st Century Leadership: Dialogues With 100 Top Leaders. Wat heeft Jezus zijn toehoorders goed toegerust om dagelijkse situaties aan te pakken! Neem alleen al zijn bekendste toespraak — de Bergrede. De woorden die in hoofdstuk 5 tot en met 7 van Mattheüs staan opgetekend, vormen een schatkamer van praktische raadgevingen.

Beschouw bijvoorbeeld eens Jezus’ raad over het bijleggen van persoonlijke geschillen. Hij zei: „Wanneer gij daarom uw gave naar het altaar brengt en u daar herinnert dat uw broeder iets tegen u heeft, laat uw gave dan daar vóór het altaar en ga heen; sluit eerst vrede met uw broeder en offer daarna, wanneer gij zijt teruggekomen, uw gave” (Mattheüs 5:23, 24). Het initiatief nemen om vrede met anderen te sluiten, heeft de hoogste prioriteit en is zelfs belangrijker dan het nakomen van een religieuze verplichting, zoals het aanbieden van gaven op het tempelaltaar in Jeruzalem, zoals door de Mozaïsche wet werd voorgeschreven. Anders zijn daden van aanbidding onaanvaardbaar voor God. Jezus’ raad is tegenwoordig net zo praktisch als eeuwen geleden.

Jezus hielp zijn toehoorders ook de strik van immoraliteit te vermijden. Hij vermaande hen: „Gij hebt gehoord dat er werd gezegd: ’Gij moogt geen overspel plegen.’ Ik zeg u echter dat een ieder die naar een vrouw blijft kijken ten einde hartstocht voor haar te hebben, in zijn hart reeds overspel met haar heeft gepleegd” (Mattheüs 5:27, 28). Wat een passende waarschuwing! Waarom zouden we de weg tot het bedrijven van overspel inslaan door met gedachten eraan te spelen? Jezus zei dat hoererij en overspel uit het hart voortkomen (Mattheüs 15:18, 19). We doen er goed aan ons hart te behoeden. — Spreuken 4:23.

De Bergrede geeft ons ook voortreffelijke raad over het liefhebben van onze vijanden, het tentoonspreiden van edelmoedigheid, een juiste kijk op stoffelijke en geestelijke zaken, en dergelijke (Mattheüs 5:43-47; 6:1-4, 19-21, 24-34). Jezus maakte zijn toehoorders zelfs duidelijk hoe ze Gods hulp konden zoeken door hun te leren hoe te bidden (Mattheüs 6:9-13). Messias de Leider sterkt zijn volgelingen en rust hen toe problemen aan te pakken waarmee alle mensen te kampen hebben.

Zesmaal begint Jezus zijn uitspraken in de Bergrede met de woorden „Gij hebt gehoord dat . . . werd gezegd” of „Bovendien werd er gezegd”, maar daarna wijst hij op een andere weg door te zeggen: „Ik zeg u echter” (Mattheüs 5:21, 22, 27, 28, 31-34, 38, 39, 43, 44). Hieruit blijkt dat zijn toehoorders gewend waren op een bepaalde manier te handelen, volgens de mondelinge Farizeese overleveringen. Maar Jezus wees hen nu op een andere weg — een weg die de ware geest van de Mozaïsche wet weerspiegelde. Jezus voerde aldus een verandering in, en hij deed dit dusdanig dat zijn volgelingen deze makkelijk konden aanvaarden. Ja, Jezus bracht mensen ertoe spectaculaire veranderingen in hun leven aan te brengen, zowel geestelijk als moreel. Dit is het kenmerk van een ware leider.

Een handboek voor management vermeldt hoe moeilijk het is zo’n verandering tot stand te brengen. Hierin staat: „Degene die de verandering moet doorvoeren [de leider] moet over de gevoeligheid van een maatschappelijk werker, het inzicht van een psycholoog, het uithoudingsvermogen van een marathonloper, de vasthoudendheid van een buldog, de onafhankelijkheid van een kluizenaar en het geduld van een heilige beschikken. En zelfs met al die hoedanigheden is succes niet gegarandeerd.”

„Leiders moeten zich gedragen zoals ze willen dat hun volgelingen zich zullen gedragen”, aldus een artikel getiteld „Leiderschap — Zijn eigenschappen van belang?” Ja, een goede leider brengt datgene wat hij predikt in praktijk. Dit kon beslist van Jezus Christus gezegd worden! Hij leerde degenen die bij hem waren inderdaad dat zij nederig moesten zijn, maar hij onderwees hen ook op een aanschouwelijke wijze door hun voeten te wassen (Johannes 13:5-15). Niet alleen zond hij zijn discipelen uit om het goede nieuws van Gods koninkrijk te prediken, maar ook spande hij zichzelf krachtig in om dat werk te verrichten (Mattheüs 4:18-25; Lukas 8:1-3; 9:1-6; 10:1-24; Johannes 10:40-42). En met betrekking tot een juiste reactie op leiderschap gaf Jezus een voorbeeld. „De Zoon kan niets uit zichzelf doen,” zei hij over zichzelf, „maar alleen datgene wat hij de Vader ziet doen.” — Johannes 5:19.

De voorgaande beschouwing van wat Jezus zei en deed, toont duidelijk aan dat hij de ideale Leider is. Zijn kwalificaties overtreffen zelfs alle menselijke maatstaven op het gebied van leiderschap. Jezus is volmaakt. Omdat hij na zijn dood en opstanding onsterfelijkheid heeft ontvangen, leeft hij voor eeuwig (1 Petrus 3:18; Openbaring 1:13-18). Welke menselijke leider kan aan deze kwalificaties voldoen?

Wat staat ons te doen?

Als de regerende Koning van Gods koninkrijk zal „Messias de Leider” zegeningen op de gehoorzame mensheid uitstorten. De Schrift belooft in dit verband: „De aarde zal stellig vervuld zijn van de kennis van Jehovah, zoals de wateren ook de zee bedekken” (Jesaja 11:9). „De zachtmoedigen . . . zullen de aarde bezitten, en zij zullen inderdaad hun heerlijke verrukking vinden in de overvloed van vrede” (Psalm 37:11). „Zij zullen werkelijk ieder onder hun wijnstok en onder hun vijgeboom zitten, en er zal niemand zijn die hen doet beven” (Micha 4:4). „God zelf zal bij hen zijn. En hij zal elke traan uit hun ogen wegwissen, en de dood zal niet meer zijn, noch rouw, noch geschreeuw, noch pijn zal er meer zijn. De vroegere dingen zijn voorbijgegaan.” — Openbaring 21:3, 4.

De wereld maakt op dit ogenblik een crisis in leiderschap door. Jezus Christus leidt zachtaardigen evenwel een vreedzame nieuwe wereld binnen, waar de gehoorzame mensheid verenigd zal zijn in de aanbidding van Jehovah God en tot volmaaktheid zal geraken. Wat is het belangrijk de tijd te nemen om kennis te verwerven van de ware God en zijn aangestelde Leider en er vervolgens in overeenstemming mee te handelen! — Johannes 17:3.

Een van de grootste complimenten die we iemand kunnen geven, is hem na te volgen. Dienen we derhalve niet te trachten de grootste Leider in de menselijke geschiedenis — Jezus Christus — na te volgen? Hoe kunnen we dat doen? Welke uitwerking zal het aanvaarden van zijn leiderschap op ons leven hebben? Deze vragen en andere zullen in de volgende twee artikelen worden besproken.

[Voetnoot]

[Illustratie op blz. 4]

Daniël voorzei de komst van Gods uitverkoren Leider

[Illustraties op blz. 7]

Jezus’ leringen bereidden de mensen erop voor de problemen van het leven aan te kunnen

[Illustratie op blz. 7]

Jezus zal de gehoorzame mensheid een vredige nieuwe wereld binnenleiden