Neem verstandige persoonlijke beslissingen
„Vertrouw op Jehovah met heel uw hart en steun niet op uw eigen verstand.” — SPREUKEN 3:5.
1, 2. Hoe vind jij het om beslissingen te nemen, en ben je blij met alle beslissingen die je hebt genomen?
ELKE dag moeten we heel wat beslissingen nemen. Hoe vind jij het om beslissingen te nemen? Veel mensen willen graag alles zelf beslissen. Ze staan op hun recht om zelf hun keuzes te bepalen, en verwerpen alleen al de gedachte dat iemand anders voor ze zou beslissen. Er zijn ook mensen die het heel eng vinden om belangrijke beslissingen te nemen. Sommigen raadplegen handboeken of adviseurs en betalen soms veel geld om de nodige adviezen in te winnen.
2 Velen van ons zitten daar ergens tussenin. We beseffen dat er dingen zijn waar we niets over te zeggen of weinig invloed op hebben; en we begrijpen ook dat we op veel terreinen in het leven zelf kunnen beslissen wat we willen (Gal. 6:5). Maar we weten waarschijnlijk ook wel dat niet al onze beslissingen verstandig of goed zijn.
3. Welke richtlijnen hebben we om beslissingen te nemen, maar wat blijft een uitdaging?
3 Als aanbidders van Jehovah kunnen we blij zijn dat hij duidelijke richtlijnen heeft gegeven over veel belangrijke zaken in het leven. We weten dat als we die opvolgen, we beslissingen kunnen nemen waar hij blij mee is en die goed voor ons zijn. Toch kunnen we te maken krijgen met kwesties en situaties waar Gods Woord niet direct iets over zegt. Hoe moeten we dan beslissen wat te doen? We weten bijvoorbeeld dat we niet mogen stelen (Ef. 4:28). Maar wat houdt stelen precies in? Wordt het bepaald door de waarde van wat meegenomen is, door het motief van de dader of door iets anders? Hoe kunnen we beslissingen nemen als het gaat om wat volgens sommigen grijze gebieden zijn? Waar kunnen we hulp vinden?
GEZOND VERSTAND
4. Welk advies krijgen we weleens als we voor een beslissing staan?
4 Als we een broeder laten weten dat we voor een belangrijke beslissing staan, zegt hij misschien dat we ons gezonde verstand moeten gebruiken. Dat is natuurlijk goed advies. De Bijbel waarschuwt ons tegen overhaaste beslissingen: „Ieder die haastig is, stuurt waarlijk aan op gebrek” (Spr. 21:5). Maar wat wil het zeggen gezond verstand te gebruiken? Houdt het gewoon in dat we de tijd nemen om dingen te overdenken, redelijk zijn en inzicht gebruiken? Al die elementen zijn nuttig als we een goede beslissing willen nemen, maar het gebruik van gezond verstand gaat verder (Rom. 12:3; 1 Petr. 4:7).
5. Hoe komt het dat we van nature geen volmaakt gezond verstand hebben?
5 Niemand van ons is geboren met een volmaakt gezond verstand. Omdat we allemaal zondig en onvolmaakt zijn, is niemand volledig gezond van lichaam en geest (Ps. 51:5; Rom. 3:23). Bovendien was het verstand van velen van ons ooit „verblind” door Satan; ooit kenden we Jehovah en zijn rechtvaardige normen niet (2 Kor. 4:4; Tit. 3:3). Dus als we onze beslissingen alleen maar zouden baseren op wat we zelf goed en redelijk vinden, dan houden we onszelf misschien voor de gek, hoe diep we ook nadenken over de beslissing waar we voor staan (Spr. 14:12).
6. Wat kan ons helpen een gezond verstand te ontwikkelen?
6 Hoewel we lichamelijk en geestelijk allesbehalve gezond zijn, is Jehovah, onze Hemelse Vader, in elk opzicht volmaakt (Deut. 32:4). Gelukkig heeft hij het voor ons mogelijk gemaakt om onze geest te hervormen en een gezond verstand te ontwikkelen. (Lees 2 Timotheüs 1:7.) Als christenen willen we verstandig zijn in ons denken en doen. We moeten onze gedachten en gevoelens in bedwang houden, en net zo denken en handelen als Jehovah.
7, 8. Vertel een ervaring die laat zien hoe je een verstandige beslissing kunt nemen ondanks druk en moeilijkheden.
7 Een voorbeeld. Onder sommige immigranten is het gebruikelijk dat ouders hun pasgeboren kinderen door familie laten opvoeden zodat ze zelf in het buitenland kunnen blijven om geld te verdienen.a Zo was er een vrouw die in het buitenland woonde en van een lief jongetje beviel. In dezelfde tijd begon ze de Bijbel te bestuderen en geestelijke vorderingen te maken. Vrienden en familieleden zetten haar en haar man onder druk om de baby naar de grootouders te sturen. Maar door haar studie ging ze inzien dat ze als ouder van God de verantwoordelijkheid had gekregen om haar kind op te voeden (Ps. 127:3; Ef. 6:4). Moest ze het gebruik volgen omdat velen dat als de beste oplossing bezagen? Of moest ze doen wat ze uit de Bijbel leerde en financiële moeilijkheden en spot van sommige mensen riskeren? Wat zou jij in haar situatie gedaan hebben?
8 Omdat de jonge vrouw zich onder druk gezet en gestrest voelde, stortte ze haar hart uit bij Jehovah en zocht ze zijn leiding. Door er met de zuster die haar studie gaf en anderen in de gemeente over te spreken, begon ze in te zien wat Jehovah’s kijk op de kwestie is. Ze dacht ook na over de emotionele schade die het kan veroorzaken als een kind in zijn vormingsjaren gescheiden is van zijn ouders. Nadat ze alles in het licht van de Bijbel had overwogen, trok ze de conclusie dat het niet goed was om haar baby weg te sturen. Haar man zag hoe de gemeente te hulp schoot en dat de baby zich tot een blij en gezond kind ontwikkelde. Hij accepteerde een Bijbelstudie en begon samen met zijn vrouw de vergaderingen te bezoeken.
9, 10. Wat wil het zeggen gezond verstand te gebruiken, en hoe kunnen we dat doen?
9 Dat is maar één voorbeeld, maar het laat zien dat gezond verstand gebruiken niet betekent gewoon te doen wat wij of anderen redelijk vinden of als het makkelijkst beschouwen. Ons onvolmaakte verstand en hart kunnen als een horloge zijn dat voor- of achterloopt. Als we ons erdoor laten leiden, kunnen we zwaar in de problemen komen (Jer. 17:9). We moeten ons verstand en hart afstemmen op Gods betrouwbare normen. (Lees Jesaja 55:8, 9.)
10 De Bijbel geeft de aansporing: „Vertrouw op Jehovah met heel uw hart en steun niet op uw eigen verstand. Sla in al uw wegen acht op hem, en híȷ́ zal uw paden recht maken” (Spr. 3:5, 6). Merk op dat er staat: „Steun niet op uw eigen verstand.” Daarna wordt er gezegd: ’Sla acht op [Jehovah].’ Hij is degene met een volmaakt gezond verstand. Daarom moeten we als we voor een keuze staan de Bijbel raadplegen om te zien wat Gods kijk is. En dan moeten we onze beslissing daarop baseren. Dat is je gezonde verstand gebruiken: Jehovah’s manier van denken navolgen.
OEFEN JE WAARNEMINGSVERMOGEN
11. Hoe kan iemand verstandige beslissingen leren nemen?
11 Het is niet makkelijk verstandige beslissingen te leren nemen en die dan uit te voeren. Het is vooral moeilijk voor personen die nieuw zijn in de waarheid of die nog maar net geestelijke vorderingen beginnen te maken. Hoewel ze volgens de Bijbel in geestelijk opzicht kleine kinderen zijn, kunnen ze echte vorderingen maken. Denk er eens over na hoe een kind leert lopen. Meestal gaat dat met kleine stapjes en niet in één keer. Hetzelfde moet een geestelijk klein kind doen om verstandige beslissingen te nemen. Paulus beschreef rijpe mensen als personen „die door gebruik hun waarnemingsvermogen hebben geoefend om zowel goed als kwaad te onderscheiden”. De uitdrukkingen „door gebruik” en „geoefend” duiden op voortdurende inspanning. Nieuwelingen moeten zich dus blijven inspannen om verstandige beslissingen te leren nemen. (Lees Hebreeën 5:13, 14.)
12. Hoe kunnen we het vermogen ontwikkelen om verstandige beslissingen te nemen?
12 Zoals gezegd moeten we elke dag heel wat beslissingen nemen, grote en kleine. Volgens een onderzoek is ruim 40 procent van wat we doen niet het resultaat van bewust nadenken maar van ingesleten gewoonten. Zo moet je elke dag beslissen wat je aantrekt. Misschien zie je dat als iets kleins en neem je die beslissing zonder lang na te denken, vooral als je haast hebt. Maar het is belangrijk om erover na te denken of wat je draagt gepast is voor een aanbidder van Jehovah (2 Kor. 6:3, 4). Als je kleding gaat kopen, hou je misschien rekening met stijlen en trends. Maar denk je er ook over na of de kleding bescheiden en te betalen is? Als we daarin goede keuzes maken, oefenen we ons waarnemingsvermogen, wat ons helpt goede beslissingen te nemen in belangrijker zaken (Luk. 16:10; 1 Kor. 10:31).
ONTWIKKEL DE WIL HET GOEDE TE DOEN
13. Wat zal ons helpen vast te houden aan de beslissingen die we hebben genomen?
13 Een goede beslissing nemen is één ding, er ook aan vasthouden is heel wat anders. Sommigen willen bijvoorbeeld stoppen met roken maar slagen daar niet in omdat ze niet gemotiveerd genoeg zijn. Daarvoor is de wilskracht nodig om door te gaan op de ingeslagen weg. Er wordt wel gezegd dat wilskracht erg op een spier lijkt. Hoe meer je een spier gebruikt en traint, hoe sterker die wordt. En als je een spier zelden gebruikt, wordt die zwakker. Wat kan ons dan helpen de wil te ontwikkelen of te versterken om vast te houden aan de beslissing die we genomen hebben? We moeten hulp zoeken bij Jehovah. (Lees Filippenzen 2:13.)
14. Hoe kwam het dat Paulus de kracht had om te doen wat hij moest doen?
14 Paulus wist dat uit eigen ervaring. Hij zei eens: „Het vermogen om te wensen is wel bij mij aanwezig, doch niet het vermogen om dat wat voortreffelijk is uit te werken.” Hij wist wat hij wilde doen of wat hij moest doen, maar soms weerhield iets hem ervan het uit te voeren. Hij bekende: „Naar de innerlijke mens schep ik werkelijk behagen in de wet van God, maar in mijn leden zie ik een andere wet, die strijd voert tegen de wet van mijn verstand en mij in gevangenschap voert aan de wet der zonde, die in mijn leden is.” Was zijn situatie hopeloos? Zeker niet. Hij verklaarde: „God zij gedankt door bemiddeling van Jezus Christus, onze Heer!” (Rom. 7:18, 22-25) Ergens anders schreef hij: „Voor alle dingen bezit ik de sterkte door hem die mij kracht verleent” (Fil. 4:13).
15. Waarom moeten we vastbesloten zijn om het goede te doen?
15 Het is duidelijk dat we besluitvaardig moeten zijn als we Gods goedkeuring willen. Denk eens aan wat Elia op de berg Karmel zei tegen de Baälaanbidders en de afvallige Israëlieten: „Hoe lang zult gij nog op twee verschillende gedachten hinken? Indien Jehovah de ware God is, gaat hem volgen; maar is het Baäl, gaat hem volgen” (1 Kon. 18:21). De Israëlieten wisten wat ze moesten doen, maar ze hinkten op twee gedachten. Jozua was heel anders. Hij had jaren daarvoor een goed voorbeeld gegeven toen hij tegen de Israëlieten zei: „Indien het nu kwaad is in uw ogen Jehovah te dienen, kiest dan heden zelf wie gij zult dienen (...) Maar wat mij en mijn huisgezin betreft, wij zullen Jehovah dienen” (Joz. 24:15). Wat was het resultaat van zijn vastberadenheid? Hij en degenen die met hem waren werden gezegend; ze mochten zich vestigen in het beloofde land, „een land vloeiende van melk en honing” (Joz. 5:6).
VERSTANDIGE BESLISSINGEN LEIDEN TOT ZEGENINGEN
16, 17. Geef een voorbeeld dat laat zien dat het voordeel heeft beslissingen te nemen die Jehovah goedkeurt.
16 Sta eens stil bij de volgende situatie. Een pasgedoopte broeder en zijn vrouw hadden drie kleine kinderen. Op een dag stelde een collega de broeder voor om samen met hem bij een ander bedrijf te gaan werken. Daar zou hij meer verdienen en betere arbeidsvoorwaarden hebben. Hij dacht erover na en legde het voor in gebed. Zijn huidige baan betaalde niet zo goed, maar hij had ervoor gekozen omdat hij dan de weekends vrij zou hebben om met zijn gezin naar de vergaderingen te gaan en in de velddienst te kunnen. Hij besefte dat hij bij die nieuwe baan niet dezelfde werktijden zou hebben, tenminste niet in het begin. Wat zou jij doen?
17 Nadat hij de geestelijke voordelen had afgewogen tegen een hoger inkomen, besloot hij de baan te weigeren. Kreeg hij spijt van die beslissing? Absoluut niet. Hij zag in dat de geestelijke zegeningen veel beter zouden zijn voor hem en zijn gezin dan een hoger inkomen. Hij en zijn vrouw waren erg blij toen hun oudste dochter van tien vertelde dat ze heel veel van hen, van de broeders en zusters en van Jehovah hield. Ze zei dat ze haar leven aan Jehovah wilde opdragen en gedoopt wilde worden. Ze heeft veel gehad aan het goede voorbeeld van haar vader, die Jehovah’s aanbidding op de eerste plaats in zijn leven stelde.
18. Waarom is het belangrijk dat we elke dag verstandige beslissingen nemen?
18 De Grotere Mozes, Jezus Christus, leidt Jehovah’s ware aanbidders al jaren door de wildernis van Satans wereld. Als de Grotere Jozua staat hij nu op het punt deze slechte wereld te vernietigen en zijn volgelingen de beloofde nieuwe wereld van rechtvaardigheid binnen te leiden (2 Petr. 3:13). Het zou daarom onverstandig zijn om naar onze vroegere manier van denken, oude gewoonten en ambities terug te keren. We moeten juist steeds duidelijker inzien wat Gods wil voor ons is (Rom. 12:2; 2 Kor. 13:5). Laat door de beslissingen die je elke dag neemt, zien dat je iemand bent die het waard is Gods eeuwige zegen te ontvangen. (Lees Hebreeën 10:38, 39.)
a Nog een reden achter het gebruik is dat grootouders bij vrienden en familieleden kunnen pronken met hun kleinkinderen.