Ouders, uw kinderen hebben individuele aandacht nodig
„Uw zonen zullen zijn als olijfboomstekken rondom uw tafel.” — PSALM 128:3.
1. Hoe zou het opkweken van planten vergeleken kunnen worden met het grootbrengen van kinderen?
KINDEREN groeien en ontwikkelen zich in veel opzichten net als planten. Het is dan ook niet verwonderlijk dat de bijbel over de vrouw van een man spreekt als „een vruchtdragende wijnstok” en zijn kinderen vergelijkt met „olijfboomstekken rondom [zijn] tafel” (Psalm 128:3). Een landbouwer zal u vertellen dat het niet gemakkelijk is een jong gewas zodanig op te kweken dat het een goede oogst zal opbrengen, vooral niet als het klimaat en de bodemgesteldheid ongunstig zijn. Zo is het in deze kritieke „laatste dagen” ook bijzonder moeilijk kinderen groot te brengen tot evenwichtige, godvrezende volwassenen. — 2 Timotheüs 3:1-5.
2. Wat is er gewoonlijk voor nodig om een goede oogst binnen te halen?
2 Om een goede oogst te kunnen binnenhalen, heeft een landbouwer vruchtbare grond, warme zonneschijn en water nodig. Hij moet niet alleen zorgen dat de bodem bewerkt en het onkruid gewied wordt, maar hij moet ook parasieten en ongedierte bestrijden en andere beschermende maatregelen treffen. Tijdens het hele groeiproces, tot de oogst aan toe, kunnen zich moeilijke periodes voordoen. Wat is het droevig wanneer de opbrengst slecht blijkt te zijn! Maar aan de andere kant, hoe voldaan kan een landbouwer zijn wanneer er na veel hard werken een goede oogst wordt binnengehaald! — Jesaja 60:20-22; 61:3.
3. Hoe laten planten en kinderen zich qua belangrijkheid met elkaar vergelijken, en wat voor aandacht dienen kinderen te ontvangen?
3 Een geslaagd, produktief mensenleven is stellig kostbaarder dan de oogst van een landbouwer. Het is dan ook niet verbazingwekkend dat het met succes grootbrengen van een kind zelfs nog meer tijd en inspanning kan vergen dan het zorgvuldig opkweken van een gewas zodat het een overvloedige oogst zal opbrengen (Deuteronomium 11:18-21). Indien een jong kind dat in de tuin des levens wordt geplant, zorgzaam wordt begoten en gevoed met liefde en er voor hem of haar heilzame grenzen worden afgebakend, kan het zelfs in een wereld vol verziekte morele waarden geestelijk groeien en bloeien. Maar indien het kind verkeerd behandeld of onderdrukt wordt, zal het innerlijk verwelken en misschien zelfs geestelijk sterven (Kolossenzen 3:21; vergelijk Jeremia 2:21; 12:2). Ja, alle kinderen hebben beslist goede, individueel bepaalde aandacht nodig!
Dagelijkse aandacht van kindsbeen af
4. Wat voor aandacht hebben kinderen „van kindsbeen af” nodig?
4 Een pasgeboren kind vergt vrijwel voortdurende aandacht van de ouders. Maar heeft de baby alleen maar fysieke of materiële aandacht op dagelijkse basis nodig? De apostel Paulus schreef aan Gods dienstknecht Timotheüs: „Gij [hebt] van kindsbeen af de heilige geschriften . . . gekend, die u wijs kunnen maken tot redding” (2 Timotheüs 3:15). De ouderlijke aandacht die Timotheüs zelfs al van kindsbeen af ontving, was dus ook van geestelijke aard. Maar vanaf wanneer kan er van „kindsbeen” gesproken worden?
5, 6. (a) Wat zegt de bijbel over het ongeboren kind? (b) Waardoor wordt te kennen gegeven dat ouders zich om het welzijn van het ongeboren kind dienen te bekommeren?
5 Het Griekse woord dat Paulus hier gebruikte (breʹfos), wordt ook op een ongeboren kind toegepast. Elisabeth, de moeder van Johannes de Doper, zei tegen haar bloedverwante Maria: „Toen het geluid van uw groet mij in de oren klonk, sprong de baby [breʹfos] van grote blijdschap op in mijn schoot” (Lukas 1:44). Dus zelfs de ongeborenen worden met deze Griekse term aangeduid, en de bijbel toont aan dat zij kunnen reageren op dingen die buiten de baarmoeder gebeuren. Dient de prenatale zorg, waartoe in deze tijd zo dikwijls wordt aangemoedigd, derhalve ook aandacht voor het geestelijke welzijn van de ongeboren baby te omvatten?
6 Dit is iets wat een ernstige beschouwing verdient, want uit verschillende onderzoekingen blijkt dat een ongeborene hetzij gebaat kan zijn bij hetgeen hij hoort of er schade van kan ondervinden. Een dirigent ontdekte dat bepaalde partituren die hij repeteerde, hem merkwaardig bekend in de oren klonken, vooral de cellopartij. Toen hij zijn moeder, die celliste van beroep was, de namen van de muziekwerken noemde, zei ze dat dit juist de stukken waren die zij had ingestudeerd toen zij van hem in verwachting was. Evenzo kunnen ongeboren kinderen negatief worden beïnvloed als hun moeder de gewoonte heeft naar soap-series op de tv te kijken. Een medisch tijdschrift sprak dan ook van „foetale soap-verslaving”.
7. (a) Hoe hebben veel ouders aandacht geschonken aan het welzijn van hun ongeboren kinderen? (b) Welke vermogens heeft een kind?
7 Veel ouders die het nut van positieve stimulansen voor baby’s inzien, beginnen de kinderen al vóór de geboorte voor te lezen, tegen hen te praten en voor hen te zingen. Ook u kunt dat doen. Hoewel uw baby de woorden wellicht niet verstaat, zal hij waarschijnlijk baat hebben bij uw kalmerende stem en de liefdevolle klank erin. Na de geboorte zal het kind uw woorden beginnen te begrijpen, misschien al veel eerder dan u denkt. In slechts twee of drie jaar leert een kind een ingewikkelde taal alleen maar doordat hij die te horen krijgt. Een baby kan ook de „zuivere taal” van de bijbelse waarheid beginnen te leren. — Zefanja 3:9.
8. (a) Wat bedoelt de bijbel kennelijk met de woorden dat Timotheüs „van kindsbeen af” de heilige geschriften kende? (b) Wat bleek in het geval van Timotheüs waar te zijn?
8 Wat bedoelde Paulus toen hij zei dat Timotheüs ’de heilige geschriften van kindsbeen af had gekend’? Kennelijk bedoelde hij dat Timotheüs vanaf de tijd dat hij een baby was een geestelijke opleiding had gekregen, niet pas vanaf zijn peuter- of kleuterjaren. Dit is in overeenstemming met de betekenis van het Griekse woord breʹfos, dat gewoonlijk op een pasgeborene betrekking heeft (Lukas 2:12, 16; Handelingen 7:19). Timotheüs had al zolang als hij zich kon herinneren geestelijk onderricht ontvangen van zijn moeder Eunice en zijn grootmoeder Loïs (2 Timotheüs 1:5). Het gezegde: „Men moet de boom buigen als hij jong is”, was beslist op Timotheüs van toepassing. Hij was ’opgeleid overeenkomstig de weg voor hem’, en het resultaat was dat hij een voortreffelijke dienstknecht van God werd. — Spreuken 22:6; Filippenzen 2:19-22.
Noodzakelijke individuele zorg
9. (a) Wat dienen ouders te vermijden, en waarom? (b) Wat moeten ouders doen naarmate een kind zich ontwikkelt, en op welk voorbeeld dienen zij acht te slaan?
9 Kinderen zijn ook als planten omdat zij niet allen dezelfde kenmerkende eigenschappen bezitten en ook niet allen gunstig op dezelfde methode van zorg reageren. Verstandige ouders zullen de verschillen respecteren en het vermijden het ene kind met het andere te vergelijken. (Vergelijk Galaten 6:4.) Als u wilt dat uw kinderen tot gezonde volwassenen opgroeien, moet u hun onderscheiden persoonlijkheidstrekken observeren en vervolgens de goede verder ontwikkelen en de slechte uitwieden. Wat staat u te doen als u een zwakheid of een onjuiste neiging, misschien tot oneerlijkheid, materialisme of zelfzucht, ontdekt? Corrigeer die vriendelijk, zoals ook Jezus de zwakheden van zijn apostelen corrigeerde (Markus 9:33-37). En vergeet vooral niet elk kind geregeld te prijzen voor zijn sterke punten en goede eigenschappen.
10. Wat hebben kinderen bovenal nodig, en hoe kan daarin worden voorzien?
10 Wat kinderen bovenal nodig hebben, is liefdevolle persoonlijke aandacht. Jezus nam er de tijd voor om aan kleine kinderen die bijzondere aandacht te schenken, zelfs tijdens de drukke laatste dagen van zijn bediening (Markus 10:13-16, 32). Ouders, volg dat voorbeeld na! Maak onzelfzuchtig tijd vrij om met uw kinderen samen te zijn. En schaam u er niet voor hun oprechte liefde te betonen. Sla uw armen om hen heen, zoals Jezus deed. Knuffel en kus hen hartelijk en vol genegenheid. Toen ouders van evenwichtige jonge volwassenen werd gevraagd welke raad zij andere ouders konden geven, waren de meest voorkomende antwoorden: ’Schenk hun overvloedig veel liefde’, ’breng tijd met hen door’, ’kweek wederzijds respect aan’, ’luister werkelijk naar hen’, ’verschaf leiding in plaats van te preken’ en ’wees realistisch’.
11. (a) Hoe dienen ouders het verschaffen van individuele aandacht aan hun kinderen te bezien? (b) Wanneer zullen ouders kunnen genieten van waardevolle communicatie met hun kinderen?
11 Het kan een bron van vreugde zijn in zulke individuele, op elk kind afgestemde aandacht te voorzien. Een succesvolle ouder schreef: „Toen onze twee zoons jonger waren, vonden wij het heerlijk ze klaar te maken om naar bed te gaan, voor te lezen, ze in te stoppen en samen met ze te bidden.” Tijd die op die manier samen wordt doorgebracht, biedt de gelegenheid voor communicatie die voor zowel ouder als kind aanmoedigend kan zijn. (Vergelijk Romeinen 1:11, 12.) Eén echtpaar luisterde terwijl hun driejarige aan God vroeg „Wally” te zegenen. Verscheidene avonden achtereen bad hij voor „Wally”, en de ouders waren bijzonder aangemoedigd toen het hun duidelijk werd dat hij de broeders in Malawi bedoelde, die toen werden vervolgd. Eén vrouw zei: ’Toen ik nog maar vier jaar was, hielp mijn moeder mij schriftplaatsen uit het hoofd te leren en Koninkrijksliederen te zingen terwijl ik op een stoel stond om de vaat af te drogen die zij afwaste.’ Kunt u tijden bedenken waarop u kunt genieten van waardevolle uitwisseling van gedachten met uw kleine kinderen?
12. Welke regelingen zullen verstandige christelijke ouders voor hun kinderen treffen, en welke methoden kunnen daarbij worden gebruikt?
12 Verstandige christelijke ouders treffen regelingen voor een geregeld studieprogramma. Kunt u, hoewel u gebruik kunt maken van een formele vraag-en-antwoordmethode, tot plezierige gedachtenwisselingen bijdragen door de studieperiodes, in het bijzonder voor jongere kinderen, aan te passen? Enkele ideeën zouden kunnen zijn: bijbelse taferelen tekenen, bijbelverhalen vertellen of naar een verslagje luisteren dat een kind op uw verzoek heeft voorbereid. Maak Gods Woord voor uw kinderen zo smakelijk mogelijk, zodat zij er een verlangen naar vormen (1 Petrus 2:2, 3). Eén vader zei: ’Toen de kinderen jonger waren, kropen wij met hen over de vloer om historische gebeurtenissen uit te beelden waar beroemde bijbelse figuren een rol in speelden. De kinderen vonden het prachtig.’
13. Wat is de waarde van oefenperiodes, en wat zou u daarbij kunnen oefenen?
13 Ook oefenperiodes leveren een waardevolle uitwisseling van gedachten op, omdat ze kinderen helpen zich op situaties in het werkelijke leven voor te bereiden. Een van de kinderen Kusserow — die alle elf gedurende de vervolging door de nazi’s getrouw aan God zijn gebleven — zei over haar ouders: „Zij lieten ons zien hoe wij moesten handelen en ons met de bijbel moesten verdedigen (1 Petrus 3:15).” Dikwijls hielden zij oefenperiodes, waarbij vragen werden gesteld en antwoorden werden gegeven. Waarom zou u dat ook niet doen? U kunt toespraakjes voor de velddienst oefenen, met een van de ouders als huisbewoner. Of tijdens de oefenperiode kunnen verleidingen uit het werkelijke leven gedemonstreerd worden (Spreuken 1:10-15). „Oefenen voor moeilijke situaties kan de vaardigheden en het vertrouwen van een kind opbouwen”, lichtte iemand toe. „Zo’n oefening zou kunnen inhouden dat u de rol speelt van een vriendje dat uw kind een sigaret, drank of drugs aanbiedt.” Deze periodes kunnen u helpen onderscheiden hoe uw kind in dergelijke situaties zal reageren.
14. Waarom zijn liefdevolle en hartelijke gesprekken met uw kinderen zo belangrijk?
14 Doe tijdens gesprekken met uw kind op dezelfde hartelijke wijze een beroep op hem als de schrijver van de volgende woorden: „Mijn zoon, vergeet niet mijn wet, en moge uw hart mijn geboden in acht nemen, want lengte van dagen en jaren van leven en vrede zullen u worden toegevoegd” (Spreuken 3:1, 2). Zou het hart van uw kind niet geraakt worden als u liefdevol uitlegde dat u gehoorzaamheid verlangt omdat dit voor hem zal leiden tot vrede en lengte van dagen — zelfs eeuwig leven in Gods vredige nieuwe wereld? Neem de persoonlijkheid van uw kind in aanmerking wanneer u met hem aan de hand van Gods Woord redeneert. Doe dit gebedsvol, dan zal Jehovah uw inspanningen zegenen. Er kan aangenomen worden dat zulke liefdevolle en hartelijke op de bijbel gebaseerde besprekingen voortreffelijke resultaten zullen hebben en blijvend nut zullen afwerpen. — Spreuken 22:6.
15. Hoe kunnen ouders hun kinderen helpen problemen op te lossen?
15 Ook al vindt zo’n gesprek niet plaats tijdens uw geplande studieperiode, toch dient u zich niet door andere aangelegenheden te laten afleiden. Luister aandachtig, niet alleen naar wat uw kind zegt maar ook naar de manier waarop de gedachte tot uitdrukking wordt gebracht. „Kijk uw kind aan”, zei een deskundige. „Geef hem uw volle aandacht. U moet begrijpen, niet alleen aanhoren. Als ouders zich die extra inspanning getroosten, kan dat veel uitmaken in het leven van hun kinderen.” Kinderen in deze tijd stuiten op school en elders dikwijls op ernstige problemen. Probeer als ouder het kind aan het praten te krijgen en help hem de dingen vanuit Gods standpunt te bezien. Als u niet zeker weet hoe u het probleem moet oplossen, doe dan nazoekwerk in de bijbel en de publikaties die door middel van „de getrouwe en beleidvolle slaaf” zijn verschaft (Mattheüs 24:45). Geef uw kind in ieder geval alle individuele aandacht die nodig is om het probleem op te lossen.
Beschouw samen doorgebrachte tijd als kostbaar
16, 17. (a) Waarom hebben jonge mensen vooral in deze tijd individuele aandacht alsook onderricht nodig? (b) Wat moeten kinderen weten wanneer zij streng onderricht van hun ouders krijgen?
16 Jonge mensen hebben thans meer dan ooit tevoren individuele aandacht nodig, omdat wij in „de laatste dagen” leven en dit „kritieke tijden” zijn (2 Timotheüs 3:1-5; Mattheüs 24:3-14). Zowel ouders als kinderen hebben de bescherming nodig die wordt verleend door de ware wijsheid die „haar bezitters in het leven houdt” (Prediker 7:12). Aangezien godvruchtige wijsheid te maken heeft met de juiste toepassing van op de bijbel gebaseerde kennis, hebben kinderen geregeld onderricht uit het Woord van God nodig. Bestudeer daarom de bijbel met uw kinderen. Vertel hun over Jehovah, leg zorgvuldig zijn vereisten uit en schep een vreugdevolle verwachting ten aanzien van de vervulling van zijn grootse beloften. Spreek over zulke dingen wanneer u thuis bent, wanneer u met uw kinderen wandelt — ja, bij elke passende gelegenheid. — Deuteronomium 6:4-7.
17 Landbouwers weten dat niet alle planten het onder dezelfde omstandigheden goed doen. Planten hebben specifieke zorg nodig. Zo is ook elk kind anders en heeft het specifieke, individuele aandacht, onderwijs en streng onderricht nodig. Voor het ene kind kan bijvoorbeeld een afkeurende blik van een ouder voldoende zijn om hem met verkeerd gedrag te laten ophouden, terwijl een ander kind wellicht krachtiger streng onderricht nodig heeft. Maar al uw kinderen moeten weten waarom u ontstemd bent over bepaalde woorden of daden, en beide ouders dienen één lijn te trekken zodat het strenge onderricht consequent is (Efeziërs 6:4). Het is bijzonder belangrijk dat christelijke ouders duidelijke leiding verschaffen, die in overeenstemming is met de Schrift.
18, 19. Welke verantwoordelijkheid hebben christelijke ouders ten aanzien van hun kinderen, en wat zal waarschijnlijk het resultaat zijn als dat werk goed wordt gedaan?
18 Een landbouwer zal het planten en opkweken van het gewas op de juiste tijd moeten doen. Als hij het uitstelt of zijn gewas verwaarloost, zal hij weinig of niets oogsten. Welnu, uw jonge kinderen zijn zich ontwikkelende „planten” die nu, niet pas volgende maand of volgend jaar, individuele aandacht nodig hebben. Laat geen kostbare gelegenheden voorbijgaan om hun geestelijke groei in overeenstemming met Gods Woord te bevorderen en wereldse gedachten, die kunnen maken dat zij geestelijk verkommeren en sterven, uit te wieden. Beschouw de uren en dagen die u met uw kinderen doorbrengt als een kostbaar voorrecht, want deze periodes gaan snel voorbij. Werk er hard aan in uw kinderen de godvruchtige hoedanigheden aan te kweken die nodig zijn voor een gelukkig leven als getrouwe dienstknechten van Jehovah (Galaten 5:22, 23; Kolossenzen 3:12-14). Dit is niet het werk van iemand anders; het is uw taak, en God kan u helpen die te volbrengen.
19 Geef uw kinderen een rijk geestelijk erfdeel mee. Bestudeer Gods Woord met hen en geniet samen van gezonde ontspanning. Neem uw kleintjes mee naar de christelijke vergaderingen, en heb hen in het Koninkrijkspredikingswerk bij u. Bouw in uw geliefde kinderen de soort van persoonlijkheid op die door Jehovah wordt goedgekeurd, en naar alle waarschijnlijkheid zullen zij u later in het leven grote vreugde schenken. Ja, „de vader van een rechtvaardige zal zonder mankeren blij zijn; wie vader wordt van een wijze, zal zich ook over hem verheugen. Uw vader en uw moeder zullen zich verheugen, en zij die u gebaard heeft, zal blij zijn.” — Spreuken 23:24, 25.
Een rijke beloning
20. Wat is de sleutel om een succesvolle ouder van tieners te zijn?
20 Het grootbrengen van kinderen is een gecompliceerde en langdurige toewijzing. Deze „olijfboomstekken rondom uw tafel” opkweken tot godvrezende volwassenen die Koninkrijksvruchten voortbrengen, is wel een twintigjarenproject genoemd (Psalm 128:3; Johannes 15:8). Dit project wordt gewoonlijk moeilijker wanneer de kinderen de tienerjaren bereiken, want de druk die op hen wordt uitgeoefend neemt dan dikwijls toe en ouders bemerken dat het noodzakelijk is hun krachtsinspanningen te vergroten. Maar de sleutel tot succes blijft dezelfde — aandachtig, hartelijk en begrijpend zijn. Bedenk dat uw kinderen werkelijk persoonlijke aandacht nodig hebben. U kunt hun die aandacht schenken door oprechte liefdevolle bezorgdheid voor hun welzijn te tonen. Om hen te helpen, moet u zich volledig inzetten door de tijd, liefde en zorg te verschaffen die zij werkelijk nodig hebben.
21. Wat kan de beloning zijn voor het schenken van individuele aandacht aan kinderen?
21 De beloning voor uw inspanningen om voor de kostbare vruchten te zorgen die Jehovah aan uw zorg heeft toevertrouwd, kan een veel diepere voldoening schenken dan welke overvloedige oogst van een landbouwer maar ook (Psalm 127:3-5). Dus, ouders, blijf uw kinderen individuele aandacht geven. Doe dat om hun bestwil en tot eer van onze hemelse Vader, Jehovah.
Wat zou u antwoorden?
◻ Hoe zou het opkweken van planten vergeleken kunnen worden met het grootbrengen van kinderen?
◻ Wat voor aandacht dient een kind van kindsbeen af dagelijks te ontvangen?
◻ Welke individuele zorg hebben kinderen nodig, en hoe kan die worden gegeven?
◻ Waarom dient u uw kinderen individuele aandacht te geven?