Hoe u zichzelf kunt veranderen
WAT ontbreekt er aan de reeds besproken methoden voor gedragsvorming en -verandering? De wensen die de persoon zelf koestert en zijn gebruik van wilskracht! Het gebruik van zijn eigen vrije wil op grond van een geïnformeerde persoonlijke keuze. Om kort te gaan, zijn eigen beheersing over zichzelf ontbreekt!
Gedragstherapeuten hebben bemerkt dat zij een betere kans op blijvende resultaten hebben als de persoon die wordt behandeld zelf mag bepalen welke gedragsveranderingen hij zich ten doel stelt. Vance Packard schrijft in zijn boek The People Shapers: „Met een beetje raad kan blijkbaar elke redelijk snuggere persoon nu zelf zijn gedrag wijzigen.” Dit wordt zelfbehandeling genoemd. Met andere woorden, waar een mate van zelf-beheersing wordt toegepast, zijn opmerkelijke verbeteringen bespeurd.
Christenen zijn in het voordeel als het hierop aankomt, want zij hebben geleerd zelfbeheersing te oefenen als een van de negen vruchten van Gods heilige geest (Galaten 5:22, 23). Dit betekent dat de werkzame kracht van de Almachtige God te hulp geroepen kan worden om uw gedragsverandering te doen slagen.
Wat wilt u daarom aan uw gedrag doen? Wilt u echt veranderen? Zo ja, van wat in wat? En waarom? Kunt u van uzelf op aan? Waar kunt u hulp vinden die u alleen maar tot voordeel strekt?
Laten wij eens enkele van de methoden en elementen voor een gedragsverandering bekijken.
Stap 1: Ontdek uw echte ik
U bent het ruwe materiaal voor wat u graag wilt zijn. Uw nieuwe ik moet worden gevormd door uw oude ik te veranderen. U moet uzelf dus nauwkeurig kennen. Kunt u precies omschrijven welke aspecten van uw gedrag u graag zou willen veranderen?
Omdat het moeilijk is uw eigen gedrag te beoordelen, moet u een gerespecteerde en geloofwaardige maatstaf raadplegen. De bijbel is hiervoor aan te bevelen. Gebruik de bijbel, en u zult uzelf zien zoals u zich misschien nooit eerder hebt gezien. Het kan zelfs zijn dat u niet ingenomen bent met wat u voorgespiegeld krijgt, maar u kunt ervan overtuigd zijn dat het een nauwkeurig beeld is.
De bijbel is wel met een spiegel vergeleken, en mensen worden aangespoord erin te turen. „Indien iemand een hoorder van het woord is en geen dader, dan gelijkt zo iemand op een man die zijn natuurlijke aangezicht in een spiegel bekijkt. Want hij bekijkt zich en gaat dan weg en vergeet prompt wat voor een mens hij is. Wie daarentegen tuurt in de volmaakte wet, die tot de vrijheid behoort, en daarbij blijft, die zal, omdat hij geen vergeetachtig hoorder maar een dader van het werk is geworden, gelukkig zijn doordat hij het doet” (Jakobus 1:23-25). Als de bijbel juist begrepen en gebruikt wordt, heeft hij een diepgaand, vlijmscherp analytisch vermogen dat niet slechts aan de oppervlakte zal brengen wat u als persoon bent maar ook uw motieven en instelling zal onthullen. Paulus schreef: „Het woord van God is levend en oefent kracht uit en is scherper dan enig tweesnijdend zwaard, . . . en het kan gedachten en bedoelingen van het hart onderscheiden.” Gods Woord gaat zelfs nog verder door richtlijnen te verschaffen met betrekking tot wat echt goed en wat echt verkeerd is. — Hebreeën 4:12; 5:14.
De bijbel kan al deze dingen voor u doen omdat dit boek het Woord van Jehovah, de scherp waarnemende ware God, is. Volgens Psalm 139 doorzoekt God u en maakt hij een nauwkeurige analyse van uw persoonlijkheid. Zoals vers 1 zegt: „O Jehovah, gij hebt mij doorvorst, en gij kent mij.” God heeft u geobserveerd vanaf uw conceptie. Hij kent u door en door. Hij heeft in de bijbel commentaren op het menselijk leven laten optekenen in alle mogelijke combinaties. U zult op de bladzijden ervan dingen tegenkomen waarin u zichzelf herkent, hetzij in gunstige of in ongunstige zin.
U kunt dus uw echte ik leren kennen — indien u dat wilt.
Stap 2: Beslis wat u wilt zijn
Als u veranderingen gaat aanbrengen, vergewis u er dan van dat de verandering de moeite waard is. Vergewis u ervan dat u die verandering wilt en dat het een verbetering is. Wat voor gedragsverbeteringen zou u zich ten doel moeten stellen? Waar kunt u terecht voor het juiste advies in verband met wenselijke gedragspatronen? Weer is de bijbel hiervoor het aangewezen boek.
De bijbel spoort u aan u te verbeteren, u een „nieuwe persoonlijkheid” aan te meten. Paulus gaf de raad: ’Gij dient de oude persoonlijkheid, die met uw vroegere levenswandel overeenkomt en die naar haar bedrieglijke begeerten wordt verdorven, weg te doen, maar gij dient nieuw gemaakt te worden in de kracht die uw denken aandrijft, en de nieuwe persoonlijkheid aan te doen, die naar Gods wil werd geschapen in ware rechtvaardigheid en loyaliteit’ (Efeziërs 4:22-24). De bijbel toont u wat deze betere kenmerken zijn. Herinnert u zich de eerder beschreven volmaakte wereld? Als u deel wilt uitmaken van die wereld, zult u er de noodzaak van moeten inzien de in Kolossenzen 3:12-17 beschreven hoedanigheden aan te kweken, hoedanigheden als mededogen, goedheid, nederigheid, zachtaardigheid, geduld, vergevensgezindheid, liefde, vrede en dankbaarheid.
Stel, na uw bijbel geraadpleegd te hebben, dus uw doeleinden vast. Schrijf ze op. Zet ze in volgorde van belangrijkheid. Werk eraan!
Stap 3: Zoek waardige voorbeelden
Uw gedrag werd voor een groot deel bepaald doordat u het voorbeeld van anderen imiteerde — vrienden, kennissen, ouders, leraren.
Waarom zou u, nadat u voor uzelf de gewenste gedragsnorm hebt vastgesteld, dan niet zoeken naar iemand die zich gedraagt op een manier die u wenst na te bootsen? Vraag die persoon vervolgens om hulp. Een bijbelse spreuk zegt kernachtig: „Hij die met wijzen wandelt, zal wijs worden.” — Spreuken 13:20.
De bijbel bevat het verslag over het leven van het beste voorbeeld voor ons allemaal, Jezus Christus. Lees hoe hij zich onder elke omstandigheid gedroeg, lees over zijn morele gedrag, zijn scherpzinnigheid en wijsheid, zijn waardigheid, zijn attentheid en buitengewone goedheid en bezorgdheid voor zijn medemens. Hoe verkwikkend klinken zijn woorden: „Komt tot mij, allen die zwoegt en zwaar beladen zijt, en ik zal u verkwikken. Neemt mijn juk op u en leert van mij, want ik ben zachtaardig en ootmoedig van hart, en gij zult verkwikking vinden voor uw ziel. Want mijn juk is weldadig en mijn vracht is licht”! — Mattheüs 11:28-30.
Miljoenen in alle landen hebben zich reeds tot Christus Jezus als hun voorbeeld gewend en doen hun best in zijn voetstappen te treden, evenals hij, op zijn beurt, wandelde op de wijze die hem door zijn hemelse Vader, Jehovah God, was onderwezen. Deze miljoenen, die meer dan genoeg hadden van het huidige slechte gedrag van de wereld in het algemeen, hebben zich tot de plaatselijke gemeente van Jehovah’s Getuigen gewend om hulp en leiding en zijn niet teleurgesteld. In hun Koninkrijkszalen zijn volop uitmuntende christelijke voorbeelden te vinden, en er wordt veel hulp geboden aan degenen die hun persoonlijke gedrag willen verbeteren. Natuurlijk hebben de Getuigen zwakheden, evenals de rest van de onvolmaakte mensheid; maar zij beschikken tevens over een positieve geestelijke kracht die hun denken aandrijft. — Efeziërs 4:23.
Stap 4: Verwerf de kracht om te kunnen slagen
Het zal voor degenen die hun gedragspatroon willen veranderen, vertroostend zijn te weten dat er hulp beschikbaar is. Over „de nieuwe persoonlijkheid” wordt gezegd dat ze „naar Gods wil werd geschapen in ware rechtvaardigheid en loyaliteit” (Efeziërs 4:24). Dit garandeert dat er voor degenen die dat wensen bovenmenselijke hulp beschikbaar is van God zelf. Hoe kunt u hulp van Jehovah God krijgen?
Een van de voornaamste hulpmiddelen is persoonlijk gebed. Het gebed biedt u de uiterst belangrijke mogelijkheid te rade te gaan bij de Bron van de noodzakelijke kracht om uw gedragspatroon te veranderen. Het gebed stelt u in staat te allen tijde, zelfs midden in een crisis, vrijuit en openlijk te spreken. Dat u op zo’n manier de hulp van een ware en zorgzame God kunt inroepen, stelt de beschikbaarheid van welke menselijke hulp maar ook verre in de schaduw, en het werkt onmiddellijk. De apostel Johannes kon dan ook schrijven: „Dit is het vertrouwen dat wij jegens hem hebben, dat, ongeacht wat wij vragen overeenkomstig zijn wil, hij ons hoort” (1 Johannes 5:14). En de profeet Jesaja spoort ons aan met de woorden: „Zoekt Jehovah terwijl hij te vinden is. Roept tot hem terwijl hij nabij blijkt te zijn. Laat de goddeloze zijn weg verlaten en de man van schadelijkheid zijn gedachten; en laat hij terugkeren tot Jehovah, die hem barmhartig zal zijn, en tot onze God, want hij zal rijkelijk vergeven.” — Jesaja 55:6, 7.
Ook bijbelstudie is een bron van kracht, aangezien u erdoor wordt verkwikt en geholpen u elke dag uw doeleinden weer scherp voor ogen te stellen. De bijbel zorgt voor een positieve bekrachtiging terwijl u aan de door u gestelde gedragsnorm tracht te voldoen. Bovendien roept de bijbel een gevoel van aversie voor uw vroegere gedragingen op. Door dagelijks bijbelkennis in u op te nemen, wordt u ook geholpen u af te sluiten voor elke verkeerde informatie waarmee u via de media en door de educatieve stelsels van de wereld geïnfiltreerd kunt worden.
Christelijke vergaderingen in de plaatselijke Koninkrijkszaal van Jehovah’s Getuigen verstrekken niet alleen onderwijs op het gebied van bijbelse maatstaven, maar voorzien ook in groepssteun en wederzijdse aanmoediging tot gedragsverbetering. Deze door de gemeente gegeven steun heeft velen geholpen met succes veranderingen in hun gedrag aan te brengen. Waarom zou u niet over zulke hulp spreken met degene die u dit tijdschrift heeft bezorgd?
Stap 5: Laat een terugval u niet ontmoedigen
Velen hebben geprobeerd hun leven te beteren maar zijn ontmoedigd geraakt doordat zij — wat wellicht onvermijdelijk was — herhaaldelijk weer in hun oude patroon vervielen. Sommigen hebben dientengevolge de strijd helemaal opgegeven. Zulke personen denken vaak dat als dat wat zij als hun enige hoop hadden beschouwd, nu gefaald heeft, er helemaal geen hoop meer is. Zij geven zich dan wellicht maar over aan de invloeden van de wereld. Vaak is het daarna slechter met hen gesteld dan voordat zij probeerden te veranderen.
Verzeker uzelf er steeds opnieuw van dat het de moeite waard is elk vroegere onwenselijke gedragspatroon kwijt te raken. De apostel Paulus sprak over zijn vroegere gedrag en levensstijl als een hoop vuil of afval (Filippenzen 3:8). Als u dus bij het aanbrengen van een verandering struikelt of een terugval hebt, krabbel dan weer overeind en ga door. Houd vol! Geef de strijd niet op! Het is de moeite waard!
Bedenk dat veel van uw manieren en persoonlijkheidskenmerken u door krachten van buitenaf zijn opgedrongen zonder dat u dat destijds wilde of er de hand in had. Deze krachten zijn nog steeds actief. Zult u toelaten dat ze u in hun vorm persen? Nee? Geef de strijd dan nooit op!
Miljoenen mensen van verschillende culturen — zelfs misdadigers en mensen die diep verwikkeld waren in immoreel gedrag — zijn er met goed gevolg in geslaagd hun gedrag te veranderen. Zij hebben zich tot op heden, velen tientallen jaren lang, aan hun verbeterde gedragsnormen gehouden en volharden met bewonderenswaardige zelfgekozen rechtschapenheid in hun betere levenswijze. Maar zij danken God voor de kracht en motivatie om dit te doen. De apostel Paulus zei in dit verband: „Voor alle dingen bezit ik de sterkte door hem die mij kracht verleent.” — Filippenzen 4:13.
Zij winnen de strijd om te doen wat juist is. Ook u kunt veranderingen aanbrengen als u dat echt wilt, en u kunt leven genieten in Gods nieuwe wereld. — Psalm 37:29; 2 Petrus 3:13.
[Illustratie op blz. 7]
Stap 1: Ontdek uw echte ik
[Illustratie op blz. 8]
Stap 2: Beslis wat u wilt zijn
[Illustratie op blz. 8]
Stap 3: Zoek waardige voorbeelden
[Illustratie op blz. 9]
Stap 4: Verwerf de kracht om te kunnen slagen
[Illustratie op blz. 9]
Stap 5: Laat een terugval u niet ontmoedigen
[Illustratie op blz. 10]
Degenen die veranderen, kunnen ook een veranderde aarde beërven