Zal de mens de aarde volledig ruïneren?

Voor deze Bijbelschrijver uit de oudheid vormde het korte leven van een mens een scherp contrast met de duurzaamheid van de aarde. Duizenden jaren lang zijn er inderdaad generaties gekomen en gegaan, maar de aarde is altijd bijzonder veerkrachtig en stabiel gebleken in haar vermogen om leven in stand te houden. Hoelang zal dat nog zo blijven?

Sinds de Tweede Wereldoorlog is er in hoog tempo veel veranderd. In één mensenleven is er een opmerkelijke vooruitgang geboekt op het gebied van vervoer, communicatie en andere technologieën, met ongekende economische veranderingen tot gevolg. Veel mensen hebben nu een levensstandaard die men vroeger nooit voor mogelijk had gehouden. Ondertussen is de wereldbevolking bijna verdrievoudigd.

Maar voor dit alles wordt wel een prijs betaald. Naar verluidt wordt de aarde zo zwaar belast door menselijke activiteit dat de natuurlijke kringlopen, die het leven in stand houden, verstoord raken. Volgens sommige onderzoekers is er zelfs een nieuw geologisch tijdvak aangebroken, dat het antropoceen wordt genoemd — een tijdperk waarin menselijke activiteit een steeds grotere impact op onze planeet heeft.

De Bijbel spreekt over een tijd waarin mensen „de aarde vernietigen” (Openbaring 11:18, Willibrordvertaling). Sommigen vragen zich af of we nu in die tijd leven. Hoeveel schade zal er nog aan de aarde worden toegebracht? Zal het ooit zover komen dat er geen herstel meer mogelijk is?

Hebben we bijna het punt bereikt dat er geen herstel meer mogelijk is? Volgens sommige onderzoekers is het moeilijk te voorspellen wat de gevolgen van klimaatveranderingen zullen zijn. Ze zijn dan ook bang dat we ’omslagpunten’ zullen bereiken — plotselinge en onverwachte klimaatveranderingen die rampzalige gevolgen kunnen hebben.

Neem bijvoorbeeld de West-Antarctische ijskap. Sommigen denken dat er door aanhoudende opwarming van de aarde een punt bereikt gaat worden waarop het smelten van die ijskap onomkeerbaar is. Zonnestralen worden namelijk veel beter door ijs weerkaatst dan door het oceaanwater. Als de ijskap dunner en kleiner wordt, wordt de oceaan eronder uiteindelijk aan de zon blootgesteld. De donkere oppervlakte van de oceaan absorbeert meer warmte, waardoor de ijskap nog sneller zal smelten. Zo kan er een vicieuze cirkel ontstaan. Door het smeltwater zal het zeeniveau stijgen, wat voor honderden miljoenen mensen rampzalig zou kunnen zijn.