Uumama
37 Yaaqoob biyya Kanaʼaan isa abbaan isaa nama biyya ormaa taʼee keessa jiraachaa ture keessa jiraate.+
2 Seenaan Yaaqoob kana dha.
Yoseef+ dargaggeessichi yeroo umuriin isaa waggaa 17 turetti, ilmaan Biilhaa+ fi ilmaan Zilfaa+ wajjin bushaayee tiksa ture;+ Biilhaa fi Zilfaan haadhotii manaa abbaa isaa turan. Yoseefis waaʼee wanta hamaa isaan hojjechaa turanii abbaa isaaniitti hime. 3 Israaʼel bara dulluma isaatti waan isa dhalcheef, ilmaan isaa warra kaan hundumaa+ caalaa Yoseefiin ni jaallata ture; Yoseef uffata addaa* isaaf tolfames qaba ture. 4 Obboloonni isaas abbaan isaanii hunduma isaanii caalaa akka isa jaallatu yommuu argan isa jibbuu jalqaban; nagaadhaanis isatti dubbachuu hin dandeenye.
5 Boodas Yoseef abjuu tokko argee obboloota isaatti hime;+ isaanis sababii kan biraa ittiin isa jibban argatan. 6 Innis akkana isaaniin jedhe: “Maaloo, abjuu ani arge kana dhagaʼaa. 7 Nuti maasii walakkaatti bissiiwwan* hidhaa turre; yeroo kanatti bissiin koo kaʼee dhaabbate; achiis bissiiwwan keessan itti marsanii bissii kootiif sagadan.”+ 8 Obboloonni isaas, “Ati dhuguma nu irratti mootii of gochuu fi nu irratti aangoo qabaachuuf jettaa?”+ isaan jedhan. Abjuu isaa fi wanta inni dubbateen kan kaʼe, isaan sababii ittiin isa jibban kan biraa argatan.
9 Sana booda inni ammas abjuu tokko arge; achiis, “Ani abjuu kan biraas argeera. Yeroo kanatti aduun, addeessii fi urjiileen 11 anaaf ni sagadan”+ jedhee obboloota isaatti hime. 10 Achiis abjuu kana abbaa isaa fi obboloota isaatti hime; abbaan isaas isatti dheekkamee, “Hiikni abjuu kee kanaa maali dha? Anii fi haati tee, akkasumas obboloonni kee dhuguma dhufnee lafatti gombifamnee siif sagaduuf jennaa?” isaan jedhe. 11 Obboloonni isaas caalaatti isatti hinaafan;+ abbaan isaa garuu wanta inni jedhe irratti ni yaada ture.
12 Achiis obboloonni isaa bushaayee abbaa isaanii dheechisuuf gara iddoo Sheekem+ biratti argamu tokkoo dhaqan. 13 Boodas Israaʼel Yoseefiin, “Obboloonni kee iddoo Sheekem biratti argamu tokkotti bushaayee tiksaa jiru mitii? Kottu, gara isaaniittan si ergaa” jedhe. Innis, “Tole, nan dhaqa!” jedhee isaaf deebise. 14 Kanaafuu inni, “Maaloo, dhaqiitii obboloonni kee fayyaa taʼuu isaanii ilaali. Bushaayeen sun akkamitti akka jiran ilaaliitii, deebiʼii kottuu natti himi” isaan jedhe. Innis sulula* Kebroon+ irraa isa erge; Yoseefis gara Sheekem dhaqe. 15 Boodas namichi tokko utuu inni dirree keessa jooruu isa argatee, “Maal barbaadaa jirta?” jedhee isa gaafate. 16 Innis deebisee, “Obboloota koo barbaadaan jira. Maaloo natti himi, eessatti bushaayee tiksaa jiru?” isaan jedhe. 17 Namichis itti fufuudhaan, “Asii deemaniiru; yommuu isaan, ‘Gara Dootaan haa dhaqnu’ waliin jedhan dhagaʼeera” jedhe. Kanaafuu, Yoseef obboloota isaa duukaa buʼee Dootaanitti isaan argate.
18 Isaanis, inni isaan bira gaʼuu isaa dura fagootti arganii, isa ajjeesuuf irratti mala qopheessuu jalqaban. 19 Kanaafuu, akkana waliin jedhan: “Kunoo, abbaan abjuu sun dhufaa jira.+ 20 Kottaa, isa ajjeesnee boollawwan bishaanii keessaa isa tokko keessatti isa darbanna; achiis bineensa hamaa tokkotu isa nyaate haa jennu. Sana booda abjuun isaa maal akka taʼu ilaalla.” 21 Ruubenis+ yommuu kana dhagaʼu, isaan irraa isa oolchuuf yaalii godhe. Kanaafuu, “Lubbuu isaa balleessuun illee nutti haa hafu” jedhe.+ 22 Ruuben, “Dhiiga hin dhangalaasinaa.+ Boolla bishaanii lafa onaa keessa jiru kana keessatti isa gataa malee isa hin miidhinaa”* isaaniin jedhe.+ Inni akkana kan godhe, isaan irraa isa oolchee gara abbaa isaatti isa deebisuu waan barbaadeef ture.
23 Kanaafuu, Yoseef akkuma gara obboloota isaa dhufeen, isaan uffata addaa inni uffate sana irraa baasanii+ 24 qabanii boolla bishaanii sana keessatti isa darbatan. Yeroo sanatti boollichi duwwaa ture; achi keessas bishaan hin jiru ture.
25 Sana booda nyaata nyaachuuf taaʼan. Ol jedhanii yeroo ilaalanis, imaltoonni Ishmaaʼelota+ taʼan Giiliyaad irraa yommuu dhufan ni argan. Gaalota isaanii irrattis hapheen foolii gaarii qabu, baalsaamiinii* fi qolli mukaa haphee qabu+ feʼamee ture; isaan gara Gibxiitti gad buʼaa turan. 26 Yeroo kanatti Yihudaan obboloota isaatiin akkana jedhe: “Obboleessa keenya ajjeesnee dhiiga isaa dhoksuun keenya faayidaa maalii qaba?+ 27 Kottaa, Ishmaaʼelotatti isa haa gurgurru;+ harka keenyas isa irratti hin kaasnu. Inni obboleessa keenya dha; foon keenya dhas.” Kanaafuu, isaan obboleessa isaanii ni dhagaʼan. 28 Yommuu daldaltoonni Miidiyaanota+ taʼan achiin darbanittis, isaan Yoseefiin boolla bishaanii sana keessaa baasanii meetii sheeqilii* 20n Ishmaaʼelotatti isa gurguran.+ Namoonni kunis Yoseefiin gara Gibxiitti fudhatan.
29 Boodas Ruuben gara boolla bishaanii sanaatti deebiʼee Yoseef boolla sana keessa akka hin jirre yommuu argu uffata isaa tarsaase. 30 Yommuu gara obboloota isaatti deebiʼus, “Mucichi hin jiru! Egaa maalan godha?” jedhee iyye.
31 Kanaafuu, uffata Yoseef fudhatanii korbeessa reʼee tokko qalanii uffaticha dhiigicha keessa cuuphan. 32 Sana booda uffata addaa sana gara abbaa isaaniitti erganii, “Kana arganneerra. Maaloo, kun uffata ilma keetii taʼuu fi dhiisuu isaa ilaali” isaan jedhan.+ 33 Innis uffaticha ilaalee, “Uffata ilma kootii ti! Bineensi bosonaa hamaan isa nyaatee taʼuu qaba! Yoseef dhugumaan ciccirameera!” jedhee iyye. 34 Yeroo kanatti Yaaqoob uffata isaa tarsaasee, uffata gaddaas mudhii isaatti hidhatee guyyoota hedduudhaaf ilma isaatiif booʼe.* 35 Ijoolleen dhiiraa isaa hundii fi ijoolleen durbaa isaa hundi isa jajjabeessuuf yaalii kan godhan taʼus, inni garuu jajjabaachuu dide; inni, “Ani ilma kootiif utuman gadduu gara Awwaalaatti* gad nan buʼa!”+ jedha ture. Abbaan isaa isaaf booʼuu isaa itti fufe.
36 Miidiyaanonni sunis biyya Gibxii keessatti Phoxifaar isa abbaa taayitaa mana mootummaa Faraʼoonii+ fi ajajaa waardiyyootaa+ taʼetti isa gurguran.