Księga Kapłańska
25 Potem Jehowa rzekł do Mojżesza na górze Synaj: 2 „Powiedz Izraelitom: ‚Gdy już wejdziecie do kraju, który wam daję+, pozwolicie ziemi odpocząć. Będzie to szabat ku czci Jehowy+. 3 Sześć lat macie obsiewać pola, sześć lat macie też przycinać winorośle i zbierać plony ziemi+. 4 Ale w siódmym roku nastąpi szabat. Będzie to rok całkowitego odpoczynku dla ziemi, szabat ku czci Jehowy. Nie wolno wam obsiewać pól ani przycinać winorośli. 5 Nie wolno wam żąć tego, co wyrosło z ziaren pozostałych po poprzednich żniwach. Nie wolno wam też urządzać zbioru winogron z nieprzycinanych winorośli. Ma to być rok całkowitego odpoczynku dla ziemi. 6 Jednak to, co ziemia sama urodzi w czasie tego szabatu, może wam służyć za pokarm — wam i waszym niewolnikom, waszym niewolnicom, wynajętym pracownikom i cudzoziemskim osiedleńcom, którzy z wami mieszkają, 7 jak również domowym i dzikim zwierzętom w waszej ziemi. Możecie jeść cały jej plon.
8 „‚Odliczycie sobie siedem lat szabatowych, siedem razy po siedem lat — w sumie 49 lat. 9 W 10 dniu miesiąca siódmego, w Dniu Przebłagania+, będziecie głośno dąć w róg, tak żeby dźwięk rogu było słychać w całym kraju. 10 Rok 50 ma być dla was święty. W całym kraju ogłosicie wolność dla wszystkich mieszkańców+. Będzie to dla was Jubileusz. Każdy wróci do swojego domu i swojej rodziny+. 11 Ponieważ ten 50 rok będzie dla was jubileuszowy, nie wolno wam wtedy siać ani żąć tego, co wyrosło z ziaren pozostałych na polu. Nie wolno też urządzać zbioru winogron z nieprzycinanych winorośli+. 12 Bo jest to Jubileusz. Ma być dla was święty. Jednak to, co ziemia sama urodzi, możecie jeść+.
13 „‚W roku jubileuszowym każdy z was odzyska swoją własność+. 14 Jeżeli sprzedajecie coś bliźniemu albo coś od niego kupujecie, nie wyzyskujcie jeden drugiego+. 15 Kupując coś, macie policzyć, ile lat minęło od Jubileuszu. Sprzedający ustali cenę odpowiednio do liczby lat, w których będzie jeszcze można zbierać plony+. 16 Im liczba lat jest większa, tym cena będzie wyższa, a im jest mniejsza, tym cena będzie niższa, bo sprzedawana jest liczba zbiorów. 17 Nikomu z was nie wolno wyzyskiwać bliźniego+. Macie się bać swojego Boga+. Ja jestem Jehowa, wasz Bóg+. 18 Macie wprowadzać w czyn moje ustawy i przestrzegać moich rozporządzeń, bo dzięki temu będziecie bezpiecznie mieszkać w tym kraju+. 19 Ziemia wyda swój plon+ i będziecie jeść do syta oraz mieszkać bezpiecznie+.
20 „‚Gdybyście się zastanawiali: „Co będziemy jeść w roku siódmym, skoro nie możemy siać ani zbierać plonów?”+, 21 to wiedzcie, że ja w roku szóstym zapewnię wam błogosławieństwo i ziemia wyda plon na trzy lata+. 22 W roku ósmym będziecie siać, ale jeść będziecie ze starego zbioru aż do roku dziewiątego. Będziecie z niego jeść, dopóki nie zbierzecie nowego plonu.
23 „‚Ziemi nie należy sprzedawać na zawsze+, bo ziemia jest moja+. A wy z mojego punktu widzenia jesteście cudzoziemcami i osiedleńcami+. 24 W całym kraju, który będzie waszą własnością, ma obowiązywać prawo wykupu ziemi.
25 „‚Jeżeli ktoś z waszych braci stanie się biedny i będzie zmuszony sprzedać część swojej ziemi, to wykupiciel, który jest z nim blisko spokrewniony, wykupi to, co on sprzedał+. 26 Jeśli ktoś nie ma wykupiciela, ale zacznie mu się wieść lepiej i będzie miał środki na dokonanie wykupu, 27 to obliczy wartość sprzedanej ziemi na podstawie liczby lat, jakie minęły od czasu sprzedaży, po czym zapłaci obecnemu właścicielowi różnicę między pierwotną ceną a wartością zbiorów w tych latach. Wtedy ziemia znów stanie się jego własnością+.
28 „‚Gdyby jednak nie miał środków na wykupienie sprzedanej ziemi, to będzie ona należeć do nabywcy aż do roku jubileuszowego+. Podczas Jubileuszu zostanie zwrócona poprzedniemu właścicielowi, znów stanie się jego własnością+.
29 „‚Jeżeli ktoś sprzeda dom w mieście otoczonym murem, to w ciągu pierwszego roku od sprzedaży może go wykupić. Prawo wykupu+ pozostanie w mocy przez cały rok. 30 Jeśli jednak przed upływem roku dom nie zostanie wykupiony, to na zawsze pozostanie własnością nabywcy i jego potomków. Podczas Jubileuszu nie wróci do poprzedniego właściciela. 31 Ale domy w nieotoczonych murem osadach należy uważać za część ziemi. Prawo ich wykupu ma cały czas pozostawać w mocy, a podczas Jubileuszu powinny wrócić do poprzednich właścicieli.
32 „‚Jeżeli chodzi o domy Lewitów w miastach lewickich+, to prawo wykupu będzie im przysługiwać zawsze. 33 Jeśli jakiś Lewita nie wykupi swojego domu, to podczas Jubileuszu znów stanie się jego właścicielem+, bo w narodzie izraelskim domy w miastach Lewitów należą do nich+. 34 A ziemi+ wokół ich miast w ogóle nie można sprzedawać, bo jest ona ich własnością na zawsze.
35 „‚Jeżeli ktoś z waszych braci stanie się biedny i sam nie będzie mógł się utrzymać, to macie go wesprzeć+ jak cudzoziemca i osiedleńca+, żeby mógł dalej żyć razem z wami. 36 Nie bierzcie od niego odsetek ani go nie wyzyskujcie*+. Macie się bać swojego Boga+. Niech wasz brat żyje razem z wami. 37 Nie pożyczajcie mu pieniędzy na procent+ i nie dawajcie jedzenia dla zysku. 38 Ja jestem Jehowa, wasz Bóg. Ja wyprowadziłem was z Egiptu+, żeby dać wam ziemię Kanaan i pokazać, że jestem waszym Bogiem+.
39 „‚Jeżeli ktoś z waszych braci stanie się biedny i będzie musiał komuś z was się sprzedać+, nie wolno wam go zmuszać do pracy niewolniczej+. 40 Macie go traktować jak wynajętego pracownika+, jak osiedleńca. Będzie u was służył do roku jubileuszowego. 41 Potem odejdzie razem ze swoimi dziećmi* i wróci do swojej rodziny i do własności swoich przodków+. 42 Bo Izraelici są moimi niewolnikami, których wyprowadziłem z ziemi egipskiej+. Nie mogą sprzedawać siebie tak, jak się sprzedaje niewolnika. 43 Nie możecie ciemiężyć swoich braci+. Macie się bać swojego Boga+. 44 Wasi niewolnicy i wasze niewolnice mają pochodzić z okolicznych narodów — tam możecie ich sobie kupować. 45 Możecie też kupować cudzoziemskich osiedleńców, którzy mieszkają wśród was+, oraz ich dzieci, które urodziły im się w waszym kraju. Oni będą waszą własnością. 46 Możecie ich przekazywać w dziedzictwie swoim synom. Będą waszymi niewolnikami, waszą własnością na zawsze. Jednak swoich braci, Izraelitów, nie możecie ciemiężyć+.
47 „‚Ale jeżeli cudzoziemiec lub osiedleniec, który wśród was mieszka, się wzbogaci, a ktoś z waszych braci stanie się biedny i będzie zmuszony sprzedać siebie komuś takiemu albo członkowi jego rodziny, 48 to ma mu przysługiwać prawo wykupu. Może go wykupić jego brat+, 49 wujek, syn jego wujka lub którykolwiek z jego bliskich krewnych, członek jego rodziny.
„‚A jeśli ktoś taki się wzbogaci, to sam może się wykupić+. 50 Razem ze swoim nabywcą policzy czas od roku, gdy mu siebie sprzedał, aż do roku jubileuszowego+, a cena za niego ma odpowiadać liczbie lat+. Dni jego pracy w tym okresie będą liczone według stawki wynajętego pracownika+. 51 Jeśli do Jubileuszu pozostaje wiele lat, cena wykupu ma być proporcjonalna do ich liczby. 52 Jeśli do roku jubileuszowego pozostaje tylko kilka lat, cena wykupu też będzie proporcjonalna do ich liczby. 53 Rok po roku ma służyć u niego jak wynajęty pracownik. Człowiek, który go kupił, nie może go ciemiężyć+. 54 Jeśli jednak ktoś nie może się wykupić na tych warunkach, to razem ze swoimi dziećmi* odejdzie wolny w roku jubileuszowym+.
55 „‚Bo Izraelici są moimi własnymi niewolnikami — niewolnikami, których wyprowadziłem z Egiptu+. Ja jestem Jehowa, wasz Bóg.