Wolna wola — cudowny dar

CZY cenisz możliwość samodzielnego wyboru, jak pokierować swoim życiem, co zrobić i co powiedzieć? A może wolałbyś, żeby przez całe życie — dzień po dniu, minutę po minucie — ktoś ci dyktował, co masz mówić i robić?

Żaden normalny człowiek nie chce, by kto inny wziął jego życie w swoje ręce i przejął nad nim pełną kontrolę. Byłoby to uciążliwe i przygnębiające, pragniemy bowiem wolności.

Ale dlaczego tak bardzo chcemy być wolni? Kiedy pojmiemy, dlaczego ogromnie sobie cenimy swobodę wyboru, znajdziemy odpowiedź na pytanie, jak się zaczęło zło i cierpienia i dlaczego Bóg do tej pory nie położył im kresu.

Jak jesteśmy uczynieni

Do rozlicznych cudownych darów, z którymi Bóg stworzył ludzi, należała wolna wola. Biblia informuje nas, że uczynił ich na swój ‛obraz i podobieństwo’, a jednym z przymiotów Bożych jest swoboda wyboru (Rodzaju 1:26; Powtórzonego Prawa 7:6). Kiedy więc stwarzał człowieka, obdarował go tą samą wspaniałą właściwością — wolną wolą.

Właśnie dlatego przedkładamy wolność nad zniewolenie przez ciemięskich władców. Właśnie dlatego bezwzględne, tyrańskie rządy budzą niezadowolenie, które często prowadzi do walk wyzwoleńczych.

Nasze pragnienie wolności nie jest przypadkowe. Biblia wyjaśnia, co leży u jego podstaw, gdy mówi: „Gdzie duch Jehowy, tam wolność” (2 Koryntian 3:17). Mamy je więc w swojej naturze, bo tak nas stworzył Bóg. Chce, byśmy je odczuwali, ponieważ sam jest Bogiem wolności.

Bóg obdarzył nas także zdolnościami umysłowymi współdziałającymi z wolną wolą, na przykład umiejętnością obserwowania, wyciągania wniosków i rozsądzania. Dzięki temu potrafimy myśleć, dokonywać oceny, podejmować decyzje i odróżniać dobro od zła (Hebrajczyków 5:14). Nie zostaliśmy stworzeni jak nierozumne roboty, które nie mają własnej woli, ani jak zwierzęta, kierujące się głównie instynktem.

Wraz z wolną wolą nasi prarodzice otrzymali wszystko, czego rozsądny człowiek może pragnąć: Mieszkali w raju przypominającym park, żyli w dostatku, mieli doskonałe umysły oraz ciała nie podlegające starości, chorobom ani śmierci, mogli mieć dzieci, przed którymi także otwierała się szczęśliwa przyszłość, a ponadto rozrastającą się rodzinę ludzką czekała ciekawa praca przekształcania całej ziemi w raj (Rodzaju 1:26-30; 2:15).

Biblia mówi o tym dziele Bożym: „Spojrzał Bóg na wszystko, co uczynił, a oto było to bardzo dobre” (Rodzaju 1:31). O Stwórcy czytamy też: „Doskonały jest w swych poczynaniach” (Powtórzonego Prawa 32:4). Rzeczywiście dał On rodzajowi ludzkiemu doskonały, najlepszy początek.

Granice wolności

Czy jednak wspaniały dar wolnej woli miał być niczym nie ograniczony? A czy miałbyś ochotę prowadzić samochód w godzinach szczytu, gdyby nie było przepisów drogowych i każdy mógłby sobie jeździć dowolnym pasem ruchu, w dowolnym kierunku i z dowolną szybkością? Taka absolutna wolność bez wątpienia miałaby katastrofalne skutki.

To samo można powiedzieć o stosunkach międzyludzkich. Nieograniczona wolność jednych oznacza odebranie swobody drugim, a może też doprowadzić do anarchii, która wszystkich pozbawiłaby wolności. Muszą więc być zakreślone pewne granice. Dlatego okoliczność, że Bóg obdarzył ludzi wolnością, nie oznacza, jakoby zamierzał im pozwolić na postępowanie według własnego widzimisię, bez oglądania się na innych.

Słowo Boże mówi na ten temat: „Jak ludzie wolni postępujcie, nie jak ci, dla których wolność jest usprawiedliwieniem zła” (1 Piotra 2:16, Biblia Tysiąclecia). Bóg pragnie więc, aby dla ogólnego dobra nasza wolna wola podlegała pewnym ograniczeniom. Zgodnie z Jego zamierzeniem ludzie nie mieli korzystać z wolności absolutnej, lecz z wolności względnej, podporządkowanej regułom prawa.

Czyje prawa?

Czyim prawom mieliśmy być posłuszni? Czyje prawa są dla nas najlepsze? W cytowanym już wersecie z Listu 1 Piotra 2:16 nazwano nas dalej „niewolnikami Boga”. Nie jest to uciążliwa niewola — po prostu zostaliśmy tak stworzeni, by podlegać prawom Bożym. Kiedy się im podporządkowujemy, czujemy się szczęśliwsi.

Prawa Boże górują nad wszelkimi ludzkimi kodeksami, dostarczają bowiem każdemu najlepszych możliwych wskazówek. W Księdze Izajasza 48:17 czytamy: „Ja, Jehowa, jestem twoim Bogiem, który cię uczy czerpać dobrodziejstwa, który sprawia, że stąpasz drogą, jaką powinieneś chodzić”. Jednocześnie w obrębie praw Bożych można się cieszyć szerokim zakresem wolności. Poszczególne osoby mają dużą swobodę wyboru i ogromnie różnią się od siebie, dzięki czemu rodzina ludzka jest bardziej interesująca, wręcz fascynująca.

Człowiek podlega też prawom fizycznym ustanowionym przez Boga. Gdyby ktoś na przykład zlekceważył prawo ciążenia i skoczył z dużej wysokości, to by doznał obrażeń lub się zabił. Kto znalazłby się pod wodą bez specjalnego aparatu tlenowego, zginąłby po kilku minutach. A zbagatelizowanie praw rządzących organizmem i zrezygnowanie z jedzenia i picia również skończyłoby się śmiercią.

Nasi pierwsi rodzice — a z nimi wszyscy ich potomkowie — zostali tak stworzeni, by odczuwali potrzebę przestrzegania Boskich praw moralnych, społecznych i fizycznych. Podporządkowywanie się im nie miało być ciężarem. Przeciwnie, miało wyjść na dobre zarówno naszym prarodzicom, jak i całemu przyszłemu rodowi ludzkiemu. Gdyby pierwsza para nie wyszła poza obręb praw Bożych, wszystko ułożyłoby się pomyślnie.

Co zepsuło tak dobry początek? Dlaczego zapanowało zło i cierpienia? I dlaczego Bóg pozwala im tak długo istnieć?

[Ilustracja na stronie 7]

Cudowny dar wolnej woli odróżnia nas od nierozumnych robotów i od zwierząt kierujących się głównie instynktem