Chroń się przed pasożytami!

OD NASZEGO KORESPONDENTA W HONDURASIE

BUDZISZ się z uczuciem mdłości. Szybko się męczysz. Masz lekko wzdęty brzuch. Objawy ciąży? Niewykluczone. Ale jeśli mieszkasz w rejonach zwrotnikowych lub podzwrotnikowych, takie symptomy równie dobrze może wywoływać jakiś pasożyt jelit. Co to takiego i jak sprawdzić, czy nie stałeś się żywicielem tego niepożądanego gościa?

Pasożyt to po prostu organizm żyjący kosztem innego organizmu, na którym lub wewnątrz którego przebywa. Wyróżnia się dwa rodzaje pasożytów jelitowych — pierwotniaki, do których zaliczają się pełzaki (ameby), oraz różne gatunki robaków. Szkodliwość tych pasożytów zależy od ich rodzaju i liczby w organizmie, a także od wieku i ogólnego stanu zdrowia żywiciela.

Na przykład samica nicienia składa około 200 000 jaj dziennie. Jednakże aby stały się one zdolne do rozwoju, muszą dojrzewać w ziemi. Liczebność nicieni w organizmie zależy od tego, ile jaj inwazyjnych lub larw połknie dana osoba. Niejeden człowiek nawet nie zdaje sobie sprawy, że stał się żywicielem kilku nicieni. Ale jeśli jest ich dużo, mogą doprowadzić do poważnej niedrożności jelit.

Najczęstsze objawy chorób wywoływanych przez pasożyty jelitowe to: bóle brzucha, mdłości, utrata apetytu, wzdęcia, zmęczenie, przewlekła niestrawność, biegunki lub zaparcia. Na zakażenie pasożytami mogą też wskazywać: spadek wagi ciała, niespokojny sen, swędzenie, świszczący oddech oraz gorączka. Rzecz jasna są to symptomy także wielu innych schorzeń. Niemniej obecność pasożytów można stwierdzić dzięki kilku badaniom kału.

Właściwa diagnoza ma zasadnicze znaczenie. Jeżeli na przykład zostanie wykryte zakażenie nicieniami oraz innym rodzajem pasożytów, trzeba zacząć od zwalczania właśnie nicieni. Dlaczego? Otóż niektóre leki nie zabijają ich, a tylko je podrażniają, wskutek czego robaki przemieszczają się do innych narządów i mogą je poważnie uszkodzić.

Lepiej zapobiegać, niż leczyć

Chociaż środki farmakologiczne okazują się skuteczne w walce z pasożytami, najlepiej byłoby uniknąć zakażenia. Jak zatem chronić się przed pasożytami?

Najskuteczniejsza metoda to dbanie o czystość. Odchodów nie powinno się zostawiać tak, by miały kontakt z powietrzem. Toalety muszą się znajdować w bezpiecznej odległości od źródeł wody. Ludzkich wydalin nie wolno używać jako nawozu. Konieczna jest też właściwa higiena. Należy przypilnować, by dzieci nie jadły nic brudnego. Gdy u jednego dziecka stwierdza się pasożyty, dobrze będzie, jeśli badaniom podda się cała rodzina.

Poza tym warto wykazywać przezorność podczas kupowania i przygotowywania żywności. Staraj się nabywać produkty pochodzące z rejonu znanego z dobrych warunków sanitarnych. Mięso powinno być dogotowane również w środku. Nigdy nie jedz go w postaci surowej. Natomiast surowe owoce i warzywa najpierw starannie umyj. Nie używaj kilkakrotnie tej samej wody, bo może być zakażona.

Wodę do picia trzeba dobrze zagotować. Po przestudzeniu można ją napowietrzyć, by odzyskała utracony tlen. Domowe filtry zwykle nie eliminują wszystkich pasożytów. Czystość wody butelkowanej, dostępnej w sprzedaży, zależy od tego, w jakiej mierze w danym zakładzie przestrzega się przepisów sanitarnych.

Podróżowanie i jedzenie na mieście wiąże się z koniecznością podjęcia dodatkowych środków zapobiegających zakażeniu. Napoje w butelkach i kartonach są na ogół bezpieczne, chyba że zostaną podane z lodem. Niektóre pasożyty mogą przetrwać nawet w ujemnej temperaturze, więc lód jest tylko tak czysty, jak woda, z której powstał. Przejawiaj rozwagę, jeśli chodzi o spożywanie żywności sprzedawanej przez ulicznych handlarzy. Przekrojony ananas czy melon wygląda zachęcająco, ale owoce często odświeża się przez spryskiwanie wodą, a ta może być zakażona. Zachowuj ostrożność, lecz nie popadaj w przesadę, która odebrałaby ci radość z podróży. Stosując rozsądne środki zapobiegawcze, możesz dużo zrobić, by uchronić się przed pasożytami.

[Ilustracja na stronie 14]

Utrzymywanie czystości to najlepsza ochrona

[Ilustracja na stronie 15]

Lód jest tylko tak czysty, jak woda, z której powstał

[Ilustracje na stronie 15]

Pełzaki i robaki to dwa rodzaje pasożytów

[Prawa własności]

DPDx, the CDC Parasitology Website