Młodzi ludzie pytają:
Jak przezwyciężyć obsesję na punkcie wagi?
„Największym dylematem w moim życiu jest to, czy posmarować kanapkę majonezem, czy też nie. Jak mam się skupić na czymkolwiek, jeśli zaprzątam sobie głowę majonezem? Ostateczna decyzja? Żadnego majonezu — jest zbyt kaloryczny. Anoreksja znów górą. Przegrałam” (Jaimee).
MILIONY młodych ludzi cierpi na zaburzenia apetytu.a Początkowo większość z nich nie miała zamiaru się głodzić (anoreksja) ani nawykowo objadać i wymiotować (bulimia). Wprost przeciwnie — zazwyczaj chcieli po prostu stracić parę kilogramów. Zanim jednak to sobie uświadomili, wpadali w sidła dziwacznego nałogu morzenia się głodem lub napadowego obżarstwa. „Całą tę dietę zaczęłam stosować, aby mieć władzę nad swą wagą, ale teraz to ona ma władzę nade mną” — mówi Jaimee.
Co możesz zrobić, jeśli stwierdzisz u siebie obsesję na punkcie jedzenia i jego wpływu na twą wagę? Przede wszystkim pamiętaj, że wiele młodych osób wypowiedziało walkę zaburzeniom apetytu i wygrało! Jak tego dokonać?
Odbicie w lustrze
Ważnym krokiem na drodze do zwycięstwa jest zaakceptowanie swego wyglądu. „Większość chorych na zaburzenia apetytu ma wypaczony obraz własnej osoby” — czytamy w książce Changing Bodies, Changing Lives (Nowe ciało, nowe życie). „Tacy ludzie nie patrzą trzeźwym okiem na swe ciało i zbyt krytycznie oceniają siebie, a zwłaszcza swój wygląd”.
Niektórzy młodzi rzeczywiście postrzegają siebie wyłącznie przez pryzmat powierzchowności — każda skaza urasta do rozmiarów tragedii. „Nie cierpię mojej tuszy” — mawiała 17-letnia Vicki. „Z powodu grubej talii nie mogę nosić wpuszczonych ubrań”. Vicki nie była zadowolona nawet po zrzuceniu 10 kilogramów. Albo w ogóle nie jadła, albo się opychała, a potem prowokowała wymioty.
Oczywiście nie ma nic złego w zrównoważonej trosce o wygląd. Co ciekawe, Biblia z aprobatą wypowiada się o walorach zewnętrznych i urodzie wielu kobiet i mężczyzn, na przykład Sary, Racheli, Józefa, Dawida i Abigail.b O pielęgniarce Dawida, Abiszag, czytamy nawet, że była „nader piękna” (1 Królów 1:4).
Czym jest prawdziwe piękno
Jednakże Biblia nie przywiązuje zasadniczej wagi do tego, jak kto wygląda, ani jaką ma sylwetkę. Mówi natomiast z uznaniem o „ukrytej osobie serca” (1 Piotra 3:4). To wnętrze człowieka decyduje o tym, czy jest on pociągający, czy odpychający w oczach Boga i ludzi (Przysłów 11:20, 22).
Pomyśl o synu króla Dawida, Absalomie. Biblia donosi: „Nie było w całym Izraelu tak pięknego mężczyzny, którego by tak bardzo sławiono. Nie miał żadnej wady od spodu stopy aż po czubek głowy” (2 Samuela 14:25). Ale ten młodzieniec był zdrajcą. Kierując się dumą i ambicją, próbował odsunąć od władzy króla wyznaczonego przez Jehowę. Dlatego Biblia nie wypowiada się o nim pozytywnie, lecz przedstawia go jako człowieka bezwstydnie nielojalnego i pałającego morderczą nienawiścią.
Prawdziwe piękno czy uroda nie zależy od wyglądu zewnętrznego. Biblia słusznie zachęca: „Nabywaj mądrości; i ze wszystkim, czego nabywasz, nabywaj zrozumienia. Na twą głowę da uroczy wieniec; obdarzy cię koroną piękna” (Przysłów 4:7, 9).
Niemniej przyczyną zaburzeń apetytu często jest coś więcej niż niezadowolenie ze swej powierzchowności. W pewnej książce na ten temat czytamy: „Osoby z obsesją na punkcie jedzenia i cierpiące na zaburzenia apetytu, takie jak anoreksja, bulimia lub przejadanie się, przeważnie charakteryzują się niskim poczuciem własnej wartości — mają o sobie złe mniemanie i myślą, że inni też ich nie cenią”.
U podstaw zachwianego poczucia własnej wartości leży wiele czynników. Na przykład wraz z początkiem okresu dojrzewania może się pojawić niepewność, szczególnie jeśli rozwijasz się szybciej niż rówieśnicy. Poza tym niektórzy młodzi dorastają w domach, gdzie ciągle panuje napięta atmosfera, a nawet dochodzi do przemocy fizycznej lub nadużyć seksualnych. Powrót do zdrowia wymaga zwykle nabrania dystansu do wszelkich czynników wywołujących poczucie niższości. W tym celu musisz zdać sobie sprawę ze swych prawdziwych walorów. Każdy człowiek ma bez wątpienia przynajmniej parę zalet (porównaj 1 Koryntian 12:14-18). Choć możesz ich u siebie nie dostrzegać, dojrzały przyjaciel na pewno potrafi ci je wskazać.
A co wtedy, gdy masz uzasadnione powody zdrowotne, by zeszczupleć? Biblia zaleca „umiar w nawykach” (1 Tymoteusza 3:11). Dlatego przy odchudzaniu się najlepiej unikaj krańcowości i nie daj się nabrać na żadną dietę cud. Chyba najskuteczniej pozbędziesz się nadwagi, jeśli zaczniesz się zdrowo odżywiać i zadbasz o rozsądną ilość ruchu. „Tak jak z większością rzeczy”, czytamy w czasopiśmie FDA Consumer, „istnieje dobry i zły sposób tracenia na wadze. Zły polega na rezygnowaniu z posiłków, spożywaniu wyłącznie pieczywa dietetycznego i wody, przyjmowaniu tabletek odchudzających lub prowokowaniu wymiotów”.
Ogromne znaczenie powiernika
Nancy Kolodny, zajmująca się problematyką społeczną, porównuje cierpiącego na zaburzenie apetytu do „osoby, która samotnie weszła do labiryntu, nie ma kompasu ani mapy, nie zna drogi do wyjścia i nie wie, kiedy i czy w ogóle je znajdzie. (...) Wraz z upływem czasu próby uwolnienia się doprowadzają ją do coraz większej dezorientacji i frustracji”. Jeżeli zatem masz objawy anoreksji lub bulimii, potrzebujesz pomocy. Sama nie wyjdziesz z „labiryntu”. Dlatego zwierz się któremuś z rodziców lub innej dorosłej zaufanej osobie. Przysłowie biblijne powiada: „Prawdziwy towarzysz miłuje przez cały czas i jest bratem urodzonym na czasy udręki” (Przysłów 17:17).
Wielu Świadków Jehowy znalazło takich godnych zaufania towarzyszy wśród starszych w zborze chrześcijańskim. Oczywiście starsi nie są lekarzami i ich wsparcie nie zastąpi pomocy lekarskiej. Ale chrześcijańscy nadzorcy nie zamkną uszu na „krzyk skargi maluczkiego”, a ich rady i modlitwy mogą się przyczynić do duchowego ‛uzdrowienia niedomagającego’ (Przysłów 21:13; Jakuba 5:13-15).
Jeżeli się krępujesz porozmawiać z kimś osobiście, przelej swoje myśli na papier i poproś o odpowiedź. Rzecz w tym, by ktoś wiedział o twoim problemie. „Przyznając, że dłużej nie poradzisz sobie sama”, pisze Nancy Kolodny, „pozwalasz, by druga osoba ci pomogła”. Autorka dodaje też: „Może być ci trudno myśleć o tych krokach i się na nie zdobyć, są to jednak słuszne działania, dzięki którym znajdziesz się na właściwej drodze do wyjścia z labiryntu”.
Młodzi chrześcijanie mają do dyspozycji kolejny skuteczny środek pomocniczy — modlitwę do Boga. Nie polega ona na zwykłym odreagowaniu psychicznym. Jest to prawdziwa i doniosła rozmowa ze Stwórcą, który rozumie cię lepiej, niż ty rozumiesz siebie! (1 Jana 3:19, 20). I chociaż nie nadszedł jeszcze wyznaczony przez Jehowę czas na usunięcie wszelkich chorób, nasz kochający Bóg może pokierować twymi krokami, abyś się nie zachwiał (Psalm 55:22). Psalmista Dawid podzielił się własnym doświadczeniem: „Pytałem Jehowę, a on mi odpowiedział i wyzwolił mnie ze wszystkich mych trwóg. Ten uciśniony zawołał, a Jehowa go usłyszał. I wybawił go ze wszystkich jego udręk” (Psalm 34:4, 6).
Koniecznie więc wyznaj Jehowie Bogu swe najgłębsze uczucia. „Przerzućcie na niego wszelką waszą troskę”, pisał apostoł Piotr, „gdyż on się o was troszczy” (1 Piotra 5:7). Aby lepiej dostrzec życzliwość Jehowy, uważnie przeczytaj Psalm 34, 77, 86, 103 i 139. Rozmyślanie nad tymi psalmami utwierdzi cię w przekonaniu, że Jehowa jest lojalny i pragnie twej pomyślności. Czytając Jego Słowo, zaczniesz podzielać odczucia Dawida, który oświadczył: „Ilekroć troski mnożą się w mym sercu, tylekroć Twa pociecha uspokaja mą duszę” (Psalm 94:19; Biblia warszawsko-praska).
Cierpliwości — powrót do zdrowia wymaga czasu
Pomimo wsparcia cierpiący na zaburzenia apetytu zazwyczaj nie wracają do zdrowia z dnia na dzień. Rozważmy przykład Jaimee cytowanej na wstępie. Nawet gdy już korzystała z pomocy, z trudem zjadała talerz najzwyklejszych płatków zbożowych. „Wciąż muszę sobie powtarzać, że to dla mojego dobra, że muszę jeść, aby żyć” — opowiada. „Każda łyżka zdaje się ważyć tonę”.
Chociaż Jaimee niemal zamorzyła się na śmierć, wypowiedziała walkę obsesji na punkcie jedzenia. Teraz mówi: „Nie mam zamiaru umrzeć. Będę walczyć i zwyciężę. Pokonam anoreksję. Będzie to trudne, ale odniosę sukces”. Ty też możesz!
[Przypisy]
b Zobacz Rodzaju 12:11; 29:17; 39:6; 1 Samuela 17:42; 25:3.
[Ilustracja na stronie 19]
W uzyskaniu prawidłowej wagi pomaga racjonalne odżywianie się i rozsądna miara ruchu