ROZDZIAŁ SZESNASTY

Polegaj na kierownictwie i opiece Jehowy

Izajasza 20:1-6

 1, 2. Jakie niebezpieczeństwo grozi ludowi Bożemu w VIII stuleciu p.n.e. i gdzie wielu jego członków woli szukać ratunku?

JAK wskazują wcześniejsze rozdziały tej książki, w VIII wieku p.n.e. ludowi Bożemu grozi straszliwe niebezpieczeństwo. Krwiożerczy Asyryjczycy pustoszą jeden kraj po drugim, a atak na królestwo Judy jest już tylko kwestią czasu. U kogo jego mieszkańcy będą szukać ratunku? Są związani przymierzem z Jehową, toteż powinni zdać się na Niego (Wyjścia 19:5, 6). Tak właśnie postępował król Dawid, który wyznał: „Jehowa jest mą urwistą skałą i moją twierdzą, i Sprawcą mego ocalenia” (2 Samuela 22:2). Ale w VIII stuleciu wielu najwyraźniej nie uważa Jehowy za swą twierdzę. Chętniej spoglądają w stronę Egiptu i Etiopii w nadziei, że te dwa państwa osłonią ich przed inwazją asyryjską. Są jednak w błędzie.

² Za pośrednictwem proroka Izajasza Jehowa ostrzega, że zabieganie o pomoc Egiptu i Etiopii doprowadzi do katastrofy. Natchnione słowa proroka są dla współczesnych mu ludzi — a także dla nas — cenną lekcją podkreślającą znaczenie polegania na Jehowie.

Kraj znany z rozlewu krwi

 3. Opisz, jaką wagę przykładała Asyria do siły militarnej.

³ Asyryjczycy słynęli z potęgi militarnej. W książce Ancient Cities (Starożytne miasta) William B. Wright pisze: „Ubóstwiali siłę i modlili się wyłącznie do olbrzymich kamiennych posągów, do lwów i byków, których masywne kończyny, orle skrzydła i ludzkie głowy stanowiły symbol siły, odwagi i zwycięstwa. Rzemiosłem tego narodu była walka, a kapłani ciągle podżegali do wojny”. Nie bez racji Niniwę, stolicę Asyrii, biblijny prorok Nahum nazwał „miastem rozlewu krwi” (Nahuma 3:1).

 4. Jak Asyryjczycy zastraszali inne narody?

⁴ Asyryjczycy w ramach taktyki wojennej dopuszczali się nieprawdopodobnych okrucieństw. Reliefy z tamtych czasów ukazują ich wojowników, jak prowadzą jeńców za haki wbite im w nozdrza lub wargi. Niektórych pojmanych oślepiali włóczniami. Według pewnej inskrypcji po dokonaniu któregoś podboju poćwiartowali jeńców i usypali za miastem dwa kopce: jeden z ich głów, a drugi z kończyn. Dzieci zwyciężonych palili żywcem. Takie bestialstwo wzbudzało strach, który zapewne dobrze służył ich militarnym celom, odbierał bowiem ducha każdemu, kto stawał im na drodze.

Wojna z Aszdodem

 5. Który potężny władca rządził Asyrią za dni Izajasza i co potwierdziło relację biblijną o tym królu?

⁵ Za dni Izajasza państwem asyryjskim rządzi król Sargon, który doprowadza je do największego rozkwitu.a Przez wiele lat krytycy kwestionowali istnienie tego władcy, ponieważ nie wspominały o nim żadne świeckie źródła. Potem jednak archeolodzy odkopali ruiny jego pałacu, co potwierdziło relację biblijną.

 6, 7. (a) Przypuszczalnie dlaczego Sargon każe zaatakować Aszdod? (b) Jak upadek Aszdodu wpływa na sąsiadów Filistei?

⁶ Izajasz pokrótce opisuje jedną z kampanii wojennych Sargona: „Do Aszdodu przybył tartan, posłany przez Sargona, króla Asyrii, i zaczął walczyć z Aszdodem, i go zdobył” (Izajasza 20:1).b Dlaczego Sargon każe zaatakować filistyńskie miasto Aszdod? Przede wszystkim Filistea jest sojusznikiem Egiptu, Aszdod zaś ze świątynią Dagona leży przy nadmorskiej drodze biegnącej przez Palestynę akurat z tego kraju. Stanowi więc miejsce o znaczeniu strategicznym. Zdobycie go można uważać za pierwszy krok do podboju Egiptu. Poza tym z kronik asyryjskich wynika, że król Aszdodu imieniem Azuri spiskował przeciw Asyrii. Dlatego Sargon usuwa krnąbrnego władcę i osadza na tronie jego młodszego brata, Ahimitiego. To jednak nie rozwiązuje sprawy. Wybucha kolejny bunt. Tym razem Sargon używa siły. Poleca ruszyć na Aszdod, który w rezultacie zostaje oblężony i zdobyty. Księga Izajasza 20:1 przypuszczalnie nawiązuje właśnie do tego wydarzenia.

⁷ Upadek Aszdodu ściąga niebezpieczeństwo na jego sąsiadów, zwłaszcza na Judę. Jehowa wie, że Jego lud ma skłonność do pokładania ufności w „ramieniu cielesnym”, chociażby w Egipcie lub Etiopii na południu. Wobec tego poleca Izajaszowi obrazowo ogłosić pewne złowieszcze ostrzeżenie (2 Kronik 32:7, 8).

„Nago i boso”

 8. Jakie natchnione prorocze zadanie wykonuje Izajasz?

⁸ Jehowa nakazuje Izajaszowi: „Idź i odwiąż wór ze swych bioder; zdejmij też z nóg sandały”. Ten posłusznie wykonuje owo polecenie. „Tak zrobił i chodził nago i boso” (Izajasza 20:2). Prorocy często przywdziewali szorstki wór, nieraz w związku z ogłaszanym ostrzeżeniem. Noszono go też w ciężkich czasach albo na wieść o jakimś nieszczęściu (2 Królów 19:2; Psalm 35:13; Daniela 9:3). Czy Izajasz rzeczywiście pokazuje się całkiem nago, to znaczy zupełnie nic na sobie nie ma? Niekoniecznie. Hebrajskie słowo przetłumaczone na „nago” może się również odnosić do kogoś ubranego tylko częściowo bądź skąpo (1 Samuela 19:24, przypis w NW). A zatem Izajasz mógł zdjąć jedynie wierzchnie szaty i pozostać w krótkiej tunice, jaką przeważnie zakładano bezpośrednio na ciało. Na wielu asyryjskich rzeźbach tak właśnie przedstawiono mężczyzn wziętych do niewoli.

 9. Jakie prorocze znaczenie ma zachowanie Izajasza?

⁹ Nie trzeba się wcale domyślać, co oznacza niezwykłe postępowanie Izajasza: „Jehowa rzekł jeszcze: ‚Jak mój sługa Izajasz przez trzy lata chodził nago i boso, stanowiąc znak i proroczą zapowiedź przeciwko Egiptowi i przeciwko Etiopii, tak król Asyrii poprowadzi grupę jeńców egipskich oraz wygnańców etiopskich, chłopców i starców, nagich i bosych, z gołymi pośladkami — nagość Egiptu’” (Izajasza 20:3, 4). Egipcjanie i Etiopczycy wkrótce trafią do niewoli. Nikt nie będzie oszczędzony. Nawet „chłopcy i starcy” — dzieci i ludzie starsi — zostaną odarci ze wszystkiego i pójdą na wygnanie. Przez tak plastyczne przedstawienie ponurej przyszłości Egiptu i Etiopii Jehowa ostrzega mieszkańców Judy, że polegając na nich, niczego nie osiągną. Następstwem porażki tych narodów będzie „nagość”, ostateczne upokorzenie!

Pryska nadzieja, niknie piękność

10, 11. (a) Jak zareaguje Juda, gdy sobie uświadomi, że Egipt i Etiopia są bezsilne wobec Asyrii? (b) Dlaczego Judejczycy mogą być skłonni polegać na Egipcie i Etiopii?

¹⁰ Następnie Jehowa proroczo opisuje, jak zachowa się Jego lud, gdy sobie uświadomi, że Egipt i Etiopia — od których spodziewał się pomocy — są bezsilne wobec Asyryjczyków. „Będą przerażeni oraz zawstydzeni z powodu Etiopii, ich nadziei, i z powodu Egiptu, ich piękności. A mieszkaniec tego wybrzeża powie w owym dniu: ‚Oto, jak jest z naszą nadzieją, do której uciekliśmy po pomoc, abyśmy zostali uwolnieni od króla Asyrii! Jakże więc ujdziemy cało?’” (Izajasza 20:5, 6).

¹¹ Juda wydaje się zaledwie skrawkiem wybrzeża w porównaniu z potężnym Egiptem i Etiopią. Niewykluczone, że część mieszkańców „tego wybrzeża” jest pod wrażeniem piękna Egiptu — jego imponujących piramid, gigantycznych świątyń oraz przestronnych willi otoczonych ogrodami, sadami i sadzawkami. Wspaniała architektura Egiptu jest niejako świadectwem jego stabilności i trwałości. Taki kraj nie może być przecież zniszczony! Jeżeli zaś chodzi o Etiopię, podziw Żydów zapewne budzą łucznicy i jeźdźcy, a także tamtejsze rydwany.

12. Komu powinna zaufać Juda?

¹² Ze względu na obrazową przestrogę Izajasza oraz proroczą zapowiedź Jehowy wszyscy, którzy podają się za członków ludu Bożego, a są skłonni polegać na Egipcie i Etiopii, muszą się poważnie zastanowić. O ileż lepiej jest zdać się na Jehowę niż na ziemskiego człowieka! (Psalm 25:2; 40:4). Z czasem król Asyrii sprowadzi na Judę dotkliwe szkody, potem zaś Babilończycy zburzą jej świątynię i stolicę. Pozostanie jednak — niczym pień potężnego drzewa — „dziesiąta część”, „święte potomstwo” (Izajasza 6:13). Ta grupka niezmiennie ufająca Jehowie będzie utwierdzać się w wierze, korzystając z orędzia Izajasza.

Polegaj na Jehowie

13. Jakie trudności odbijają się dziś na wszystkich — wierzących i niewierzących?

¹³ Zawarte w Księdze Izajasza ostrzeżenie przed daremnym poleganiem na Egipcie i Etiopii nie jest tylko przebrzmiałą relacją. Również dziś ma praktyczną wartość. Żyjemy przecież w „krytycznych czasach trudnych do zniesienia” (2 Tymoteusza 3:1). Krachy finansowe, powszechne ubóstwo, niepewna sytuacja polityczna, rozruchy oraz mniejsze i większe wojny odbijają się nie tylko na tych, którzy odrzucają panowanie Jehowy, ale też na Jego czcicielach. Każdy więc musi odpowiedzieć sobie na pytanie: Do kogo zwrócę się o pomoc?

14. Dlaczego powinniśmy polegać tylko na Jehowie?

¹⁴ Niejeden może być pod wrażeniem wypowiedzi wybitnych finansistów, polityków i naukowców, którzy są zwolennikami rozwiązywania problemów człowieka za pomocą ludzkiej pomysłowości i techniki. Ale Biblia wyraźnie mówi: „Lepiej jest schronić się u Jehowy, niż ufać dostojnikom” (Psalm 118:9). Wszelkie ludzkie plany zaprowadzenia pokoju i bezpieczeństwa skończą się fiaskiem, a przyczynę tego znakomicie wyjaśnił prorok Jeremiasz: „Dobrze wiem, Jehowo, że do ziemskiego człowieka jego droga nie należy. Do męża, który idzie, nie należy nawet kierowanie swym krokiem” (Jeremiasza 10:23).

15. Jaka jest jedyna nadzieja dla udręczonej ludzkości?

¹⁵ A zatem słudzy Boży w żadnym wypadku nie mogą dopuścić, by zbytnio imponowała im pozorna siła lub mądrość tego świata (Psalm 33:10; 1 Koryntian 3:19, 20). Jedyną nadzieją udręczonej ludzkości jest Stwórca, Jehowa. Ci, którzy na Nim polegają, będą wybawieni. Jak napisał w natchnieniu apostoł Jan, „świat przemija i tak jest z jego pragnieniem, ale kto wykonuje wolę Boga, ten pozostaje na wieki” (1 Jana 2:17).

[Przypisy]

[Ilustracja na stronie 209]

Asyryjczycy mieli zwyczaj oślepiania niektórych jeńców

[Ilustracje na stronie 213]

Niektórzy mogą być pod wrażeniem osiągnięć człowieka, ale lepiej jest polegać na Jehowie