„Nasycę duszę zmęczoną”

 1. Jakich dobrodziejstw nowego świata szczególnie wyczekujesz?

„NOWY świat”. Co ci przychodzi na myśl, gdy słyszysz te słowa? Być może doskonałe ciało, obfitość zdrowej żywności, łagodne zwierzęta albo wygodny dom. Prawdopodobnie bez trudu mógłbyś zacytować wersety, na których opierasz te oczekiwania. Ale warto też nie przeoczać innego błogosławieństwa, jakim jest dobre zdrowie duchowe i emocjonalne. Bez niego radość z materialnych dobrodziejstw szybko by zgasła.

 2, 3. Na jakie niezwykłe błogosławieństwo kierują uwagę pisma Jeremiasza?

² Kiedy Bóg przekazywał Jeremiaszowi proroctwo dotyczące powrotu Żydów z Babilonu, zwrócił uwagę na ich stan emocjonalny: „Jeszcze się przystroisz swymi tamburynami i ruszysz do tańca z tymi, którzy się śmieją” (odczytaj Jeremiasza 30:18, 19; 31:4, 12-14). Ponadto dodał obietnicę, która może być zachęcająca również dla nas: „Nasycę duszę zmęczoną i napełnię każdą duszę omdlewającą” (Jer. 31:25).

³ Cóż za niezwykła perspektywa! Jehowa zapowiedział, że ‛nasyci’ — czyli w pełni zaspokoi potrzeby — tych, którzy są zmęczeni i zniechęceni. A to, co On obiecuje, zawsze się spełnia. Pisma Jeremiasza upewniają nas, że my także zostaniemy ‛nasyceni’. Co więcej, wskazują, dzięki czemu już obecnie możemy czuć się pokrzepieni i przejawiać optymizm. Poza tym podpowiadają, w jaki praktyczny sposób nieść pociechę innym.

 4. Dlaczego możemy się identyfikować z odczuciami Jeremiasza?

⁴ Powyższa obietnica Boża dodawała otuchy Jeremiaszowi i tak samo może oddziaływać na nas. W pierwszym rozdziale tej książki nadmieniliśmy, że Jeremiasz, tak jak Eliasz, był „człowiekiem żywiącym uczucia podobne do naszych” (Jak. 5:17). Rozważmy kilka powodów, dla których niekiedy mógł się czuć zniechęcony czy wręcz przybity. W trakcie tej analizy spróbuj wyobrazić sobie, jak ty byś się czuł w takim położeniu; zastanów się także, jakim przygnębiającym sytuacjom sam musisz stawiać czoła (Rzym. 15:4).

 5. Co mogło działać na Jeremiasza zniechęcająco?

⁵ Powodem zniechęcenia Jeremiasza mogło być zachowanie jego ziomków. Prorok ten wychował się w Anatot, lewickim mieście leżącym kilka kilometrów na północny wschód od Jerozolimy. Zapewne miał tam wielu znajomych i krewnych. A jednak mieszkańcy Anatot nie darzyli go szacunkiem — zgodnie z późniejszym spostrzeżeniem Jezusa dotyczącym traktowania proroków w ich rodzinnych stronach (Jana 4:44). Ludzie ci nie tylko odrzucili orędzie głoszone przez Jeremiasza, ale nawet — jak na to wskazał Bóg — ‛nastawali na jego duszę’. Zagrozili mu: „Nie wolno ci prorokować w imieniu Jehowy, żebyś nie zginął z naszej ręki”. Zamiast wsparcia Jeremiasz doczekał się ze strony sąsiadów — i przypuszczalnie krewnych — jawnej wrogości (Jer. 1:1; 11:21).

 6. Jaką korzyść możesz odnieść z relacji o mieszkańcach Anatot, jeśli spotykasz się ze sprzeciwem?

⁶ Jeżeli odczuwasz presję sąsiadów, kolegów w szkole lub w pracy bądź nawet członków rodziny, możesz czerpać otuchę z reakcji Jehowy na sytuację Jeremiasza. Bóg zapowiedział, że ‛zwróci uwagę’ na mieszkańców Anatot, którzy prześladowali Jego proroka (odczytaj Jeremiasza 11:22, 23). Świadomość Bożego poparcia niewątpliwie pomogła Jeremiaszowi przezwyciężyć zniechęcenie. Z czasem Jehowa ‛zwrócił uwagę’ na mieszkańców Anatot w tym sensie, że ‛sprowadził na nich nieszczęście’. Bądź pewien, że obecnie Bóg także śledzi rozwój wypadków (Ps. 11:4; 66:7). Gdy trzymasz się nauk biblijnych i czynisz to, co słuszne, możesz pomóc niektórym przeciwnikom uniknąć nieszczęścia (1 Tym. 4:16).

 7, 8. Z jakimi szykanami spotkał się Jeremiasz i jak to na niego wpłynęło?

⁷ Pogróżki mieszkańców Anatot nie były najcięższą próbą, z jaką spotkał się Jeremiasz. Pewnego razu wystąpił przeciwko niemu kapłan Paszchur, będący w Jerozolimie ważną osobistościąa. Usłyszawszy Boże proroctwo, „Paszchur uderzył proroka Jeremiasza i wsadził go w dyby” (Jer. 20:1, 2). Prawdopodobnie nie było to jedynie spoliczkowanie. Zdaniem niektórych Paszchur kazał wymierzyć Jeremiaszowi do 40 uderzeń (Powt. Pr. 25:3). Kiedy proroka chłostano, tłum mógł go obrzucać obelgami i szyderstwami, a nawet opluwać. Jakby tego było mało, Paszchur polecił zakuć go na noc w dyby. Hebrajski odpowiednik słowa „dyby” zawiera w sobie myśl o przekręceniu, co oznacza, że ciało uwięzionego pozostawało zgięte lub wykrzywione. A zatem Jeremiasz przez całą noc cierpiał fizycznie, unieruchomiony w drewnianej ramie.

⁸ Jak to zdarzenie wpłynęło na proroka? Powiedział do Boga: „Przez cały dzień jestem pośmiewiskiem” (Jer. 20:3-7). Przeszło mu nawet przez myśl, by zaprzestać głoszenia. Ale jak wiemy, nie zrobił tego. Orędzie Boże, które miał przekazywać, ‛stało się w jego sercu jak ogień płonący’ — odczuwał wewnętrzny przymus, by występować w imieniu Jehowy (odczytaj Jeremiasza 20:8, 9).

 9. Dlaczego rozmyślanie o przeżyciach Jeremiasza jest dla nas pouczające?

⁹ Relacja ta może nam pomóc, gdy ze względu na prawdziwe wielbienie sami stajemy się obiektem złośliwych drwin ze strony otoczenia albo znosimy cierpienia fizyczne. Nie powinniśmy się dziwić, jeśli w takich sytuacjach odczujemy zniechęcenie. Podobne zdarzenia nie pozostały bez wpływu na Jeremiasza, a przecież my jesteśmy takimi samymi niedoskonałymi ludźmi jak on. Nie zapominajmy jednak, że z Bożą pomocą Jeremiasz odzyskał radość i wiarę we własne siły. Pokonał zniechęcenie i nam też może się to udać (2 Kor. 4:16-18).

10. Czego dowiadujemy się z Biblii o nastrojach Jeremiasza?

¹⁰ Niekiedy Jeremiasz przeżywał znaczne zmiany nastroju. Czy i tobie się zdarza, że po chwilach pełnych radości i optymizmu popadasz w smutek i apatię? Radość proroka przebija ze słów zawartych w Księdze Jeremiasza 20:12, 13 (odczytaj). Po przykrych przeżyciach związanych z Paszchurem Jeremiasz cieszył się, że Jehowa ‛wyzwolił jego duszę z ręki złoczyńców’. Zapewne ty też czasami nie posiadasz się ze szczęścia, wręcz pragniesz śpiewać Jehowie, gdy On pomoże ci znaleźć wyjście z trudnej sytuacji albo gdy spotka cię coś dobrego w życiu osobistym lub w chrześcijańskiej służbie. Jakże wspaniałe jest takie uczucie! (Dzieje 16:25, 26).

11. Czego z przykładu Jeremiasza mogą się nauczyć osoby zmagające się ze zmianami nastroju?

¹¹ Ponieważ jednak jesteśmy niedoskonali, nasz nastrój może się nagle zmienić, podobnie jak to było w wypadku Jeremiasza. Chwilę po tym, jak zawołał: „Śpiewajcie Jehowie!”, wpadł w przygnębienie; być może nawet zaczął płakać (odczytaj Jeremiasza 20:14-16). Był w tak ponurym nastroju, że zastanawiał się, po co w ogóle przyszedł na świat. Stwierdził, że człowieka, który obwieścił jego narodziny, powinien spotkać taki żałosny los jak Sodomę i Gomorę. Pomyślmy jednak: Czy Jeremiasz rozpaczał bez końca? Czy dał za wygraną, sądząc, że nigdy się nie otrząśnie ze zniechęcenia? Bynajmniej. Wypowiedział walkę negatywnym emocjom i odniósł zwycięstwo. Zwróćmy uwagę na wydarzenie opisane w kolejnym rozdziale jego księgi. Za panowania Sedekiasza inny Paszchur, będący księciem, przyszedł do proroka, by w imieniu króla zapytać, jak się zakończy oblężenie Jerozolimy przez Babilończyków. Jeremiasz stanął na wysokości zadania i śmiało oznajmił wyrok Jehowy (Jer. 21:1-7). Wyraźnie więc widać, że nie zaprzestał swej działalności.

12, 13. Co pomaga radzić sobie z poważniejszymi wahaniami nastroju?

¹² U podłoża zmian nastroju czasami leżą czynniki fizyczne — na przykład zachwiana równowaga hormonalna lub biochemiczna. W takich wypadkach lekarz może zaproponować odpowiednią terapię (Łuk. 5:31). Ale u większości sług Bożych wesołość czy smutek nie przybierają krańcowej formy. Negatywne uczucia zazwyczaj wynikają po prostu z niedoskonałości. Mogą być skutkiem przemęczenia bądź śmierci bliskiej osoby. Gdybyśmy znaleźli się w takiej sytuacji, pamiętajmy, że Jeremiasz przeżywał wahania nastroju, ale nie stracił uznania w oczach Bożych. Niekiedy warto zmienić rozkład zajęć, by należycie wypocząć. Albo dać sobie więcej czasu na otrząśnięcie się po bolesnej stracie. Jednak nie można przy tym zapominać o regularnym uczestniczeniu w zebraniach i innych zajęciach teokratycznych. Jest to klucz do zachowania równowagi i radości ze służby dla Boga (Mat. 5:3; Rzym. 12:10-12).

¹³ Bez względu na to, czy przygnębienie ogarnia cię sporadycznie, czy też jest wynikiem regularnych wahań nastroju, możesz odnieść pożytek z przykładu Jeremiasza. Jak wspomnieliśmy, prorok ten był nieraz załamany. Ale nie pozwolił, by to oddaliło go od Boga, którego kochał i któremu wiernie służył. Gdy przeciwnicy odpłacali mu złem za dobro, zwracał się do Jehowy i całkowicie na Nim polegał (Jer. 18:19, 20, 23). Bądź zdecydowany naśladować w tym Jeremiasza (Lam. 3:55-57).

14. Głównie skąd Jeremiasz czerpał pokrzepienie?

¹⁴ Godne uwagi jest to, w jaki sposób Jeremiasz był pokrzepiany oraz jak sam pokrzepiał ‛zmęczone dusze’ (Jer. 31:25). Głównym źródłem wsparcia był dla niego Jehowa. Pomyśl, jak bardzo umocniłyby cię Boże słowa: „Oto ja uczyniłem cię dzisiaj warownym miastem (...). I będą z tobą walczyć, ale cię nie przemogą, bo ‚ja jestem z tobą — brzmi wypowiedź Jehowy — by cię wyzwolić’” (Jer. 1:18, 19). Nic dziwnego, że Jeremiasz nazwał Jehowę ‛swą siłą i twierdzą, i swym miejscem ucieczki w dniu udręki’ (Jer. 16:19).

15, 16. Czego uczymy się od Jehowy, jeśli chodzi o udzielanie zachęt przygnębionym?

¹⁵ Zauważmy, że Jehowa zapewnił Jeremiasza: „Jestem z tobą”. Czy widzisz w tym podpowiedź, co sam mógłbyś zrobić, gdyby ktoś ze zboru lub z rodziny potrzebował zachęty? Jedna sprawa to dostrzec taką potrzebę, a druga — wyjść jej naprzeciw. W wielu wypadkach przede wszystkim należałoby zrobić to, co Bóg zrobił dla Jeremiasza: być przy znękanej osobie. A wtedy można w stosownej chwili powiedzieć coś pokrzepiającego. Warto przy tym pamiętać, że więcej dobrego niż potok słów może zdziałać kilka przemyślanych, budujących zachęt. Nie chodzi o kwieciste przemówienie, lecz o proste słowa, które będą świadczyć o twoim zainteresowaniu, szczerej trosce i braterskim przywiązaniu. Takie wsparcie jest nieocenione (odczytaj Przysłów 25:11).

¹⁶ Pewnego razu Jeremiasz prosił: „Jehowo, wspomnij na mnie i zwróć na mnie uwagę”. Następnie wyjaśnił, co mu przyniosło ukojenie: „Znaleziono twoje słowa i ja zacząłem je jeść; i słowo twoje staje się dla mnie radosnym uniesieniem i radością mego serca” (Jer. 15:15, 16). Podobnie dzisiaj ktoś może potrzebować, by życzliwie zwrócić na niego uwagę. Oczywiście twoje słowa nie dorównają słowom Jehowy. Zawsze jednak możesz się powołać na jakiś fragment z Biblii. Takie szczere, płynące z serca biblijne zachęty naprawdę potrafią podnieść na duchu (odczytaj Jeremiasza 17:7, 8).

17. Jaka nauka płynie dla nas z rozmów Jeremiasza z Sedekiaszem i Jochananem?

¹⁷ Niemniej Jeremiasz nie tylko był odbiorcą zachęt, lecz także ich udzielał. Na przykład król Sedekiasz wyjawił mu kiedyś, że obawia się Żydów, którzy przeszli na stronę Babilończyków. Wówczas Jeremiasz pokrzepił go zapewnieniem, że jeśli posłucha Jehowy, dobrze mu się powiedzie (Jer. 38:19, 20). Gdy po zburzeniu Jerozolimy w ziemi judzkiej pozostała zaledwie garstka Żydów, dowódca wojsk Jochanan postanowił zaprowadzić ich do Egiptu. Przedtem jednak zwrócił się do Jeremiasza. Prorok go wysłuchał, a następnie pomodlił się w tej sprawie do Jehowy. Później przekazał Żydom krzepiącą odpowiedź od Boga, że jeśli zgodnie z Jego wolą zostaną na miejscu, wszystko ułoży się pomyślnie (Jer. 42:1-12). W obu wspomnianych sytuacjach Jeremiasz najpierw wysłuchał swych rozmówców, a dopiero potem sam mówił. Jeśli więc chcesz zachęcić osobę przygnębioną, nastaw się na słuchanie. Pozwól, by otworzyła przed tobą serce i zwierzyła się ze swoich trosk i obaw. W odpowiednim momencie spróbuj pokrzepić ją słowami. Co prawda nie będziesz miał dla niej bezpośrednich informacji od Boga, ale możesz ją umocnić cudownymi obietnicami z Jego Słowa (Jer. 31:7-14).

18, 19. Jaką podpowiedź na temat pokrzepiania drugich zawierają relacje o Rechabitach i Ebed-Melechu?

¹⁸ Niestety, ani Sedekiasz, ani Jochanan nie zareagowali pozytywnie na zachęcające słowa przekazane przez Jeremiasza i podobnie nasze starania nie zawsze spotkają się z przychylną reakcją. Nie powinieneś się jednak poddawać. Niektórzy przyjęli zachęty Jeremiasza i przypuszczalnie wiele osób przyjmie twoje. Pomyśl o Rechabitach — Kenitach, którzy przez lata mieszkali jako osiadli przybysze wśród Izraelitów. Ich przodek Jehonadab zabronił im między innymi pić wino. Gdy w czasie najazdu babilońskiego Jeremiasz na polecenie Boga zabrał ich do jednej z jadalni świątynnych i podał im wino, z szacunku dla swego praojca odmówili. Ich posłuszeństwo stanowiło kontrast z krnąbrnością narodu izraelskiego (Jer. 35:3-10). Jeremiasz przekazał im od Jehowy pochwałę i obietnicę bezpiecznej przyszłości (odczytaj Jeremiasza 35:14, 17-19). Jest to kolejna cenna wskazówka dotycząca pokrzepiania: Kiedy to możliwe, szczerze pochwal.

¹⁹ Jeremiasz pokrzepił również Ebed-Melecha, Etiopczyka usługującego na dworze króla Sedekiasza. Gdy książęta judzcy bezprawnie wrzucili Jeremiasza do błotnistej cysterny, by w niej umarł, Ebed-Melech interweniował u króla i po otrzymaniu zgody wyratował proroka. Zrobił to, chociaż musiał się liczyć z czynnym sprzeciwem (Jer. 38:7-13). Niewątpliwie naraził się książętom i miał podstawy, by obawiać się o swój los. W tej sytuacji Jeremiasz nie milczał, sądząc, że Ebed-Melech jakoś sobie poradzi. Pokrzepił go zapewnieniem, że Bóg będzie go chronił (Jer. 39:15-18).

20. Co powinniśmy być gotowi robić dla naszych braci?

²⁰ W Księdze Jeremiasza rzeczywiście znajdujemy wspaniałe przykłady pomagające każdemu z nas wprowadzać w czyn radę apostoła Pawła z listu do braci w Tesalonice: „Jedni drugich pocieszajcie i jedni drugich budujcie (...). Życzliwość niezasłużona naszego Pana, Jezusa Chrystusa, niech będzie z wami” (1 Tes. 5:11, 28).