RABBA

(„liczna; ogromna”).

1. Miasto, które znalazło się na zach. krańcu starożytnego królestwa Ammonitów po tym, jak z części terytorium wyparli ich Amoryci. Spośród ammonickich miast jedynie ono zostało wymienione w Biblii z nazwy, dlatego przyjmuje się, że było stolicą. Leżało ok. 37 km na wsch. od Jordanu, w urodzajnej okolicy nad jednym z dopływów górnego Jabboku. Stanowiło też ważny punkt na szlaku handlowym między Damaszkiem a Półwyspem Arabskim.

„Rabba synów Ammona” (Rabbát bené ʽAmmòn) po raz pierwszy została wspomniana w Biblii jako miejsce, w którym znajdowały się żelazne mary Oga, króla Baszanu (Pwt 3:11). Kiedy Izraelici weszli do Ziemi Obiecanej, plemię Gada otrzymało ziemię Amorytów (najwyraźniej należącą wcześniej do Ammonitów) „aż po Aroer, który leży naprzeciw [być może na pn. wsch. od] Rabby” (Joz 13:25).

Zdobyta przez Dawida. Wzmianki o tym mieście pojawiają się ponownie w związku z wojną, do której doszło wskutek znieważenia posłańców Dawida przez ammonickiego króla Chanuna (2Sm 10:1-19; 1Kn 19:1-19). Joab i jego wojownicy walczyli wtedy z najętymi przez Ammonitów Syryjczykami, a oddziały pod wodzą Abiszaja wyruszyły przeciwko Ammonitom ustawionym „u wejścia do miasta”, którym najwidoczniej była Rabba (1Kn 19:9). Kiedy Syryjczycy zostali pokonani, Ammonici wycofali się do miasta. Następnej wiosny armia Joaba obległa Rabbę. W tym czasie król Dawid przebywał w Jerozolimie, gdzie dopuścił się grzechu z Batszebą. Odsyłając jej męża, Uriasza Hetytę, z powrotem na wojnę, wydał polecenie, by ustawiono go na pierwszej linii. Gdy część Ammonitów wyszła z Rabby i rozgorzała bitwa, Uriasz znalazł się tak blisko miasta, że został zabity przez łucznika strzelającego z muru (2Sm 11:1-25; 1Kn 20:1).

Jakiś czas później Joab zdobył „miasto wód” (2Sm 12:27). Wygląda na to, że chodziło jedynie o część Rabby, gdyż następnie poinformował o tym Dawida, by ten mógł przybyć, dokończyć podboju i sam zyskać sławę zdobywcy. Być może wyrażenie „miasto wód” odnosi się do dzielnicy leżącej nad rzeką — w odróżnieniu od jakiejś innej części miasta — lub wskazuje, iż Joab zajął miejsce, w którym Rabba zaopatrywała się w wodę (2Sm 12:26-28).

Dawid przybył pod Rabbę i ją zdobył, a „łup, który wyniósł z miasta, był bardzo wielki” (2Sm 12:29-31; 1Kn 20:2, 3). Z czasem Ammonici ponownie się uniezależnili. W IX w. p.n.e. Amos zapowiedział wykonanie na nich wyroku, wspominając, że Rabba zostanie spalona (Am 1:13, 14). Orędzia przeciwko Rabbie wypowiadali także Jeremiasz i Ezechiel. Jak wykazano w haśle AMMONICI, proroctwa te przypuszczalnie spełniły się za panowania Nebukadneccara (Jer 49:2, 3; Eze 21:19-23; 25:5).

W III w. p.n.e. Ptolemeusz II Filadelfos odbudował Rabbę i nazwał ją Filadelfią. Później należała ona do Dekapolu i najwyraźniej dobrze się rozwijała. Obecnie w miejscu tym leży miasto Amman, w którym zachowało się wiele ruin — głównie z czasów rzymskich — m.in. ogromny amfiteatr.

2. Jedno z miast, które w trakcie podziału Ziemi Obiecanej przypadły plemieniu Judy. Dokładna lokalizacja nie jest znana. W Jozuego 15:60 zostało wymienione obok Kiriat-Jearim, leżącego na Wyżynie Judzkiej, 13 km na zach. pn. zach. od Jerozolimy.

[Ilustracja na stronie 572]

Ruiny w Ammanie, w miejscu, gdzie dawniej leżała Rabba Ammonicka, a później Filadelfia, jedno z miast Dekapolu