Chrześcijańska skromność dowodem mądrości

„Wskutek okazanej mi życzliwości niezasłużonej powiadam każdemu tam pośród was, aby nie myślał o sobie więcej niż należy; niech raczej myśli o sobie trzeźwo, na miarę wiary, jakiej komu udzielił Bóg” (Rzym. 12:3).

 1. Jakie fakty dowodzą, że w dzisiejszych czasach nie ceni się skromności?

JAKŻE mało ceni się dzisiaj skromność i jak rzadko się ją spotyka! Żyjemy w epoce stałej rywalizacji, zaciekłego współzawodnictwa. Rasy, narody, plemiona, stowarzyszenia, a także poszczególne jednostki — wszyscy chcą być najlepsi i zajmować pierwsze miejsca. Nikt nie pragnie być skromny. Duch ten daje o sobie znać nawet w kręgu rodzinnym, uzewnętrzniając się w buntowniczej postawie młodzieży oraz w dążeniach do równouprawnienia kobiet.

 2. Dlaczego słudzy Jehowy mają się inaczej zapatrywać na skromność niż ludzie ze świata?

² Ale postępowanie świata jest nie do przyjęcia dla prawdziwych chrześcijan. Świadkowie Jehowy wiedzą przecież, że mają obowiązek brać wzór z kogoś, kto dał najlepszy przykład skromności, mianowicie z Jezusa Chrystusa, Syna Bożego. Bezsprzecznie wykazywał on tę zaletę, co potwierdzają między innymi takie jego wypowiedzi: „Syn nie może niczego podejmować z własnej inicjatywy”. „Dlaczego mnie nazywasz dobrym? Nikt nie jest dobry, z wyjątkiem samego Boga” (Jana 5:19; Łuk. 18:19). Ktokolwiek zatem chciałby go wiernie naśladować, ten musi być skromny. Co więcej, czyniąc tak nic na tym nie straci, przekona się bowiem, że przejawianie chrześcijańskiej skromności jest mądre i naprawdę się opłaca.

 3. Co na ogół rozumie się przez skromność?

³ „Skromny” może znaczyć: „niewielki pod jakimś względem, niepokaźny, ograniczony”.a Słowem tym określa się również człowieka, którego cechuje czystość moralna, który jest „wolny od grubiaństwa, nietaktu lub nieprzyzwoitości”. Ale „skromny” to także „świadomy swych ograniczeń” oraz „wolny od próżności lub zarozumialstwa”.b Apostoł Paweł pod wpływem natchnienia od Boga apelował do współwyznawców, aby pamiętali o skromności. Napisał: „Wskutek okazanej mi życzliwości niezasłużonej powiadam każdemu tam pośród was, aby nie myślał o sobie więcej niż należy; niech raczej myśli o sobie trzeźwo, na miarę wiary, jakiej komu udzielił Bóg” (Rzym. 12:3). Nie możemy wcale o sobie nie myśleć, ale nie wolno nam też myśleć zbyt wiele, wyolbrzymiając swoje wrodzone uzdolnienia bądź też nabyte umiejętności.

RÓŻNICA MIĘDZY SKROMNOŚCIĄ A POKORĄ

 4. (a) Gdzie spotykamy w Piśmie Świętym hebrajskie słowo, którego polskim odpowiednikiem jest „skromność”? (b) Jaki wniosek co do znaczenia tego wyrazu wypływa z Księgi Przysłów 11:2?

⁴ W wielu przekładach Biblii niesłusznie przemieszano pojęcia skromności i pokory. Wyraz hebrajski, który można przetłumaczyć na „skromny”, występuje właściwie tylko w Księdze Przysłów 11:2 oraz w proroctwie Micheasza 6:8. A co on oznacza? Na ogół określa się nim kogoś, kto zachowuje umiar, jest przyzwoity, schludny lub czysty moralnie. Niemniej jednak może też wyrażać uświadamianie sobie własnych ograniczeń. W Księdze Micheasza 6:8 dają się z nim związać oba powyższe znaczenia, gdyż werset ten po prostu zachęca nas, abyśmy ‛skromnie chodzili z naszym Bogiem’. Inaczej jednak ma się rzecz z Księgą Przysłów 11:2, gdzie czytamy: „Przyszła zarozumiałość? Przyjdzie i ujma; mądrość zaś jest u skromnych”. Tutaj skromność zestawiono z zarozumialstwem. Stanowi ona jego przeciwieństwo, ponieważ osoba skromna nie myśli o sobie zbyt wiele i jest świadoma swoich ograniczonych możliwości.

 5, 6. Jak na przykładzie samego Jehowy Boga można wykazać różnicę między skromnością a pokorą?

⁵ Istnieje wszakże pewna różnica między przejawianiem skromności a okazywaniem pokory. Psalmista Dawid napisał na przykład o Jehowie Bogu: „Pokora Twoja uczyni mnie wielkim” (Ps. 18:35 [18:36, Nowy Przekład]). Istotnie, dzięki temu, że Jehowa zechciał się uniżyć, pochylić nad Dawidem, aby go dostrzec i cierpliwie się nim zająć, został on wielkim królem Izraela. Dlatego o Wszechmocnym czytamy również: „Któż jest jak Jehowa, nasz Bóg — Ten, który sobie urządza mieszkanie na wysokości? Zniża się On, by patrzeć na niebo i ziemię” (Ps. 113:5, 6). Nie ma żadnej wątpliwości co do tego, że Stwórca przebywa tak wysoko, iż musi się jak gdyby zniżać, aby dostrzec, co się dzieje w niebiosach i na ziemi.

⁶ Ale czyż można mówić o Jehowie, że jest skromny w tym sensie, iż zdaje sobie sprawę z własnych ograniczeń? W żadnym wypadku! Jak moglibyśmy przypisywać choćby niewielkie ograniczenia Bogu, który dysponuje pełnią mądrości i mocy, jest bez skazy i doskonale sprawiedliwy, a ponadto jest wprost uosobieniem miłości? Absolutnie nikt nie ma podstaw, aby się z Nim równać (Izaj. 40:12-31).

 7. (a) Dlaczego o człowieku można nieraz powiedzieć, że jest pokorny, a jednak brak mu skromności? (b) Jak potwierdziło się to w wypadku apostoła Piotra?

⁷ U ludzi natomiast zdarza się, że osobie nawet pokornej brakuje jednak skromności. Choć okazuje pokorę i nie ma pychy w sercu, nie potrafi trzeźwo pomyśleć o sobie, co umożliwiłoby jej dostrzeganie własnych ograniczeń. Na przykład apostoł Piotr z pewnością był człowiekiem pokornym. Kiedy widział, że Jezus dokonał cudu świadczącego o tym, iż ma władzę nawet nad stworzeniami morskimi, padł mu do nóg i rzekł: „Odejdź ode mnie, Panie, bom jest człowiek grzeszny” (Łuk. 5:8, NP). Czytamy też, że zarówno Chrystus, jak i Paweł, zganili Piotra; ale nigdzie nie ma wzmianki, by on się obraził z powodu tych upomnień (Mat. 16:21-23; Gal. 2:11-14; 2 Piotra 3:15, 16). Bez wątpienia był pokornym apostołem, nie myślącym o sobie zbyt wiele. Ale czy rzeczywiście był skromny w tym znaczeniu, aby zdawać sobie sprawę ze swoich ograniczeń? Nie zawsze. W przeciwnym razie nie upierałby się przy tym, że choćby wszyscy opuścili Mistrza, on tego nie zrobi; w końcu przecież całkowicie zawiódł, zapierając się go aż trzykrotnie! (Marka 14:29, 30, 66-72).

ZGUBNE NASTĘPSTWA BRAKU SKROMNOŚCI

 8. Dlaczego można powiedzieć, że wszystkie kłopoty we wszechświecie wynikły z braku skromności?

⁸ Brak skromności okazał się opłakany w skutkach nie tylko dla apostoła Piotra; można śmiało powiedzieć, że jest on przyczyną wszelkich nieszczęść na świecie, a nawet w całym wszechświecie. Dlaczego? Właśnie z powodu nieskromnych pragnień pewien anioł przeobraził się w Szatana Diabła. Nie zdobył się na to, by uznać, że jako byt stworzony podlega pewnym ograniczeniom. Nie zadowalając się stanowiskiem wyznaczonym mu przez Jehowę, postanowił dorównać Bogu. Znacznie później Diabeł wykazał to samo wyniosłe usposobienie, gdy zaproponował Jezusowi wszystkie królestwa świata w zamian za jeden jedyny akt uwielbienia. Syn Boży przypomniał jednak kusicielowi, że cześć należy się tylko Jehowie Bogu. Przez swe zarozumiałe postępowanie, które wynikło i dalej wynika z braku skromności, Szatan okrył się hańbą, a w końcu spotka go zagłada (Mat. 4:8-10; Hebr. 2:14).

 9. W czym przejawił się brak skromności u Ewy?

⁹ Brak skromności zgubił również Ewę, „matkę wszystkich żyjących” (Rodz. 3:20). Pomysł, żeby być podobną do Boga i samej z siebie wiedzieć, co dobre, a co złe, przypadł jej do gustu. Dlaczego? Ponieważ nie była wystarczająco skromna. Gdyby się odznaczała ową zaletą, mogła była odrzec temu, który wystawił ją na próbę: „A z jakiej to racji mam się równać z Bogiem? W zupełności mi wystarcza, żebym zgodnie z Jego postanowieniem była pomocnicą doskonałego Adama. Zresztą lepiej wpierw go o to zapytam, bo przecież właśnie od niego dowiedziałam się o zakazie jedzenia tych owoców!” — Stało się jednak inaczej. Ani wobec Stwórcy, ani wobec męża Ewa nie postąpiła tak, jak by nakazywała skromność. Niedopisanie pod tym względem kosztowało ją życie, a ponadto skłoniło Adama do posunięcia równoznacznego z samobójstwem. Czy zatem skromność jest ważna? Owszem, nawet bardzo! (Rodz. 3:1-19).

10. Dlaczego wszyscy stwierdzamy, że niełatwo naprawdę być skromnym?

¹⁰ Wydaje się, że wszyscy mamy po pierwszych rodzicach pewną łatwość zapominania o skromności. Dlatego Bóg słusznie powiedział po potopie: „Skłonność serca człowieczego jest zła już od młodości” (Rodz. 8:21). Toteż gdy król Dawid dopuścił się ciężkich przewinień, nie bez podstaw zwracał się do Boga w błaganiach, mówiąc: „Oto z błędem wyłoniłem się w bólach porodowych, a w grzechu poczęła mnie matka” (Ps. 51:5). Z tego samego powodu Bóg Jehowa oświadczył przez proroka Jeremiasza: „Serce jest bardziej zdradliwe niż cokolwiek innego i nie ma co do niego nadziei. Któż może je poznać?” (Jer. 17:9).

11. Jakie stosunki na świecie można przypisać brakowi skromności?

¹¹ Ileż zamieszania na świecie wynika z braku skromności! Występuje on u przedstawicieli wszystkich ras, narodowości, szczepów, a nawet w rodzinach. Żadne z dzisiejszych mocarstw nie chce uznać swoich ograniczeń. Każde chciałoby mieć zdecydowaną przewagę nad resztą. Ludzie jednej rasy są przekonani o swej wyższości nad tymi, którzy należą do innej. Słyszy się na przykład, że do walk między pewnymi szczepami afrykańskimi dochodzi tylko dlatego, iż każdy z nich chce udowodnić drugim swoją górującą pozycję.

12. (a) Jakie kłopoty wynikają z braku skromności u części mężów? (b) Jakie są następstwa nieskromnego zachowania się wielu kobiet?

¹² A co można powiedzieć o braku skromności w kręgu rodziny? Na skutek tej wady — tak u mężów, jak i u żon — w domach powstają niesnaski. Częstokroć głowy rodzin, korzystając ze swej fizycznej i ekonomicznej przewagi, lubią grać rolę szefów, starając się postawić na swoim, czym przysparzają najbliższym wiele zgryzot. Z pewnością przyczyniło się to w pewnej mierze do powstania ruchów emancypacyjnych, które wysuwają argument o męskim szowinizmie. Ale jak z kolei ma się rzecz z kobietami, zwłaszcza zamężnymi? Te z nich, którym brak skromności, niejednokrotnie już ściągnęły na siebie liczne kłopoty, łącznie z rozbiciem małżeństwa (Gal. 6:7, 8). Lekceważą podstawowe wymaganie biblijne, w myśl którego mają być „podporządkowane mężom tak jak Panu” (Efez. 5:21-23, 33; 1 Kor. 11:3, 7-10). Ponadto u kobiet świeckich powszechnie rzuca się w oczy nieskromność w sensie moralnym. Pysznią się swymi cielesnymi wdziękami, które starają się podkreślać mową, ubiorem i całym zachowaniem; toteż niewątpliwie są współodpowiedzialne za szerzącą się rozwiązłość, niewierność małżeńską i rozpad rodzin.

13. Jakie owoce braku skromności widać wśród współczesnej młodzieży?

¹³ Wprawdzie niejeden młody człowiek daje dziś dobry przykład skromności, niemniej jednak są i tacy, którzy przejawiają rażący jej brak. Nie mając tej cechy przyswojonej w dostatecznej mierze, często wykazują zniecierpliwienie wobec starszych lub krytykują pokolenie rodziców za ich błędy. Czy jednak sami postępują mądrze, gdy sięgają po narkotyki, nadużywają alkoholu, lubują się w brawurowej jeździe albo prowadzą niemoralny tryb życia? Gdyby byli skromni, słuchaliby dorosłych i odnosili pożytek z dobrych rad, których potrafią udzielać osoby mające doświadczenie.

CHRZEŚCIJAŃSKA SKROMNOŚĆ — NAPRAWDĘ COŚ MĄDREGO!

14. Dlaczego powinniśmy wykazywać skromność w obcowaniu z Jehową Bogiem?

¹⁴ Okazywanie chrześcijańskiej skromności jest faktycznie mądre. Przede wszystkim można dzięki temu pozostawać w dobrych stosunkach z Jehową. Oczekuje On przecież, abyśmy skromnie z Nim chodzili (Mich. 6:8). A gdy sobie jeszcze uświadomimy, jak wielka przepaść dzieli nas od wszechpotężnego i wiecznego Twórcy, bezsprzecznie narzuca się przekonanie, że skromność z naszej strony jest wręcz nieodzowna. Całe narody są dla Niego po prostu jak warstewka pyłu na szalach wagi, jak kropla spadająca z wiadra! (Izaj. 40:15). Skromność sprawi, że będziemy się obawiać ściągnięcia na siebie Jego niezadowolenia, a to z kolei jest „początkiem mądrości” (Ps. 111:10).

15. W czym skromność bywa pomocna braciom chrześcijańskim?

¹⁵ Skromność sprzyja też harmonii w gronie sług Jehowy. Chrześcijanin wykazujący tę zaletę nie będzie siebie wysuwał naprzód, nie będzie się dobijał o przywileje służby. Świadomy swych ograniczeń przyzna, że w porównaniu z innymi pod pewnymi względami chyba nie dostaje mu wiedzy i doświadczenia. Nie skupi uwagi na dążeniu do piastowania urzędu sługi pomocniczego lub starszego, lecz na podnoszeniu swych duchowych kwalifikacji. Jeżeli będzie dokładał starań, by wyzyskać każdą sposobność do pogłębienia wiedzy i pomagania braciom w wierze, to całkiem nieoczekiwanie może mu zostać powierzone odpowiedzialne stanowisko w zborze. Już nieraz tak się zdarzyło.

16. Dlaczego chrześcijanka, która przejawia skromność, dowodzi, że jest mądra?

¹⁶ Podobnie siostry w zborze postępują mądrze, jeśli są skromne. Dotyczy to nie tylko czystości moralnej, chociaż i ta dziedzina jest bardzo ważna (1 Tym. 2:9, 10; Tyt. 2:3-5). Mądra niewiasta, która zdaje sobie sprawę z własnych niedociągnięć oraz z roli, jaka jej przypada w społeczności chrześcijańskiej, będzie panować nad swym językiem, dając tym dowód skromności. Będzie się wystrzegać gadulstwa oraz krytykowania sposobu załatwiania różnych spraw przez zamianowanych starszych. (Porównaj z tym List Judy 8, 9, 16).

17, 18. (a) Dlaczego młodzi powinni zachowywać się skromnie w stosunku do swych rodziców? (b) Jaki podany tu przykład biblijny dowodzi, że słuchanie rad osób starszych świadczy o mądrości?

¹⁷ Młodzież, która pamięta o skromności, również daje przez to dowód mądrości. Zachowanie pozbawione zarozumiałości zaskarbia jej sympatię otoczenia. Słowo Boże słusznie nakazuje młodym ludziom szacunek dla ojca i matki oraz słuchanie ich „we wszystkim” (Kol. 3:20; Efez. 6:1-3). Kto chce do tego się stosować, ten musi być skromny; nie może myśleć, że dzieci są mądrzejsze od rodziców. Czyż nie zaciągnąłeś u nich długu wdzięczności? Dzięki nim w ogóle jesteś na świecie. Od chwili twego urodzenia po dziś dzień żywią cię, odziewają, zapewniają ci dach nad głową, wykształcenie, rozrywkę oraz przewodnictwo pod względem duchowym. Czy więc z racji samego respektu dla tych faktów nie powinieneś zachowywać się wobec nich skromnie?

¹⁸ O mądrości świadczy ponadto zwierzanie się rodzicom oraz skromne przyjmowanie ich rad. Mając spore doświadczenie życiowe, na pewno są mądrzejsi od ciebie. Zamęt, który panuje na świecie, nie jest spowodowany brakiem wiedzy, lecz niedostatkiem prawdziwej mądrości. „Pogardzili słowem Pana, jaką więc mają mądrość?” (Jer. 8:9, NP). Nawet w tak osobistej sprawie jak wybór partnera życiowego postąpisz mądrze, jeśli skromnie zasięgniesz opinii u ojca i matki, którzy cię kochają i chcą dla ciebie jak najlepiej. Potrafią ci udzielić o wiele cenniejszej rady niż twoi rówieśnicy. Może ich rada nie w pełni przypadnie ci do gustu, ale odniesiesz z niej więcej pożytku. Z Biblii dowiadujemy się, że w starożytnym Izraelu król Roboam z powodu braku skromności stracił większą część swego królestwa. Zlekceważył sugestie starszych, którzy byli doradcami jego ojca, i wolał ulec pochlebiającej mu namowie rówieśników, młodzieńców, którzy wyrośli razem z nim. Byli niestety równie niedoświadczeni i krótkowzroczni jak on sam (1 Król. 12:1-24).

19. Dlaczego skromność jest nam przydatna w działalności świadczenia?

¹⁹ Chrześcijańska skromność okazuje się pomocna także podczas oficjalnego bądź przygodnego świadczenia o imieniu i Królestwie Jehowy Boga. Gdybyśmy mówili ze zbytnią pewnością siebie, mogłoby to na niektórych słuchaczach zrobić wrażenie, ale wielu innych zrazić. Zamiast na siebie powinniśmy zawsze kierować uwagę na Jehowę i Jego Słowo. Bardzo stosowne będzie przypomnienie w tym miejscu następującej wskazówki: „Uświęcajcie w swych sercach Chrystusa jako Pana, będąc zawsze gotowi podjąć obronę przed każdym, kto się od was domaga uzasadnienia nadziei, jaką macie w sobie, lecz czyńcie to w łagodnym usposobieniu i z głębokim szacunkiem” (1 Piotra 3:15). U skromnego o wiele łatwiej o łagodność i szacunek w obejściu z drugimi.

20. (a) Czego dowiedzieliśmy się dotąd, jeśli chodzi o skromność oraz jej brak? (b) Jakie pytanie pozostaje na razie otwarte?

²⁰ Z tego wszystkiego, co dotychczas omówiono, widać wyraźnie, ile zła spadło na ludzkość wskutek braku skromności. Przekonaliśmy się też, że przestrzeganie jej to droga mądrości. Powinniśmy więc tym chętniej rozwijać u siebie ten przymiot. A co jeszcze może nam ułatwić pielęgnowanie chrześcijańskiej zalety, jaką jest skromność?

[Przypisy]

Czy zapamiętałeś:

● Dlaczego Świadkowie Jehowy muszą się zapatrywać na skromność inaczej niż świat?

● Dlaczego nawet osobie pokornej może brakować skromności?

● Dlaczego każdemu z nas trudno być naprawdę skromnym?

● Dlaczego bardzo stosowna jest skromność w naszych stosunkach z Jehową?

● Jak skromność może nam być pomocna podczas świadczenia?

[Ilustracja na stronie 4]

Jezus był skromny i czynił tylko to, co mu nakazał niebiański Ojciec

[Ilustracja na stronie 6]

Chrześcijańska skromność prowadzi do dobrych stosunków z Bogiem oraz z innymi sługami Jehowy