Lud wolny, lecz odpowiedzialny

„Poznacie prawdę, a prawda was wyswobodzi” (JANA 8:32).

 1, 2. (a) Jaką rolę w dziejach ludzkości odgrywała wolność? (b) Jedynie kto jest naprawdę wolny? Wyjaśnij to.

WOLNOŚĆ. Jakaż potęga kryje się w tym słowie! Ludzkie pragnienie swobody przyniosło światu mnóstwo wojen i rewolucji oraz niezliczone zamieszki. Jak podaje The Encyclopedia Americana, ‛w rozwoju cywilizacji nie było idei, która odegrałaby donioślejszą rolę niż wolność’.

² Ile jednak osób cieszy się rzeczywistą wolnością? A ilu przynajmniej wie, czym ona jest? W innej encyklopedii napisano: „Całkowita wolność oznacza, że myśli, słowa i czyny nie podlegają żadnym ograniczeniom. Ludzie muszą wiedzieć, w czym mogą wybierać, i mieć swobodę wyboru” (The World Book Encyclopedia). W takim razie czy znasz kogoś, kto jest naprawdę wolny? Któż może powiedzieć, że nic ‛nie ogranicza jego sposobu myślenia, wypowiadania się ani działania’? W gruncie rzeczy tylko jedna osoba w całym wszechświecie odpowiada temu opisowi — Jehowa Bóg. Jedynie On dysponuje wolnością absolutną. Wyłącznie On jest w stanie dokonać każdego wyboru, jakiego sobie zażyczy, a potem pomimo wszelkich przeciwności go urzeczywistnić. Jest „Wszechmocnym” (Objawienie 1:8; Izajasza 55:11).

 3. Pod jakim warunkiem ludzie mogą zazwyczaj korzystać z wolności?

³ Ludzie, jako istoty niższe, mogą mieć jedynie wolność względną. Zazwyczaj jest ona zapewniana przez jakąś władzę i wiąże się z okazywaniem jej posłuszeństwa. Niemal w każdym wypadku można zaznawać swobody tylko wtedy, gdy się uznaje autorytet jej gwaranta. Na przykład człowiek żyjący w „wolnym świecie” korzysta z wielu dobrodziejstw, takich jak swoboda poruszania się, swoboda słowa i swoboda religii. Co je gwarantuje? Prawo danego kraju. Obywatel może się nimi cieszyć dopóty, dopóki przestrzega przepisów. Jeżeli nadużywa swej wolności i łamie prawo, władze pociągają go do odpowiedzialności i mogą drastycznie ograniczyć jego swobodę, skazując go na więzienie (Rzymian 13:1-4).

Wolność Boża łączy się z odpowiedzialnością

 4, 5. Jaką wolnością cieszą się czciciele Jehowy i za co zdadzą przed Nim sprawę?

⁴ Kwestię wolności poruszył w I wieku Jezus. Powiedział do Żydów: „Jeżeli wytrwacie w słowie moim, prawdziwie uczniami moimi będziecie i poznacie prawdę, a prawda was wyswobodzi” (Jana 8:31, 32, Bw). Nie miał tu na myśli swobody wypowiadania się czy wyznawania religii. Z pewnością nie mówił też o wyzwoleniu spod jarzma rzymskiego, czego tęsknie wyczekiwało wielu Żydów. Chodziło o coś znacznie cenniejszego — o wolność zapewnianą nie przez prawa ludzkie bądź zachcianki człowieczych władców, lecz przez najwyższego Suwerena wszechświata, Jehowę. Było to uwolnienie od przesądów, od niewiedzy religijnej i od różnych innych więzów. Wolność udostępniana przez Jehowę jest rzeczywistą wolnością, która ostoi się na zawsze.

⁵ Apostoł Paweł oznajmił: „Jehowa jest Duchem; a gdzie duch Jehowy, tam wolność” (2 Koryntian 3:17). W ciągu stuleci Jehowa tak postępował z rodziną ludzką, żeby Jego wierni słudzy zaznali w końcu najwspanialszej i największej wolności dostępnej człowiekowi — „chwalebnej wolności dzieci Bożych” (Rzymian 8:21). Na razie Jehowa udziela nam przez prawdę biblijną pewnej miary swobody, a jeśli jej nadużywamy, pociąga nas do odpowiedzialności. Apostoł Paweł napisał: „Nie ma stworzenia nie ujawnionego przed Jego wzrokiem, ale wszystko jest odsłonięte i zupełnie odkryte dla oczu Tego, któremu mamy zdać sprawę” (Hebrajczyków 4:13).

 6-8. (a) Z jakich swobód korzystali Adam z Ewą i pod jakim warunkiem mogliby dalej cieszyć się nimi? (b) Co utracili Adam i Ewa, a wraz z nimi ich potomstwo?

⁶ Kwestia odpowiedzialności przed Jehową wyłoniła się za życia naszych prarodziców, Adama i Ewy. Stwarzając pierwszych ludzi, Jehowa obdarzył ich drogocennym darem wolnej woli. Dopóki korzystali z niej w sposób odpowiedzialny, dopóty doświadczali innych błogosławieństw, takich jak wolność od strachu, chorób i śmierci oraz możliwość przystępu do niebiańskiego Ojca z czystym sumieniem. Ale gdy zrobili niewłaściwy użytek z wolnej woli, wszystko się zmieniło.

⁷ Jehowa umieścił Adama i Ewę w ogrodzie Eden i zezwolił im rozkoszować się owocami wszelkich rosnących tam drzew z wyjątkiem jednego, które zachował dla siebie. Było to „drzewo znajomości dobra i zła” (Rodzaju [1 Mojżeszowa] 2:16, 17). Przez wstrzymywanie się od spożywania jego owoców Adam i Ewa uznawaliby fakt, że tylko Jehowa ma prawo ustalać mierniki dobra i zła. Gdyby postąpili odpowiedzialnie i wystrzegali się jedzenia zakazanego owocu, Jehowa pozwoliłby im dalej korzystać z innych swobód.

⁸ Niestety, Ewa usłuchała przebiegłego podszeptu Węża, iż powinna sama ‛poznać dobro i zło’ (Rodzaju 3:1-5). Zjadła zakazany owoc, a potem uczynił to Adam. Toteż gdy Jehowa Bóg przybył do ogrodu Eden, żeby z nimi porozmawiać, zawstydzili się i ukryli (Rodzaju 3:8, 9). Byli już grzesznikami, którzy czuli, że nie mają swobody przystępu do Boga, wypływającej z czystego sumienia. Z tego powodu postradali też — a wraz z nimi ich potomkowie — wolność od chorób i śmierci. Paweł powiedział: „Przez jednego człowieka [Adama] grzech wszedł na świat, a przez grzech śmierć, i tak śmierć przeszła na wszystkich ludzi, ponieważ wszyscy zgrzeszyli” (Rzymian 5:12; Rodzaju 3:16, 19).

 9. Jacy ludzie są znani z tego, że właściwie korzystali z dostępnej im miary wolności?

⁹ Niemniej rodzaj ludzki w dalszym ciągu dysponował wolną wolą i z czasem część niedoskonałych ludzi korzystała z niej w sposób odpowiedzialny, by służyć Jehowie. Imiona niektórych zachowały się od starożytności dla naszego pożytku. Abel, Enoch, Noe, Abraham, Izaak, Jakub (nazywany też Izraelem) i inni mężowie stanowią przykłady osób, które dostępną im miarę wolności spożytkowały na spełnianie woli Bożej. I w rezultacie dobrze im się wiodło (Hebrajczyków 11:4-21).

Wolność ludu wybranego przez Boga

10. Na jakich warunkach Jehowa zawarł przymierze ze swym ludem?

¹⁰ Za czasów Mojżesza Jehowa wyzwolił z niewoli egipskiej synów Izraela, liczących wówczas kilka milionów, i zawarł z nimi przymierze, na mocy którego stali się ludem należącym wyłącznie do Niego. W ramach tego przymierza wprowadzono kapłaństwo oraz system ofiar zwierzęcych obrazowo zakrywających grzech Izraelitów. Dzięki temu mogli swobodnie przystępować do Boga, gdy oddawali Mu cześć. Otrzymali też zbiór praw i przepisów chroniących ich przed zabobonnymi praktykami i fałszywym kultem. Później mieli dostać w dziedzictwo Ziemię Obiecaną, a Bóg obiecał im pomoc w pokonaniu nieprzyjaciół. Udział w tym przymierzu zobowiązywał Izraelitów do przestrzegania Prawa Jehowy. Ochoczo przystali na ten warunek, oświadczając: „Gotowi jesteśmy uczynić wszystko, co rzekł Jehowa” (Wyjścia [2 Mojżeszowa] 19:3-8; Powtórzonego Prawa [5 Mojżeszowa] 11:22-25).

11. Jakie były następstwa łamania przez Izraelitów przymierza z Jehową?

¹¹ Przez ponad 1500 lat Izraelici pozostawali w takich specjalnych stosunkach z Jehową. Jednakże raz po raz łamali to przymierze. Co rusz dawali się wciągać w fałszywe wielbienie i popadali w niewolę bałwochwalstwa i zabobonów, toteż Bóg pozwalał, aby wrogowie narzucali im literalne więzy (Sędziów 2:11-19). Zamiast zaznawać błogosławieństw i swobód płynących z przestrzegania przymierza, ponosili karę za jego naruszanie (Powtórzonego Prawa 28:1, 2, 15). Ostatecznie w roku 607 p.n.e. Jehowa dopuścił, aby się dostali do niewoli babilońskiej (2 Kronik 36:15-21).

12. Co w końcu stało się jasne, jeśli chodzi o przymierze Prawa Mojżeszowego?

¹² Była to surowa lekcja. Miała im uprzytomnić, jak ogromnie ważne jest trzymanie się Prawa. Kiedy jednak po 70 latach Izraelici powrócili do swego kraju, dalej nie wywiązywali się należycie z przymierza Prawa. Niemal sto lat później Jehowa oznajmił kapłanom izraelskim: „Wy zaś zboczyliście z drogi, wielu doprowadziliście do sprzeniewierzenia się Prawu, zerwaliście przymierze Lewiego” (Malachiasza 2:8, BT). W gruncie rzeczy nawet najszczerzej usposobieni Izraelici nie byli w stanie sprostać wymogom doskonałego Prawa. Zamiast błogosławieństwem, stało się ono — jak napisał Paweł — „przekleństwem” (Galatów 3:13). Najwyraźniej więc Prawo Mojżeszowe nie wystarczało do udostępnienia niedoskonałym, wiernym ludziom chwalebnej wolności dzieci Bożych.

Na czym polega wolność chrześcijańska

13. Jaka lepsza podwalina wolności została ostatecznie założona?

¹³ Potrzeba było czegoś więcej — ofiary okupu złożonej przez Jezusa Chrystusa. Około roku 50 n.e. Paweł skierował list do zboru namaszczonych chrześcijan w Galacji. Opisał, jak Jehowa wyzwolił ich z niewoli przymierza Prawa, a następnie dodał: „Do takiej wolności Chrystus nas wyswobodził. Stójcie więc mocno i nie dajcie się znowu zaprząc w jarzmo niewoli” (Galatów 5:1). Pod jakimi względami Jezus wyswobodził ludzi?

14, 15. W jaki cudowny sposób Jezus wyzwolił wierzących Żydów oraz nie-Żydów?

¹⁴ Kiedy Jezus umarł, Żydzi, którzy uznali go za Mesjasza i zostali jego uczniami, zaczęli podlegać nowemu przymierzu, zastępującemu dawne przymierze Prawa (Jeremiasza 31:31-34; Hebrajczyków 8:7-13). Na mocy tego nowego przymierza zarówno oni, jak i przyłączający się do nich później wierzący nie-Żydzi weszli w skład nowego, duchowego narodu, który zajął miejsce Izraela cielesnego jako lud należący do Boga (Rzymian 9:25, 26; Galatów 6:16). W ten sposób dostąpili wolności, obiecanej im przez Jezusa w słowach: „Prawda was wyswobodzi”. Prawda uwolniła chrześcijan pochodzenia żydowskiego nie tylko od przekleństwa Prawa Mojżeszowego, ale również od wszystkich uciążliwych tradycji, narzuconych im przez przywódców religijnych. A chrześcijan wywodzących się z nie-Żydów wyzwoliła od bałwochwalstwa i zabobonów, cechujących ich dawniejsze formy wielbienia (Mateusza 15:3, 6; 23:4; Dzieje 14:11-13; 17:16). Ale to jeszcze nie wszystko.

¹⁵ Mówiąc o prawdzie, która wyswobadza, Jezus oznajmił: „Zaprawdę, zaprawdę powiadam wam: Każdy, kto popełnia grzech, jest niewolnikiem grzechu” (Jana 8:34). Ponieważ Adam z Ewą zgrzeszyli, każdy, kto kiedykolwiek żył na ziemi, był grzesznikiem, i co za tym idzie — niewolnikiem grzechu. Jedyny wyjątek stanowił sam Jezus, a jego ofiara wyzwoliła wierzących z tej niewoli. To prawda, że dalej byli niedoskonali i z natury grzeszni. Teraz jednak mogli okazać skruchę za swe przewinienia i na podstawie ofiary Jezusa prosić o przebaczenie, ufając, że ich błagania zostaną wysłuchane (1 Jana 2:1, 2). Na podstawie Jezusowej ofiary okupu Bóg uznaje ich za sprawiedliwych, toteż mogą przystępować do Niego z oczyszczonym sumieniem (Rzymian 8:33). Ponadto okup otworzył przed nimi widoki na zmartwychwstanie do bezkresnego życia, wobec czego prawda uwolniła ich nawet od lęku przed śmiercią (Mateusza 10:28; Hebrajczyków 2:15).

16. Dlaczego wolność chrześcijańska miała szerszy zakres od wszelkiej swobody oferowanej przez świat?

¹⁶ Wolność chrześcijańską udostępniono cudownie mężczyznom i kobietom, bez względu na ich sytuację — mówiąc na sposób ludzki. Mogli jej dostąpić ubodzy, więźniowie, a nawet niewolnicy. Natomiast możni ludzie z narodów, odrzucający orędzie o Chrystusie, w dalszym ciągu tkwili w niewoli przesądów, grzechu i strachu przed śmiercią. Nieustannie dziękujmy Jehowie za wolność, którą się cieszymy. Świat nie ma do zaoferowania niczego, co choćby w przybliżeniu mogło się z nią równać.

Wolni, lecz odpowiedzialni

17. (a) Jak niektórzy w I wieku wyzbyli się wolności chrześcijańskiej? (b) Dlaczego nie powinniśmy dać się zwieść pozornej wolności panującej w świecie Szatana?

¹⁷ W I wieku prawdopodobnie większość namaszczonych chrześcijan radowała się ze swej wolności i za wszelką cenę zachowywała prawość. Jednakże niektórzy po zasmakowaniu wolności chrześcijańskiej oraz wszystkich wynikających z niej dobrodziejstw niestety nią wzgardzili, popadając znowu w niewolę świata. Dlaczego tak się działo? Wielu niewątpliwie osłabło w wierze i po prostu ‛zostało uniesionych z prądem’ (Hebrajczyków 2:1). Inni ‛odtrącili wiarę i czyste sumienie i pod względem wiary zostali rozbitkami’ (1 Tymoteusza 1:19). Być może uwikłali się w materializm albo niemoralny tryb życia. Jakież to ważne, żebyśmy strzegli swej wiary i opierali się na niej, będąc stale zajęci studium osobistym, zgromadzaniem się z braćmi, modlitwą i działalnością chrześcijańską! (2 Piotra 1:5-8). Obyśmy nigdy nie przestali doceniać wolności chrześcijańskiej! Niektórych może co prawda nęcić rozluźnienie, jakie widzą poza zborem, bo im się zdaje, że ludzie świeccy mają więcej swobody. W rzeczywistości jednak to, co w świecie uchodzi za wolność, zazwyczaj jest tylko brakiem odpowiedzialności. Jeżeli ktoś nie jest niewolnikiem Boga, znajduje się w niewoli grzechu i odbiera w niej gorzką zapłatę (Rzymian 6:23; Galatów 6:7, 8).

18-20. (a) Jak pewni ludzie stali się „wrogami pala męki”? (b) Jak niektórzy ‛używali swej wolności za osłonę zła’?

¹⁸ Z kolei w swym liście do Filipian Paweł napisał: „Wielu jest takich, o których częstokroć wspominałem i wspominam również teraz, choć z płaczem, a którzy postępują jak wrogowie pala męki Chrystusa” (Filipian 3:18). A zatem niektórzy byli chrześcijanie stali się wrogami wiary, być może przyłączając się do odstępców. Koniecznie musimy się wystrzegać pójścia w ich ślady! Prócz tego Piotr radził: „Jako wolni [postępujcie], a nie jako ci, którzy wolności używają za osłonę zła, lecz jako słudzy Boga” (1 Piotra 2:16, Bw). W jaki sposób ktoś mógłby używać wolności za osłonę zła? Gdyby dopuszczał się poważnych grzechów — może potajemnie — a mimo to dalej utrzymywał kontakty ze zborem.

¹⁹ Pamiętajmy o Diotrefesie. Jan powiedział o nim: „Diotrefes, który lubi zajmować (...) [w zborze] pierwsze miejsce, niczego od nas nie przyjmuje z uszanowaniem. (...) Nie przyjmuje braci z szacunkiem, a tych, którzy chcą ich przyjmować, próbuje powstrzymywać oraz wyrzucić ze zboru” (3 Jana 9, 10). Diotrefes posługiwał się swą wolnością jako osłoną dla własnych samolubnych ambicji.

²⁰ Uczeń Juda napisał: „Wkradli się pewni ludzie, którzy już dawno zostali naznaczeni przez Pismo na ten osąd, ludzie bezbożni, obracający niezasłużoną życzliwość naszego Boga w usprawiedliwienie wyuzdania, fałszywi wobec naszego jedynego Posiadacza i Pana, Jezusa Chrystusa” (Judy 4). Chociaż osoby te spotykały się ze zborem, wywierały nań deprawujący wpływ (Judy 8-10, 16). Z Księgi Objawienia dowiadujemy się, iż w zborach w Pergamonie i Tiatyrze panowało sekciarstwo, bałwochwalstwo i niemoralność (Objawienie 2:14, 15, 20-23). Cóż za nadużycie wolności chrześcijańskiej!

21. Co czeka tych, którzy nadużywają chrześcijańskiej wolności?

²¹ Co czeka tych, którzy w taki sposób nadużywają swej chrześcijańskiej wolności? Przypomnijmy sobie, co się stało z Izraelem. Był narodem wybranym przez Boga, ale Jehowa w końcu go odrzucił. Dlaczego? Ponieważ Izraelici używali swej więzi z Bogiem jako osłony dla zła. Szczycili się, że są synami Abrahama, ale nie przyjęli Jezusa, będącego Nasieniem Abrahama i Mesjaszem wyznaczonym przez Jehowę (Mateusza 23:37-39; Jana 8:39-47; Dzieje 2:36; Galatów 3:16). „Izrael Boży” jako całość nie okaże się tak niewierny (Galatów 6:16). Jednakże poszczególnych chrześcijan szerzących zepsucie duchowe lub moralne spotka w końcu skarcenie, a nawet niepomyślny osąd. Wszyscy jesteśmy odpowiedzialni za to, jaki użytek robimy ze swej chrześcijańskiej wolności.

22. Jakiej radości zaznają osoby korzystające ze swej wolności chrześcijańskiej, by służyć Bogu jako niewolnicy?

²² O ileż lepiej jest poddać się w niewolę Boga i dzięki temu być naprawdę wolnym! Tylko Jehowa zapewnia wolność, która rzeczywiście się liczy. Przysłowie powiada: „Bądź mądry, synu mój, i rozweselaj moje serce, żebym mógł dawać odpowiedź temu, który mi urąga” (Przysłów [Przypowieści] 27:11). Korzystajmy z naszej chrześcijańskiej wolności do oczyszczania Jehowy z zarzutów. Jeśli będziemy to czynić, nasze życie nabierze sensu, będziemy sprawiać przyjemność naszemu Ojcu niebiańskiemu i w końcu znajdziemy się wśród osób cieszących się chwalebną wolnością synów Bożych.

Czy potrafisz wyjaśnić?

◻ Jedynie kto jest naprawdę wolny?

◻ Jaką wolnością cieszyli się Adam z Ewą i dlaczego ją utracili?

◻ Z jakich swobód korzystali Izraelici, gdy przestrzegali przymierza z Jehową?

◻ Jakiej wolności dostąpili ci, którzy uznali Jezusa?

◻ Jak niektórzy w I wieku utracili swą chrześcijańską wolność bądź jej nadużyli?

[Ilustracja na stronie 13]

Wolność udostępniona przez Jezusa była znacznie lepsza od wszelkiej swobody, którą może zapewnić człowiek