„Znaleźliśmy Mesjasza”!
„Ten [Andrzej] spotkał najpierw Szymona, brata swego, i rzekł do niego: Znaleźliśmy Mesjasza (to znaczy: Chrystusa)” (JANA 1:41).
1. Co poświadczył Jan Chrzciciel o Jezusie z Nazaretu, a co o nim myślał Andrzej?
ANDRZEJ długo i uważnie przyglądał się Żydowi nazywanemu Jezusem z Nazaretu. Nie wyglądał on ani na króla, ani na mędrca, ani na rabina. Nie miał królewskiego stroju, siwych włosów, delikatnych rąk ani jasnej cery. Jezus był młody — miał około 30 lat — a stwardniała skóra na dłoniach i ogorzała twarz wskazywała, że pracował fizycznie. Toteż Andrzeja chyba nie zdziwiła wiadomość, iż z zawodu jest cieślą. Ale przecież Jan Chrzciciel powiedział o tym człowieku: „Oto Baranek Boży”. Dzień wcześniej złożył jeszcze bardziej zdumiewające oświadczenie: „Ten jest Synem Bożym”. Czy to mogło być prawdą? Tego dnia Andrzej jakiś czas przysłuchiwał się Jezusowi. Nie wiemy, o czym ten mówił, wiemy natomiast, że jego słowa odmieniły życie Andrzeja. Pośpiesznie odszukał swego brata Szymona i wykrzyknął: „Znaleźliśmy Mesjasza” (Jana 1:34-41).
2. Dlaczego trzeba się poważnie zastanowić nad dowodami pozwalającymi rozstrzygnąć, czy Jezus był obiecanym Mesjaszem?
2 Zarówno Andrzej, jak i Szymon, któremu Jezus zmienił imię na Piotr, zostali potem jego apostołami. Kiedy Piotr już przeszło dwa lata był uczniem Jezusa, powiedział do niego: „Tyś jest Chrystus [Mesjasz], Syn Boga żywego” (Mateusza 16:16). Z czasem okazało się, że wierni apostołowie i uczniowie gotowi są nawet umrzeć za to przekonanie. Podobne oddanie okazują w dobie dzisiejszej miliony szczerych ludzi. Ale na podstawie jakich dowodów? W końcu to dowody stanowią o różnicy między wiarą a łatwowiernością (zobacz Hebrajczyków 11:1). Rozpatrzmy więc trzy podstawowe ciągi argumentów potwierdzających, że Jezus istotnie był Mesjaszem.
Rodowód Jezusa
3. Jakie szczegóły rodowodu Jezusa podają Ewangelie według Mateusza i według Łukasza?
3 Pierwszym dowodem na poparcie mesjańskiego posłannictwa Jezusa, dostarczonym przez Chrześcijańskie Pisma Greckie, jest jego rodowód. Biblia zapowiadała, że Mesjasz będzie pochodził z rodu króla Dawida (Psalm 132:11, 12; Izajasza 11:1, 10). Ewangelia według Mateusza rozpoczyna się słowami: „Rodowód Jezusa Chrystusa, syna Dawida, syna Abrahama”. Mateusz wspiera to śmiałe twierdzenie prześledzeniem kolejnych przodków Józefa, przybranego ojca Jezusa (Mateusza 1:1-16, BT). Ewangelia według Łukasza przedstawia rodowód Jezusa ze strony jego rodzonej matki Marii, wiodący przez Dawida i Abrahama aż do Adama (Łukasza 3:23-38).a A zatem ewangeliści skrupulatnie udokumentowali swe twierdzenie, iż Jezus był zarówno prawnym, jak i naturalnym dziedzicem Dawida.
4, 5. (a) Czy ludzie współcześni Jezusowi podważali jego pochodzenie od Dawida i dlaczego jest to znamienne? (b) Jak źródła pozabiblijne wspierają rodowód Jezusa?
4 Nawet najbardziej sceptyczni przeciwnicy mesjańskiego posłannictwa Jezusa nie mogą podważyć jego twierdzenia, że jest synem Dawida. Dlaczego? Z dwóch istotnych powodów. Po pierwsze, przed zburzeniem Jeruzalem w roku 70 n.e. przez kilkadziesiąt lat wielokrotnie powtarzano to twierdzenie (porównaj Mateusza 21:9; Dzieje 4:27; 5:27, 28). Gdyby było bezpodstawne, każdy przeciwnik Jezusa — a miał ich niemało — mógłby mu udowodnić oszustwo, po prostu sprawdziwszy jego rodowód w archiwach publicznych.b Ale historia nie donosi, by ktokolwiek podawał w wątpliwość jego pochodzenie od króla Dawida. Najwyraźniej nie dało się temu zaprzeczyć. Imiona potrzebne do opracowywanych sprawozdań Mateusz i Łukasz niewątpliwie przepisali bezpośrednio z akt publicznych.
5 Po drugie, źródła pozabiblijne potwierdzają, że rodowód Jezusa był ogólnie uznawany. Na przykład w Talmudzie jest mowa o pewnym rabinie z IV wieku, który ordynarnie zaatakował Marię, matkę Jezusa, utrzymując, iż ‛uprawiała nierząd z cieślami’; w tym samym fragmencie przyznano jednak, że „pochodziła od książąt i władców”. Jeszcze wcześniejsze jest świadectwo Hegezypa, dziejopisarza z II stulecia. Wspomniał on, że gdy cesarz rzymski Domicjan postanowił wytępić wszystkich potomków Dawida, przeciwnicy pierwszych chrześcijan donieśli na wnuków Judy, przyrodniego brata Jezusa, że „są z rodu Dawidowego”. Jeżeli Juda był znany jako potomek Dawida, czy nie odnosiło się to także do Jezusa? Oczywiście! (Galacjan 1:19; Judy 1).
Proroctwa mesjańskie
6. Jak liczne są proroctwa mesjańskie zawarte w Pismach Hebrajskich?
6 Następny ciąg dowodów potwierdzających, że Jezus był Mesjaszem, tworzą spełnione proroctwa. W Pismach Hebrajskich jest mnóstwo proroctw odnoszących się do Mesjasza. W dziele zatytułowanym The Life and Times of Jesus the Messiah (Żywot i czasy Jezusa Mesjasza) Alfred Edersheim naliczył w tych Pismach aż 456 fragmentów, które starożytni rabini uznawali za mesjańskie. Mieli oni jednak wiele mylnych wyobrażeń o Mesjaszu, dlatego sporo wskazywanych przez nich wersetów wcale nie ma charakteru mesjańskiego. Jednakże istnieją co najmniej dziesiątki proroctw utożsamiających Jezusa z Mesjaszem (porównaj Objawienie 19:10).
7. Jakie między innymi proroctwa spełnił Jezus podczas swego pobytu na ziemi?
7 Proroctwa te mówią między innymi: o miasteczku, w którym się urodził (Micheasza 5:1; Łukasza 2:4-11), o tragicznej rzezi niemowląt po jego narodzinach (Jeremiasza 31:15; Mateusza 2:16-18), o wezwaniu go z Egiptu (Ozeasza 11:1; Mateusza 2:15), o władcach narodów jednoczących siły, aby go zniszczyć (Psalm 2:1, 2; Dzieje 4:25-28), o zdradzieckim wydaniu go za 30 srebrników (Zachariasza 11:12; Mateusza 26:15), a nawet o sposobie zadania mu śmierci (Psalm 22:17; Jana 19:18, 23; 20:25, 27).c
Proroctwo o jego przybyciu
8. (a) Które proroctwo podaje, kiedy miał się pojawić Mesjasz? (b) Jakie dwa szczegóły trzeba ustalić, żeby zrozumieć to proroctwo?
8 Zatrzymajmy się chociaż przy jednym z takich proroctw. W Księdze Daniela 9:25 oznajmiono Żydom, kiedy miał się pojawić Mesjasz. Czytamy tam: „Wiedz i rozumiej: Od chwili, kiedy wypowiedziano słowo, że nastąpi powrót i zostanie odbudowana Jerozolima, do Władcy-Pomazańca siedem tygodni i sześćdziesiąt dwa tygodnie” (BT). Na pierwszy rzut oka proroctwo to może się wydawać bardzo tajemnicze. Ale właściwie wymaga uzyskania zaledwie dwóch informacji: co do punktu wyjściowego i co do długości omawianego okresu. Spróbujmy to unaocznić: Gdybyś miał mapkę, na której zaznaczono, że jakiś skarb jest zakopany „50 sążni na wschód od fontanny w parku miejskim”, to wskazówki te mogłyby się wydać zagadkowe — zwłaszcza jeśli nie wiesz, gdzie stała ta fontanna albo jak długi był ‛sążeń’. Czy nie postarałbyś się zdobyć tych dwóch danych, aby móc odszukać skarb? Podobnie jest z proroctwem Daniela, z tą różnicą, że ustalamy, odkąd liczyć i ile czasu miało potem upłynąć.
9, 10. (a) Od jakiego punktu w dziejach liczy się 69 tygodni? (b) Jak długo trwało 69 tygodni i skąd o tym wiemy?
9 Przede wszystkim jest nam potrzebny punkt wyjścia, to znaczy data, „kiedy wypowiedziano słowo, że nastąpi powrót i zostanie odbudowana Jerozolima”. Potem musimy poznać odległość od tego punktu, czyli dowiedzieć się, jak długo trwało owych 69 tygodni (7 plus 62). Żadna z tych wiadomości nie jest nazbyt trudna do uzyskania. Nehemiasz dość dokładnie informuje, że słowo o odbudowie murów jerozolimskich, dzięki którym miasto wreszcie zostało w pełni odrestaurowane, wypowiedziano „w dwudziestym roku panowania króla Artakserksesa” (Nehemiasza 2:1, 5, 7, 8). A zatem naszym punktem wyjścia jest rok 455 p.n.e.d
10 Przejdźmy do kwestii 69 tygodni: Czy mogło chodzić o literalne tygodnie złożone z siedmiu dni? Nie, gdyż Mesjasz nie pojawił się niewiele ponad rok później. Dlatego większość biblistów i liczne przekłady (w tym Biblia Tysiąclecia i Biblia poznańska w przypisach do rozpatrywanego wersetu) zgadzają się co do tego, że mowa tu raczej o okresach siedmioletnich. Pojęcie ‛tygodnia lat’, czyli cyklu siedmioletniego, nie było obce starożytnym Żydom. Podobnie jak co siódmy dzień świętowali sabat, tak co siódmy rok obchodzili rok sabatni (2 Mojżeszowa 20:8-11; 23:10, 11). Wobec tego 69 tygodni lat daje w sumie 69 razy 7, czyli 483 lata. Pozostaje nam już tylko policzyć. Zaczynamy od roku 455 p.n.e., więc 483 lata później mamy rok 29 n.e., a właśnie wtedy Jezus dał się ochrzcić i został ma·sziʹach — Mesjaszem! (Zobacz Insight on the Scriptures pod hasłem „Seventy Weeks” [Siedemdziesiąt tygodni], tom 2, stronę 899, oraz książkę Biblia — słowo Boże czy ludzkie, strony 130-132).
11. Jak moglibyśmy odpowiedzieć tym, których zdaniem jest to tylko współczesna interpretacja proroctwa Daniela?
11 Niektórzy mogą wysuwać zarzut, że jest to jedynie współczesna interpretacja proroctwa, służąca dopasowaniu go do historii. Dlaczego w takim razie za czasów Jezusa ludzie wyczekiwali rychłego pojawienia się Mesjasza? Chrześcijański historyk Łukasz, rzymscy kronikarze Tacyt i Swetoniusz, żydowski dziejopis Józef Flawiusz, filozof żydowski Filon — wszyscy oni żyli blisko tego okresu i poświadczyli, że panował wtedy nastrój oczekiwania (Łukasza 3:15). Niektórzy dzisiejsi uczeni utrzymują, jakoby tęskne wyglądanie Mesjasza przez Żydów wynikało z chęci zrzucenia jarzma rzymskiego. Dlaczego jednak wypatrywali oni Mesjasza właśnie wtedy, a nie parę stuleci wcześniej, podczas brutalnych prześladowań ze strony Greków? Dlaczego Tacyt pisze, że to „tajemnicze proroctwa” skłoniły Żydów do spodziewania się, iż z Judei wyjdą potężni władcy, którzy „zdobędą panowanie nad światem”? Abba Hillel Silver przyznaje w swojej książce A History of Messianic Speculation in Israel (Dzieje spekulacji mesjanistycznych w Izraelu), że „Mesjasza oczekiwano około drugiej ćwierci I wieku n.e.”, ale nie z powodu prześladowań rzymskich, tylko ze względu na „popularną podówczas chronologię”, opartą po części na Księdze Daniela.
Uznany przez niebiosa
12. Jak Jehowa poświadczał, że Jezus to Mesjasz?
12 Trzeci rodzaj dowodów przemawiających za mesjańskim posłannictwem Jezusa obejmuje świadectwo samego Boga. Jak czytamy w Łukasza 3:21, 22, zaraz po chrzcie Jezus został namaszczony najbardziej czcigodną i najpotężniejszą mocą we wszechświecie — świętym duchem Jehowy Boga. W dodatku Jehowa własnym głosem oznajmił, że uznaje swego Syna, Jezusa. Jehowa jeszcze dwukrotnie przemówił do niego bezpośrednio z nieba w dowód swego uznania: raz w obecności trzech apostołów, a innym razem wobec całego tłumu obserwatorów (Mateusza 17:1-5; Jana 12:28, 29). Prócz tego z nieba przysłano aniołów, żeby potwierdzili, iż Jezus jest Chrystusem, czyli Mesjaszem (Łukasza 2:10, 11).
13, 14. Jak Jehowa zademonstrował swoje uznanie dla Jezusa jako Mesjasza?
13 O uznaniu Jehowy dla Jego Pomazańca świadczy fakt, że wyposażył go w moc dokonywania wielkich dzieł. Jezus na przykład wypowiadał proroctwa, w których z góry opisał szczegółowo wydarzenia historyczne — część z nich sięga aż do naszych dni.e Potrafił też zdziałać cuda, takie jak nakarmienie tłumu głodnych ludzi i uzdrawianie chorych. Co więcej — wskrzeszał zmarłych! Czy opowieści o tych potężnych czynach po prostu wymyślili już po fakcie jego naśladowcy? Cóż, wiele cudów Jezusa oglądali naoczni świadkowie, niekiedy tysiące na raz. Nawet jego wrogowie nie mogli zaprzeczyć, że faktycznie dokonywał takich rzeczy (Marka 6:2; Jana 11:47). Prócz tego jeśli naśladowcy Jezusa mieliby wymyślać te relacje, to dlaczego tak rzetelnie przyznawaliby się do swych niedociągnięć? I czy byliby gotowi umierać za wiarę opartą na legendach, które sami ułożyli? Na pewno nie. Cuda Jezusa to fakty historyczne.
14 Bóg składał jeszcze inne świadectwa, że Jezus był Mesjaszem. Za pośrednictwem swego świętego ducha dopilnował, by dowody jego mesjańskiego posłannictwa zostały opisane i weszły w skład najbardziej rozpowszechnionej i najczęściej tłumaczonej Księgi, jaką zna historia.
Dlaczego Żydzi nie przyjęli Jezusa?
15. (a) Jak dalece wiarogodne jest utożsamianie Jezusa z Mesjaszem? (b) Jakie oczekiwania skłoniły wielu Żydów do odrzucenia Jezusa jako Mesjasza?
15 W wymienionych trzech kategoriach dowodów mieszczą się zatem dosłownie setki faktów, które utożsamiają Jezusa z Mesjaszem. Czy to nie wystarczy? Wyobraź sobie, że się ubiegasz o prawo jazdy albo o kredyt, a ktoś ci mówi, iż trzy świadectwa tożsamości to za mało — musisz ich przynieść setki. Nie miałoby to sensu! Jezus jest więc wystarczająco uwierzytelniony w Biblii. A dlaczego wszystkie te dowody, że jest Mesjaszem, nie przekonywały wielu jego rodaków? Otóż dowody, choć są ważnym warunkiem autentycznej wiary, wcale jej nie gwarantują. Sporo ludzi niestety wierzy w to, w co chce wierzyć, nawet wbrew przekonującym faktom. W odniesieniu do Mesjasza większość Żydów miała ściśle określone wyobrażenia i oczekiwania. Życzyli sobie mesjasza politycznego, który położy kres uciskowi rzymskiemu i przywróci Izraelowi chwałę przypominającą w sensie materialnym czasy Salomona. Jakże więc mogli uznać tego skromnego syna cieśli, tego Nazarejczyka, którego nie interesowała polityka ani bogactwo? A przede wszystkim, jakże mógłby on być Mesjaszem, skoro cierpiał i poniósł haniebną śmierć na palu męki?
16. Dlaczego naśladowcy Jezusa musieli skorygować swoje oczekiwania co do Mesjasza?
16 Śmierć Jezusa stanowiła wstrząs nawet dla jego uczniów. Jeszcze po jego chwalebnym zmartwychwstaniu najwyraźniej spodziewali się, że zaraz ‛odbuduje królestwo Izraelowi’ (Dzieje 1:6). Nie odrzucili jednak Jezusa jako Mesjasza tylko dlatego, że ta osobista nadzieja się nie zrealizowała. Dalej w niego wierzyli, opierając się na mnóstwie dostępnych dowodów, a z biegiem czasu wzrastało ich zrozumienie, tajemnice stawały się jasne. Pojęli, iż Mesjasz, podczas swego krótkiego pobytu na ziemi jako człowiek, nie mógł spełnić wszystkich odnoszących się do niego proroctw. Na przykład jedno z nich zapowiadało jego skromny przyjazd na oślęciu, natomiast w innym była mowa o przybyciu w chwale na obłokach! Jak mogły się sprawdzić obydwa? Najwidoczniej musiał przyjść po raz drugi (Daniela 7:13; Zachariasza 9:9).
Dlaczego Mesjasz musiał umrzeć
17. W jaki sposób proroctwo Daniela wyjaśniało, że Mesjasz musiał ponieść śmierć, i z jakiego powodu miało do tego dojść?
17 Ponadto proroctwa mesjańskie wskazywały wyraźnie, że Mesjasz musi umrzeć. Na przykład w tym samym proroctwie, które zapowiedziało, kiedy się pojawi, następny werset mówi: „A po sześćdziesięciu dwóch tygodniach [i uprzednio wymienionych siedmiu] Pomazaniec zostanie zgładzony” (Daniela 9:26, BT). Hebrajskie słowo ka·ratʹ, przetłumaczone tu na „zgładzony”, odnosiło się również do kary śmierci przewidzianej w Prawie Mojżeszowym. Nie ulega zatem wątpliwości, że Mesjasz miał umrzeć. W jakim celu? Odpowiedź zawiera werset 24: „Ażeby (...) doprowadzić do końca grzech, a dokonać przebłagania za uchybienie i wprowadzić sprawiedliwość po czasy niezmierzone” (NW). Żydzi dobrze wiedzieli, iż przebłaganiem za uchybienie mogła być tylko ofiara, a więc śmierć (3 Mojżeszowa 17:11; porównaj Hebrajczyków 9:22).
18. (a) Jak 53 rozdział Izajasza wskazuje, że Mesjasz musiał cierpieć i umrzeć? (b) Jaki pozorny paradoks wynika z tego proroctwa?
18 W 53 rozdziale Księgi Izajasza jest mowa o Mesjaszu jako o szczególnym Słudze Jehowy, który będzie musiał cierpieć i umrzeć dla zadośćuczynienia za cudze grzechy. Werset 5 powiada o nim: „Przebity za nasze grzechy, zdruzgotany za nasze winy” (BT). Proroctwo to wspomina, że Mesjasz ten musi wydać swe życie „na ofiarę za grzechy”, a potem wyjawia, iż „dni swe przedłuży, a wola Jahwe spełni się przez Niego” (werset 10, BT). Czy to nie zakrawa na paradoks? Jak Mesjasz mógł umrzeć, a potem ‛przedłużyć swe dni’? Jak mógł być złożony na ofiarę, a następnie działać na rzecz ‛spełnienia woli Jahwe’? Co więcej, jak to możliwe, żeby umarł i pozostał martwy, nie spełniwszy najważniejszych proroctw, które go dotyczą, mianowicie że będzie Królem na zawsze oraz zapewni całemu światu pokój i szczęście? (Izajasza 9:5, 6).
19. W jaki sposób zmartwychwstanie Jezusa pozwala pogodzić na pozór sprzeczne proroctwa dotyczące Mesjasza?
19 Ten pozorny paradoks został rozwiązany jednym jedynym spektakularnym cudem: przez zmartwychwstanie Jezusa. Naocznymi świadkami tego chwalebnego faktu stały się setki szczerze usposobionych Żydów (1 Koryntian 15:6). Apostoł Paweł napisał potem: „Gdy On [Jezus Chrystus] złożył raz na zawsze jedną ofiarę za grzechy, usiadł po prawicy Bożej, oczekując teraz, aż nieprzyjaciele jego położeni będą jako podnóżek stóp jego” (Hebrajczyków 10:10, 12, 13). Właśnie, po zmartwychwstaniu do życia niebiańskiego i po okresie ‛oczekiwania’ Jezus miał w końcu zasiąść na tronie królewskim i wystąpić przeciw wrogom swego Ojca, Jehowy. W tej roli Króla niebiańskiego Jezus Mesjasz oddziałuje teraz na życie każdego człowieka na ziemi. W jaki sposób? Rozpatrzymy to w następnym artykule.
[Przypisy]
a Wzmianka o ‛Józefie, synu Helego’, zanotowana w Łukasza 3:23, najwyraźniej oznacza syna z punktu widzenia prawa, a więc zięcia, jako że Heli był rodzonym ojcem Marii (Insight on the Scriptures [Wnikliwe poznawanie Pism], tom 1, strony 913-917, oraz Strażnica numer 24 z 1978 roku, strony 11-15).
b Historyk żydowski Józef Flawiusz, przedstawiając swój rodowód, wyraźnie wykazuje, iż przed rokiem 70 n.e. takie akta były dostępne. Zapewne uległy zniszczeniu wraz z miastem Jeruzalem, toteż wszelkie późniejsze roszczenia do roli Mesjasza były już nie do udowodnienia.
d Starożytne źródła greckie, babilońskie i perskie dostarczają mocnych dowodów na to, iż pierwszym rokiem królowania Artakserksesa był 474 rok p.n.e. Zobacz Insight on the Scriptures, tom 2, strony 614-616, 900, lub Strażnicę numer 6 z roku 1967, strony 7-10.
e W jednym z takich proroctw Jezus przepowiedział, że odtąd będą powstawać fałszywi mesjasze (Mateusza 24:23-26). Zobacz poprzedni artykuł.
Jak byś odpowiedział?
◻ Dlaczego warto rozpatrzyć dowody, czy Jezus to obiecany Mesjasz?
◻ Jak rodowód Jezusa przemawia za jego mesjańskim posłannictwem?
◻ Jak proroctwa biblijne pomagają wykazać, że Jezus był Mesjaszem?
◻ Jakimi sposobami Jehowa osobiście potwierdził, że Jezus to Mesjasz?
◻ Dlaczego tylu Żydów odtrąciło Jezusa jako Mesjasza i dlaczego te powody były nieuzasadnione?
[Ilustracja na stronie 12]
Każdy z licznych cudów Jezusa stanowił kolejny dowód jego mesjańskiego posłannictwa