Dariusz — król mający poczucie sprawiedliwości

PEWIEN słynny król tak się kiedyś przechwalał swymi przedsięwzięciami budowlanymi: „Wokół Babilonu wzniosłem obwarowanie z potężnego muru po stronie wschodniej. Wykopałem fosę (...) Z asfaltu i cegły zbudowałem potężny mur, niewzruszony jak góra”. Babiloński król Nebukadneccar (Nabuchodonozor) rzeczywiście przeprowadził rozległy program budowlany i dołożył usilnych starań, by ufortyfikować stolicę swego imperium. Ale wbrew jego wyobrażeniom miasto Babilon wcale nie było twierdzą nie do zdobycia.

Wyszło to na jaw 5 października 539 roku p.n.e. Perski król Cyrus II razem z armią medyjską zdobył wówczas Babilon i stracił jego chaldejskiego władcę, Belszaccara (Baltazara). Kto zaczął jako pierwszy panować nad podbitym miastem? Prorok Boży Daniel, będący w mieście podczas jego upadku, napisał: „Królestwo otrzymał Dariusz Med, mający około sześćdziesięciu dwóch lat” (Daniela 5:30, 31).

Kim był Dariusz? Jakim władcą się okazał? Jak traktował proroka Daniela, który przebywał jako wygnaniec w Babilonie od przeszło 70 lat?

KRÓL, O KTÓRYM HISTORIA MÓWI NIEWIELE

Historia mówi bardzo niewiele o Dariuszu Medzie. Medowie nie pozostawili po sobie prawie żadnych zapisków. Natomiast z setek tysięcy tabliczek klinowych odkopanych na Bliskim Wschodzie wyłania się niepełne sprawozdanie historyczne z mnóstwem luk. Inne starożytne pisma świeckie są nieliczne i dzieli je od czasów Dariusza sto lub jeszcze więcej lat.

Niemniej dostępne dowody wskazują, iż po zdobyciu Ekbatany, stolicy Medii, perskiemu władcy Cyrusowi II udało się pozyskać w Medach lojalnych sojuszników. Od tego czasu zjednoczeni Medowie i Persowie razem walczyli pod jego wodzą. Na temat stosunków łączących te dwa narody Robert Collins napisał w swej książce The Medes and Persians (Medowie i Persowie): „Po zawarciu pokoju Medowie byli traktowani na równi z Persami. Często zajmowali wysokie stanowiska we władzach cywilnych oraz sprawowali przywódcze funkcje w perskiej armii. Kiedy cudzoziemcy mówili o Medach i Persach, nie robili różnicy między pokonanymi i zdobywcami”. A zatem Media scaliła się z Persją, tworząc mocarstwo medo-perskie (Daniela 5:28; 8:3, 4, 20).

Medowie niewątpliwie odegrali znaczącą rolę w obaleniu Babilonu. Pismo Święte informuje, że „Dariusz, syn Aswerusa z potomstwa Medów”, był pierwszym władcą mocarstwa medo-perskiego, które obejmowało wówczas Babilon (Daniela 9:1). Jako król, mógł między innymi wydawać ustawy „według prawa Medów i Persów, które nie podlega unieważnieniu” (Daniela 6:8). Poza tym biblijne wzmianki o Dariuszu przybliżają nam nieco jego osobowość, a także dostarczają przekonującego wyjaśnienia, dlaczego w dziełach świeckich jest o nim tak mało informacji.

UPRZYWILEJOWANA POZYCJA DANIELA

Wkrótce po objęciu władzy w Babilonie Dariusz ustanowił „stu dwudziestu satrapów, którzy mieli być nad całym królestwem”, jak czytamy w Biblii, „nad nimi zaś trzech wysokich urzędników, z których jednym był Daniel” (Daniela 6:1, 2). Jednakże wysoka pozycja Daniela była solą w oku innym urzędnikom. Jego prawość z pewnością nie pozwalała mu tolerować korupcji, co mogło powodować niechęć. Także owi wysocy urzędnicy niewątpliwie nie ustrzegli się zawiści, ponieważ król darzył Daniela względami i zamierzał go uczynić pierwszym ministrem.

Chcąc zmienić tę sytuację, satrapowie i pozostali dwaj urzędnicy użyli prawnego podstępu. Poszli do króla i przedstawili mu do podpisu rozporządzenie zabraniające zanoszenia przez 30 dni „prośby do jakiegokolwiek boga lub człowieka” oprócz samego Dariusza. Zaproponowali, by każdy, kto przekroczy to prawo, został wrzucony do lwiej jamy. Wyglądało na to, iż chcą dowieść swej lojalności wobec króla, a Dariusz dał się przekonać, że ustawa taka spodoba się wszystkim znaczącym urzędnikom państwowym (Daniela 6:1-3, 6-8).

Dariusz podpisał rozporządzenie i wkrótce stanął oko w oko z jego skutkami. Pierwszy przekroczył je Daniel, ponieważ nie przestał modlić się do Jehowy Boga (porównaj Dzieje 5:29). Za swą wierność został wrzucony do lwiej jamy, mimo iż król szczerze starał się znaleźć sposób na obejście niezmiennej ustawy. Dariusz wyraził przekonanie, że Bóg proroka Daniela potrafi zachować go przy życiu (Daniela 6:9-17).

Po bezsennej nocy spędzonej na poście Dariusz pośpieszył do lwiej jamy. Jakże się ucieszył, że Daniel żyje i nie odniósł żadnych obrażeń! Chcąc uczynić zadość sprawiedliwości, od razu polecił wrzucić do lwiej jamy oskarżycieli Daniela i ich rodziny. Wydał też rozkaz, by ‛na każdym obszarze należącym do jego królestwa ludzie drżeli i żywili bojaźń przed Bogiem Daniela’ (Daniela 6:18-27).

Najwyraźniej Dariusz szanował Boga i religię Daniela i bardzo chciał naprawić zło. Ale ukaranie oskarżycieli Daniela musiało wzbudzić wrogość pozostałych urzędników państwowych. Poza tym nakaz Dariusza, by w całym królestwie ‛żywiono bojaźń przed Bogiem Daniela’, niewątpliwie wywołał głębokie niezadowolenie wpływowych kapłanów babilońskich. Okoliczności te z pewnością wpłynęły na pisarzy, nie byłoby więc nic dziwnego, gdyby wprowadzili do świeckich kronik zmiany, usuwając informacje dotyczące Dariusza. Niemniej krótkie sprawozdanie zawarte w Księdze Daniela przedstawia go jako bezstronnego władcę mającego poczucie sprawiedliwości.