Możesz pozyskać swego brata

„Idź i jego winę odsłoń między tobą a nim samym. Jeśli cię posłucha, pozyskałeś swego brata” (MATEUSZA 18:15).

 1, 2. Jakiej praktycznej rady w sprawie przewinień udzielił Jezus?

NIESPEŁNA rok przed końcem swej służby Jezus udzielił swoim uczniom ważnych lekcji. Można je znaleźć w 18 rozdziale Ewangelii według Mateusza. Najpierw wskazał na konieczność ukorzenia się jak dziecko. Następnie podkreślił, że należy unikać gorszenia „jednego z tych małych”, a jeśli któryś z nich zbłądzi, trzeba starać się mu pomóc, aby nie zginął. Potem podał cenną, praktyczną radę dotyczącą rozwiązywania nieporozumień między chrześcijanami.

² Zapewne przypominasz sobie jego słowa: „Jeśli zaś twój brat popełni grzech, idź i jego winę odsłoń między tobą a nim samym. Jeśli cię posłucha, pozyskałeś swego brata. Ale jeśli nie posłucha, weź ze sobą jeszcze jednego lub dwóch, aby każda sprawa mogła być potwierdzona ustami dwóch lub trzech świadków. Jeżeli ich nie posłucha, powiedz zborowi. Jeśli nie posłucha nawet zboru, niech będzie dla ciebie po prostu jak człowiek z narodów i jak poborca podatkowy” (Mateusza 18:15-17). Kiedy i z jakim nastawieniem powinno się korzystać z tej rady?

 3. Jak na ogół należy traktować cudze błędy?

³ W poprzednim artykule wykazano, iż wszyscy jesteśmy niedoskonali i łatwo popełniamy błędy, toteż musimy pracować nad gotowością do przebaczania. Bywa to konieczne zwłaszcza wtedy, gdy nas zabolą słowa bądź czyny współchrześcijanina (1 Piotra 4:8). Często najlepiej jest po prostu przejść nad tym do porządku — wybaczyć i zapomnieć. Możemy to uznać za swój wkład w zachowanie pokoju w zborze chrześcijańskim (Psalm 133:1; Przysłów 19:11). Niekiedy jednak możesz dojść do wniosku, że powinieneś porozmawiać z bratem (lub siostrą), który cię uraził lub skrzywdził. Właśnie w takiej sytuacji możemy zastosować cenne wskazówki zawarte w powyższych słowach Jezusa.

 4. Jak zasadę z Ewangelii według Mateusza 18:15 możemy stosować w odniesieniu do cudzych uchybień?

⁴ Jezus radził: „Jego winę odsłoń między tobą a nim samym”. Jest to mądre. W niektórych przekładach powiedziano tu, by załatwić sprawę „w cztery oczy”. Kiedy problem życzliwie omawia się na osobności, zazwyczaj łatwiej go rozwiązać. Brat, który zrobił albo powiedział coś niewłaściwego czy niemiłego, zapewne chętniej uzna swój błąd, będąc z tobą sam na sam. Gdyby przysłuchiwali się temu inni, wówczas pod wpływem niedoskonałej natury ludzkiej mógłby nie przyznać się do winy lub próbować usprawiedliwić swój postępek. Jeśli jednak daną kwestię wyjaśnisz w cztery oczy, być może okaże się, że nie był to grzech czy rozmyślny występek, lecz nieporozumienie. Kiedy obaj dojdziecie do takiego wniosku, zdołacie je wyjaśnić i nie pozwolicie, by błaha sprawa urosła do większych rozmiarów i zagroziła łączącej was więzi. Tak więc zasadę z Ewangelii według Mateusza 18:15 można odnieść nawet do drobnych wykroczeń w życiu codziennym.

Co miał na myśli?

 5, 6. O jakich grzechach — biorąc pod uwagę kontekst — jest mowa w Mateusza 18:15 i na co to wskazuje?

⁵ Ściśle rzecz biorąc, rada Jezusa dotyczy spraw poważniejszych. Oświadczył on: „Jeśli zaś twój brat popełni grzech”. W szerszym znaczeniu „grzechem” może być jakikolwiek błąd lub niedopisanie (Hioba 2:10; Przysłów 21:4; Jakuba 4:17). Jednakże z kontekstu wynika, iż Jezus miał na myśli poważny grzech — na tyle poważny, że winowajca mógł zostać potraktowany „jak człowiek z narodów i jak poborca podatkowy”. Na co wskazują te określenia?

⁶ Uczniowie Jezusa słuchający tych słów wiedzieli, że ich pobratymcy nie zadawali się z poganami (Jana 4:9; 18:28; Dzieje 10:28). Na pewno też unikali poborców podatkowych — osób pochodzenia żydowskiego, które żerowały na swych rodakach. A zatem w Ewangelii według Mateusza 18:15-17 chodzi w rzeczywistości o poważne grzechy, a nie o osobiste nieporozumienia czy krzywdy, które po prostu można przebaczyć i puścić w niepamięć (Mateusza 18:21, 22).a

 7, 8. (a) Jakimi grzechami muszą się zająć starsi? (b) Jaki rodzaj występków w myśl Mateusza 18:15-17 mogą załatwić między sobą dwaj chrześcijanie?

⁷ Według Prawa w razie popełnienia pewnych grzechów nie wystarczyło przebaczenie ze strony pokrzywdzonego. Bluźnierstwo, odstępstwo, bałwochwalstwo oraz grzechy o podłożu seksualnym, takie jak rozpusta, cudzołóstwo czy homoseksualizm, miały być zgłaszane starszym (lub kapłanom) i przez nich rozpatrywane. Tak samo jest w zborze chrześcijańskim (Kapłańska 5:1; 20:10-13; Liczb 5:30; 35:12; Powtórzonego Prawa 17:9; 19:16-19; Przysłów 29:24). Zauważ jednak, że Jezus wspomniał tu o kategorii grzechów, które mogły być rozważone między dwoma osobami. Oto przykłady: Ktoś powodowany gniewem lub zazdrością oczernia współwyznawcę. Chrześcijanin zawiera umowę, w której zobowiązuje się wykonać jakąś pracę z użyciem pewnych materiałów i zakończyć ją w ustalonym dniu. Brat uzgadnia, iż spłaci dług w umówiony sposób bądź w wyznaczonym terminie. Ktoś obiecuje, że gdy przejdzie przeszkolenie u swego pracodawcy, to przez określony czas lub na wskazanym terenie nie będzie z nim konkurował (nawet jeśli zmieni pracę) ani próbował odbierać mu klientów.b Gdyby brat nie dotrzymał słowa i nie okazał z tego powodu skruchy, na pewno byłoby to poważne przewinienie (Objawienie 21:8). Ale mogłyby to rozstrzygnąć między sobą zainteresowane strony.

⁸ Jak byś się zabrał do załatwienia takiej sprawy? W wypowiedzi Jezusa na ogół dostrzega się trzy kroki. Przeanalizujmy każdy z nich. Nie uważaj ich jednak za sztywną procedurę prawną, lecz postaraj się pojąć ich sens, nigdy nie zapominając o wzniosłym celu, który ci przyświeca.

Staraj się pozyskać brata

 9. O czym należy pamiętać, jeśli chodzi o zastosowanie słów z Mateusza 18:15?

⁹ Najpierw Jezus oświadczył: „Jeśli zaś twój brat popełni grzech, idź i jego winę odsłoń między tobą a nim samym. Jeśli cię posłucha, pozyskałeś swego brata”. Krok ten najwyraźniej nie może być podyktowany zwykłą podejrzliwością. Musisz mieć dowody lub konkretne informacje, dzięki którym mógłbyś pomóc bratu dostrzec, iż dopuścił się wykroczenia i powinien rzecz wyjaśnić. Dobrze jest zareagować bezzwłocznie, zanim brat zatnie się w uporze albo sprawa urośnie do większych rozmiarów. Nie zapominaj też, iż roztrząsanie jej w umyśle może zaszkodzić także tobie. Ponieważ rozmowa ma się odbyć tylko między wami dwoma, nie zwracaj się wcześniej do innych, by zyskać ich sympatię lub poprawić wizerunek własnej osoby (Przysłów 12:25; 17:9). Dlaczego? Ze względu na przyświecający ci cel.

10. Co pomoże nam pozyskać brata?

¹⁰ Powinieneś zmierzać do tego, by pozyskać brata, a nie skrytykować go, upokorzyć czy zrujnować. Jeśli naprawdę postąpił źle, to wystawił na niebezpieczeństwo swą więź z Jehową. Niewątpliwie chcesz, by pozostał twym chrześcijańskim bratem. Szanse na to będą większe, gdy podczas rozmowy w cztery oczy zachowasz spokój, unikając szorstkich słów czy oskarżycielskiego tonu. Postaraj się, by to spotkanie przebiegało w życzliwej atmosferze, i pamiętaj, że obaj jesteście niedoskonałymi, grzesznymi ludźmi (Rzymian 3:23, 24). Kiedy brat się zorientuje, że o nim nie plotkowałeś, i dostrzeże twoją szczerą chęć udzielenia mu pomocy, możecie szybko znaleźć rozwiązanie. Takie życzliwe, prostolinijne podejście będzie przejawem mądrości, zwłaszcza gdyby się okazało, że każdy z was ponosi część winy lub że cała sprawa w rzeczywistości polega na nieporozumieniu (Przysłów 25:9, 10; 26:20; Jakuba 3:5, 6).

11. Co moglibyśmy uczynić, gdyby winowajca nas nie posłuchał?

¹¹ Jeżeli pomożesz bratu dostrzec, iż doszło do poważnego wykroczenia, może go to pobudzić do okazania skruchy. W praktyce jednak przeszkodą bywa duma (Przysłów 16:18; 17:19). Tak więc nawet jeśli brat początkowo nie przyznaje się do winy i nie przejawia skruchy, odczekaj, zanim poczynisz dalsze kroki. Jezus nie powiedział: ‛Idź tylko raz i odsłoń jego winę’. Ponieważ sprawę tę możecie załatwić między sobą, zastanów się, czy jeszcze raz nie porozmawiać z nim w cztery oczy w duchu rady z Listu do Galatów 6:1. Niewykluczone, że wszystko się dobrze skończy (porównaj Judy 22, 23). Ale co wtedy, gdy jesteś przekonany, iż doszło do popełnienia grzechu, a współwyznawca nie reaguje na twoje wysiłki?

Korzystanie z pomocy dojrzałych osób

12, 13. (a) Jaki drugi krok w takiej sytuacji zalecił Jezus? (b) O jakiej przestrodze należy przy tym pamiętać?

¹² Gdybyś się dopuścił poważnego wykroczenia, czy chciałbyś, aby drudzy szybko spisali cię na straty? Chyba nie! Dlatego, jak wykazał Jezus, nie powinieneś zaraz po pierwszym kroku rezygnować ze starań o pozyskanie brata, by mógł dalej razem z tobą i innymi chwalcami Boga cieszyć się Jego uznaniem. Oto drugi krok przedstawiony przez Jezusa: „Jeśli nie posłucha, weź ze sobą jeszcze jednego lub dwóch, aby każda sprawa mogła być potwierdzona ustami dwóch lub trzech świadków”.

¹³ Jezus poradził wziąć „jednego lub dwóch”. Nie powiedział, że gdy poczynisz pierwszy krok, możesz rozmawiać o tym problemie z mnóstwem osób, skontaktować się z nadzorcą podróżującym czy też napisać do braci. Choć jesteś przeświadczony, iż popełniono wykroczenie, nie zostało to jeszcze potwierdzone. Zapewne nie chciałbyś rozgłaszać nieprzychylnych informacji, które mogłyby okazać się oszczerstwami (Przysłów 16:28; 18:8). Ale Jezus powiedział, żeby wziąć ze sobą jeszcze jedną lub dwie osoby. Dlaczego warto tak zrobić? I kogo o to poprosić?

14. Kogo można wziąć ze sobą w ramach drugiego kroku?

¹⁴ Chcąc pozyskać brata, starasz się go przekonać, iż popełnił grzech, i pobudzić do okazania skruchy, by mógł się pojednać z tobą i z Bogiem. W tym celu najlepiej byłoby mieć „jednego lub dwóch” świadków wykroczenia. Może byli przy nim obecni albo posiadają ważne informacje o tym, co zrobiono (lub czego nie zrobiono) w konkretnej sprawie finansowej. Jeśli nie ma nikogo takiego, możesz wziąć ze sobą kogoś, kto ma doświadczenie w danej dziedzinie i potrafi ustalić, czy naprawdę doszło do wykroczenia. W razie konieczności osoby takie mogłyby później wystąpić jako świadkowie przeprowadzonej rozmowy i potwierdzić przedstawione fakty oraz podjęte starania (Liczb 35:30; Powtórzonego Prawa 17:6). Nie są więc jedynie neutralnymi obserwatorami czy rozjemcami, niemniej ich obecność ma pomóc pozyskać twego oraz ich brata.

15. Dlaczego chrześcijańscy starsi mogliby okazać się pomocni, gdybyśmy musieli poczynić drugi krok?

¹⁵ Bracia ci nie muszą być starszymi zboru. Niemniej dojrzali nadzorcy mogą dzięki swym kwalifikacjom duchowym wiele wnieść do sprawy. Są „jak schronienie przed wiatrem i kryjówka przed deszczową nawałnicą, jak strumienie wody w bezwodnej krainie, jak cień wielkiej skały w wyczerpanej ziemi” (Izajasza 32:1, 2). Mają doświadczenie w przekonywaniu i korygowaniu braci i sióstr. A winowajca ma uzasadnione powody, by tym „darom w ludziach” okazać zaufanie (Efezjan 4:8, 11, 12).c Rozmowa w obecności takich dojrzałych osób i wspólna modlitwa mogą odmienić atmosferę i rozwikłać coś, co wydawało się nie do rozwiązania (porównaj Jakuba 5:14, 15).

Ostatni krok, by pozyskać brata

16. Jaki trzeci krok zalecił Jezus?

¹⁶ Jeżeli drugi krok zawodzi i nie udaje się załatwić sprawy, to w trzeci krok już bezwzględnie należy zaangażować nadzorców zboru. „Jeżeli ich [jednego lub dwóch] nie posłucha, powiedz zborowi. Jeśli nie posłucha nawet zboru, niech będzie dla ciebie po prostu jak człowiek z narodów i jak poborca podatkowy”. Co się z tym wiąże?

17, 18. Dzięki jakiemu przykładowi łatwiej pojąć znaczenie rady „powiedz zborowi”? (b) Jak obecnie korzysta się z tego kroku?

¹⁷ Słów tych nie należy rozumieć jako sugestii, by grzech albo winę wyjawić na normalnym lub specjalnym zebraniu całego zboru. Stosowną procedurę można ustalić na podstawie Słowa Bożego. Zobaczmy, jak w wypadku buntu, obżarstwa czy pijaństwa należało postąpić w starożytnym Izraelu: „Jeśli jakiś mężczyzna ma syna, który jest uparty i buntowniczy, nie słucha głosu swego ojca ani głosu swej matki, a oni go korygowali, lecz on nie będzie ich słuchał, to ojciec i matka wezmą go i zaprowadzą do starszych miasta i do bramy w jego miejscowości, i powiedzą do starszych miasta: ‚Ten nasz syn jest uparty i buntowniczy; nie słucha naszego głosu, jest żarłokiem i pijakiem’. Wtedy wszyscy mężczyźni z jego miasta ukamienują go kamieniami” (Powtórzonego Prawa 21:18-21).

¹⁸ Grzechów takiego człowieka nie wysłuchiwał i nie osądzał cały naród czy całe plemię. Zajmowali się tym uznawani „starsi”, występujący w charakterze przedstawicieli zboru (porównaj Powtórzonego Prawa 19:16, 17, gdzie wspomniano o sprawie rozpatrywanej przez ‛kapłanów i sędziów urzędujących w owych dniach’). Podobnie dzisiaj, gdy trzeba poczynić trzeci krok, sprawą zajmują się starsi reprezentujący zbór. Przyświeca im ten sam cel — chcą w miarę możliwości pozyskać danego chrześcijanina. Dlatego nie osądzają sprawy z góry ani nie są stronniczy, lecz starają się być obiektywni.

19. Co postarają się uczynić starsi wyznaczeni do zapoznania się z daną sprawą?

¹⁹ W celu ustalenia, czy grzech rzeczywiście został popełniony (albo czy dalej jest popełniany), postarają się ocenić fakty i wysłuchać świadków. Chcą chronić zbór przed zepsuciem i duchem świata (1 Koryntian 2:12; 5:7). Zgodnie ze stawianymi im wymaganiami biblijnymi dołożą starań, by „zarówno usilnie zachęcać zdrową nauką, jak i upominać tych, którzy się sprzeciwiają” (Tytusa 1:9). Miejmy nadzieję, że winowajca nie będzie przypominał Izraelitów, o których prorok Jehowy napisał: „Wołałem, lecz wyście nie odpowiadali, mówiłem, lecz wyście nie słuchali; i czyniliście to, co złe w moich oczach, i wybraliście to, w czym nie miałem upodobania” (Izajasza 65:12).

20. Co w myśl słów Jezusa trzeba zrobić, jeśli grzesznik nie chce posłuchać i okazać skruchy?

²⁰ Niemniej w stosunkowo nielicznych wypadkach grzesznik tak właśnie się zachowuje. Trzeba wówczas zastosować się do wyraźnej wskazówki Jezusa: „Niech będzie dla ciebie po prostu jak człowiek z narodów i jak poborca podatkowy”. Nasz Pan nie zalecał, by kogoś nieludzko traktować albo pragnąć jego krzywdy. Jednakże w myśl jednoznacznej rady Pawła zatwardziałych grzeszników należy wykluczyć ze zboru (1 Koryntian 5:11-13). Nawet to może w końcu doprowadzić do osiągnięcia celu, jakim jest pozyskanie grzesznika.

21. Jaka możliwość stoi otworem przed kimś, kogo wykluczono ze zboru?

²¹ Na taką możliwość wskazuje Jezusowa przypowieść o synu marnotrawnym. Przez pewien czas był on pozbawiony życzliwego towarzystwa domowników swego ojca, ale „się opamiętał” (Łukasza 15:11-18). Paweł nadmienił Tymoteuszowi, że niektórzy grzesznicy z czasem okażą skruchę i „opamiętają się, wyrwawszy się z sidła Diabła” (2 Tymoteusza 2:24-26). Żywimy głęboką nadzieję, że każdy, kto trwa w grzechu i musi zostać wykluczony ze zboru, odczuje doznaną stratę — nie tylko uznania Bożego, ale też serdecznej atmosfery i kontaktów towarzyskich z lojalnymi chrześcijanami — i w końcu się opamięta.

22. Jak jeszcze można pozyskać brata?

²² Jezus nie uważał, że dla ludzi z narodów oraz dla poborców podatkowych nie ma już ratunku. Do tych ostatnich należał między innymi Mateusz Lewi, który okazał skruchę, szczerze ‛chodził za Jezusem’ i nawet został wybrany na apostoła (Marka 2:15; Łukasza 15:1). Dlatego jeśli obecnie jakiś grzesznik „nie posłucha nawet zboru” i zostanie wykluczony, możemy się doczekać tego, że z czasem zdobędzie się na skruchę i wyprostuje ścieżki dla swych stóp. Gdy to uczyni i ponownie stanie się członkiem zboru, ucieszymy się, że nasz brat został pozyskany i wrócił do owczarni prawdziwego wielbienia.

[Przypisy]

Czy sobie przypominasz?

◻ Głównie do jakich grzechów odnoszą się słowa z Ewangelii według Mateusza 18:15-17?

◻ O czym należy pamiętać, gdy trzeba poczynić pierwszy krok?

◻ Kto może nam pomóc, jeśli musimy zrobić drugi krok?

◻ Kogo należy zaangażować w trzeci krok i jak mimo to możemy pozyskać brata?

[Ilustracja na stronie 18]

Żydzi unikali poborców podatkowych. Mateusz się zmienił i zaczął naśladować Jezusa

[Ilustracja na stronie 20]

Na ogół sprawę da się załatwić w cztery oczy