Królestwa aramejskie. Sprawozdanie biblijne zaczyna wspominać o królestwach aramejskich mniej więcej w tym samym czasie, co o powstawaniu państwa izraelskiego. Kuszan-Riszataim, król Aram-Naharaim (Mezopotamii), gnębił Izraelitów przez osiem lat, dopóki nie wyzwolił ich sędzia Otniel (Sdz 3:8-10).

Aram-Coba (Coba) to królestwo aramejskie przedstawiane jako wróg króla Saula (1117-1078 p.n.e.) (1Sm 14:47). Przypuszczalnie leżało na pn. od Damaszku i obejmowało terytorium od Chamatu na pn. po Eufrat na wsch. Kiedy Dawid walczył z nieprzyjaciółmi Izraela, stoczył zwycięską wojnę z Hadadezerem, potężnym królem Aram-Coby (2Sm 8:3, 4; 1Kn 18:3; por. Ps 60, nagł.). Potem urósł w siłę Aramejczyk Rezon, dowódca rabusiów osiadły w Damaszku, który wkrótce stał się najważniejszym miastem aramejskim (1Kl 11:23-25) oraz „głową Syrii” (Iz 7:8) i pałał do Izraela zażartą nienawiścią aż do końca istnienia królestwa północnego (zob. DAMASZEK).

Aram-Maaka (Maaka) to obok Coby, Rechobu i Isztobu jedno z królestw aramejskich, w których Ammonici wynajęli rydwany i jeźdźców na wojnę z Dawidem. Król Aram-Maaki dołączył do tej najemnej armii, lecz Dawid szybko zmusił wrogów do ucieczki (2Sm 10:6-14; 1Kn 19:6-15). Królestwo Maaki leżało najprawdopodobniej na wsch. od Jordanu, a na pn. sięgało góry Hermon (Joz 12:5; 13:11).

Geszur był małym królestwem aramejskim na wsch. brzegu Jordanu; od pn. zapewne sąsiadował z Maaką, a jego pd. granica ciągnęła się do wsch. brzegu Morza Galilejskiego. Podobnie jak Maaka, leżał na terytorium przydzielonym plemieniu Manassesa (Pwt 3:14; Joz 13:11; zob. GESZUR 1).

Dzięki podbiciu królestw aramejskich Dawid przesunął granice swego królestwa daleko na pn. aż do Eufratu, w pobliże Charanu w Paddan-Aram. W ten sposób spełniła się obietnica Jehowy co do rozmiarów dziedzictwa Izraela w Ziemi Obiecanej (Pwt 1:7; 11:24; Joz 1:4).

Dalsze informacje na temat stosunków Izraela z Aramem można znaleźć pod hasłem SYRIA.

Zobacz ARAM 5.

Zobacz ARAM 1 i 5.

Starożytny język semicki, blisko spokrewniony z hebrajskim, początkowo używany przez Aramejczyków (zob. ARAM 5). Z biegiem czasu jednak bardzo się upowszechnił, zwłaszcza w pd.-zach. Azji, i podzielił na rozmaite dialekty (niektóre uznawane są za odrębne języki). Posługiwano się nim na większą skalę od II tysiąclecia p.n.e. aż do połowy I tysiąclecia n.e. Jest jednym z trzech języków, w których pierwotnie spisano Biblię. Hebrajskie słowo ʼaramít pojawia się w niej pięć razy i oznacza język „syryjski” lub „aramejski” (2Kl 18:26; Ezd 4:7 [dwukrotnie]; Iz 36:11; Dn 2:4).

W biblijnym języku aramejskim, dawniej nazywanym chaldejskim, spisano Ezdrasza 4:8 do 6:18 i 7:12-26, Jeremiasza 10:11 oraz Daniela 2:4b do 7:28. Wyrazy aramejskie spotyka się także w innych wersetach. Podejmowane przez niektórych uczonych próby wywiedzenia z tego języka licznych słów hebrajskich są czysto hipotetyczne.

Występowanie w Biblii wyrażeń aramejskich nie jest niczym dziwnym, ponieważ Hebrajczycy przez długi czas mieli bliski kontakt z Aramejczykami i ich językiem, na który dość wcześnie przetłumaczono Pisma Hebrajskie. Fragmenty aramejskich targumów znaleziono wśród Zwojów znad Morza Martwego.

Charakterystyka. Aramejski na równi z hebrajskim jest zaliczany do północno-zachodniej grupy języków semickich. Oba te pokrewne języki znacznie różnią się od siebie, ale mają alfabet złożony z tych samych i tak samo nazywanych liter, pisanych od strony prawej ku lewej. Pierwotnie używano wyłącznie spółgłosek, a w późniejszym czasie masoreci uzupełnili znakami samogłoskowymi zarówno hebrajski, jak i aramejski tekst Pisma Świętego. Duży wpływ na aramejszczyznę wywarły inne języki. Fragmenty, w których spisano Biblię, zawierają różne nazwy i imiona pochodzenia hebrajskiego, akadyjskiego oraz perskiego. Wpływy hebrajskie widać też w terminologii religijnej, akadyjskie — zwłaszcza w dziedzinie polityki i finansów, a perskie — w słownictwie politycznym i prawnym.

Aramejski przypomina język hebrajski nie tylko w piśmie, lecz także w odmianie czasowników, rzeczowników i zaimków. Czasowniki mają dwa aspekty: dokonany i niedokonany. Rzeczowniki występują w liczbie pojedynczej, podwójnej i mnogiej, jak również w dwóch rodzajach — męskim i żeńskim. Aramejski różni się od pozostałych języków semickich chociażby tym, że preferuje samogłoskę a oraz pewne spółgłoski — np. d zamiast z albo t zamiast sz.

Podstawowy podział. Dialekty aramejskie na ogół dzieli się na zachodnie i wschodnie. Jednakże z historycznego punktu widzenia uzasadniony jest podział na następujące cztery grupy: staroaramejską, urzędową, lewantyńską i wschodnią. Przypuszcza się, że w rejonie Żyznego Półksiężyca