-
Pytania czytelnikówStrażnica — 1968 | nr 18
-
-
Pytania czytelników
• Tekst Ewangelii według Mateusza 28:9 donosi o niewiastach, które spotkały Jezusa po jego zmartwychwstaniu; w katolickim przekładzie ks. dra E. Grzymały werset ten brzmi: „A tu na drodze Jezus spotyka je i mówi: Witajcie. A one rzuciły mu się do stóp i cześć mu oddały.” Czyż nie jest to wyraźnym zaprzeczeniem nauki świadków Jehowy, iż Jezusowi nie należy oddawać czci?
Wyznawcom „trójcy”, którzy wierzą, jakoby Jezus był Bogiem lub przynajmniej drugą osobą trójjednego Boga, nie podoba się, gdy świadkowie Jehowy wyjaśniają, że Pismo święte nie pozwala wielbicielom żywego i prawdziwego Boga na oddawanie Boskiej czci Jego Synowi, Jezusowi Chrystusowi. Zdaniem rzeczników „trójcy” jest to równoznaczne z odmawianiem czci samemu Jehowie Bogu. Tymczasem wiadomo przecież, że kiedy Jezusa na pustyni Diabeł kusił do dokonania przed nim aktu wielbienia, za co w nagrodę miał dostać „wszystkie królestwa świata”, Jezus odrzucił tę propozycję. Powołując nie na słowa z 5 księgi Mojżeszowej, powiedział według brzmienia tego samego przekładu E. Grzymały: „Precz ode mnie, szatanie, napisano bowiem: Panu Bogu twemu kłaniać się będziesz i jemu tylko cześć będziesz oddawał.” (Mat. 4:10) Słowami tymi Jezus zarazem zabronił swoim naśladowcom oddawania czci jego osobie.
Kiedy się czyta tekst Mateusza 28:9 w cytowanym przekładzie, naprawdę wydaje się na pierwszy rzut oka, że mamy tu do czynienia ze stanowczym zaprzeczeniem tego, czego nauczają świadkowie Jehowy. Rzecz jednak zrozumiała, że tłumacz obstający przy doktrynie „trójcy” będzie usiłował poprzeć pogląd trynitarski, przekładając odpowiednie słowo greckiego oryginału na „oddanie czci”. Niemniej warto się zainteresować, jak to słowo tłumaczą inne przekłady. Również rzymskokatolickie tłumaczenie, opublikowane pod nazwą Biblii Tysiąclecia, oddaje werset Ewangelii według Mateusza 28:9 w następujący sposób: „A oto Jezus stanął przed nimi i rzekł: ‚Witajcie!’ One zbliżyły się do Niego, objęły Go za nogi i złożyły Mu pokłon.” W niekatolickiej Biblii Gdańskiej czytamy podobnie: „Oto Jezus spotkał się z nimi, mówiąc: Bądźcie pozdrowione. A one przystąpiwszy, uchwyciły się nóg jego i pokłoniły mu się.” A przekład ks. S. Kowalskiego podaje: „Wtem Jezus zastąpił im drogę i rzekł: ‚Witajcie!’ A one zbliżyły się i objąwszy nogi jego złożyły mu hołd.” (Podobnie tłumaczą: E. Dąbrowski i W. Szczepański.) Taki niski pokłon, wyrażający głęboki szacunek lub hołd w stosunku do zmartwychwstałego Jezusa, nie równa się jednak wielbieniu, czyli oddaniu czci Boskiej. W przeciwnym razie mężów Bożych z czasów starożytnych można by obwinić o wielbienie stworzeń ludzkich, ponieważ kłaniali się przed nimi. Tymczasem anioł, który został użyty do przekazania Objawienia apostołowi Janowi, powstrzymał go, gdy ten chciał mu oddać cześć, i powiedział mu, że wielbić należy tylko Boga. — Obj. 19:10; 22:8, 9, Kow.
Czasownik grecki, który w tekście Mateusza 28:9 ks. E. Grzymała przetłumaczył słowami „oddać cześć”, brzmi proskyneo. Czasownik ten występuje również w Septuagincie, starożytnym przekładzie Pism Hebrajskich na język grecki, w wersji Septuaginty spotkać go można między innymi w 1 Mojżeszowej 23:7, gdzie według Biblii Gdańskiej czytamy: „Tedy wstawszy Abraham, pokłonił się ludowi onej ziemi, to jest synom Hetowym.” Książka opublikowana w Londynie przez wydawnictwo Samuel Bagster & Sons, itd., a zatytułowana: „The Septuagint Version, the Old Testament With on English Translation” (przekład Septuaginty — Stary Testament z tłumaczeniem na angielski), ukazuje ten czasownik proskyneo w tekście greckim, ale zamiast twierdzić, jakoby Abraham oddał cześć Boską ludowi owej ziemi, Chetytom, zamieszczony obok angielski przekład tekstu 1 Mojżeszowej 23:7 podaje (po przetłumaczeniu na polski): „Powstał Abram i uczynił głęboki pokłon wobec ludu tej ziemi, wobec synów Cheta.”
W takim razie, jeśli szermierze „trójcy” twierdzą, jakoby brzmienie wersetu z Ewangelii według Mateusza 28:9 w przekładzie ks. E. Grzymały lub w innych trynitarskich tłumaczeniach dowodziło, iż trzeba wielbić Jezusa jako członka „trójcy” — to twierdzenie ich opiera się na bardzo chwiejnej podstawie. Istnieją przekłady, jak na przykład angielska Wersja Króla Jakuba, w których grecki czasownik proskyneo stale tłumaczony jest na „wielbić” (worship); postąpiono tak nawet w tekście Objawienia 3:9, gdzie według tego przekładu Jezus miał powiedzieć do swych naśladowców: „Oto ja sprawię tym z synagogi Szatana, którzy mówią, że są Żydami, a nimi nie są, tylko kłamią; oto sprawię im, że przyjdą wielbić przed stopami twymi, i poznają, że ciebie umiłowałem.” W tym miejscu Wersja Króla Jakuba wyraźnie ukazuje słabość swej metody tłumaczenia, gdyż nawet zwolennicy „trójcy” nie głoszą, by ktoś miał wielbić naśladowców Jezusa.
Podczas gdy Wersja Króla Jakuba wszędzie oddaje proskyneo przez „wielbić”, inne przekłady zwłaszcza nowsze, nie czynią tego w sposób tak jednolity. Oddawanie go różnymi słowami odpowiada trafnie tekstowi hebrajskiemu. W języku hebrajskim odpowiednikiem użytego w greckiej Septuagincie czasownika proskyneo jest słowo szachah; właśnie ten czasownik hebrajski występuje w oryginale 1 Mojżeszowej 23:7. Nawet w Wersji Króla Jakuba to hebrajskie słowo szachah bywa tłumaczone w różnych miejscach na: „pochylić się, zgiąć się, pokornie błagać, płaszczyć się, upaść, paść na twarz, ukłonić się głęboko, złożyć hołd, oddać szacunek i wielbić”. Ponieważ grecki czasownik proskyneo jest odpowiednikiem hebrajskiego szachah, więc tak samo rozmaicie trzeba tłumaczyć ten grecki czasownik na inne języki, aby wykazać, że nie zawsze oznacza on wielbienie tego rodzaju, jakie się należy tylko samemu Bogu Najwyższemu, Jehowie.
Szereg tłumaczy uznaje potrzebę takiego rozróżnienia. Według ks. F. Gryglewicza tekst Mateusza 28:9 brzmi: „Wtedy Jezus stanął naprzeciwko nich z pozdrowieniem: — Witajcie. One zbliżyły się, objęły Go za nogi i upadły przed Nim.” Z przekładów obcojęzycznych „The New Testament in Modern Speech” Weymoutha oddaje omawiany werset w ten sposób: „Wówczas nagle zobaczyły Jezusa, idącego im na spotkanie. Powiedział: ‚Pokój wam.’ A one podeszły i uchwyciły jego stopy, kłaniając się przed Nim aż do ziemi.” „The New English Bible” w wydaniu z roku 1961 tłumaczy, jak następuje: „Nagle Jezus ukazał się przed nimi na drodze. Pozdrowił je, a one podeszły i chwyciły się jego stóp, padłszy przed nim na twarz.” Te i inne przekłady pokazują więc, że jeśli ktoś tłumaczy greckie proskyneo na „wielbić” albo „oddać cześć”, czyni to niesłusznie. Dlatego tekst Ewangelii według Mateusza 28:9 w poprawnym tłumaczeniu nie zaprzecza nauce świadków Jehowy, którzy głoszą, że Jezusa nie należy wielbić tak, jak wielbimy jedynie Boga, Jehowę.
-
-
Drzewo „czuwające”Strażnica — 1968 | nr 18
-
-
Drzewo „czuwające”
◆ Hebrajska nazwa drzewa migdałowego (szaked) w dosłownym sensie znaczy „czuwające”. Określenie to jest uzasadnione, ponieważ w Palestynie drzewo migdałowe po przerwie zimowej najwcześniej zaczyna kwitnąć. Całe obsypane kwieciem bywa już pod koniec stycznia lub na początku lutego. W Biblii Hebrajskiej występuje w proroctwie Jeremiasza 1:11, 12 gra słów, gdyż wyrazowi „migdał” (szaked) przeciwstawiony jest tam wyraz „czuwam” (szoked): „Odezwał się do mnie głos Jahwe [albo: Jehowy], mówiący: ‚Co widzisz, Jeremiaszu?’ Odpowiedziałem: Widzę gałązkę drzewa ‚czuwającego’ [migdałowego, uw. marg]. Rzekł mi Jahwe: ‚Dobrze widziałeś, bo Ja czuwam nad moim słowem, aby je wykonać.’” — BT.
-