Śmierć i Hades wydadzą umarłych
„A co do zmartwychwstania, czy nie czytaliście, co wam Bóg powiedział?” — Mat. 22:31, NP.
1. Która starożytna księga religijna sama tylko naucza o zmartwychwstaniu?
ZMARTWYCHWSTANIE ludzi podczas panowania Królestwa Bożego — tej nauki nie głosi żadna ze starożytnych, świętych ksiąg religijnych poza Biblią. Biblia jest księgą świętą, której pierwsza część została napisana głównie w języku hebrajskim, a druga część w pospolitej greczyźnie sprzed dziewiętnastu wieków. Jednak pierwsza część Biblii została przetłumaczona z hebrajskiego na grecki, zanim jeszcze napisano po grecku drugą jej cześć. Greckie tłumaczenie Pism Hebrajskich bywa nazywane Septuagintą i oznaczone symbolem LXX, co znaczy „Siedemdziesiąt”. Dziewiętnaście stuleci temu język grecki był językiem międzynarodowym; każdy, kto wtedy umiał po grecku, mógł czytać całą Biblię. Do dziś Biblia święta została przetłumaczona w całości lub w części na z górą 1202 języki, w tym również i na polski. Ta święta Księga osiągnęła największe spośród wszystkich książek nakłady i największą liczbę przekładów. Tylko ona jedna naucza o powstaniu zmarłych do życia w sprawiedliwym porządku rzeczy pod rządami Królestwa Boga Wszechmocnego.
2. Dlaczego niektórzy mogą wyśmiewać pojęcie zmartwychwstania?
2 Być może, czytelniku, nie widzisz potrzeby zmartwychwzbudzenia nieżyjących ludzi, ponieważ twoja religia naucza cię czegoś takiego jak „nieśmiertelność duszy”. Z tej racji, skoro umarły tylko ciała, ale dusze nadal żyją gdzieś w niewidzialnej przestrzeni lub przewędrowały do innego ziemskiego ciała, nie widzisz potrzeby zmartwychwstania. Z tej też przyczyny niektórzy czytelnicy mogą ewentualnie drwić sobie z samej idei zmartwychwstania. To jest zupełnie naturalne. Ale biblijna nauka o wzbudzeniu zmarłych oparta jest na tak mocnej podstawie, że lepiej będzie rzetelnie się z nią zapoznać niż szydzić z niej. Nie chcemy chyba być podobni tym filozofom greckim, którzy wierzyli w nieśmiertelność duszy ludzkiej i którym chrześcijański apostoł Paweł opowiadał o zmartwychwstaniu Jezusa Chrystusa. — Dzieje 2:31, 32; Mat. 26:38; Izaj. 53:12; Ezech. 18:4, 20.
3. Dlaczego nie chcemy być podobni owym filozofom greckim?
3 O tamtych Grekach doniesienie historyczne podaje: „Jedni mówili: ‚O co chodzi temu człowiekowi, że tak zawzięcie rozprawia?’ Inni zaś: ‚Wydaje się, że jest to zwiastun nowych bogów.’ Bo głosił im wieść o Jezusie i o zmartwychwstaniu.” Następnie, jak wynika z doniesienia, apostoł Paweł wystąpił przed Najwyższym Trybunałem w greckim mieście Ateny i oświadczył, iż Bóg wzbudził swego Syna Jezusa Chrystusa z martwych, aby objął funkcję sędziego całej zamieszkanej ziemi. „Słysząc o zmartwychwstaniu jedni [niektórzy, NW] zaczęli się naśmiewać.” (Dzieje 17:18, 31, 32, Kow) Ci Grecy wierzyli w nieśmiertelność duszy ludzkiej i tym samym uważali, iż w ogóle nie ma umarłych. Dlatego też nie mogli pojąć nauki, że dusze ludzkie są martwe i celem powrotu do życia potrzebują zmartwychwstania.
4. Jakie podobieństwo istniało między starożytnymi Grekami i Babilończykami, jeśli chodzi o wierzenia dotyczące ludzi zmarłych?
4 Starożytni Grecy wierzyli, że ludzie zmarli żyją dalej jako cienie w podziemnym, niewidocznym miejscu, gdzie króluje bóg imieniem Hades. Później od jego imienia to podziemne miejsce pobytu dusz ludzi niegdyś żyjących na ziemi również nazywano Hadesem. Nazwę tę zaczęto wreszcie stosować także w odniesieniu do grobu.a Owi dawni Grecy podobni byli pod tym względem do Babilończyków z Azji, którzy swego boga podziemnej krainy dusz zmarłych określali imieniem Nergal, a o samej niewidzialnej krainie zmarłych mówili, że to „kraj, skąd nie ma powrotu”. Starożytni Babilończycy nie wierzyli więc w zmartwychwstanie.b
5. Jak akcja podjęta przez reformistycznych Żydów wyjawia, że wiara w nieśmiertelność człowieka jest wprost przeciwna nauce o zmartwychwstaniu?
5 Babilońska wiara w nieśmiertelność duszy ludzkiej jest wręcz przeciwna nauce Biblii o zmartwychwstaniu nieżyjących ludzi. Można to łatwo dostrzec, obserwując chociażby akcję podjętą przez reformistycznych Żydów w obecnym dwudziestym wieku. The Jewish Encyclopedia podaje na ten temat pod hasłem „Zmartwychwstanie”: „W czasach nowożytnych wiara w zmartwychwstanie została mocno podważona przez nauki przyrodnicze, a konferencje rabinistyczne oraz rabini reformiści podnieśli kwestię (...) czy nie należałoby zmienić starych formuł liturgicznych wyrażających wiarę w zmartwychwstanie, aby zamiast tego dać wyraz przekonaniu o nieśmiertelności duszy. Zostało to przeprowadzone we wszystkich reformowanych modlitewnikach w Ameryce. Na konferencji rabinistycznej w Filadelfii wyraźnie oświadczono, że wiara w zmartwychwstanie ciała nie ma oparcia w judaizmie oraz że w liturgii [zbiorze formułek przeznaczonych dla nabożeństw] miejsce jej powinna zająć wiara w nieśmiertelność duszy”. — Tom 10, str. 385, par. 2 (1905)
6. Jakie wyraźne stwierdzenie biblijne odrzucają tacy reformistyczni Żydzi?
6 Tym samym ci reformistyczni Żydzi nie wierzą w wyraźne stwierdzenie Biblii świętej z księgi Ezechiela 18:4, 20: „Dusza, która grzeszy, ta umrze.” A tak przecież podaje również przekład Izaaka Leesera z roku 1853.
7. Co apostoł Paweł, były faryzeusz, powiedział do Feliksa o zmartwychwstaniu?
7 Chrześcijański apostoł Paweł, który żył za dni ziemskiej służby Jezusa Chrystusa, widział go za sprawą cudu po jego zmartwychwstaniu. Z pochodzenia Paweł był Żydem i należał przedtem do żydowskich faryzeuszy, którzy wierzyli w zmartwychwstanie. Kiedy stanął przed rzymskim sędzią Feliksem, który prawdopodobnie wierzył w Plutona, rzymskiego boga podziemnego świata zmarłych dusz, powiedział, zwracając się w stronę faryzeuszy: „Wierzę we wszystko, co napisane jest w Prawie [Mojżeszowym] i u Proroków. Pokładam w Bogu tę samą nadzieję, co ci tutaj, że nastąpi kiedyś zmartwychwstanie sprawiedliwych i niesprawiedliwych. (...) stojąc wśród nich wypowiedziałem na cały głos: ‚Z powodu zmartwychwstania umarłych stoję dziś wśród was jako oskarżony.’” — Dzieje 24:14-21, Kow.
8. (a) Ilu było świadków zmartwychwstania Chrystusa? (b) Co jego zmartwychwstanie oznacza dla zmarłych ludzi?
8 Omawiając w swoich pismach sprawę zmartwychwstania, apostoł Paweł wspomina o ponad pięciuset — włącznie z nim samym naocznych świadkach, którzy widzieli zmartwychwstałego Jezusa Chrystusa, chociaż przedtem publicznie poniósł śmierć na palu tortur oraz został pochowany w grobie zapieczętowanym i strzeżonym przez żołnierzy w celu zapobieżenia kradzieży złożonych tam zwłok. (1 Kor. 15:3-9; Mat. 27:57 do 28:4) W trakcie dowodzenia, że ani on sam, ani jego współwyznawcy nie są fałszywymi świadkami powstania Jezusa Chrystusa z martwych, apostoł Paweł wykazał, co to zmartwychwstanie oznacza dla zmarłych spośród rodu ludzkiego; napisał: „A jednak Chrystus zmartwychwstał, jako pierwociny tych, którzy posnęli, bo jak przez człowieka [pierwszego człowieka Adama] śmierć, tak też przez człowieka zmartwychwstanie.” (1 Kor. 15:20, 21, NDb) Zmartwychwstanie Jezusa Chrystusa utorowało drogę do wzbudzenia ze śmierci innym, mianowicie martwej części ludzkości.
9, 10. (a) Dlaczego Jezus mógł odważnie iść ku męczeńskiej śmierci? (b) Jak słowa Jezusa zapewniają, że zmartwychwstanie nastąpi?
9 W roku 33 naszej ery Jezus Chrystus odważnie poniósł męczeńską śmierć, ponieważ ufał, że Bóg Wszechmocny, jego niebiański Ojciec, wzbudzi go trzeciego dnia z martwych. Tym samym Bóg pozwoli mu wrócić do nieba, aby tam osobiście przedstawił wartość swojej ofiary ludzkiej. Jezus Chrystus miał na ziemi wiele do powiedzenia na temat zmartwychwstania. Pewnego razu tak mówił o przeprowadzeniu dzięki zmartwychwstaniu końcowego sądu nad tymi, którzy zmarli: „Jak Ojciec w sobie ma życie, tak i Syna obdarzył, aby miał w sobie życie. I dał mu władzę sprawowania sądu, ponieważ jest Synem człowieczym. Nie dziwcie się temu, ponieważ nadchodzi godzina, w której wszyscy, co są w grobowcach pamięci, usłyszą jego głos i wyjdą: ci, którzy czynili dobro, na zmartwychwstanie życia; ci, którzy praktykowali niegodziwości, na zmartwychwstanie sądu. Zgoła niczego nie mogę uczynić z własnej inicjatywy; jak słyszę, tak sądzę; a sąd, który wydaję, jest sprawiedliwy, ponieważ nie szukam własnej woli, ale woli tego, który mię posłał.” — Jana 5:26-30, NW.c
10 Możemy więc być pewni, że zmartwychwstanie nastąpi!
OSOBISTE PYTANIE
11. Jakie więc nasuwa się nam bardzo osobiste pytanie?
11 Nasuwa się nam teraz bardzo osobiste pytanie: Jeśliby kiedyś w przyszłości któryś z nas umarł i został pochowany w grobowcu lub mogile, to czy będzie wolą Bożą, aby doznał zmartwychwstania, aby ze snu śmierci powrócił do życia? A jeśli tak, to skąd o tym możemy się dowiedzieć? Kto zmartwychwstanie oprócz nas? Czy będą tacy, którzy nie powstaną z martwych? Te same pytania nurtowały już wielu Żydów, mimo że się trzymają tylko Pism Hebrajskich, czyli pierwszej części tego, co my nazywamy Pismem świętym.
12. Jaki obraz dnia zmartwychwstania przedstawia nam Biblia?
12 Niektórzy duchowni chrześcijaństwa usiłowali odmalować, co będzie w dzień zmartwychwstania przeżywał człowiek, który w tym czasie znajdzie się żywy na ziemi. Wyobrażali sobie jakieś szalone i doprawdy makabryczne sceny, takie jak przelatywanie w powietrzu ze świstem daleko rozproszonych części zwłok ludzkich, dążących do połączenia się z innymi członkami ciała tego samego zmarłego. Biblia nie zawiera tak przerażających obrazów zmartwychwstania, nawet jeśli uwzględnimy wizję proroka Ezechiela o dolinie suchych kości, które mocą Boga Wszechmocnego przywarły jedne do drugich i zostały na nowo obleczone żywym ciałem. (Ezech. 37:1-10) Ostatnia księga Biblii podaje nam obraz ziemskiego zmartwychwstania po usunięciu złych mocy z nieba i ziemi w zgoła odmienny sposób, przy pomocy stosownych symboli. Ta tchnąca otuchą wizja pozwala nam określić, kto dostąpi udziału w zmartwychwstaniu na ziemi.
13. Jaką wizję otrzymał Jan według opisu z Objawienia 20:11-15?
13 Owa wizja, którą ujrzał chrześcijański apostoł Jan, opisana jest w księdze Objawienia 20:11-15 następującymi słowami: „I widziałem wielki biały tron oraz zasiadającego na nim. Pierzchnęły przed nim ziemia i niebo, a nie znaleziono już miejsca dla nich. I widziałem umarłych, wielkich i małych, stojących przed tronem; i zwoje były otworzone. Ale otworzono inny zwój; jest to zwój życia. I sądzono umarłych z rzeczy zapisanych w zwojach, według ich uczynków. I wydało morze umarłych, którzy w nim byli, i śmierć i hades wydały umarłych, którzy w nich byli, i sądzono każdego z nich według jego uczynków. A śmierć i hades zostały wrzucone w jezioro ognia. To oznacza powtórną śmierć: jezioro ognia. Ponadto kogo tylko nie znaleziono zapisanego w księdze życia, ten był wrzucony w jezioro ognia.” — NW; zobacz też Obj. 21:8.
14. Dlaczego werset z Objawienia 20:13 zawiera pełniejszą wypowiedź o zmartwychwstaniu niż słowa Jezusa z Ewangelii Jana 5:28, 29?
14 Nie wszyscy nieżyjący już ludzie zmarli na suchym lądzie i nie wszyscy zostali złożeni do grobu we wnętrzu ziemi. (1 Mojż. 1:9, 10) Niezliczone masy ludzi poniosły śmierć na morzu w czasie katastrof, sztormów czy bitew i zostały albo pochowane w morzu, albo też nigdy nie odnaleziono ich zwłok, aby im sprawić pogrzeb na lądzie. (1 Król. 22:48, 49; 2 Kron. 20:36, 37; Ps. 48:8; Dan. 11:40) Dlatego też Objawienie 20:13 opisując dzień zmartwychwstania ludzkości podaje, że nie tylko „śmierć i hades wydały umarłych, którzy w nich byli”, ale też „wydało morze umarłych, którzy w nim byli”. Przyznać trzeba, że ten werset z Objawienia 20:13 stanowi poszerzenie wiadomości o zmartwychwstaniu w stosunku do tego, co powiedział Jezus słowami: „Wszyscy, co są w grobowcach pamięci, usłyszą jego głos i wyjdą (...) na zmartwychwstanie.” — Jana 5:28, 29, NW.
15. Dlaczego „morze” nie zostało również wrzucone w „jezioro ognia?”
15 Godny uwagi jest też inny szczegół: Niezależnie od tego, co należy rozumieć przez hades, zmarli, którzy się tam dostali, nie są w tym samym miejscu co zmarli na morzu, gdyż ci ostatni znajdują się wśród wód. Morze nigdy w sensie literalnym nie zniknie z ziemi. Dlatego też Objawienie 20:14 podaje tylko, że „śmierć i hades zostały wrzucone w jezioro ognia. To oznacza powtórną śmierć: jezioro ognia.” Gdyby w „jezioro ognia” wrzucone zostało literalne morze, zagasiłoby to jezioro; zamiast morza zniknęłoby jezioro ognia. Jednak z Biblii wynika wyraźnie, że „powtórna śmierć” zobrazowana przez „jezioro ognia” nigdy nie przestanie istnieć. Mówiąc językiem symbolicznym, to „jezioro ognia” płonąć będzie wiecznie.
16. Czy biblijny hades jest równoznaczny z hadesem wyimaginowanym przez Greków? Dlaczego?
16 Czym więc jest ten hades, który zostaje wrzucony w symboliczne „jezioro ognia”? W jakim stanie znajdują się ci, którzy się dostali do hadesu? Jedno jest pewne: Hades opisany w Biblii świętej nie jest równoznaczny z Hadesem istniejącym w wyobraźni starożytnych niechrześcijańskich Greków i opisanym w ich mitach. Z mitologicznego Hadesu pogańskich Greków nie było przewidziane powszechne zmartwychwstanie.
17. Jakie dwa zdania mieli starożytni Grecy o zmartwychwstaniu?
17 Pod nagłówkiem „Zmartwychwstanie w świecie greckim” dzieło pt. Theological Dictionary of the New Testament (Słownik teologiczny Nowego Testamentu) podaje w tomie 1 na stronie 369: „Poza wędrówką dusz (...) Grecy mówili o zmartwychwstaniu w dwojakim sensie: a) Zmartwychwstanie jest niemożliwe. (...) b) Zmartwychwstanie może się zdarzyć jako sporadyczny cud. (...) Istnieje doniesienie o Apoloniuszu z Tiany, który wskrzesił rzekomo zmarłą dziewczynę w Rzymie (...), przy czym złożono dodatkowo dar wysokości 150 000 denarów. (...) Pojęcie powszechnego zmartwychwstania przy końcu wieków jest Grekom obce. Prawdopodobnie właśnie przeciw takiej idei zwraca się pewna inskrypcja frygijska: [Czyżby wszystkich nieszczęsnych czekało zmartwychwstanie?] Określenie anastasis [zmartwychwstanie] z Dziejów Apostolskich 17:18 zostało, jak się wydaje, mylnie zrozumiane przez słuchaczy jako imię własne (porównaj 17:31 i następne wiersze).”d Oczywiście tamta ‚rzekomo zmarła dziewczyna’, którą Apoloniusz wskrzesił, potem znowu umarła.
18. Jaką nieznaną poganom nadzieję posiadał lud Boży?
18 M’Clintock i Strong w swojej „Encyklopedii” (Cyclopaedia, wydanie z r. 1891, tom 4, str. 9, ostatni paragraf) przyznają w artykule na temat „Hadesu”, co następuje: „Jedynie wierzący Hebrajczyk traktował przebywanie w szeolu jako stan chwilowy, jako byt przejściowy. Poganin nie miał nadziei na opuszczenie swej krainy cieni; bramy jej zamykały się za nim na zawsze; a myśl o powstaniu umarłych była zupełnie obca zarówno jego religii, jak i filozofii. Natomiast w sercach prawdziwego ludu Bożego wszelka otucha rodziła się właśnie w powiązaniu z nadzieją na zmartwychwstanie. Ponieważ tylko ono mogło odwrócić zło sprowadzone przez grzech i naprawdę zniszczyć niszczyciela, więc też ono zostało zapowiedziane w owej pierwszej obietnicy, która zapewniała o zmiażdżeniu kusiciela.” — Zobacz 1 Mojż. 3:15; Rzym. 16:20.
19. Czym hades biblijny różni się od Hadesu Greków?
19 A zatem hades wspomniany w Biblii to coś innego niż Hades w pojęciu Greków, zwłaszcza że Biblia niejednokrotnie stwierdza, iż przebywający w hadesie powrócą stamtąd w zmartwychwstaniu. Nie jest to takie miejsce, o jakim mówili Babilończycy, to znaczy „kraj, skąd nie ma powrotu”. Ale gdzie w takim razie znajduje się ten biblijny hades i w jakim stanie są ci, którzy w nim przebywają? Czy jest to „byt przejściowy” umarłych? Tylko wtedy, gdy na te pytania odpowiemy na podstawie samej Biblii, otrzymamy odpowiedzi poprawne, prawdziwe, na których można oprzeć niezachwianą wiarę. Co mówi o tym Biblia?
HADES
20. W jakim stanie muszą się znajdować ci, którzy się dostali do Hadesu?
20 W najstarszych spośród znanych rękopiśmiennych odpisów Chrześcijańskich Pism Greckich słowo hades występuje dziesięć razy.e Czy według Biblii ludzie, którzy się dostali do hadesu, są żywi? Rzetelni czytelnicy Pisma świętego odpowiedzą, że tam nie ma życia, gdyż Objawienie 20:13 podaje, iż „śmierć i hades wydały umarłych, którzy w nich byli”. (NW) Umarli w śmierci z całą pewnością nie są żywi. Podobnie też umarli w hadesie nie mogą być żywi. Tymczasem religioniści rzekomego chrześcijaństwa, zarażeni pogańską mitologią Greków, powiadają: „To nie prawda. Umarli w Hadesie nie są istotnie martwi. Nieżywe jest tylko ich ciało, ale dusza żyje, gdyż jest nieśmiertelna. Śmierć oznacza dla nich jedynie brak dostępu do Boga. Poza tym te nieśmiertelne dusze w Hadesie są w istocie swej żywe.” Ale czy ten argument religiantów chrześcijaństwa jest słuszny? Czy zgadza się z tym, czego Biblia naucza o stanie tych, którzy zmarłszy znaleźli się w hadesie i którzy przy zmartwychwstaniu stamtąd powrócą? Sprawdźmy w Biblii.
21. Czy Hades jest w niebie? (b) Czy zbór chrześcijański wstępuje do Hadesu?
21 W Chrześcijańskich Pismach Greckich słowo hades użyte jest po raz pierwszy w Ewangelii według Mateusza 11:23. Pan Jezus Chrystus powiada tam: „A ty, Kapernaum, czy może będziesz wyniesione aż do nieba? Zstąpisz aż do hadesu.” (NW; tak samo Łuk. 10:15) Z tej racji hades nie może być w niebie. Następnie słowo hades użyte jest w tekście Mateusza 16:18, gdzie Jezus mówi do swego apostoła Piotra: „Ja też powiadam ci: ‚Ty jesteś Piotr, a na tej opoce zbuduję mój zbór, i bramy hadesu go nie przemogą.” (NW) Z tej wypowiedzi Jezusa wynika, że zbór jego naśladowców umrze i przejdzie przez bramy hadesu. Naśladowcy jego znajdą się więc pośród zmarłych w hadesie.
22. Dlaczego bramy hadesu nie przemogą zboru Jezusa?
22 Dlaczego by jednak „bramy hadesu” nie przemogły zboru Jezusa? Dlaczego te „bramy” nie miały na zawsze pozostać zamknięte dla naśladowców Jezusa, sprawiając, że hades stałby się dla nich „krajem, skąd nie ma powrotu”? Powód tego wyjaśniają słowa, które Jezus później skierował do sędziwego apostoła Jana, a które zapisane są w ostatniej księdze Biblii świętej, w Objawieniu 1:17, 18. Według tego tekstu zmartwychwstały Jezus Chrystus powiedział z nieba do Jana: „Nie lękaj się, ja jestem Pierwszy i Ostatni, i żyjący, a byłem umarły, lecz oto żyję na wieki wieków i mam klucze śmierci i hadesu.” (NW) Ponieważ przebywający teraz w niebie Jezus Chrystus ma klucze śmierci i hadesu, więc może otworzyć „bramy hadesu” i pozwolić zmarłym spośród swego zboru wyjść stamtąd, to znaczy przywrócić im życie.
23. Kiedy Jezus — zgodnie z obietnicą — przezwycięży hades?
23 Właśnie w tej myśli Jezus powiedział, że bramy hadesu nie przemogą jego zboru. Przeciwnie, Jezus przezwycięży hades i uwolni z niego zbór. Jezus obiecał to bezpośrednio, gdy powiedział według Jana 6:39, 40: „To jest wola tego, który mię posłał, abym z tego wszystkiego, co mi dał, nic nie stracił, lecz wskrzesił to w dniu ostatecznym. A to jest wola Ojca mego, aby każdy, kto widzi Syna i wierzy w niego, miał żywot wieczny, a Ja go wzbudzę w dniu ostatecznym.” — NP.
24. (a) Jakie słowo towarzyszy w Biblii „hadesowi”? (b) Dokąd poszedł Jezus po śmierci według Ps. 16:10, 11?
24 Warto zwrócić uwagę na to, że gdzie w Chrześcijańskich Pismach Greckich występuje słowo „hades”, tam niejednokrotnie towarzyszy mu słowo „śmierć”. (Obj. 1:18; 6:8; 20:13, 14) A zatem z hadesem kojarzy się śmierć, a nie życie. W związku z tym zapytujemy teraz: Dokąd poszedł sam Jezus Chrystus, gdy umarł i jeszcze tego dnia został pochowany w grobowcu należącym do Jego przyjaciela Józefa z Arymatei? (Mat. 27:57-61) Szymon Piotr, człowiek bliski Jezusowi a przy tym jego apostoł, jest osobą, na której możemy polegać, że powie nam o tym prawdę. W uroczystym dniu Pięćdziesiątnicy, to jest pięćdziesiąt jeden dni po śmierci i pogrzebaniu Jezusa, został na Piotra i innych uczniów Jezusa wylany w Jeruzalem święty duch Boży. Wtedy działając pod natchnieniem ducha Bożego apostoł Piotr wystąpił z przemówieniem i przytoczył z Psalmu 16:10, 11 słowa: „Nie pozostawisz mej duszy w hadesie, ani nie pozwolisz lojalnemu tobie oglądać skażenia. Dałeś mi poznać drogi życia, otuchą napełnisz mnie obliczem swoim.” (NW) Te zacytowane przez Piotra słowa napisał kiedyś król Dawid, jako natchniony prorok Boży.
25, 26. Co Piotr w dniu Pięćdziesiątnicy powiedział o Dawidzie i o Jezusie?
25 Apostoł Piotr, napełniony duchem Bożym, tak mówił dalej do tysięcy Żydów zebranych z okazji uroczystości Pięćdziesiątnicy:
26 „Bracia, godzi się mówić do was ze swobodą mowy o głowie rodu Dawidzie, że i umarł, i został pogrzebany, a jego grobowiec jest pośród nas aż po dzień dzisiejszy. Wszakże ponieważ był prorokiem i wiedział, że Bóg przyrzekł mu pod przysięgą, iż osadzi na tronie jego kogoś z owocu jego lędźwi, przewidział naprzód i mówił o zmartwychwstaniu Chrystusa, że ani nie pozostał zapomniany w hadesie, ani ciało jego nie widziało skażenia. Tego Jezusa Bóg zmartwychwzbudził, którego to faktu my wszyscy jesteśmy świadkami. Dlatego będąc wywyższony po prawicy Bożej i otrzymawszy od Ojca obiecanego ducha świętego, wylał to, co widzicie i słyszycie. Dawid w istocie nie wstąpił do niebios, lecz sam powiada: ‚Jehowa rzekł do mego Pana: „Siądź po prawicy mojej, aż położę twych nieprzyjaciół jako podnóżek pod stopy twoje.”’ Niech więc cały dom Izraela wie na pewno, że Bóg uczynił go zarówno Panem, jak i Chrystusem — tego Jezusa, którego wy przybiliście do pala.” — Dzieje 2:27-36, NW.
27. Jak doszło do tego, że Jezus może wzbudzić z hadesu swój zbór?
27 W tym przemówieniu natchniony apostoł Piotr wyraźnie powiada o Panu Jezusie Chrystusie, że nie został „zapomniany w hadesie” oraz że w spełnieniu słów Psalmu 16:10 jego dusza nie była pozostawiona w hadesie. A zatem gdy Jezusa po śmierci pochowano w grobowcu pamięci, to jego dusza dostała się do hadesu. Trzeciego dnia Bóg Wszechmocny wzbudził go z hadesu i wtedy też powierzył zmartwychwstałemu Jezusowi „klucze śmierci i hadesu”, tak iż mógł on słusznie wypowiedzieć słowa z Objawienia 1:18: „Byłem umarły, lecz oto żyję na wieki wieków i mam klucze śmierci i hadesu.” (NW) Posiadając te klucze, może teraz wzbudzić z martwych wszystkich umarłych w hadesie, włącznie ze swoim zborem.f
28. (a) W jakim języku Piotr zacytował w dniu Pięćdziesiątnicy Psalm 16:10? (b) Jakim sposobem dowiemy się więc, czym jest i gdzie się znajduje biblijny hades?
28 Apostoł Piotr, który był Hebrajczykiem, czyli Żydem, wygłaszając w dniu Pięćdziesiątnicy swe przemówienie zapewne mówił ówczesnym językiem hebrajskim. Dlatego gdy przytoczył cytat z Psalmu szesnastego, posłużył się bezpośrednio tekstem hebrajskim, a nie greckim tłumaczeniem tego tekstu, tak zwaną Septuagintą. A jeśli tak było, to nie wypowiedział greckiego słowa hades, ale oryginalne słowo z tekstu hebrajskiego, które brzmi szeol. Przy tym jest faktem, że hades jest słowem greckim użytym w Septuagincie dla przetłumaczenia hebrajskiego słowa szeol.g W natchnionych Pismach Hebrajskich szeol występuje sześćdziesiąt pięć razy w sześćdziesięciu trzech różnych wersetach, włącznie z Psalmem 16:10, z którego cytował apostoł Piotr. W tekście hebrajskim ten werset brzmi: „Nie pozostawisz mej duszy w szeolu. Nie pozwolisz lojalnemu tobie oglądać dołu.”h A zatem jeśli się dowiemy, czym jest szeol i gdzie się znajduje oraz w jakim stanie pozostają ci, którzy w nim przebywają, to tym samym będziemy wiedzieć, czym jest i gdzie się znajduje biblijny hades oraz jaki jest stan jego mieszkańców.
[Przypisy]
a Hades ma odpowiednika w rzymskim bogu świata podziemi, zwanym Plutonem. Imię Hades w zastosowaniu do tego boga zmarłych znaczy: „Bóstwo, które czyni niewidzialnym” — ponieważ za jego sprawą mieli ludzie po śmierci stawać się niewidzialnymi. (Zobacz dzieło M’Clintocka i Stronga pt. „Cyclopaedia”, tom 4, str. 9, pod hasłem „Hades”; ponadto „Słownik grecko-polski” pod redakcją Zofii Abramowiczówny, tom 1, Warszawa 1958, PWN, str. 26, kolumna 2, pod „Ἅιδης 1. ᾅδης” [Hades lub hades].
b Zobacz w „Strażnicy” (14) z pierwszym tytułem „Odważnie stawić czoło problemom naszych czasów”, w artykule pt. „Babilon kładzie religijne podwaliny pod zakłamanie świata”, paragraf 18 na str. 7-9.
c Z dokładnym omówieniem tych słów Jezusa Chrystusa można się zapoznać w „Strażnicy” (19) z pierwszym tytułem „Przejście ze śmierci do życia”, zwłaszcza w artykułach pt. „Z grobowców na ‚zmartwychwstanie życia’” oraz „Z grobowców na ‚zmartwychwstanie sądu’”.
d Dzieło wydane pierwotnie w języku niemieckim przez Gerharda Kittela i przetłumaczone na angielski przez Geoffreya W. Bromleya; wydanie z ubiegłego roku, drukowane w Holandii.
e W najdawniejszych manuskryptach greckich słowo „hades” nie występuje w 1 do Koryntian 15:55. W wersecie tym znajduje się natomiast słowo „thanatos”, które znaczy „śmierć”.
f Wyjaśnienie słowa „hades” z tekstu Łukasza 16:23 znajdzie czytelnik w „Strażnicy” (3) z artykułem do studium zborowego pod tytułem „Umarli, których czeka zmartwychwstanie”, począwszy od paragrafu 11 na str. 2.
g W greckim przekładzie „Septuaginta” słowo hades występuje siedemdziesiąt trzy razy.
h NW; AS; RS; An American Translation; Young; natomiast Rotherham zamiast „szeol” podaje „hades”.
[Ilustracja na str. 2]
Zmartwychwstały Jezus ukazuje się Pawłowi