„Niepostrzeżenie wprowadzą zgubne sekty”

„Między wami będą fałszywi nauczyciele. Oni to niepostrzeżenie wprowadzą zgubne sekty” (2 Piotra 2:1).

 1, 2. (a) Czym były na początku wszystkie kościoły nominalnego chrześcijaństwa? (b) Jakie pytania zasługują w związku z tym na uwagę?

KAŻDA religia nominalnego chrześcijaństwa była na początku sektą. Dzisiaj niektóre z nich pogardliwie określają takim mianem inne rzekomo chrześcijańskie denominacje, same będąc przekonane o swej wyższości nad nimi. Pogląd ten ustalił się zwłaszcza w kościele rzymskokatolickim oraz w narodowych kościołach prawosławnych i protestanckich. Fakty historyczne co do tej sprawy przedstawiono w dwóch poprzednich artykułach.

² Ktoś może jednak zapytać: „Czy Jezus i jego wierni apostołowie istotnie przepowiadali odstępstwo od prawdziwego chrystianizmu? Czy ostrzegali przed naśladowaniem ludzi, którzy by tworzyli sekty? Czy dziewiętnaście stuleci temu prawdziwi naśladowcy Chrystusa rzeczywiście mieli powody do czuwania, by nie ulec tendencjom do podziałów? Czy dziś również potrzeba takiej czujności?”

PIERWSZE PRZEJAWY SKŁONNOŚCI DO TWORZENIA SEKT

 3, 4. (a) Przed czym ostrzegł Jezus i co to oznacza dla prawdziwego chrystianizmu? (b) Jakiej podobnej przestrogi udzielił apostoł Piotr?

³ Jezus powiedział w Kazaniu na Górze: „Wchodźcie przez ciasną bramę, bo szeroka brama i wygodna droga prowadzi do zguby, a wielu nią idzie. Natomiast ciasna brama i wąska droga prowadzi do życia, ale niewielu ją znajduje. Miejcie się na baczności przed fałszywymi prorokami, którzy przychodzą do was w owczej skórze, choć w istocie — to drapieżne wilki. Poznacie ich po tym, jakie przynoszą owoce” (Mat. 7:13-16, Przekład współczesny). Wcale nie mówił tutaj, że prawdziwy chrystianizm stanie się religią o dużym zasięgu — łatwą, powszechną, czyli inaczej „katolicką”, która będzie odpowiadać „wielu” osobom. Miał być trudną, ciasną drogą, którą znajdzie tylko „niewielu”. Tych „niewielu” ostrzeżono, że na pozór nieszkodliwi „fałszywi prorocy” będą usiłowali sprowadzić ich na ‛wygodną drogę prowadzącą do zguby’.

⁴ Przeszło trzydzieści lat później apostoł Piotr napisał: „Pojawili się wśród ludu [izraelskiego] również fałszywi prorocy, jak i między wami [chrześcijanami] będą fałszywi nauczyciele. Oni to niepostrzeżenie wprowadzą zgubne sekty i zaprą się nawet posiadacza, który ich nabył, czym przywiodą na siebie prędką zgubę. Ponadto wielu będzie naśladowało ich wyuzdane postępki i ze względu na nich będą padać obelżywe wypowiedzi o drodze prawdy. Będą też z chciwości wyzyskiwać was zakłamanymi słowami” (2 Piotra 2:1-3).

 5. Kiedy zaczęły się pojawiać odstępcze „wilki”? W jaki sposób owi odstępcy ‛niepostrzeżenie wprowadzili zgubne sekty’?

⁵ „Droga prawdy”, czyli ta, która „prowadzi do życia”, to prawdziwy chrystianizm. „Fałszywymi prorokami” lub inaczej „fałszywymi nauczycielami” są odstępcze ‛wilki w owczej skórze’, których obecność pośród pierwszych chrześcijan dała się odczuć, zanim jeszcze pomarli apostołowie Jezusa (1 Jana 2:18, 19; 4:1-3). Przed tymi „ciemiężycielskimi wilkami” ostrzegał też Paweł. Powiedział, że będą to „ludzie mówiący rzeczy przewrotne, aby pociągnąć za sobą uczniów” (Dzieje 20:29, 30). Począwszy od drugiej połowy pierwszego stulecia naszej ery ci fałszywi nauczyciele ‛niepostrzeżenie wprowadzali zgubne sekty’, wyzyskując pierwszych chrześcijan „zakłamanymi słowami”. O „drodze prawdy”, czyli prawdziwym chrystianizmie, zaczęły z winy tych odstępców „padać obelżywe wypowiedzi”.

NIEKTÓRE Z PIERWSZYCH SEKT

 6. Jak Księga Objawienia ukazuje, że odstępcze sekty wyłoniły się już pod koniec I wieku n.e.? Dlaczego Chrystus je znienawidził?

⁶ Apostoł Jan spisał swoje objawienie około 96 roku n.e. W księdze tej zawarł natchnione przez Boga orędzia odzwierciedlające stan duchowy większości ówczesnych zborów chrześcijańskich, jaki mógł się też powtarzać później. Dwie z owych proroczych wypowiedzi ujawniają istnienie odstępczych sekt znienawidzonych przez Chrystusa, będącego głową zboru prawdziwych chrześcijan. Co najmniej w jednym z tych odłamów najwyraźniej tolerowano bałwochwalstwo i rozpustę (Obj. 2:6, 14, 15).

 7. Jak listy Pawła dają poznać, że za jego życia toczyła się już walka z sekciarstwem?

⁷ Z wielu listów apostoła Pawła, napisanych znacznie wcześniej, wynika, że już wtedy musiał on podjąć niestrudzoną walkę z tendencją do tworzenia sekt. W pierwszym swym liście do chrześcijan w Koryncie ubolewał nad ich skłonnością do naśladowania ludzi, która prowadziła do „niezgody” i „podziałów” (1 Kor. 1:10-13; 3:1-4). Podobne zaniepokojenie wyraził w listach: do Galatów (1:6-9; 5:19-21), do Tytusa (3:9, 10) i do Tymoteusza (1 Tym. 1:3-7; 4:1-3; 6:20, 21; 2 Tym. 4:3, 4).

 8. W co wierzyli gnostycy? Dlaczego przyczynili się do „obelżywych wypowiedzi o drodze prawdy”?

⁸ Niektórzy bibliści są zdania, że w Liście 1 do Koryntian — a jeszcze bardziej w listach do Efezjan i Kolosan — apostoł celowo użył pewnych słów greckich (na przykład: gnosis — wiedza; pleroma — pełnia), aby obalić twierdzenia gnostyków. Tak czy inaczej, z pewnością zwalczał odszczepieńcze poglądy sformułowane później w ich sektach. Gnostycy, którzy jako kierunek bujnie rozwinęli się w II wieku n.e., byli dualistami: uważali, że wszelka materia jest zła, zaś duch dobry. Utrzymywali, jakoby zbawienie było osiągalne dzięki mistycznej „wiedzy” (gnosis). Przeświadczenie, iż ciało materialne jest złe, prowadziło ich ku dwom skrajnościom: ascezie lub folgowaniu żądzom. Tak zwani gnostycy chrześcijańscy w dużej mierze dali podstawy do „obelżywych wypowiedzi o drodze prawdy”.

 9. Wymień i omów inne wczesne sekty odstępczego chrześcijaństwa.

⁹ Wśród pierwszych sekt byli również tak zwani marcjonici, stronnicy niejakiego Marcjona, syna odstępczego „biskupa” z Azji Mniejszej. Marcjon wierzył w dwóch bogów: niedoskonałego Boga „Starego Testamentu” oraz Boga miłości objawionego w „Nowym Testamencie”, a ściślej mówiąc w tych jego fragmentach, które sam uznawał (niektóre pisma Pawła i Łukasza). Inną sektę działającą w drugim stuleciu naszej ery tworzyli montaniści. Montanus był „prorokiem”, który głosił rychły powrót Chrystusa i założenie Nowego Jeruzalem w miejscowości Pepuza, niedaleko dzisiejszej Ankary na terenie Turcji. Krytykował też wzrost potęgi i rozluźnienie obyczajów wśród klasy duchownych odstępczego chrześcijaństwa. Montanistą został między innymi Tertulian. Dwa inne prądy skierowane przeciwko nieobyczajności rzekomych chrześcijan i pobłażliwemu traktowaniu odstępców to nowacjanie z III wieku n.e. oraz donatyści, którzy powstali w następnym stuleciu. Jednakże żaden z tych odłamów nie sprostował zasadniczych błędów doktrynalnych, w jakie popadły starsze kościoły.

POWSTAJE ZORGANIZOWANY „CZŁOWIEK BEZPRAWIA”

10. Kogo jeszcze należy zaliczyć do „fałszywych nauczycieli”, którzy ‛niepostrzeżenie wprowadzili zgubne sekty’?

¹⁰ Wszystkie te ugrupowania, a także inne, których tu nie wymieniono, były rozmaitymi odgałęzieniami odstępczego chrystianizmu. Ale ci, co je potworzyli, nie byli jedynymi „fałszywymi nauczycielami”, jacy ‛niepostrzeżenie wprowadzili zgubne sekty’ (2 Piotra 2:1-3). Apostoł zapowiedział przecież, że „wielu będzie naśladowało ich wyuzdane postępki”. Dowiedzieliśmy się, iż niektóre z tych wczesnych odłamów powstały na znak protestu przeciwko rozwiązłemu prowadzeniu się dominującej klasy duchowieństwa. A zatem owych duchownych też trzeba zaliczyć do „fałszywych nauczycieli”, ich kościoły zaś uznać za „zgubne sekty”.

11. Jaka nowa klasa zaczęła się wywyższać ponad inne? Jak to przepowiedział apostoł Paweł?

¹¹ Jak już zaznaczono, wszystkie te odstępcze stronnictwa współzawodniczyły ze sobą o nadrzędną pozycję. Każde zabiegało o to, by tylko ono było uznawane za jedyny „prawowierny”, „apostolski” i „katolicki” (powszechny) kościół, a pozostałe traktowało po prostu jako heretyckie. Jednocześnie w obrębie większych i silniejszych odłamów warstwa duchownych usiłowała wynieść się ponad resztę trzody. Na temat tego odstępstwa oraz wyłonienia się zwierzchniej klasy kleru apostoł Paweł napisał: „Niech was nikt w żaden sposób nie zwodzi, ponieważ [dzień Jehowy] nie nadejdzie, dopóki wpierw nie nastanie odstępstwo i nie objawi się człowiek bezprawia, syn zatracenia. Ten się upiera przy sprzeciwie i wynosi nad każdego, kto bywa zwany ‛bogiem’ lub jest przedmiotem czci; nawet zasiada w świątyni Bożej, publicznie podając się za boga” (2 Tes. 2:2-4).a

12. (a) Co to jest „człowiek bezprawia” i kiedy się w pełni objawił? (b) Jakimi etapami doszło ostatecznie do ukształtowania się duchowieństwa? (c) Opisz system hierarchiczny.

¹² Odstępstwo to ‛już działało’ za czasów Pawła. W pełni ujawniło się jednak dopiero po śmierci prawdziwych apostołów Jezusa, kiedy zabrakło tych, którzy ‛powstrzymywali’ je swoją obecnością (2 Tes. 2:6, 7). Stopniowo wyłoniła się klasa duchowieństwa. Na początku II wieku n.e. „biskup” z Antiochii imieniem Ignacy pisał o trzystopniowej hierarchii, składającej się z biskupów, prezbiterów i diakonów. Zaczynał się kształtować „człowiek bezprawia”. Ale „ojcem kościoła”, któremu się udało naprawdę utworzyć hierarchiczny system duchowieństwa, był Cyprian, „biskup” Kartaginy w północnej Afryce, zmarły w 258 roku n.e. Powszechnie uznawany słownik Dictionnaire de Theologie Catholique stwierdza, że Cyprian obmyślił siedmiostopniową monarchiczną hierarchię, w której najwyższą pozycję zajmował biskup. Podlegali mu kapłani, diakoni, subdiakoni, akolici, lektorzy i egzorcyści. W kościele zachodnim, inaczej mówiąc łacińskim lub rzymskim, dodano później ósmy stopień odźwiernego, natomiast kościół wschodni oparł się na hierarchii pięciostopniowej. W ten sposób do III wieku n.e. w pełni już ‛objawił się’ zbiorowy „człowiek bezprawia”, czyli kler wiarołomnego chrześcijaństwa. Przetrwał on całe stulecia we wszystkich kościołach i sektach odstępczego chrystianizmu, gdzie występuje odrębna klasa duchownych.

„ZGUBNE SEKTY” W CZASIE KOŃCA

13. W jakim podwójnym znaczeniu sekty nominalnego chrześcijaństwa okazują się „zgubne”?

¹³ Użyte przez Piotra wyrażenie „zgubne sekty” — jeśli je wziąć dosłownie z oryginalnej greczyzny — znaczy właściwie „sekty zguby”. Sprawdza się to w dwojakim sensie. Działalność sekt i kościołów nominalnego chrześcijaństwa okazała się wręcz zabójcza dla „drogi prawdy”, czyli prawdziwego chrystianizmu. Są one jednak „sektami zguby” również z tego względu, że ich fałszywi nauczyciele ‛przywiodą prędką zgubę’ zarówno na siebie, jak i na tych, którzy ‛będą naśladowali ich wyuzdane postępki’. Apostoł dodaje: „Ale jeśli o nich [fałszywych nauczycieli] chodzi, sąd odwieczny się nie odwleka, a ich zguba nie drzemie” (2 Piotra 2:1-3). Wspomniana „prędka zguba” dosięgnie ich w szybko nadciągającym „wielkim ucisku” (Mat. 24:21).

14. Kiedy „człowiek bezprawia” ulegnie zagładzie i czego dowodem będzie to unicestwienie?

¹⁴ Dla podkreślenia, że złożony „człowiek bezprawia” zostanie zgładzony nie wcześniej, jak podczas „obecności” Chrystusa, apostoł Paweł napisał: „Objawi się ten czyniciel bezprawia, którego Pan Jezus usunie duchem swoich ust i unicestwi ujawnieniem swej obecności [parousias]” (2 Tes. 2:8). Tak, zniszczenie klasy duchowieństwa, czyli „człowieka bezprawia”, oraz reszty szatańskiego imperium religii babilońskiej posłuży za znamienne ‛ujawnienie obecności’, lub inaczej paruzji Chrystusa. Uzmysłowi to zarówno jego przyjaciołom, jak też wrogom, że właśnie jest niewidzialnie obecny i że rozpoczął się przepowiedziany „wielki ucisk”.

PRZESTROGA DLA PRAWDZIWYCH CHRZEŚCIJAN

15. Jakie ostrzeżenie dał chrześcijanom Jezus w przypowieści o pszenicy i chwastach?

¹⁵ Z przypowieści Jezusa o pszenicy i chwastach wynika, że kościoły i sekty skupiające owe „chwasty”, czyli odstępczych chrześcijan, miały w ciągu wieków swobodnie wzrastać. Dopiero podczas „zakończenia systemu rzeczy” uwidoczniłaby się jaskrawa różnica między takimi rzekomymi naśladowcami Chrystusa a prawdziwymi „synami królestwa”, czyli „pszenicą” (Mat. 13:24-30, 37-40). Niemniej jednak we wspomnianej przypowieści Jezus udzielił przestrogi prawdziwym chrześcijanom, bądź to namaszczonym „synom królestwa”, bądź też ich wiernym współpracownikom; oświadczył: „Syn człowieczy wyśle swych aniołów i ci zbiorą z jego królestwa wszystkie przyczyny zgorszenia oraz czyniących bezprawie, i wrzucą ich do pieca ognistego. Tam będzie płacz i zgrzytanie zębami” (Mat. 13:41, 42).

16. (a) Jakie oddzielanie dokonuje się od roku 1919? (b) Przed czym ostrzegali apostołowie? Co dodał od siebie Juda?

¹⁶ Oddzielanie „pszenicy” od „chwastów” rosnących na polu religii rozpoczęło się w roku 1919. Nie znaczy to bynajmniej, jakoby w chwili obecnej aniołowie Syna człowieczego już nie ‛zbierali z jego królestwa wszystkich przyczyn zgorszenia oraz czyniących bezprawie’. Uczeń Juda przypomina nam, że „apostołowie naszego Pana, Jezusa Chrystusa”, uprzedzali, iż „w czasach ostatnich nastaną szydercy, postępujący według własnych swoich pragnień rzeczy bezbożnych”. Następnie dodaje: „Ci właśnie wywołują podziały [rozłamy, Nowy Przekład]” (Judy 17-19).

17. Co powiedział Jezus o „złym niewolniku”?

¹⁷ Słowa Jezusa, jakimi opisał los „czyniących bezprawie” i wywołujących zgorszenia, przywodzą na myśl jego późniejszą wypowiedź dotyczącą tych, co nie zechcą uznać „niewolnika wiernego i rozumnego” — klasy „pszenicy” utworzonej z namaszczonych chrześcijan, których miał ustanowić „nad całą swoją majętnością”. Chrystus ostrzegł: „Ale zły niewolnik, jeśliby tylko powiedział w swym sercu: ‛Mój pan zwleka’, i zacząłby bić współniewolników oraz jeść i pić z niepoprawnymi pijakami, to pan owego niewolnika nadejdzie w dniu, którego ten się nie spodziewa, i o godzinie, której nie zna, po czym ukarze go z całą surowością i da mu dział z obłudnikami. Tam będzie płakać i zgrzytać zębami” (Mat. 24:45-51).

18. (a) Jak niektórzy przejawiają dziś cechy „złego niewolnika”? (b) Jak skończą, jeśli nie zaniechają wywoływania podziałów?

¹⁸ Niektóre nielojalne osoby wykazują dziś cechy owego „złego niewolnika”, mówiąc w sercach: „Mój pan zwleka”. Utożsamiają się z „szydercami”, którzy mawiają: „Gdzież jest ta obiecana jego obecność?” (2 Piotra 3:1-7). Tak jak ostrzegał Juda, usiłują ‛wywoływać rozłamy’ (Judy 19, NP). Zaczynają „bić współniewolników”, krytykując klasę „niewolnika wiernego i rozumnego”, od której w ogóle dowiedzieli się o „drodze prawdy”. Ale jeśli nie powściągają tej skłonności do tworzenia podziałów, to we właściwym czasie zostają ‛zebrani’ przez aniołów i otrzymują swój dział z obłudnikami spośród nominalnego chrześcijaństwa. Słychać tam, jak ‛płaczą i zgrzytają zębami’, gdy na przykład dają niekiedy upust daremnym żalom w środkach masowego przekazu.

19. (a) Co napisał Paweł o „sektach” wśród ludu Bożego? (b) Jak możemy wykazać, że należymy do tych, którzy „mają uznanie”?

¹⁹ Przypominają się tu słowa, jakie apostoł Paweł skierował do chrześcijan w Koryncie: „Trzeba bowiem, żeby też były między wami sekty; dzięki temu zdołają się wśród was ujawnić również ci, którzy mają uznanie” (1 Kor. 11:19). Tak, jeśli ktoś usiłuje dziś między Świadkami Jehowy ‛niepostrzeżenie wprowadzać zgubne sekty’, to stwarza lojalnym chrześcijanom dogodną sposobność do udowodnienia, że „mają uznanie” Boga i Chrystusa. W takich sytuacjach mogą oni i powinni pokazać, że cenią sobie prawdziwą jedność chrześcijańską. Będzie o niej mowa w następnym artykule.

[Przypis]

Czy sobie przypominasz:

● Kiedy i jak rozpoczęło się odstępstwo od chrystianizmu?

● Kim lub czym jest „człowiek bezprawia”?

● Pod jakimi względami kościoły chrześcijaństwa są w skutkach „zgubne”?

● Jakiej przestrogi udziela Jezus odnośnie do „złego niewolnika”?

[Ilustracja na stronie 10]

Jezus ostrzegał, że fałszywi prorocy są jak wilki w owczej skórze

[Ilustracja na stronie 13]

Fałszywi chrześcijanie przypominają „chwasty” nadające się wyłącznie do usunięcia