Świat nie był ich godzien
„Innych kamienowano, (...) poddawano różnym próbom, (...). Świat nie był ich godzien” (Hebr. 11:37, 38, Romaniuk).
1, 2. W jakich okolicznościach zachowywali prawość świadkowie Boży z czasów starożytnych? Jak ich uczynki oddziałują dzisiaj na sług Jehowy?
ŚWIADKOWIE JEHOWY z dawnych czasów zachowywali prawość wobec Boga pomimo wielu prób, jakie przechodzili z winy ówczesnego niesprawiedliwego społeczeństwa ludzkiego. Słudzy Boży byli na przykład kamienowani lub zabijani mieczem. Cierpieli z powodu zniewag i prześladowań. Ale nie zachwiali się w wierze. Słusznie więc apostoł Paweł mógł później napisać: „Świat nie był ich wart” (Hebr. 11:37, 38, Biblia Tysiąclecia, wydanie II).
2 Tchnące wiarą uczynki bogobojnych ludzi sprzed potopu, a także czyny patriarchów oraz Mojżesza pobudzają dzisiejszych świadków na rzecz Jehowy do lojalnego służenia swemu Bogu. A co można powiedzieć o innych postaciach wymienionych w rozdziałach 11 i 12 Listu do Hebrajczyków? Jaki pożytek możemy odnieść z zastanawiania się nad poszczególnymi płaszczyznami szlifu ich wiary?
WIARA SĘDZIÓW, KRÓLÓW I PROROKÓW
3. Jak wydarzenia związane z Jerychem i Rachab ukazują, że wiara musi być poparta uczynkami?
3 Wiarą nie jest zwykłe, osobiste przeświadczenie; musi ona być poparta uczynkami, czyli postępowaniem. (Odczytaj Hebrajczyków 11:30, 31, BT). Po śmierci Mojżesza wiara pomogła Izraelitom odnosić w Kanaanie jedno zwycięstwo po drugim, chociaż wymagało to od nich wysiłków. Na przykład dzięki wierze Jozuego i jego rodaków „upadły mury Jerycha, gdy je obchodzili dokoła w ciągu siedmiu dni”. Podobnie „przez wiarę nierządnica Rachab nie zginęła razem z niewierzącymi” mieszkańcami Jerycha. Dlaczego? „Bo przyjęła gościnnie wysłanych na zwiady” Izraelitów i udowodniła swą wiarę, ukrywszy ich przed Kananejczykami. Rachab miała solidne podstawy wiary, wiedziała bowiem, że „Jahwe wysuszył wody Morza Czerwonego” przed Izraelitami i dał im zwycięstwo nad amoryckimi królami, Sichonem i Ogiem. Dokonała u siebie odpowiednich zmian pod względem moralnym i została pobłogosławiona za swą żywą wiarę: ocalała wraz z domownikami podczas upadku Jerycha, a później weszła w skład linii rodowej prowadzącej do Jezusa Chrystusa (Joz. 2:1-11; 6:20-23, BT; Mat. 1:1, 5; Jak. 2:24-26).
4. Jakie przeżycia Gedeona i Baraka pobudzają nas do okazywania wiary w obliczu niebezpieczeństwa?
4 Wiara widoczna jest w całkowitym poleganiu na Jehowie w obliczu niebezpieczeństw. (Odczytaj Hebrajczyków 11:32, BT). Paweł przyznał, że zabrakłoby mu czasu, gdyby zaczął opowiadać obszerniej „o Gedeonie, Baraku, Samsonie, Jeftem, Dawidzie, Samuelu i o prorokach”, których bohaterskie czyny stały się ogromnym świadectwem wiary i polegania na Bogu w groźnych sytuacjach. Między innymi pełen wiary sędzia Gedeon z oddziałem liczącym zaledwie 300 ludzi rozbił dzięki pomocy Jehowy potęgę militarną midianickich ciemiężycieli (Sędz. 7:1-25). Sędzia Barak, zachęcony przez prorokinię Deborę, lecz dysponujący tylko 10 000 nie najlepiej uzbrojonych piechurów, odniósł świetne zwycięstwo nad dowodzoną przez Siserę znacznie większą armią króla Jabina, wyposażoną w 900 rydwanów wojennych (Sędz. 4:1 do 5:31).
5. W jaki sposób Samson i Jefte okazali wiarę stanowiącą dowód całkowitego polegania na Jehowie?
5 Kolejnym przykładem wiary z okresu sędziów izraelskich jest Samson, zawzięty wróg Filistynów. Owszem, został w końcu przez nich pojmany i oślepiony; nawet wtedy jednak spowodował śmierć wielu z nich, gdy obalił kolumny podtrzymujące budynek, w którym składali wielką ofiarę swemu fałszywemu bogu, Dagonowi. Sam co prawda zginął razem z tamtymi Filistynami, ale nie był to desperacki akt samobójstwa. Samson z wiarą zdał się na Jehowę i modlił się do Niego o siłę niezbędną do wywarcia pomsty na tych nieprzyjaciołach Boga i Jego ludu (Sędz. 16:18-30). Jefte, któremu Jehowa pozwolił odnieść zwycięstwo nad Ammonitami, również wykazał wiarę świadczącą o całkowitym poleganiu na Stwórcy. Tylko dzięki niej potrafił spełnić to, co ślubował Bogu, to znaczy oddać Mu swoją dziewiczą córkę, która już do końca życia została w tej służbie (Sędz. 11:29-40).
6. Jak Dawid potwierdzał swą wiarę?
6 Niezwykłą wiarą wyróżniał się także Dawid. Był dopiero młodzieńcem, gdy pokonał filistyńskiego olbrzyma Goliata. „Ty idziesz na mnie z mieczem, dzidą i oszczepem”, powiedział, „ja zaś idę na ciebie w imię Jahwe Zastępów”. Tak, Dawid zdał się na Jehowę, toteż zabił owego filistyńskiego siłacza i z czasem stał się walecznym królem mężnie występującym w interesie ludu Bożego. Dzięki swojej wierze przypadł do serca Jehowie (1 Sam. 17:45-51, BT; Dzieje 13:22). Podobnie życie Samuela i pozostałych proroków świadczyło o ich wielkiej wierze i całkowitym poleganiu na Bogu (1 Sam. 1:19-28; 7:15-17). Cóż za wspaniałe przykłady dla nowożytnych sług Jehowy, młodych i starszych!
7. (a) Kto dzięki wierze ‛podbił królestwa’? (b) Kto kierując się wiarą ‛zaprowadził sprawiedliwość’?
7 Dzięki wierze zdołamy sprostać każdej próbie prawości oraz wykonać wszystko, co jest zgodne z wolą Bożą. (Odczytaj Hebrajczyków 11:33, 34, Biblia warszawska). Wymieniając te uczynki dopełnione na podstawie wiary, Paweł niewątpliwie miał na uwadze hebrajskich sędziów, królów i proroków, których po części wyliczył imiennie. „Przez wiarę” tacy sędziowie, jak Gedeon i Jefte, „podbili królestwa”. To samo można powiedzieć o królu Dawidzie, który pokonał Filistynów, Moabitów, Syryjczyków, Edomitów i innych (2 Sam. 8:1-14). Przez wiarę też prostolinijni sędziowie „zaprowadzili sprawiedliwość”, a słuszne rady Samuela i innych proroków pobudziły przynajmniej niektórych ludzi do unikania lub zaniechania zła (1 Sam. 12:20-25; Izaj. 1:10-20).
8. Jaką obietnicę dano Dawidowi i jak się ona spełniła?
8 Jednym z tych, którzy dzięki wierze „otrzymali obietnice”, był Dawid. Jehowa przyrzekł mu: „Twój tron będzie utwierdzony na zawsze” (2 Sam. 7:11-16, Biblia poznańska). Bóg dotrzymał tej obietnicy przez ustanowienie mesjańskiego Królestwa w roku 1914 n.e. (Izaj. 9:5, 6, Bw; Dan. 7:13, 14).
9. W jakich okolicznościach ‛przez wiarę zamknięto paszcze lwom’?
9 Prorok Daniel wyszedł zwycięsko z próby prawości, gdyż pomimo królewskiego zakazu nie przestał modlić się do Boga, lecz pozostał wierny swemu codziennemu zwyczajowi. Napełniony wiarą człowieka zachowującego prawość, Daniel jak gdyby ‛zamknął paszcze lwom’, kiedy Jehowa ocalił mu życie w lwiej jamie, do której został wrzucony (Dan. 6:4-23).
10. Kto przez wiarę ‛zgasił moc ognia’? W czym nam pomoże taka wiara?
10 Zachowujący prawość hebrajscy współtowarzysze Daniela: Szadrach, Meszach i Abednego, w pewnym sensie „zgasili moc ognia”. Chociaż groziła im śmierć w rozpalonym piecu, oświadczyli królowi Nabuchodonozorowi, że bez względu na to, czy prawdziwy Bóg ich w tym wypadku ocali, nie będą czcić bogów babilońskiego monarchy ani oddawać pokłonu posągowi, który on wystawił. Jehowa nie zgasił ognia w tym piecu, zadbał jednak o to, aby ci trzej Hebrajczycy nie ponieśli szkody (Dan. 3:1-30). Jeżeli będziemy mieć podobną wiarę, to zachowamy prawość wobec Boga nawet w niebezpieczeństwie śmierci z rąk wrogów (Obj. 2:10).
11. (a) Komu wiara pomogła ‛uniknąć ostrza miecza’? (b) Kto został dzięki wierze ‛podźwignięty z niemocy’? (c) Kto ‛stał się mężnym na wojnie’ i ‛zmusił do ucieczki obce wojska’?
11 Dawid ‛uniknął ostrza miecza’ wysłanników króla Saula (1 Sam. 19:9-17). Tak samo uniknęli śmierci od miecza prorocy Eliasz i Elizeusz (1 Król. 19:1-3; 2 Król. 6:11-23). A kto dzięki wierze ‛podźwignął się z niemocy’? Na przykład Gedeon, który uważał, iż wraz ze swymi ludźmi jest zbyt słaby, żeby wybawić Izraela od Midianitów. Bóg jednak ‛podźwignął’ go i dał mu zwycięstwo, chociaż było z nim zaledwie 300 mężczyzn! (Sędz. 6:14-16; 7:2-7, 22). Jehowa ‛podźwignął’ też Samsona „z niemocy” spowodowanej ścięciem włosów i pomógł mu uśmiercić licznych Filistynów (Sędz. 16:19-21, 28-30; por. Sędz. 16:13-19). Paweł mógł mieć na myśli także króla Ezechiasza, który został ‛podźwignięty’ z niemocy pod względem militarnym, a nawet fizycznym (Izaj. 37:1 do 38:22, Bw). Do sług Bożych, którzy „stali się mężni na wojnie”, należeli sędzia Jefte i król Dawid (Sędz. 11:32, 33; 2 Sam. 22:1, 2, 30-38). A wśród tych, którzy „zmusili do ucieczki obce wojska”, był sędzia Barak (Sędz. 4:14-16). Wszystkie te bohaterskie czyny powinny nas przekonać, że mocą wiary zdołamy wyjść zwycięsko z każdej próby prawości i wykonać wszystko, co jest zgodne z wolą Jehowy.
KOLEJNE PRZYKŁADY WIARY
12. (a) Które „kobiety otrzymały z powrotem swoich zmarłych przez wskrzeszenie”? (b) Z jakiego względu zmartwychwstanie pewnych mężów wiary będzie „lepsze”?
12 Prawdziwa wiara łączy się z przyjęciem nauki o zmartwychwstaniu — tej nadziei, która pomaga nam zachować prawość wobec Boga. (Odczytaj Hebrajczyków 11:35, Bw). Ze względu na swoją wiarę pewne „kobiety otrzymały z powrotem swoich zmarłych przez wskrzeszenie”. Dzięki wierze oraz Bożej mocy Eliasz zbudził z martwych syna wdowy z Sarepty, a Elizeusz przywrócił życie chłopcu Szunamitki (1 Król. 17:17-24; 2 Król. 4:17-37). „Inni zaś zostali zamęczeni na śmierć [dosłownie: „zatłuczeni kijami”], nie przyjąwszy uwolnienia, aby dostąpić lepszego zmartwychwstania”. Najwidoczniej ci nie wymienieni tutaj świadkowie na rzecz Jehowy ponieśli śmierć, gdyż odrzucili możliwość uwolnienia się kosztem pójścia na kompromis w kwestii wiary. Doczekają się „lepszego zmartwychwstania”, nie będą bowiem musieli ponownie umrzeć (jak ci, których wskrzesili Eliasz i Elizeusz); nastąpi ono w Królestwie pod panowaniem Jezusa Chrystusa, „Wieczystego Ojca”, którego ofiara okupu otwiera drogę do nie kończącego się życia na ziemi (Izaj. 9:5, Bw; Jana 5:28, 29).
13. (a) Czyim udziałem stały się „szyderstwa i biczowanie”? (b) Kto doznał „więzów i więzienia”?
13 Mając silną wiarę, będziemy w stanie przetrwać prześladowania. (Odczytaj Hebrajczyków 11:36-38, Bw). W czasie prześladowań dobrze jest pamiętać o nadziei zmartwychwstania i uświadomić sobie, że Bóg potrafi nas wesprzeć, jak to zrobił u tylu innych, którzy „doznali szyderstw i biczowania, a nadto więzów i więzienia”. Izraelici częstokroć „wyśmiewali się z Jego proroków, aż spadł nareszcie gniew Jahwe na Jego lud” (2 Kron. 36:15, 16, Bp). Micheasz, Elizeusz i inni słudzy Boży dzięki wierze wytrwali pomimo znieważania (1 Król. 22:24; 2 Król. 2:23, 24; Ps. 42:4, Bw). „Biczowanie” stosowano już w czasach królów i proroków izraelskich, a o Jeremiaszu czytamy bezpośrednio, że nieprzyjaciele kazali go „wychłostać”, co było oczywiście znacznie dotkliwsze niż zwykłe spoliczkowanie na znak zniewagi. Wzmianka o „więzach i więzieniu”, może nam przywodzić na myśl doświadczenia Jeremiasza, jak również przeżycia proroków Micheasza i Chananiego (Jer. 20:1, 2; 37:15, BT; 1 Król. 12:11; 22:26, 27; 2 Kron. 16:7, 10). Świadków Jehowy w dobie dzisiejszej tak samo ożywia wiara, która pomaga im przetrwać podobne udręki „za sprawiedliwość” (1 Piotra 3:14).
14. (a) Kto znalazł się wśród ‛kamienowanych’? (b) Kogo być może ‛przerznięto piłą’?
14 Apostoł Paweł napisał, że drudzy „byli kamienowani”. Jednym z takich mężów wiary był Zachariasz, syn kapłana Jehojady. Pobudzony duchem Bożym, otwarcie wypowiedział się przeciw odstępcom w Judzie. Z jakim skutkiem? Z rozkazu króla Joasza spiskowcy zabili go, obrzuciwszy kamieniami na dziedzińcu domu Jehowy (2 Kron. 24:20-24; Mat. 23:33-35). Następnie Paweł dodał, że tych mężów także poddawano różnym innym próbom, a nawet bywali „przerzynani piłą”. Mógł mieć na myśli proroka Micheasza, którego właśnie poddano różnym ciężkim próbom, natomiast niesprawdzona tradycja żydowska głosi, że za panowania króla Manassesa przepiłowano proroka Izajasza (1 Król. 22:24-28).
15. Kto cierpiał ‛poniewierany’ i ‛tułał się po pustyniach’?
15 Innych ‛zabijano mieczem’; spotkało to na przykład proroków Bożych współczesnych Eliaszowi, których ‛wybito mieczem’ za panowania niegodziwego króla Achaba (1 Król. 19:9, 10, Bw). Do wiernych ludzi, którzy „błąkali się w owczych i kozich skórach, wyzuci ze wszystkiego, uciskani, poniewierani”, należeli Eliasz i Elizeusz (1 Król. 19:5-8, 19; 2 Król. 1:8; 2:13; por. Jer. 38:6). A wśród tych, którzy wskutek prześladowań „tułali się po pustyniach i górach, po jaskiniach i rozpadlinach ziemi”, wymienić można nie tylko Eliasza i Elizeusza, lecz także stu proroków, których Obadiasz ukrył po pięćdziesięciu w jaskini, gdzie dostarczał im chleb i wodę, gdy bałwochwalcza królowa Izebel „tępiła proroków Jahwe” (1 Król. 18:4, 13, BT; 2 Król. 2:13; 6:13, 30, 31). Jakże niezłomnie ci ludzie trzymali się prawości! Nic dziwnego, że Paweł napisał: „Świat [niesprawiedliwe społeczeństwo] nie był [ich] godny”!
16. (a) Dlaczego przedchrześcijańscy świadkowie na rzecz Jehowy „nie otrzymali tego, co głosiła obietnica”? (b) Do czego musi się odnosić ich ‛osiągnięcie celu’?
16 Wiara wzbudza w nas przekonanie, że w ustalonym przez Boga czasie wszyscy, którzy Go miłują, ‛otrzymają to, co głosiła obietnica’. (Odczytaj Hebrajczyków 11:39, 40, Bw). Żyjący przed Chrystusem ludzie o niewzruszonej prawości „dla swej wiary zdobyli chlubne świadectwo”, do dziś zachowane w Piśmie Świętym. Jednakże nie dostąpili jeszcze „tego, co głosiła obietnica” Boża, czyli zbudzenia z martwych do życia wiecznego na ziemi pod panowaniem Królestwa. Dlaczego? „Aby (...) nie osiągnęli celu bez nas”, bez naśladowców Jezusa namaszczonych duchem, dla których Bóg „przewidział (...) coś lepszego” — nieśmiertelne życie w niebie i przywilej królowania u boku Jezusa Chrystusa. Dzięki zmartwychwstaniu, które rozpoczęło się po ustanowieniu Królestwa w roku 1914, namaszczeni chrześcijanie ‛osiągają cel’ (‛dochodzą do doskonałości’, BT) w niebiosach wcześniej niż świadkowie Boży z czasów przedchrześcijańskich, którzy będą zmartwychwzbudzeni do życia na ziemi (1 Kor. 15:50-57; Obj. 12:1-5). W wypadku tamtych dawnych świadków ‛osiągnięcie celu’ musi oznaczać ich ziemskie zmartwychwstanie, długo oczekiwane ‛wyswobodzenie z niewoli zepsucia’ i dojście do ludzkiej doskonałości na skutek usług świadczonych w okresie tysiącletniego panowania przez Arcykapłana, Jezusa Chrystusa, i 144 000 jego niebiańskich podkapłanów (Rzym. 8:20, 21; Hebr. 7:26; Obj. 14:1; 20:4-6).
PAMIĘTAJMY O UDOSKONALICIELU NASZEJ WIARY
17, 18. (a) Co musimy robić, by zwyciężyć w biegu po życie wieczne? (b) W jakim sensie Jezus Chrystus jest „Udoskonalicielem naszej wiary”?
17 Po omówieniu poczynań świadków przedchrześcijańskich Paweł wskazał na najprzedniejszy przykład wiary. (Odczytaj Hebrajczyków 12:1-3, Bw). Jakimż pokrzepieniem jest otaczający nas „tak wielki obłok świadków”! Stanowi bodziec do pozbycia się wszelkiego obciążenia, które mogłoby nam utrudniać robienie postępów duchowych. Pomaga unikać grzechu, polegającego na osłabnięciu wiary albo jej utracie, i wytrwale kontynuować chrześcijański bieg po życie wieczne. Chcąc jednak osiągnąć ten cel, musimy czynić coś więcej. Czego jeszcze potrzeba?
18 Jeżeli mamy odnieść sukces w ubieganiu się o życie wieczne w nowym systemie Bożym, musimy pilnie ‛patrzeć na Jezusa, sprawcę i dokończyciela wiary’ (‛wpatrywać się w Głównego pośrednika [inaczej: Wodza] i Udoskonaliciela naszej wiary’, New World Translation). Wiara Abrahama oraz innych ludzi niezłomnej prawości, którzy żyli w okresie poprzedzającym ziemską działalność Jezusa Chrystusa, była niedoskonała, niepełna, gdyż nie rozumieli oni wówczas mających się dopiero urzeczywistnić proroctw dotyczących Mesjasza (por. 1 Piotra 1:10-12). W okresie narodzin, służby, śmierci, i zmartwychwstania Jezusa jednak spełniło się wiele proroctw mesjańskich. W ten sposób przez Jezusa Chrystusa „przyszła” udoskonalona wiara (Gal. 3:24, 25, Bw). Co więcej, ze swego niebiańskiego stanowiska w dalszym ciągu działał on w charakterze Udoskonaliciela wiary swych naśladowców, na przykład wylewając na nich ducha świętego w dniu Pięćdziesiątnicy 33 roku n.e. oraz udzielając im objawień, które stopniowo rozwijały ich wiarę (Dzieje 2:32, 33; Rzym. 10:17; Obj. 1:1, 2; 22:16). Jakże wdzięczni jesteśmy, że mamy takiego „wiernego świadka”, naczelnego „Wodza” wszystkich Świadków Jehowy! (Obj. 1:5; Mat. 23:10).
19. Dlaczego powinniśmy ciągle ‛brać ściśle pod uwagę’ Jezusa?
19 Niełatwo jest znosić upokorzenia ze strony ludzi pozbawionych wiary; dlatego Paweł zachęcał: „Weźcie ściśle pod uwagę tego, który przetrwał takie sprzeciwy ze strony grzeszników, czynione wbrew ich własnym interesom, abyście się nie znużyli i nie załamali w swych duszach”. Jeżeli nasz wzrok naprawdę będzie stale skierowany na „wiernego świadka”, Jezusa Chrystusa, nigdy się nie znużymy spełnianiem woli Bożej (Hebr. 12:3; Jana 4:34).
20. O czym między innymi dowiedziałeś się na temat wiary z rozpatrywania Listu do Hebrajczyków od 11:1 do 12:3?
20 Przyjrzawszy się bliżej „wielkiemu obłokowi świadków”, dowiedzieliśmy się sporo o różnych aspektach wiary. Na przykład wiara, jaką miał Abel, wzmaga nasze docenianie ofiary Jezusa. Prawdziwa wiara pozwala nam świadczyć odważnie, tak jak Henoch ogłaszał śmiało orędzie Jehowy. Pobudza nas też — podobnie jak Noego — do ścisłego trzymania się Boskich wskaźników i do pełnienia służby w charakterze głosicieli sprawiedliwości. Wiara, jaką żywił Abraham, uświadamia nam potrzebę słuchania Boga i ufania Jego obietnicom, choćby nawet niektóre z nich jeszcze się nie spełniły. Z przykładu Mojżesza wynika, że dzięki wierze można pozostawać niesplamionym przez świat i lojalnie trzymać się ludu Jehowy. Bohaterskie czyny izraelskich sędziów, królów i proroków dowodzą, iż wiara w Boga może nam dodać sił w obliczu prób i prześladowań. I jakże wdzięczni jesteśmy za to, że nasza wiara może być jeszcze mocniejsza i bardziej niewzruszona dzięki najwspanialszemu wzorowi, jaki ustanowił Jezus Chrystus! A zatem trwajmy u boku naszego Wodza, Jezusa, i pobudzani mocą Bożą nadal wytrwale przejawiajmy wiarę jako Świadkowie Jehowy!
Czy potrafisz na to odpowiedzieć:
◼ Jakie czyny przedchrześcijańskich świadków na rzecz Jehowy dowodzą, że wiara przejawia się w całkowitym poleganiu na Bogu nawet w obliczu zagrożenia?
◼ Dlaczego można powiedzieć, że dzięki wierze zdołamy wyjść zwycięsko z każdej próby naszej prawości?
◼ Jaki istnieje dowód na to, że wiara pomaga znosić prześladowania?
◼ Dlaczego Jezusa nazwano „Udoskonalicielem naszej wiary”?
◼ Wymień niektóre spośród licznych aspektów wiary.
[Ilustracja na stronach 14, 15]
Dawid udowodnił swoją wiarę, całkowicie polegając na Stwórcy. Jakiż to wspaniały przykład dla dzisiejszego ludu Jehowy!
[Ilustracja na stronie 16]
„Kobiety otrzymały (...) zmarłych przez wskrzeszenie”; wiara w zmartwychwstanie ułatwia nam zachowanie prawości wobec Jehowy