DAWID

(prawdopodobnie: „umiłowany”).

W Przekładzie Nowego Świata imię to występuje 1079 razy w Pismach Hebrajskich, w tym 75 razy w nagłówkach 73 psalmów, oraz 59 razy w Chrześcijańskich Pismach Greckich. Ze wszystkich osób wymienionych w Pismach Hebrajskich pisarze chrześcijańskiej części Biblii wspominają częściej tylko o Mojżeszu i Abrahamie. Te 1138 wzmianek o Dawidzie odnosi się niemal wyłącznie do jednej osoby, drugiego króla Izraela, a czasami do tego, którego był on pierwowzorem: „Jezusa Chrystusa, syna Dawida” (Mt 1:1).

Ten pasterz, muzyk, poeta, wojownik, mąż stanu, prorok i król jest wybitną postacią Pism Hebrajskich. Dzielnie walczył na polu bitwy i wytrwale znosił przeciwności, potrafił być stanowczym przywódcą odznaczającym się nieustraszoną odwagą, ale był też na tyle pokorny, że przyznawał się do poważnych grzechów i okazywał skruchę. Przejawiał serdeczne współczucie i miłosierdzie, miłował prawdę i prawość, a przede wszystkim pokładał całkowitą ufność w swym Bogu, Jehowie.

Był potomkiem Boaza i Rut, a wywodził się od Judy poprzez Pereca (Rut 4:18-22; Mt 1:3-6). Ten najmłodszy z ośmiu synów Jessego miał też dwie siostry, rodzone lub przyrodnie (1Sm 16:10, 11; 17:12; 1Kn 2:16). Jeden z braci Dawida najwyraźniej zmarł bezdzietnie, toteż został pominięty w późniejszych rodowodach (1Kn 2:13-16). Imienia matki Dawida nie podano. Niektórzy sugerują, że była nią Nachasz, ale wydaje się raczej, że Nachasz był ojcem przyrodnich sióstr Dawida (2Sm 17:25; zob. NACHASZ 2).

Rodzinnym miastem Dawida było Betlejem, położone ok. 9 km na pd. pd. zach. od Jerozolimy. Mieszkali tam jego przodkowie: Jesse, Obed i Boaz. Niekiedy nazywano je „miastem Dawidowym” (Łk 2:4, 11; Jn 7:42), choć nie należy go mylić z „Miastem Dawidowym”, czyli Syjonem w Jerozolimie (2Sm 5:7).

Młodość. Gdy Dawid po raz pierwszy pojawia się w sprawozdaniu biblijnym, pasie owce swego ojca na polach niedaleko Betlejem, co przypomina nam o tym, że ponad tysiąc lat później właśnie na polu w okolicach Betlejem przestraszeni pasterze usłyszeli anioła obwieszczającego narodziny Jezusa (Łk 2:8-14). Prorok Samuel, posłany przez Boga do domu Jessego, aby namaścić jednego z jego synów na przyszłego króla, odrzucił siedmiu starszych braci Dawida, mówiąc: „Tych Jehowa nie wybrał”. W końcu z pola sprowadzono Dawida. Ten „rumiany młodzieniec o pięknych oczach i przystojny z wyglądu” pojawia się w atmosferze oczekiwania, gdyż nikt jeszcze nie wie, po co przyszedł Samuel. Jehowa mówi do proroka: „Wstań, namaść go, bo to on!” To o nim Jehowa powiedział: „Znalazłem Dawida, syna Jessego, męża według mego serca, który uczyni wszystko, czego ja pragnę” (1Sm 13:14; 16:1-13; Dz 13:22).

Lata spędzone poza domem na pasieniu owiec wywarły duży wpływ na dalsze życie Dawida. Dzięki temu później znakomicie sobie radził, gdy jako uciekinier ukrywał się przed gniewem Saula. Nauczył się posługiwać procą, zmężniał, nabrał odwagi i był gotów ratować zagubione owce, a w razie konieczności nie wahał się zabić niedźwiedzia czy lwa (1Sm 17:34-36).

Chociaż Dawid był dzielnym wojownikiem, słynął również z gry na harfie i z komponowania pieśni. Być może nauczył się tego, gdy godzinami pilnował owiec. Zasłynął też jako twórca nowych instrumentów muzycznych (2Kn 7:6; 29:26, 27; Am 6:5). Miłość do Jehowy sprawiła, że teksty pieśni Dawida znacznie górują nad zwykłymi utworami rozrywkowymi i stanowią arcydzieła sztuki stworzone ku chwale Jehowy. Nagłówki co najmniej 73 psalmów wskazują, że skomponował je Dawid, ale w innych miejscach Biblii przypisano mu jeszcze kilka (por. Ps 2:1 z Dz 4:25; Ps 95:7, 8 z Heb 4:7). Niektóre psalmy, np. 8, 19, 23, 29, najprawdopodobniej odzwierciedlają jego przeżycia z okresu, gdy był pasterzem.

Szkolenie, jakie Dawid otrzymał, pasąc owce, przygotowało go do znacznie ważniejszej roli pasterza ludu Jehowy. Biblia tak o tym mówi: „[Jehowa] wybrał Dawida, swego sługę, i wziął go od zagród trzody. Od podążania za karmiącymi samicami przywiódł go, by pasł Jakuba, jego lud, i Izraela, jego dziedzictwo” (Ps 78:70, 71; 2Sm 7:8). Kiedy jednak Dawid po raz pierwszy zostawił owce swego ojca, nie od razu otrzymał władzę królewską. Najpierw był nadwornym muzykiem Saula. Królowi polecił go jeden z doradców, mówiąc, że Dawid nie tylko „umie grać”, ale jest też „dzielnym mocarzem i wojownikiem, i człowiekiem wypowiadającym się rozumnie, i mężczyzną dobrze zbudowanym, a jest z nim Jehowa” (1Sm 16:18). Dawid grał więc na harfie Saulowi, gdy ten miał zły nastrój, a ponadto był jego giermkiem (1Sm 16:19-23).

Później z nieznanych powodów wrócił na jakiś czas do domu swego ojca. Gdy przyniósł żywność swym braciom służącym w wojsku Saula, które stało wtedy bezczynnie naprzeciwko Filistynów, był do głębi oburzony słowami i zachowaniem Goliata, znieważającego Jehowę. Zapytał więc: „Kimże jest ten nieobrzezany Filistyn, żeby miał urągać szeregom bojowym Boga żywego?” (1Sm 17:26). Następnie dodał: „Jehowa, który mnie wyratował z łapy lwa i z łapy niedźwiedzia — on mnie wyratuje z ręki tego Filistyna” (1Sm 17:37). Dawid wcześniej zabił lwa i niedźwiedzia, a gdy mu w końcu pozwolono walczyć z Goliatem, podszedł do niego ze słowami: „Przychodzę do ciebie z imieniem Jehowy Zastępów, Boga izraelskich szeregów bojowych, któremu urągałeś”. Potem wyrzucił kamień ze swej procy i powalił przeciwnika. Odciął Goliatowi głowę jego własnym mieczem i wrócił do obozu, niosąc jako trofeum głowę i miecz tego olbrzyma (1Sm 17:45-54; ILUSTRACJA, t. 1, s. 745).

Warto zauważyć, że w Septuagincie — według Kodeksu watykańskiego z IV w. n.e. — pominięto fragment z 1 Samuela od 17:55 do słowa „Filistynom” w 18:6a. Dlatego w przekładzie Moffata wersety te (z wyjątkiem ostatniego) ujęto w podwójne nawiasy i powiedziano, że są to „albo dodatki redakcyjne, albo późniejsze interpolacje”. Istnieją jednak dowody przemawiające za brzmieniem według tekstu masoreckiego (zob. SAMUELA, KSIĘGI [Fragmenty brakujące w Septuagincie]).

Okres ukrywania się (MAPA, t. 1, s. 746). Powyższe wydarzenia sprawiły, że Dawid, skromny pasterz z pustkowia, stał się nagle człowiekiem znanym w całym Izraelu. Postawiono go na czele wojowników, a gdy wracał ze zwycięskich wypraw przeciwko Filistynom, witano go z tańcami i radością oraz śpiewano: „Pobił Saul swe tysiące, Dawid zaś swe dziesiątki tysięcy” (1Sm 18:5-7). „Cały Izrael oraz Juda miłowały Dawida”, a syn Saula Jonatan zawarł z nim dozgonne przymierze miłości i przyjaźni, z którego dobrodziejstw skorzystali później jego syn Mefiboszet i wnuk Micha (1Sm 18:1-4, 16; 20:1-42; 23:18; 2Sm 9:1-13).

Popularność Dawida wzbudziła zawiść króla i „począwszy od tego dnia Saul wciąż patrzył na Dawida podejrzliwie”. Dwukrotnie rzucał w niego włócznią, by go przygwoździć do ściany, gdy jak zwykle grał na harfie, ale w obu wypadkach Jehowa zapobiegł nieszczęściu. Saul obiecał wcześniej dać swą córkę temu, kto pokona Goliata, lecz teraz zwlekał z oddaniem jej Dawidowi. W końcu zgodził się dać mu swą drugą córkę — pod warunkiem że Dawid przyniesie mu „sto napletków filistyńskich”. Saul wysunął to nierozsądne żądanie, spodziewając się, że Dawid zginie. Odważny Dawid podwoił jednak tę liczbę i przyniósł Saulowi 200 napletków, po czym mógł poślubić Michal. Odtąd już dwoje dzieci Saula pozostawało w serdecznych związkach z Dawidem, co jeszcze bardziej potęgowało nienawiść króla (1Sm 18:9-29). Kiedy Dawid znowu grał Saulowi, ten po raz trzeci próbował go przebić włócznią. Pod osłoną nocy Dawid uciekł i potem widywał Saula już tylko w różnych niezwykłych okolicznościach (1Sm 19:10).

Przez następne lata Dawid prowadził życie uciekiniera, ciągle przemieszczając się z miejsca na miejsce, nieubłaganie ścigany przez upartego i niegodziwego króla, czyhającego na jego życie. Najpierw znalazł schronienie u proroka Samuela w Ramie (1Sm 19:18-24); później udał się do filistyńskiego miasta Gat, a po drodze wstąpił do Nob, gdzie od arcykapłana Achimelecha otrzymał miecz Goliata (1Sm 21:1-9; 22:9-23; Mt 12:3, 4). Z Gat wydostał się tylko dzięki temu, że udawał obłąkanego, kreślił na bramie dziwaczne krzyżyki i pozwalał, by ślina spływała mu po brodzie (1Sm 21:10-15). Na podstawie tych przeżyć skomponował Psalmy 34 i 56. Potem uciekł do jaskini Adullam, gdzie przyłączyła się do niego rodzina oraz 400 udręczonych i uciskanych mężczyzn. Do pobytu w tej jaskini być może nawiązuje Psalm 57 lub 142 (albo oba). Dawid musiał uciekać dalej — stamtąd skierował się do Micpe w Moabie, a potem wrócił do lasu Cheret w Judzie (1Sm 22:1-5). Gdy przebywał w Keili, dowiedział się, że Saul szykuje się do ataku, dlatego razem ze swymi ludźmi, których było już ok. 600, odszedł na pustkowie Zif. Saul dalej go ścigał z miejsca na miejsce, od Choresz na pustkowiu Zif do pustkowia Maonu. Gdy był już bliski schwytania zbiega, dowiedział się o najeździe Filistynów, toteż na jakiś czas zaniechał pościgu, co pozwoliło Dawidowi uciec do En-Gedi (1Sm 23:1-29). Z takich przeżyć zrodziły się piękne psalmy, w których Dawid wysławiał Jehowę za cudowne ocalenie (Ps 18, 59, 63, 70).

W En-Gedi Saul wszedł za potrzebą do jaskini, w której najdalszej części ukrywał się Dawid. Zbliżył się on do Saula i odciął skraj jego szaty, ale jemu darował życie, gdyż nawet nie dopuszczał myśli, żeby skrzywdzić króla, „jest on bowiem pomazańcem Jehowy” (1Sm 24:1-22).

Po śmierci Samuela. Po śmierci Samuela Dawid dalej musiał się ukrywać i zamieszkał na pustkowiu Paran (zob. PARAN). Razem ze swoimi ludźmi okazywał życzliwość Nabalowi, zamożnemu hodowcy owiec z Karmelu, leżącego na pd. od Hebronu. Nabal okazał się jednak niewdzięczny i nie chciał pomóc Dawidowi. Szybkie działanie Abigail, żony Nabala, powstrzymało Dawida od wytracenia wszystkich mężczyzn z domu Nabala, ale on sam został uśmiercony przez Jehowę. Następnie Dawid poślubił wdowę po nim, a zatem miał wtedy dwie żony, Achinoam z Jizreel i Abigail z Karmelu, gdyż podczas jego długiej nieobecności Saul oddał Michal komuś innemu (1Sm 25:1-44; 27:3).

Dawid po raz drugi schronił się na pustkowiu Zif, a Saul znowu zaczął go ścigać. Dawid przyrównał króla i jego 3000 wojowników do ludzi szukających „jednej pchły, tak jak się goni kuropatwę po górach”. Pewnej nocy Dawid i Abiszaj zakradli się do obozu śpiącego Saula i zabrali jego włócznię oraz dzban na wodę. Abiszaj chciał zabić Saula, ale Dawid ponownie oszczędził króla, mówiąc, że z punktu widzenia Jehowy byłoby dla niego nie do pomyślenia, by miał podnieść rękę na pomazańca Bożego (1Sm 26:1-25). Wtedy to Dawid po raz ostatni widział swego prześladowcę.

Stamtąd przeniósł się do Ciklag na terytorium Filistynów, będącego poza zasięgiem Saula, i mieszkał tam przez 16 miesięcy. Sporo wojowników opuściło wojsko Saula i przyłączyło się do uciekinierów w Ciklag, dzięki czemu Dawid mógł organizować wyprawy na pd. przeciwko wrogom Izraela; w ten sposób chronił granice Judy i umacniał swą przyszłą pozycję króla (1Sm 27:1-12; 1Kn 12:1-7, 19-22). Gdy Filistyni przygotowywali się do wojny z Saulem, król Achisz zaprosił Dawida, by wyruszył z nimi, uważał bowiem, że Dawid jest „wstrętnym odorem wśród swego ludu, Izraela”. Pozostali władcy sojuszniczy odesłali jednak Dawida, obawiając się o swe bezpieczeństwo (1Sm 29:1-11). W bitwie, do której doszło na górze Gilboa, śmierć ponieśli Saul i jego trzej synowie, m.in. Jonatan (1Sm 31:1-7).

Tymczasem Amalekici splądrowali i spalili Ciklag oraz uprowadzili z niego wszystkie kobiety i dzieci. Ludzie Dawida natychmiast ruszyli za nimi w pościg, pokonali ich i uwolnili swe żony i dzieci, a także odzyskali łupy (1Sm 30:1-31). Trzy dni później pewien Amalekita przyniósł diadem i bransoletę Saula i spodziewając się nagrody, bezpodstawnie chełpił się, że uśmiercił rannego króla. Chociaż w rzeczywistości wcale tego nie zrobił, Dawid kazał go zabić za to, że mówił: „Ja dobiłem pomazańca Jehowy” (2Sm 1:1-16; 1Sm 31:4, 5).

Władza królewska (MAPA, t. 1, s. 746). Tragiczna wiadomość o śmierci Saula bardzo zasmuciła Dawida. Był przejęty nie tyle faktem, że zginął jego największy wróg, ile tym, iż poległ pomazaniec Jehowy. Bolejąc nad nim, skomponował pieśń żałobną zatytułowaną „Łuk”. Wyraził w niej swój smutek z powodu tego, że w jednej bitwie śmierć ponieśli jego największy wróg i najlepszy przyjaciel: „Saul i Jonatan, mili i przyjemni za życia, i w śmierci nie zostali rozdzieleni” (2Sm 1:17-27).

Następnie Dawid przeniósł się do Hebronu, gdzie w 1077 r. p.n.e. starsi z Judy namaścili go na króla nad ich plemieniem; miał wtedy 30 lat. Pozostałe plemiona obwołały królem Isz-Boszeta, syna Saula. Dwa lata później został on jednak zamordowany, a zabójcy przynieśli jego głowę Dawidowi, spodziewając się nagrody, ale oni też zostali zabici, podobnie jak wcześniej rzekomy zabójca Saula (2Sm 2:1-4, 8-10; 4:5-12). W rezultacie plemiona popierające wcześniej syna Saula przyłączyły się do Judy; po jakimś czasie zwołano zgromadzenie, w którym uczestniczyły 340 822 osoby, i ustanowiono Dawida królem nad całym Izraelem (2Sm 5:1-3; 1Kn 11:1-3; 12:23-40).

Panowanie w Jerozolimie. Dawid panował w Hebronie siedem i pół roku, po czym zgodnie z poleceniem Jehowy przeniósł swą stolicę do zdobytej twierdzy Jebusytów, Jerozolimy. Zbudował w niej na górze Syjon Miasto Dawidowe i panował jeszcze przez 33 lata (2Sm 5:4-10; 1Kn 11:4-9; 2Kn 6:6). Gdy mieszkał w Hebronie, pojął kolejne żony, ponownie sprowadził do siebie Michal oraz został ojcem kilku synów i córek (2Sm 3:2-5, 13-16; 1Kn 3:1-4). Po przeniesieniu się do Jerozolimy wziął sobie jeszcze więcej żon i nałożnic, które urodziły mu kolejne dzieci (2Sm 5:13-16; 1Kn 3:5-9; 14:3-7).

Gdy Filistyni usłyszeli, że Dawid został królem nad całym Izraelem, nadciągnęli, żeby go obalić. Podobnie jak w przeszłości (1Sm 23:2, 4, 10-12; 30:8), Dawid pytał Jehowę, czy ma wyruszyć przeciwko nim do walki. Odpowiedź brzmiała „wyrusz” i Jehowa doprowadził do takiej klęski wrogów, że Dawid nadał miejscu walki nazwę Baal-Peracim, co znaczy „pan przełomów”. Następnym razem Jehowa wskazał inną strategię: polecił Dawidowi okrążyć Filistynów i zaatakować ich od tyłu (2Sm 5:17-25; 1Kn 14:8-17).

Dawid próbował sprowadzić do Jerozolimy Arkę Przymierza, ale gdy Uzza dotknął jej i padł martwy, zaniechano tego przedsięwzięcia (2Sm 6:2-10; 1Kn 13:1-14). Jakieś trzy miesiące później poczyniono staranne przygotowania, obejmujące m.in. uświęcenie kapłanów i lewitów, a Arkę umieszczono na ich ramionach, a nie na wozie, jak za pierwszym razem, i przeniesiono ją do Jerozolimy. Dawid, odziany w prosty strój, okazywał ogromną radość i entuzjazm, ‛skacząc i pląsając przed Jehową’. Jego żona Michal zganiła go za to, mówiąc, że zachowywał się jak „któryś z pustogłowych ludzi”. Michal, która pozwoliła sobie na tę nieuzasadnioną krytykę, „już do dnia swej śmierci nie miała dziecka” (2Sm 6:11-23; 1Kn 15:1-29).

Ponadto Dawid wyznaczył odźwiernych i muzyków do usługiwania w nowym miejscu, gdzie umieszczono Arkę Jehowy, oraz zadbał o to, żeby ‛ustawicznie, rano i wieczorem, składano całopalenia’ (1Kn 16:1-6, 37-43). Co więcej, zamierzał wybudować z drewna cedrowego świątynię, żeby do niej przenieść z namiotu Arkę. Ale Bóg nie pozwolił mu tego dokonać; powiedział: „Wiele krwi przelałeś i wielkie wojny toczyłeś. Nie zbudujesz domu dla mego imienia, gdyż wiele krwi rozlałeś na ziemi przed moim obliczem” (1Kn 22:8; 28:3). Jehowa zawarł jednak z Dawidem przymierze i obiecał, że władza królewska na zawsze pozostanie w jego rodzinie, oraz zapewnił go, że świątynię wybuduje jego syn Salomon, którego imię pochodzi od rdzenia oznaczającego „pokój” (2Sm 7:1-16, 25-29; 1Kn 17:1-27; 2Kn 6:7-9; Ps 89:3, 4, 35, 36).

Zgodnie z tym przymierzem co do Królestwa Jehowa pozwolił Dawidowi objąć swym panowaniem obszar od „rzeki egipskiej” aż do Eufratu; Dawid zabezpieczył granice, zachowywał pokój z królem Tyru oraz pokonywał różnych przeciwników: Filistynów, Syryjczyków, Moabitów, Edomitów, Amalekitów i Ammonitów (2Sm 8:1-14; 10:6-19; 1Kl 5:3; 1Kn 13:5; 14:1, 2; 18:1 do 20:8). Dzięki zwycięstwom, które mu dawał Bóg, stał się potężnym władcą (1Kn 14:17). Zawsze jednak zdawał sobie sprawę, że swej pozycji nie zawdzięcza własnym podbojom czy dziedzictwu, lecz Jehowie, który osadził go na tronie królestwa będącego pierwowzorem przyszłego rządu teokratycznego (1Kn 10:14; 29:10-13).

Grzechy przyczyną nieszczęścia. Podczas długotrwałej wojny z Ammonitami doszło do jednego z najsmutniejszych wydarzeń w życiu Dawida. Wszystko zaczęło się od tego, że król zobaczył z dachu swego pałacu kąpiącą się Batszebę i rozbudził w sobie złe pragnienia (Jak 1:14, 15). Dowiedziawszy się, że jej mąż, Uriasz, jest na wojnie, kazał sprowadzić ją do swego pałacu i z nią współżył. Po jakimś czasie powiadomiono go, że zaszła w ciążę. Bojąc się, że Batszeba zostanie publicznie osądzona i ukarana śmiercią za niemoralne postępowanie, szybko kazał sprowadzić do siebie do Jerozolimy Uriasza, mając nadzieję, że ten spędzi noc ze swą żoną. Nawet upił go w tym celu, ale Uriasz nie chciał spać z Batszebą. Zdesperowany Dawid odesłał go z powrotem do wojska z potajemnym rozkazem dla jego dowódcy, Joaba: miał on ustawić Uriasza na pierwszej linii walki, gdzie czekała go niechybna śmierć. Plan się powiódł. Uriasz zginął w bitwie, a owdowiała Batszeba po zwyczajowym okresie żałoby została żoną Dawida, zanim ludzie się zorientowali, że jest w ciąży (2Sm 11:1-27).

Jehowa wszystko jednak widział i ujawnił te karygodne grzechy. Gdyby pozwolił, żeby winnych osądzili ludzie na podstawie Prawa Mojżeszowego, oboje musieliby umrzeć, a razem z matką śmierć poniosłoby też nienarodzone dziecko poczęte wskutek cudzołóstwa (Pwt 5:18; 22:22). Ale tą sprawą zajął się sam Jehowa; okazał Dawidowi miłosierdzie ze względu na przymierze co do Królestwa (2Sm 7:11-16), zapewne także dlatego, że Dawid wcześniej sam okazywał miłosierdzie innym (1Sm 24:4-7; por. Jak 2:13), jak również z powodu skruchy, którą dostrzegł u winowajców (Ps 51:1-4). Jednakże nie uniknęli kary. Poprzez proroka Natana Jehowa oznajmił Dawidowi: „Oto wzbudzam przeciwko tobie nieszczęście z twego własnego domu” (2Sm 12:1-12).

Tak też się stało. Dziecko poczęte wskutek cudzołóstwa zmarło wkrótce po narodzeniu, mimo że Dawid przez siedem dni jego choroby pościł i rozpaczał (2Sm 12:15-23). Później pierworodny syn Dawida, Amnon, zgwałcił swą przyrodnią siostrę Tamar i został zamordowany przez jej brata, co niezmiernie zasmuciło Dawida (2Sm 13:1-33). Potem Absalom, trzeci i szczególnie umiłowany syn Dawida, nie tylko próbował zagarnąć tron, ale też publicznie okrył swego ojca hańbą i okazał mu pogardę, współżyjąc z jego nałożnicami (2Sm 15:1 do 16:22). W końcu Dawid został całkowicie upokorzony, gdy kraj ogarnęła wojna domowa między synem a ojcem, która zakończyła się śmiercią Absaloma, wbrew woli króla i ku jego wielkiej rozpaczy (2Sm 17:1 do 18:33). Uciekając przed Absalomem, Dawid skomponował Psalm 3, w którym śpiewał, że „wybawienie należy do Jehowy” (Ps 3:8).

Pomimo swych błędów i poważnych grzechów Dawid zawsze przejawiał właściwe nastawienie serca, zdobywał się bowiem na skruchę i błagał Jehowę o wybaczenie. Na przykład po grzechu z Batszebą oznajmił w Psalmie 51: „Oto z przewinieniem zostałem urodzony w boleściach i w grzechu poczęła mnie matka” (Ps 51:5). Pokornie wyznał swe grzechy również innym razem — po tym, jak Szatan pobudził go do przeprowadzenia spisu mężczyzn zdolnych do służby wojskowej (2Sm 24:1-17; 1Kn 21:1-17; 27:24; zob. SPIS LUDNOŚCI).

Zakup terenu pod świątynię. Gdy ustała plaga wywołana tym ostatnim błędem króla, Dawid kupił klepisko Ornana i złożył Jehowie w ofierze bydło i sanie używane do młócenia. To na tym miejscu Salomon wzniósł po latach wspaniałą świątynię (2Sm 24:18-25; 1Kn 21:18-30; 2Kn 3:1). Dawid zawsze pragnął zbudować świątynię, a chociaż sam nie miał tego dokonać, pozwolono mu poczynić niezbędne przygotowania; zatrudnił więc mnóstwo robotników do ciosania kamieni i przystąpił do gromadzenia materiałów, m.in. 100 000 talentów złota (38 535 000 000 dolarów), 1 000 000 talentów srebra (6 606 000 000 dolarów), a także ogromnej ilości miedzi i żelaza (1Kn 22:2-16). Ze swego prywatnego majątku Dawid przeznaczył na ten cel złoto z Ofiru i rafinowane srebro, które w naszych czasach miałyby wartość ponad 1 200 000 000 dolarów. Przygotował też projekty architektoniczne, które otrzymał pod natchnieniem Bożym, oraz zorganizował do służby w różnych oddziałach dziesiątki tysięcy Lewitów, m.in. śpiewaków i muzyków (1Kn 23:1 do 29:19; 2Kn 8:14; 23:18; 29:25; Ezd 3:10).

Koniec panowania. Pod koniec życia 70-letni król, przykuty już do łóżka, dalej doświadczał nieszczęść we własnej rodzinie. Jego czwarty syn, Adoniasz, bez wiedzy lub zgody ojca — a co ważniejsze, bez poparcia Jehowy — próbował zagarnąć tron. Gdy Dawid się o tym dowiedział, szybko ustanowił królem swego syna Salomona, którego wybrał Jehowa (1Kl 1:5-48; 1Kn 28:5; 29:20-25; 2Kn 1:8). Następnie nakazał mu, by chodził drogami Jehowy, przestrzegał Jego ustaw i przykazań oraz we wszystkim postępował rozważnie, a wtedy będzie mu się powodziło (1Kl 2:1-9).

Po 40 latach panowania Dawid zmarł i został pochowany w Mieście Dawidowym. Apostoł Paweł wymienił go wśród świadków, którzy odznaczali się niezwykłą wiarą (1Kl 2:10, 11; 1Kn 29:26-30; Dz 13:36; Heb 11:32). Gdy Jezus przytaczał Psalm 110, powiedział, że Dawid napisał go „pod natchnieniem” (Mt 22:43, 44; Mk 12:36). Apostołowie i inni pisarze Biblii często wspominali o Dawidzie jako o natchnionym proroku Bożym (por. Ps 16:8 z Dz 2:25; Ps 32:1, 2 z Rz 4:6-8; Ps 41:9 z Jn 13:18; Ps 69:22, 23 z Rz 11:9, 10; Ps 69:25 i 109:8 z Dz 1:16, 20).

Znaczenie symboliczne. Prorocy niejednokrotnie nawiązywali do Dawida i jego dynastii, czasem w związku z ostatnimi królami Izraela zasiadającymi na „tronie Dawida” (Jer 13:13; 22:2, 30; 29:16; 36:30), a kiedy indziej w sensie proroczym (Jer 17:25; 22:4; Am 9:11; Za 12:7-12). Niektóre proroctwa mesjańskie powołują się na przymierze Jehowy z Dawidem co do Królestwa. Na przykład Izajasz oświadczył, że ten, którego nazwą imieniem „Cudowny Doradca, Potężny Bóg, Wiekuisty Ojciec, Książę Pokoju”, zasiądzie na „tronie Dawida” po czas niezmierzony (Iz 9:6, 7; por. też 16:5). Jeremiasz przyrównał Mesjasza do „latorośli odznaczającej się prawością”, którą Jehowa ‛wzbudzi Dawidowi’ (Jer 23:5, 6; 33:15-17). Za pośrednictwem proroka Ezechiela Jehowa powiedział o mesjańskim pasterzu: „Mój sługa Dawid” (Eze 34:23, 24; 37:24, 25).

Zwiastując Marii narodziny Jezusa, anioł oznajmił: „Jehowa Bóg da mu tron Dawida, jego ojca” (Łk 1:32). „Jezus Chrystus, syn Dawida”, był dziedzicem tronu Dawida zarówno pod względem prawnym, jak i z racji swego pochodzenia (Mt 1:1, 17; Łk 3:23-31). Paweł napisał, że Jezus był potomkiem Dawida „według ciała” (Rz 1:3; 2Tm 2:8). Prosty lud również uznawał go za „Syna Dawida” (Mt 9:27; 12:23; 15:22; 21:9, 15; Mk 10:47, 48; Łk 18:38, 39). Ustalenie tego miało istotne znaczenie, gdyż jak przyznawali faryzeusze, Mesjasz miał być synem Dawida (Mt 22:42). Po zmartwychwstaniu poświadczył to sam Jezus, mówiąc: „Jam jest korzeń i potomek Dawida” (Obj 22:16; także 3:7; 5:5).

[Diagram na stronie 453]

RODOWÓD DAWIDA

(imiona mężczyzn są zapisane wielkimi literami)

BOAZ i Rut (jego żona)

OBED

JESSE

RODZINA JESSEGO

ELIAB (Elihu)

ABINADAB

SZAMMA (Szimea, Szimej)

NETANEL

RADDAJ

OCEM

Ceruja

nieznany z imienia

DAWID

Abigail

BRATANKOWIE I SIOSTRZEŃCY DAWIDA

JEHONADAB

ABISZAJ

JOAB

ASAHEL

AMASA

ŻONY DAWIDA

Michal

Achinoam

Abigail

Maaka

Chaggita

Abital

Egla

żony i nałożnice nieznane z imienia

Batszeba

DZIECI DAWIDA

AMNON

DANIEL (Kileab)

ABSALOM

Tamar

ADONIASZ

SZEFATIASZ

JITREAM

JIBCHAR

ELISZUA (Eliszama)

NOGAH

ELIFELET (Elpelet)

NEFEG

JAFIA

ELISZAMA

BEELIADA (Eliada)

ELIFELET

JERIMOT

nieznany z imienia

SZIMEA (Szammua)

SZOBAB

NATAN

SALOMON (Jedidiasz)

MARIA

JÓZEF