Jehowa — Źródło rzeczywistej sprawiedliwości i prawości

„Skała — doskonałe są wszystkie jego poczynania, bo wszystkie jego drogi są sprawiedliwością. Bóg wierności, u którego nie ma niesprawiedliwości” (POWTÓRZONEGO PRAWA 32:4).

 1. Dlaczego odczuwamy wrodzoną potrzebę sprawiedliwości?

KAŻDY z nas ma wrodzoną potrzebę miłości, każdy też pragnie, by drudzy traktowali go sprawiedliwie. Amerykański mąż stanu Thomas Jefferson napisał kiedyś, że poczucie sprawiedliwości to cecha „odruchowa, wrodzona, (...) taki sam element naszej natury, jak dotyk, wzrok czy słuch”. I nic dziwnego, wszak Jehowa stworzył nas na swój obraz (Rodzaju 1:26). Wszczepił nam przymioty stanowiące odzwierciedlenie Jego osobowości, między innymi sprawiedliwość. Właśnie dlatego odczuwamy naturalną potrzebę sprawiedliwości i tęsknie wyczekujemy życia w świecie, w którym zapanuje rzeczywista sprawiedliwość i prawość.

 2. Jakie znaczenie ma sprawiedliwość dla Jehowy i dlaczego powinniśmy pojąć, na czym polega sprawiedliwość Boża?

² Co się tyczy Jehowy, Biblia zapewnia: „Wszystkie jego drogi są sprawiedliwością” (Powtórzonego Prawa 32:4). Ale w świecie pełnym niesprawiedliwości niełatwo jest pojąć, na czym polega sprawiedliwość Boga. Na szczęście z kart Jego Słowa dowiadujemy się, jak On ją wymierza, możemy więc lepiej zrozumieć Jego cudowne drogi (Rzymian 11:33). Uświadomienie sobie, czym jest sprawiedliwość w sensie biblijnym, ma doniosłe znaczenie, bo nasz pogląd na ten przymiot mógł się ukształtować pod wpływem ludzkich koncepcji. Z punktu widzenia człowieka sprawiedliwość może się sprowadzać do rzetelnego stosowania przepisów prawa. Filozof Franciszek Bacon napisał zaś, że „sprawiedliwość polega na daniu każdemu człowiekowi tego, na co zasłużył”. Jednakże sprawiedliwość Jehowy obejmuje znacznie więcej.

Sprawiedliwość Jehowy raduje serce

 3. Co wyjawia analiza użytych w oryginale odpowiedników słów „sprawiedliwość” i „prawość”?

³ Aby lepiej zrozumieć, co wchodzi w zakres sprawiedliwości Bożej, warto rozważyć, jak w hebrajskiej i greckiej części Biblii użyto odpowiedników tego pojęcia.a Rzecz ciekawa, w Piśmie Świętym nie ma znaczącej różnicy między sprawiedliwością a prawością. Słowa te występują niekiedy równolegle, co widać na przykład w Księdze Amosa 5:24, gdzie Jehowa wzywa swój lud: „Niechaj sprawiedliwość tryśnie jak wody, a prawość jak nieustannie płynący potok”. Ponadto szereg razy oba te określenia, „sprawiedliwość i prawość”, dla większego nacisku wymieniono razem (Psalm 33:5; Izajasza 33:5; Jeremiasza 33:15; Ezechiela 18:21; 45:9).

 4. Na czym polega przejawianie sprawiedliwości i co jest jej ostatecznym wzorcem?

⁴ Jaka myśl kryje się w omawianych słowach? W sensie biblijnym przejawianie sprawiedliwości oznacza postępowanie słuszne i bezstronne. Sam Jehowa ustanawia prawa i zasady moralne, czyli określa, co jest słuszne i właściwe, toteż Jego sposób postępowania stanowi najwznioślejszy wzorzec sprawiedliwości. Jak wyjaśnia Theological Wordbook of the Old Testament (Słownik teologiczny Starego Testamentu), hebrajski odpowiednik wyrazu „prawość” (cédek) „wskazuje na wzorzec etyczny i moralny, a w S[tarym] T[estamencie] wzorcem tym jest oczywiście natura i wola Boga”. Tak więc istotę rzeczywistej sprawiedliwości odsłania nam sposób, w jaki Bóg stosuje swe zasady, a zwłaszcza w jaki się obchodzi z niedoskonałymi ludźmi.

 5. Z jakimi cechami jest ściśle związana sprawiedliwość Boża?

⁵ Z Biblii wyraźnie wynika, że sprawiedliwość Boża nie jest surowa ani nieustępliwa, lecz podnosi na duchu. Dawid śpiewał: „Jehowa miłuje sprawiedliwość i nie opuści lojalnych wobec niego” (Psalm 37:28). Kierując się sprawiedliwością, Bóg przejawia w stosunku do swych sług wierność i współczucie. Sprawiedliwość Boża jest wrażliwa na nasze potrzeby i ma wzgląd na naszą niedoskonałość (Psalm 103:14). Nie znaczy to, jakoby Bóg przymykał oczy na niegodziwość, gdyż takim postępowaniem zachęcałby do naruszania zasad sprawiedliwości (1 Samuela 3:12, 13; Kaznodziei 8:11). Jehowa wyjawił Mojżeszowi, że jest „miłosierny i łaskawy, nieskory do gniewu oraz obfitujący w lojalną życzliwość i prawdę”. Chętnie przebacza przewinienie i występek, lecz nie pozostawi bez kary tych, którzy na nią zasługują (Wyjścia 34:6, 7).

 6. Jak Jehowa obchodzi się ze swymi ziemskimi dziećmi?

⁶ Kiedy rozmyślamy nad tym, jak Jehowa przejawia sprawiedliwość, nie powinniśmy Go sobie wyobrażać jako surowego sędziego, zainteresowanego wyłącznie skazywaniem przestępców. Powinniśmy raczej widzieć w Nim kochającego, lecz stanowczego ojca, który zawsze traktuje swe dzieci jak najlepiej. Prorok Izajasz oświadczył: „Jehowo, tyś naszym Ojcem” (Izajasza 64:8). Będąc sprawiedliwym i prawym Ojcem, Jehowa równoważy stanowcze obstawanie przy tym, co słuszne, z tkliwym współczuciem dla swych ziemskich dzieci, które z powodu trudnych sytuacji albo słabości ciała potrzebują pomocy lub przebaczenia (Psalm 103:6, 10, 13).

Wyjaśnienie, na czym polega sprawiedliwość

 7. (a) Czego o sprawiedliwości Bożej dowiadujemy się z Księgi Izajasza? (b) Jaką rolę w wyjaśnieniu narodom, czym jest sprawiedliwość, odegrał Jezus?

⁷ Okoliczność, iż sprawiedliwość Jehowy jest nierozerwalnie związana ze współczuciem, stała się szczególnie widoczna po przyjściu Mesjasza. W myśl proroczej zapowiedzi Izajasza Jezus uczył sprawiedliwości Bożej i zgodnie z nią żył. W jej zakres wchodzi, rzecz jasna, delikatne traktowanie uciśnionych. Dzięki temu nie czują się oni całkowicie załamani, bez szans na poprawę sytuacji. „Sługa” Jehowy, Jezus, przyszedł na ziemię, by ‛wyjaśnić narodom’ ten aspekt sprawiedliwości Bożej. Uczynił to przede wszystkim przez ukazanie na żywym przykładzie, czym jest sprawiedliwość Boża. Jako ‛odznaczająca się prawością latorośl’ króla Dawida, usilnie ‛szukał sprawiedliwości i był biegły w prawości’ (Izajasza 16:5; 42:1-4; Mateusza 12:18-21; Jeremiasza 33:14, 15).

 8. Dlaczego w I wieku n.e. nie rozumiano, na czym polega rzeczywista sprawiedliwość i prawość?

⁸ Takie wyjaśnienie charakteru sprawiedliwości Jehowy było szczególnie potrzebne w I wieku n.e. Przedstawiciele starszyzny żydowskiej oraz przywódcy religijni — między innymi uczeni w piśmie i faryzeusze — pokazywali słowem i czynem, że mają spaczone wyobrażenie o sprawiedliwości i prawości. W rezultacie prosty lud, nie umiejąc spełnić wymagań stawianych przez uczonych w piśmie i faryzeuszy, łatwo mógł uznać, iż prawość Boża to coś zgoła nieosiągalnego (Mateusza 23:4; Łukasza 11:46). Jezus dowiódł, że wcale tak nie jest. Spośród prostego ludu wybrał swych naśladowców i uczył ich prawych mierników Bożych (Mateusza 9:36; 11:28-30).

 9, 10. (a) Jak uczeni w piśmie i faryzeusze usiłowali pokazać swą prawość? (b) Jak i dlaczego Jezus wykazał, że ich praktyki są daremne?

⁹ Tymczasem faryzeusze szukali okazji do zademonstrowania swej „prawości”, toteż publicznie zanosili modły i rozdawali jałmużny (Mateusza 6:1-6). W tym samym celu przestrzegali niezliczonych przepisów i reguł, z których wiele sami stworzyli. Wskutek takich zabiegów ‛pomijali sprawiedliwość oraz miłość do Boga’ (Łukasza 11:42). Na zewnątrz mogli się wydawać prawi, lecz wewnątrz byli ‛pełni bezprawia’, czyli nieprawości (Mateusza 23:28). W gruncie rzeczy niewiele wiedzieli o prawości Bożej.

¹⁰ Dlatego Jezus ostrzegł swych naśladowców: „Jeśli wasza prawość nie będzie obfitsza niż uczonych w piśmie i faryzeuszy, to na pewno nie wejdziecie do królestwa niebios” (Mateusza 5:20). Jaskrawy kontrast między ukazywaną przez niego sprawiedliwością Bożą a wąsko pojmowaną prawością, którą przypisywali sobie uczeni w piśmie i faryzeusze, był przyczyną ich częstych sporów z Jezusem.

Sprawiedliwość Boża a sprawiedliwość wypaczona

11. (a) Dlaczego faryzeusze pytali Jezusa o uzdrawianie w sabat? (b) Na co wskazuje odpowiedź Jezusa?

¹¹ Kiedy wiosną 31 roku n.e. Jezus pełnił służbę na terenie Galilei, ujrzał w synagodze mężczyznę z uschłą ręką. Ponieważ akurat był sabat, faryzeusze zapytali: „Czy wolno leczyć w sabat?” W ten sposób wyjawili, że nie są szczerze zatroskani cierpieniami biednego człowieka, lecz pragną znaleźć jakiś pretekst do potępienia Jezusa. Nic więc dziwnego, że on się zasmucił, widząc u nich tak niewrażliwe serca! Następnie odpowiedział faryzeuszom podobnym pytaniem: „Czy wolno w sabat spełnić dobry uczynek?” Ponieważ milczeli, sam udzielił odpowiedzi, pytając ich, czy nie ratowaliby owcy, gdyby w sabat wpadła do dołu.b „O ileż więcej wart jest człowiek niż owca!” — z nieodpartą logiką argumentował Jezus, po czym wysnuł wniosek: „Wolno zatem uczynić coś szlachetnego w sabat”. Sprawiedliwości Bożej nie można pod żadnym pozorem krępować więzami ludzkiej tradycji. Uwypukliwszy tę myśl, Jezus przeszedł do czynu i uzdrowił rękę owego mężczyzny (Mateusza 12:9-13; Marka 3:1-5).

12, 13. (a) Jak Jezus — w przeciwieństwie do uczonych w piśmie i faryzeuszy — pokazał, że pragnie pomagać grzesznikom? (b) Co odróżnia sprawiedliwość Bożą od przeświadczenia o własnej prawości?

¹² Faryzeusze nie przejmowali się zbytnio dolą ludzi upośledzonych fizycznie, a jeszcze mniej obchodził ich los cierpiących nędzę duchową. Wskutek swego wypaczonego poglądu na prawość lekceważąco i pogardliwie odnosili się do poborców podatkowych i grzeszników (Jana 7:49). Tymczasem wiele takich osób dało posłuch naukom Jezusa, niewątpliwie wyczuwając, że pragnie on udzielać pomocy, a nie osądzać (Mateusza 21:31; Łukasza 15:1). Ale faryzeusze próbowali pomniejszyć wagę tego, co robił, by uzdrawiać ludzi chorych pod względem duchowym. „Ten człowiek serdecznie przyjmuje grzeszników i z nimi jada” — pomrukiwali z oburzeniem (Łukasza 15:2). Odpowiadając na ich zarzuty, Jezus znowu posłużył się przykładem pasterza. Tak jak pasterz cieszy się z odnalezienia zagubionej owcy, tak też aniołowie w niebie radują się, gdy grzesznik okazuje skruchę (Łukasza 15:3-7). Sam Jezus odczuwał radość, gdy pomógł Zacheuszowi zdobyć się na skruchę i zerwać z dotychczasowym grzesznym trybem życia. Oświadczył: „Syn Człowieczy przyszedł odszukać i wybawić to, co zaginęło” (Łukasza 19:8-10).

¹³ Wspomniane powyżej spory wyraźnie ukazują różnicę między sprawiedliwością Bożą, której celem jest uzdrawianie i wybawianie, a przeświadczeniem o własnej prawości, mającym na celu wywyższanie nielicznego grona i potępianie ogółu. Czcze rytuały i ludzkie tradycje wbiły faryzeuszy w butę i pychę, ale Jezus trafnie wytknął im, że zlekceważyli „to, co ważniejsze w Prawie, mianowicie sprawiedliwość i miłosierdzie, i wierność” (Mateusza 23:23). Obyśmy wzorem Jezusa we wszystkim kierowali się rzeczywistą sprawiedliwością, a strzegli się sidła, jakim jest przekonanie o własnej prawości.

14. Jak jeden z cudów Jezusa ukazuje, iż sprawiedliwość Boża uwzględnia sytuację poszczególnych ludzi?

¹⁴ Chociaż Jezus ignorował reguły samowolnie ustanowione przez faryzeuszy, to przestrzegał Prawa Mojżeszowego (Mateusza 5:17, 18). Nigdy jednak nie pozwalał, by litera tego sprawiedliwego Prawa przysłaniała zasady leżące u jego podstaw. Kiedy kobieta od 12 lat cierpiąca z powodu upływu krwi dotknęła szat Jezusa i została uzdrowiona, rzekł do niej: „Córko, twoja wiara cię uzdrowiła; idź w pokoju” (Łukasza 8:43-48). Tymi pełnymi współczucia słowami poświadczył, iż sprawiedliwość Boża uwzględniła jej szczególną sytuację. Wprawdzie owa kobieta była ceremonialnie nieczysta i wmieszaniem się w tłum formalnie naruszyła Prawo Mojżeszowe, ale za swą wiarę zasłużyła na nagrodę (Kapłańska 15:25-27; porównaj Rzymian 9:30-33).

Prawość obejmuje wszystkich

15, 16. (a) Czego na temat sprawiedliwości uczy nas Jezusowa przypowieść o miłosiernym Samarytaninie? (b) Dlaczego nie powinniśmy być ‛nazbyt prawi’?

¹⁵ Jezus nie tylko podkreślił, iż sprawiedliwość Boża jest ściśle związana ze współczuciem, lecz także uczył swych naśladowców, że ma ona obejmować wszystkich ludzi. Wolą Jehowy było, by Jezus ‛przyniósł narodom sprawiedliwość’ (Izajasza 42:1). Właśnie na to wskazywała jedna z jego najsłynniejszych przypowieści — o miłosiernym Samarytaninie. Stanowiła odpowiedź na pytanie pewnego znawcy Prawa Mojżeszowego, który pragnął „dowieść, że jest prawy”. „Kto właściwie jest moim bliźnim?” — dociekał. Niewątpliwie wolał ograniczyć wynikające z tego obowiązki do samych Żydów. Samarytanin z przypowieści Jezusa wykazał zbożną prawość, był bowiem gotów poświęcić czas i pieniądze na udzielenie pomocy obcemu człowiekowi z innego narodu. Kończąc tę przypowieść, Jezus rzekł do swego rozmówcy: „Czyń tak samo” (Łukasza 10:25-37). Jeśli podobnie będziemy wyświadczać dobro wszystkim ludziom, bez względu na ich rasę czy narodowość, to damy dowód, iż naśladujemy sprawiedliwość Bożą (Dzieje 10:34, 35).

¹⁶ Natomiast postawa uczonych w piśmie i faryzeuszy stanowi dla nas przypomnienie, że jeśli chcemy postępować zgodnie z zasadami sprawiedliwości Bożej, to nie powinniśmy być ‛nazbyt prawi’ (Kaznodziei 7:16). Ani dążenie do zaimponowania drugim ostentacyjnymi przejawami prawości, ani przywiązywanie nadmiernej wagi do reguł ustanowionych przez człowieka nie zapewni nam uznania w oczach Boga (Mateusza 6:1).

17. Dlaczego tak ważne jest, byśmy przejawiali zbożną sprawiedliwość?

¹⁷ Jezus wyjaśnił narodom, na czym polega sprawiedliwość Boża, między innymi po to, by wszyscy jego naśladowcy mogli się nauczyć uzewnętrzniać ten przymiot. Dlaczego jest to takie ważne? Pismo Święte usilnie zachęca nas, byśmy ‛stali się naśladowcami Boga’, a przecież wszystkie Jego drogi są sprawiedliwe (Efezjan 5:1). Również z Księgi Micheasza 6:8 dowiadujemy się, na czym polega jedno z wymagań Jehowy: mamy ‛czynić zadość sprawiedliwości’, chodząc z naszym Bogiem. A w Księdze Sofoniasza 2:2, 3 przypomniano nam, że jeśli pragniemy zostać ukryci w dniu gniewu Jehowy, to przed nadejściem tego dnia musimy ‛szukać prawości’.

18. Na jakie pytania odpowie następny artykuł?

¹⁸ Obecne krytyczne dni ostatnie są więc „szczególnym czasem dobrej woli”, w którym trzeba przejawiać sprawiedliwość (2 Koryntian 6:2). Możemy być pewni, że jeśli tak jak Hiob ‛przyodziewamy się prawością’ i czynimy ‛sprawiedliwość swym płaszczem’, to Jehowa będzie nam błogosławił (Hioba 29:14). A jak wiara w sprawiedliwość Jehowy pomoże nam patrzeć z ufnością w przyszłość? I jak obecnie, gdy wyczekujemy prawej „nowej ziemi”, sprawiedliwość Boża chroni nas pod względem duchowym? (2 Piotra 3:13). Na pytania te odpowie następny artykuł.

[Przypisy]

Czy potrafisz wyjaśnić?

◻ Na czym polega sprawiedliwość Boża?

◻ Jak Jezus uczył narody sprawiedliwości?

◻ Dlaczego prawość faryzeuszy była wypaczona?

◻ Dlaczego jest konieczne, byśmy przejawiali sprawiedliwość?

[Ilustracja na stronie 8]

Jezus ukazał, na czym polega sprawiedliwość Boża